Beurs tussen
angst en hoop
"i 'i
'm
m mi
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
r r i.
*i!
*E1 E "I '1
I
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 1 DECEMBER 1973
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
De prijswinnaars van de puzzel
van vorige week zijn:
7,50 L. de Leeuw, Midden
weg 44, Roelofarendsveen.
5,00 D. Kniest, Duinzicht-
straat 44, Oegstgeest.
De prijzen worden binnen drie
weken per- cheque toegezon
den.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
AMSTERDAM Het is bepaald
een enerveerende week geweest.
Zowel maandag als dinsdag
moest de beurs een zware ader
lating ondergaan, waardoor het
algemeen ANP-indexcijfer op
een nieuw dieptepunt terecht
kwam (101,1) Bovendien waren
er die dagen veel daatkoersen,
hetgeen betekent dat er wel ver- Er is overigens nog een geheel
kopers maar geen kopers waren. andere kracht die op onze eco-
kunnen gaan produceren. Dit
kan een zichzelf versterkend
proces worden dat onze conjunc
tuur ongunstig om niet te zeg
gen zeer ongunstig kan beïn
vloeden, maar dat bovendien de
winstcijfers van de betrokken
bedrijven kan aantasten.
Woensdag kwam er plotseling een
eind aan de daling. De koersen
•waren in de loop van de laatste
weken en dagen zo ver gezakt,
dat er kopers in de markt kwa
men om koopjes te halen. Dat
waren in de eerste plaats de in
stitutionele beleggers zoals de
verzekeringsmaatschappijen en
de beleggingsmaatschappijen.
Maar ook het beleggende pu
bliek kwam - zij het nog schoor
voetend - in de markt. Het ge
volg van die kooplust was. dat Als we uitgaan
nomie gaat inwerken, en waar
over - door de nadruk die op de
energiecrisis valt - niet al te
veel aandacht wordt geschon
ken. We zijn er hu wel langza
merhand aan gewend, dat de
olieprodukten een stuk duurder
worden, ook al wordt de boycot
beëindigd. Maar tal van andere
grondstoffen die uit het bu.
land moeten komen, zijn een
stuk duurder geworden. Eigen
lijk al in de loop van dit jaar.
de koersen zich in de dunne
markt behoorlijk konden her
stellen (ANP-indexcijfer 105,9)
Donderdag kon de lijn naar bo
ven gelukkig worden doorge
trokken waardoor het algemene
ANP-indexcijfer op rond 109 be
landde.
Stimulansen waren ongetwijfeld
het sterke herstel op woensdag
in Wallstreet en de opmerking
van de directeur van beleg
gingsmaatschappij Robeco dat
de beursreacties van de laatste
weken overdreven waren. Hij
sluit een verslechtering van de
algemene economische situatie
niet uit, maar de olieboycot zal
niet alleen negatieve effecten
hebben. (Hollandse betongroep
ziet b.v. gunstige uitwijkmoge
lijkheden). Robeco heeft in elk
geval op sterk verlaag
het indexcij
fer van Moody waarin de prij
zen van tal van grondstoffen
zijn verwerkt, die op de Ameri
kaanse termijnmarkten worden
verhandeld, dan zien wij van 29
december 1972 tot 27 november
1973 een stijging van 41 procent.
En nemen wij voor dezelfde pe
riode het indexcijfer van Reu
ter, waarin tal van prijzen van
grondstoffen zijn verwerkt die
op de Engelse termijnmarkten
worden verhandeld, dan is er
sprake van een stijging van 66
procent. Nog duidelijker voor
beelden: op de New Yorkse ter-
mijnmarkt steed de katoenprijs
genoemde periode met 110 pro
cent,in Londen werd lood 67
procent duurder, zink 380 pro
cent en koper 114 procent, rub
ber steeg in iSngapore 65 pro
cent in prijs.
kocht pakkelte° aand"ele" g" He. is onmogelijk iets over de
toekomstige ontwikkeling van
De koersstijging zien wij voorlo
pig als een technisch herstel,
dat veroorzaakt wordt door te
rugkomende kooplust op grond
van sterk gedaalde koersen. Het
kan echter nog geen fundamen
teel herstel tot de oude verhou
dingen zijn, omdat hiervoor de
even enkele ANP-indexcijfers
die voor zichzelf spreken: van
eind vorig jaar, van het hoogste
punt in april, en van afgelopen
donderdag:
de beurs te zeggen. Dat het
koersniveau de afgelopen weken
te sterk was doorgezakt, daar-
over zijn de deskundigen het
wel eens. Maar hoe het verder
zal gaan, daar moet voorshands
een vraagteken bij geplaatst
worden.
