Ernstige bezwaren
tegen aardgasauto
zuurkooleters
WEGWIJS
Opel Kadett
Een tv-antenm
voor één guldeif
Renault vernieuwt
verlichtingssysteem
ONDER REDACTIE VAN GUIDO HALLEEN
HET AARDIGE VAN DE WETENSCHAP
'Dit is 'em dan, de nieuwe Opel
Kadett. General Motors heeft
het laatste tipje van de sluier
opgelicht, zodat we het niet
meer met tekeningen hoeven te
doen. Zoals we al eerder hebben
gemeld, zal de nieuwe Kadeit
begin september officieel geïn
troduceerd worden, waarna hij
ook op de autotentoonstelling in
Frankfurt te zien zal zijn. De
foto toont de vierdeurs sedan
uitvoering. Daarnaast komt de
Kadett ook als tweedcurs-, als
coupé en als driedurs combina
tiewagen.
Triumph Toledo
terug naar dealer
British Leyland Nederland in
Gouda heeft de eigenaars van
een Triumph Toledo verzocht
contact op te nemen met hun
dealers, omdat er schade kan
zijn ontstaan aan de bevesti
gingsbouten van de trekstang,
die aan de onderste wieldraag-
armen is bevestigd.
Bij onderhoudscontroles is geble
ken dat dit gevolgen kan heb
ben voor de besturing. Tussen
begin 1971 en begin 1973 zijn 645
Toledo's in Nederland afgele
verd. Het model is nu niet meer
leverbaar.
De schade is niet gevaarlijk, zij
kan volgens British Leyland
hoogstens een ongevoelige be
sturing opleveren. Binnenkort
zullen de Triumph-dealers gra
tis modeficatiesets kunnen mon
teren die een grotere bescher
ming bieden. Er zijn overigens
volgens British Leyland nooit
klachten geweest over de bestu
ring van de Toledo.
Kortweg
Na de Fiat 125 P met 1300 en
1500 cc motor gaat Fiat-impor
teur Leonard Lang ook de Fiat
125 stationcar uit Polen impor
teren. De Fiat 125 P Familiale
heeft vijf portieren, een 1500 cc
motor en een prijs van 9918 gul-
•jr Volgens British Leyland blijft
de Rover 3500 wel degelijk in
produktie. Dit in tegenstelling
tot de Rover 3,5 Liter, die uit
produktie is genomen, omdat de
aanpassingen om deze wagen
aan de EEG-voorschriften te la
ten voldoen te duur zouden zijn.
Volkswagen heeft onlangs de
3,5 miljoenste bedrijfswagen
van de band laten rollen. De
produktie begon in 1950.
je In Europa telt Frankrijk de
meeste caravans, namelijk
490.000. Op de tweede plaats
komt West-Duitsland met
310.000 caravans. Nederland telt
160.000 toercaravans en 47.000
stacaravans, waarmee ons land
de grootste caravandichtheid
heeft.
Volgens het CBS zullen er in
1985 in ons land, 5,03 miljoen
auto's rijden. Dat betekent 36,7
auto's per 100 inwoners; op het
ogenblik zijn er 24 auto's per
100 inwoners.
Praatpalen
langs 1000 km
rijksweg
Eind vorig jaar was ongeveer 320
kilometer rijksweg voorzien van
praatpalen. De komende jaren
zal daar nog zo'n 700 km. bij
komen, zodat omstreeks 1976
het bestaande praatpalenplan
voltooid zal zijn.
Alleen al dit jaar zijn er zo'n 350
praatpalen geplaatst. Al deze
palen werden aangesloten op
het kabelnet. Aan radiopalen
stonden begin dit jaar nog 65
stuks ter beschikking van de
automobilisten.
Met het plaatsen van een praat
paal is een investering gemoeid
van 40.000 gulden. Tot nu toe is
voor 30 miljoen gulden in de
aanleg van het praatpalennet
geïnvesteerd.
Op de tekening is aangegeven
welke wegen inmiddels van
praatpalen zijn voorzien. De
trajecten waar dit jaar praatpa
len zijn of worden geplaatst zijn
aangegeven met een stippellijn.