En daar ziet het thans nog zeker
niet naar uit. Bovendien wordt
het aantal stemmen over een
economische terugslag het vol- De obligatiekoersen hebben deze
gende jaar steeds luider t
dringender. Wij moeten ons na
melijk realiseren dat het niet
alleen om een vermindering van
de olie-stroom gaat waardoor
energievoorziening wordt aange
tast, maar dat een aantal be
drijven die met behulp van
energie grondstoffen verwerken,
met minder energie minder
I procent Nederland 1969/94
procent Nederland 1969/94
8i procent BNG 1970/90
ï/i procent BNG 1970/95
lat het tij gekeerd is en dat ook
banken haar cliënten adviseren
hiermee rekening te houden,
blijkt uit het bekend maken van
een lening van het Sint Jans
Gasthuis te Weert tegen een
rente van 9 procent. Deze rente
hebben wij in een tijd niet ge
zien. Overigens heeft een-der di
recteuren van de Algemene
Bank Nederland als zijn mening
te kennen gegeven, dat medio
volgend jaar een rente van 10
procent zeer wel mogelijk is.
Ir was deze week weinig belang
rijk bedrijfsnieuws. De concen
tratiebeweging gaat ongestoord
week geen herstel te zien gege
ven. Voortdurend stonden zij on
der druk hetgeen in feite het
spiegelbeeld van een stijgende
rente is. De bescheiden renteda
ling, die in oktober tot uiting
kwam ,is stijgende. Obligatie-
koersen is dan ook weer geheel
teniet gedaan. Een paar voor
beelden ter verduidelijking:
28 sept. 31 okt. 29 nov.
98,20 100 96.50
89,90 92,30 88,20
102
103,6<
100
100,10 102,50 98,30
door, vooral van kleinere onder
nemingen, terwijl het verder op
valt dat enkele grote onderne
mingen (AKZO-Nederlandse
Scheepvaart Unie - Bos Kalis)
dor deelnemingen of overne
mingen haar belangen in het
buitenland uitbreidden. Omge
keerd blijven buitenlandse on
dernemingen in ons land opere
ren. Zo heeft de Engelse beleg
gingsmaatschappij Jessel een
bijna 50 procent belang in
steenfabriek Udenhout genomen.
Al met al een turbulente week,
waarin beleggers in angst en
hoop geleefd hebben.
HORIZONTAAL:
117 loflied
35 eiland in de Oostzee
119 vergiffenis
37 voorheen
1 zedenleer
120 wijnglas
39 speelgoed
5 sterke drank
122 godendrank
41 voegwoord
10 werk, opdracht
124 soort struisvogel
44 alleenzang
14 Europese hoofdstad
126 voor de vust
45 bij het midden gelegen
15 loflied
127 Technische Hogeschool
46 betrekking
16 veelh. dier
128 plant
47 pl. in Frar.krijk
17 erfdeel
130 drijfkracht
49 zonder adem
18 duinvallei
133 vogel
50 kleurstof
19 filosoof
135 pl. in Rusland
51 eerste mens
20 overwinning
138 volk
53 bladader
22 zuiginstallatie
140 terdege
54 reservoir
25 zeestraat
142 meubelstuk
56 bedrijver
27 vorstentitel
144 bijb. figuur
57 melkklier
29 Europese hoofdstad
145 dagtekening
61 muziekstuk
31 honingdrank
147 gelofte
62 landbewerker
33 geheel de Uwe
149 gevangenis
64 hoofdkerk
34 herkauwer
150 pl. in Groningen
65 voorzetsel
35 pijler
152 keurig
68 muziekgezelschap
38 hoge berg
153 paardje
70 plooisel
40 register
155 bevestigingsmiddel
71 bevel
41 he meibrood
156 niet behaard
72 herkauwer
42 goedig mens
158 wisselborgtocht
73 voegwoord
43 wijnsoort
160 grondsoort
75 bijb. figuur
45 Ind. eiland
162 hinder
76 Italiaanse dichter
46 aanvang
164 drinkgerei
78 muziekinstrument
48 dans
166 geheel
80 geluk in het spel
50 mondeling
168 Zwitserse kanton
81 langzaam
52 minimum
170 voorheen
82 onbep. vnw.
55 klemtoon
171 levenloos
85 sprookjesfiguur
58 vrouw, titel
172 dringend verzoek
87 vochtig
59 cerium (afk.)
173 uitroep van vreug
88 bron
60 eencellig organisme
de
89 vrouwenhoofddeksel
63 onbep. vnw.
174 soort golf
93 willoos werktuig
65 pl. in Italië
175 leeuwebekachtig plant
95 op grote afstand
66 helper in nood
je
96. veerkracht
67 Japanse gordel
176 eenzaam
97 karakter
69 gramstorig
98 zijriv. v.d. Donau
71 zintuig
VERTICAAL
99 scheepstouw
74 karakter
102 overdenking
77 vaartuig
1 overlastbeschadiging
104 sein
79 voorzetsel
2 bestuurder
108 brandverf
81 drietal
3 rijstbrandewijn
109 Ind. fuik
83 noot
4 loterijbriefje
111 handvat
84 gereed
5 water in Ned. Limburg
112 lidwoord
86 deel v.e. gemeente
6 ongaarne
113 bloembed
dienst
7 pl. in Gelderland
115 faam
89 vreemde munt
8 pl. in Gelderland
116 klad
90 boom
9 pl. in Frankrijk
118 nadeel
91 soort appel
10 paardje
119 vogel
92 tuin
11 godheid
121 pl. in Engeland
93 soort onderwijs
12 flink
123 naarling
94 voorzetsel
13 land in Azië
125 ruimte boven de stal
95 het overzetten van de
20 profeet
129 pl. in Noord-Holland
ene taal in de andere
21 schoorsteenkap
131 alom
100 familielid
23 familielid
132 kant. zijde
101 titel
24 plek, oord
133 nauwe opening
103 hoekpilaster
26 vruchtbare plaats
134 vrucht
105 gekheid
27 pl.in Noord-Brabant
136 rivier in Duitsland
106 draaikolk
28 houten of metalen wig
137 voorzetsel
107 paard en wagen
30 boom
139 leidsel
110 graan
32 steekwapen
140 slaapje
114 berouw
34 toiletartikel
141 denkbeeld
153 klein stukje beschre
ven papier
154 pl. in Gelderland
157 wereld
159 pl. in Ned. Limburg
161 echtgenoot
163 zacht buisje
164 roofvogel
165 deel v.d. hals
167 oude doek
169 opschudding
170 eerste vrouw
Oplossingen vóór dinsdag
12.00 u. 's middags, onder
vermelding van „Puzzel
116", zenden aan:
Leidse Courant, Postbus
11, Leiden.
TEGENSPEL
Noorwegen, dat bij de Europese
kampioenschappen bijzonder
goed voor de dag kwam, moest
in de wedstrijd tegen Frankrijk
met 155 (71—51) het onderspit
delven, waardoor de Fransen de
leiding konden nemen. Het on
derstaande spel is uit deze wed
strijd afkomstig en de manier
waarop de Franse westspeler
(Mari) de listen en lagen van de
leider weet te omzeilen en hem
tenslotte in het zand doet bijten
verdient alle lof.
6 5 4
H 9 8 4 3
A 7 6
7 6
H B 10 9 3
V B
3
A H 8 5 4 2
8 7
V 10 6 2
V B 10 8 5 2
3
V B 10 9
West gever, allen kwetsbaar.
DOOR W. LEURS
West opende met 1 klaveren -
noord paste - oost antwoordde 1
ruiten en zuid doubleerde. Hier
na kwam 2 schoppen bij west, 3
harten bij noord, oost paste en
zuid bood 3 SA, door oost gedou
bleerd. Mari kwam met een
kleine klaveren uit, zuid nam en
speelde een kleine harten naar
de heer. Uit noord werd harten
3 gespeeld en oost (Lebel) kon
de 10 niét spelen, want dan
neemt zuid en speelt harten
door zodat hij vier hartenslagen,
twee ruitenslagen, twee klaver
slagen en een schoppenslag
maakt (of twee klaverslagen en
een schoppenslag). Het helpt
oost niet schoppen te spelen,
want dan neemt zuid het aas,
incasseert ruitenheer en ver
volgt met klavervrouw, waarna
west een slag in een van de
hoge kleuren moet weggeven,
voordat de vrije hariens worden
geïncasseerd. Lebel legde daar
om een kleine harten en zuid
won met de 7! West gooide een
klavertje af. Zou U dat ook heb
ben gedaan?