Minister Westerterp
Tegen de algemene toepassing
van aardgas als energiebron
voor auto's bestaan nog ern
stige technische bezwaren
ten aanzien van de veiligheid
en de toepassingsmogelijkhe
den Minister Westerterp
heeft dit geantwoord op
schriftelijke vragen hierover
van Tweede-Kamerleden Het
rijden op aardgas is volges
de bewindsman trouwens
niet goedkoper dan het rij
den op benzine of diesel
brandstof.
Bij toepassing van aardgas on
der druk, aldus de bewinds
man moet een zwaar druk
vat worden meegevoerd en
is de actieradius zeer be
perkt. Het geregeld wisselen
van deze vaten zal het explo
siegevaar doen toenemen.
Bij toepassing van onderkoeld
aardgas moet een zeer dure
tank worden ingebouwd, ter
wijl de produktie van het on
derkoeld gas hoge kosten
met zich meebrengst. Voorts
treedt voortdurend gasverlies
op, noodzakelijk, voor het op
lage temperatuur houden
van de tankinhoüd, waardoor
een vergroot explosiegevaar
ontstaat. Deze voertuigen
kunnen niet in een gesloten
ruimte worden gestald.
Het rijden op aardgas in het
algemeen door particulieren
moet volgens hem sterk ont
raden worden. De minister
bevestigt dat de milieube
lasting bij gebruik van
aardgas aanmerkelijk gunsti
ger is ten opzichte van ben
zinemotoren, vooral wat de
uitworp van koolmonoxyde
betreft. Maar de dieselmoto
ren van nieuwe constructie
zijn op dit punt volgens hem
nog aanzienlijk gunstiger.
Zolang er nog geen definitief
inzicht bestaat in het toepas
singsbereik van aardgas als
energiebron voor auto's en in
de daarmee samenhangende
sociale kosten kan van de be
windsman geen gefundeerd
oordeel verwacht worden
over de vraag of het wense
lijk is vrijstelling te verlenen
van vermeerdering van mo
torrijtuigenbelasting voor
aardgasauto's.
>f<r
Een nieuw verlichtingssysteem is
één van de belangrijkste vernieu
wingen die Renault zal toepas
sen op een aantal modellen voor
1974. Voorts worden alle perso
nenauto's uitgerust met verbe
terde autogordels. Het meren
deel van de Tt-modellen zal in
de loop van deze maand in ons
land leverbaar zijn.
De nieuwe „kangeroe" koplampen
zullen worden toegepast op de
typen 12 TS. 15 TL en TS en 16
TS. In de nieuwe lampen zijn de
verstralers samengebouwd met
de koplampen, die er eei. e*:tra
lamp en een reflector-eenheid bij
kregen. De fa^neje stelt, dat dit
i sysfeem grolflvoordelen biedt
bqy.en de conventionele combi
natie van koplampen en verstra-
Iers!
In de eerste plaats wordt een be
tere verlichting van de weg ver-
kregen en bovendien zijn de
i verstralers nu minder kwets-
baar, omdat voorul bij parkeren
de gemonteerde extra lampen op
de bumper nogal ns worden
beschadigd. Het belangrijkste
voordeel is volgens de fabriek
de mogelijkheid om de verstra
lers beter af te stellen.
De 74-modellen zullen geleidelijk
aan worden uitgerust met auto
gordels van de tweede genera
tie" een verbeterde uitvoering
ven het door Peugeot en Re
nault ontwikkelde type Associa
tion met als voornaamste ken
merk het rekstuk in het schou
dergedeelte. Andere voordelen
zijn: Verbeterde centrale slui
ting en eenvudiger bediening.
De R 4 kreeg een verbeterde 4-
versnellingsbak en het motor
vermogen werd opgevoerd tot
845 CC (38 SAE/PK), de R 5
heeft nu een gewijzigd ventila
tiesysteem en de R C is thans
uitgerust met een zwaarder
front, verhoogde bumpers en
vierkante koplampen.
Wie heeft ooit kunnen denken dat een lekkernij
voor velen als zuurkool ook al schuldig is aan
het verontreinigen van het milieu? Zuurkool
schijnt een waterverontreiniging te veroorzaken
de uitermate moeilijk is weg te werken. Dat
heeft men in- New York ontdekt, waar enorme
hoeveelheden zuurkool worden gemaakt. In 1969
bedroeg de hoeveelheid verwerkte kool in New
York niet minder dan 80.000 t. Ongeveer een derde
van de gesneden en gezouten kool komt in het af
valwater terecht, waaruit de kool en de daaruit
ontsnapte stoffen bijzonder moeilijk te verwijde
ren zijn. Men heeft er evenwel iets op gevonden.