Zuid vervolgde nu met klaver
vrouw, west nam en speelde zijn
ruitentje na, voor zuids heer.
Zuid speelde weer klaveren,
west nam en vervolgde met kla
veren, zodat zuid aan slag
kwam. De situatie was nu:
Noord
6 5 4
V 9 8
A
West Oost
H B 10 9 3 487
4 4 V 10
- 4 VB
5 4 -
4 A V 2
4 A
4 9 4
De leider speelde nu schoppen-
vrouw(!) na en west nam met
de heer. Dat was de derde slag
voor de verdediging. Als west
nu zijn klavertje incasseert en
schoppen naspeelt, brengt hij
oost in de rode kleuren in
dwang. Maar west speelde zijn
klaveren niet en zuid ging een
Wat zou er gebeurd zijn als zuid
in het tweede diagram de twee
rode azen incasseert? Mari zou
dan schoppen 9 en 10 hebben af
gegooid om te voorkomen dat
hij in een eindspel verzeilt. En
als Mari in slag 3 (op harten 7)
een schoppentje had afgegooid,
zou hij in hetzelfde eindspel te
recht zijn gekomen.
Het gaat wèl goed, als west
schoppen 9, en later op twee
rode kaarten de 10 en een kla
vertje wegdoet, maar dat is veel
minder spectaculair en zou wel-
licht niet eens opgemerkt zijn.
De nationale clubcompetitie is
weer teneinde en zoals bekend
prolongeerde het Residentie
Damgenootschap zijn landstitel
door in de ereklasse met ruime
voorsprong als eerste te eindigen.
In deze afdeling zullen het Rot
terdamse Constant en het
Utrechtse Ons Genoegen een
beslissingswedstrijd moeten spe
len om uit te maken wie zal de
graderen.
Promoveren naar de ereklasse
deden het Gelderse Huissen en
Excelsior uit Den Bosch. Voor de
nog resterende tiende plaats
het volgende jaar wordt met tien
teams gespeeld zullen IJmui-
den en Heemstede een barrage
spelen.
Hieronder enkele fragmenten
uit deze competitie.
B C B 3
I p
u c e a
s n
i
r 1 E i
Cj
4
;j 3 a c a
DOOR FREEK GORDIJN
met wit van Ons Genoegen en
drs. P. Roozenburg van Twente's
Eerste. Zwart die hier voor de
remise vecht, vervolgde met: 60.
33—39? Wit antwoordde met 61.
94? Hij verzuimde hiermee te
winnen en wel door 140, 45x34,
93! Er rest zwart dan niet an
ders dan 20—24 of 20—25 maar
dan volgt 317 met winst. Nu
werd het nog remise door: 45
50; dreigt de ruil met 3943. 62.
1—18, hier lijkt ons 4—27 toch
ook gewonnen, 20—24; en hier
werd tot remise besloten.
De stand in het tweede diagram
kwam voor tussen Frans van de
Velde met wit van RDG en Jaap
Riesenkamp van Constant. Zwart
c a
O
PD Da
p - O
P. P.
vervolgde hier listig met: 30.
1822, en had succes toen wit
speelde 31. 39—33? Er volgde
toen: 15—20; 32. 24x4, 21—27; 33.
4x8, 12x45! en zwart won de
partij.
•- s s a
0 4» 9
1 1 t
p -
P - P
3 D i
p C O O O
Q O iD O p'
oase
De stelling in het derde diagram
kwam voor in de partij tussen
Fenno Boog met wit van RDG
en Jan Kok van Constant. Deze
positie ontstond na het volgende
openingsspel: 1. 32—28, 18—22;
2. 37—32, 12—18; 3. 41—37, 7—12;
4. 46—41, 1—7; 5. 34—29, 20—25;
6. 40—34, 14—20; 7. 45—40, 10—14;
8. 31—26; 5—10; 9. 28—23, 19x28;
10.'32x23, 16—21; 11. 50—45, 11—
16; 12. 35—30, 7—11; 13 30—24,
2127; en de diagramstand is
bereikt. Indien wit hier zou ver
volgen met 37—31 dan kan zwart
27—32, 38x27, 22—281 Op 23x32
volgt dan 1319 met dam. Op
37—32 volgt 22—28 en 13—19 met
dam. Op 4035 kan zwart 1319
spelen. Het zal om deze redenen
geweest zijn dat wit hier ver
volgde met: 14. 3323, 22x33; 15.
39x28, maar ook dat hielp niet
wegens 27—32; 16. 38x27, 17—21;
17. 26x17, 12x32; 18. 29x18, 32x23;
19. 29x18, 20x29; 20. 34x23, 8x17;
21. 4238, 13x22; en zwart had
een stuk gewonnen.
In de wedstrijd om de nationale
titel van Rusland heeft de ex-
wereldkampioen Spasski op een
grandioze wijze zijn superioriteit
bewezen. Met ll]/£ punt uit 18
gespeelde partijen bewees hij
zijn vorm hervonden te hebben.
Karpov, Kortschnoj, Koesmin,
Petrosjan en Poloegajevski ein
digden gezamenlijk op de 2e tot
en met de 6e plaats. Zowel Ke-
res als Tal en Smislov stelden
bijzonder teleur maar het
toernooi was er ook naar.
De Russische aut&riteiten hadden
laten weten dat zij het op prijs
stelden als alle daarvoor in aan
merking komende schaakmees
ters deel zouden nemen. Dit op
prijs stellen is min of meer een
bevel met als stok achter de deur
het intrekken van het privilege
aan buitenlandse toernooien deel
te nemen.
Wit: Spasski Zwart: Rashovski
Gespeeld in de wedstrijd om het
kampioenschap van Rusland te
Moskou 1973.
Siciliaans
1. e2e4, c7—c5; 2. Pgl-f3,
d7d6; 3. d2—d4, c5xd4; 4. Pf3
xd4, Pg8—f6; 5. Pblc3, 7—a6;
6. Lel—gS, e7—e6; 7. f2f4, DdS
c7; 8. Lfl—d3, Pb8—d7; 9. Ddl
e2, b7—b5:
(Een alternatief is 9. Le7 ge
volgd door 10. h6).
10. 0—0-0, Lc8b7; 11. Thl—el,
Lf8e7; 12. e4—e5, d6xe5; 13.
f4xeS, Pf6d5; 14. Lg5xe7, Pd5x
c3; 15. De2—g4!
Met deze unieke manoeuvre
een nieuwtje wordt zwarts lijf
variant volkomen weerlegd.
DOOR W. J. MUHRING
Stelling na IS. De2—g4!
r' Ittdi 4 4 4
4 4
4
r-i
A'i'A I
15Pc3xdl;
Na 15. Ke7: beslist 16. Pe6:
16. Pd4xe6!, Dc7—c6
Op 16. fe6: volgt 17. Ld6,
Dc6; 18. De6:t, Kd8; 19. De7|,
Kc8; 20. Lf5.
17. Pe6xg7f Ke8xe7; 18. Dg4—
g5t, f7—f6
Na 18. Kf8 is 19. e6 katastro-
faal.
19. e5xf6tt, Ke7—d8; 20. f6—f7+.
Kd8c7; 21. Dg5—f4t en zwart
i zich gewonnen.
Er had nog kunnen volgen 21.
Kb6 21. Te6 of 21. KcS:
22. TeSv of 21. Dd6: 22. Pe6\
Een formidabele partij!
SCHAAKPROBLEEM
De begaafde en uiterst produk-
tieve internationale probleem-
meester Jac. Haring heeft ter ge
legenheid van het 100-jarig be
staan van de KNSB in een in
ternationaal probleemtoernooi 2
en 3 zetten een tweetal bekro
ningen op zijn naam gebracht.
Onderstaand volgt zijn eerste
prijs, een geweldig probleem,
waarin wit in 3 zetten het mat
kan afdwingen. Mijn hulde!
4 14
v 4 A
4 4 i
Oplossing schaakprobleem
1. DcS! dreigt 2. Le6:t. Kd6:;
3. Dd7 mat)
1. Lf7: 2. Pd4:, Ta6, 3. Pb3:
mat
2Tb6, 3. Pc2
mat
2. Kd6:3. Pf5
2. LeS, 3. De6.
2. cd4: 3. Td4:
1. Dg6 2. Ld4:, Ta5, 3. Lc3
mat
2. Tb5, 3. Lb2
2. Kd6:3. Lc5:
2. cd4:3. Td4:
mat
1. Kd6: 2. De6:t, Kc7, 3. Tc8
1. Tb7: 2. Pb7(dreigt zowel
3. Dc5: mat als 3 De6: mat.)