Microbiologen van de Carnell University zijn erin
geslaagd met behulp van een bacterie Geotri-
chum candidum ongeveer 90 procent van de
zwevende deeltjes uit het water te krijgen. Deze
worden door de bacterie verteerd en omgezet in
eigen organisme, d.w.z. in eiwit. De proeven heb
ben aangetoond dat daarmee de kosten van be
strijding van de verontreiniging drastisch kunnen
worden verlaagd.
Fusie of samensmelting van atoomkernen maakt
een enorme hoeveelheid energie vrij in de vorm
van hitte en straling, veel meer dan bij splitsing
van atoomkernen die in de gewone atoombom en
in de conventionele kernreactoren worden toege
past. De fusie doet zich voor bij de waterstof
bom; maar voor vredesdoeleinden is deze metho
de nog niet onder controle.
Geleerden zijn nog naarstig op zoek naar methoden
om in een laboratorium atoomkernen bijv. wa
terstofkernen of protonen met elkaar te ver
smelten tot bijv. heliumkernen. Als dat lukt zal
voorgoed het energieprobleem voor nu en in de
toekomst zijn opgelost. Proeven met laserstralen
uiterst energierijke lichtstralen zijn in dit
opzicht mislukt, althans onvoldoende gelukt. Nu
probeert men het met bundels electronen, waar
van de snelheid tot bijna die van het licht wordt
opgevoerd. Dergelijke .projectielen' vertegenwoor
digen een enorme energie, maar het probleem is
de stralenbundel die energiedichtheid te geven
die nodig is om een kernfusie bij een tempera
tuur van 100 miljoen graden tot stand te brengen.
Dergelijke energiebundels dienen met korte pul
sen in een brandstofmassa bijv. waterstof
te worden gespoten, waarbij dan weer het pro
bleem is de pulstijden te beperken: ze moeten
sneller op elkaar kunnen volgen. Het gaat hierbij
om fracties van miljoenste seconden. Voorlopig
blijft te weinig energie over om een fusitl
stand te brengen, die in de industrie wordt j
geduid als „het temmen van de waterstoffe
De beheersing van deze techniek zou een enof
stap vooruit betekenen.
Tegen veroudering
Beschadiging van chromosomen de ketens in
verschijnselen: het optreden van kanker en!
ouder worden. Hoe meer breuken in de chro verr
somen, hoe groter de kans op kanker enferkie;
sneller men ouder wordt. Twee vitamines: Bj de
C, en twee anti-oxidantia die in de cel dele Nal
datieprocessen tegengaan blijken derge^PK)
beschadigingen te kunnen verminderen, altlje, za
in weefselculturen. Onderzoekers van de Cl|ieuw
land Clinic Foundation hebben witte bloedciaken
tezamen met kankerverwekkende stoffen en tfartij
anti-oxidantia gecultiveerd en als resultaat ge|e 39
gen dat 't aantal chromosomenbreuken drastjertiei
was verminderd. De resultaten van dit onderen d<
worden in verband gebracht met het teruggen v<
pen aantal sterftegevallen in Amerika als ge\rr0n
van maagkanker. Sinds 1930 worden vitaminfcrlna
en een anti-oxidantium toegevoegd aan graantafrn?
sinds 1947 als conserveringsmiddel aan div« n
voedingsstoffen. RNR'
Zuidpoolverschuivingen
Op Antartica of Zuidpoolland raakt men niet u^óeili
keken. Onlangs ontdekte men op satellietfqgnde
nieuwe geologische structuren, zoals een tot^e'
toe onbekende bergketen ten westen van Pr^an
Albert Mountains in Zuid Victoria Land, enkftjn
op nog geen 160 kilometer afstand van AmeriJ|n(j0
voornaamste station Mc Murdo Sound. Een
bergcomplex ontdekte men, eveneens aarvu,
hand van satellietfoto's in het Lambert
gebied, ongeveer 640 kilometer ten zuiden, L
het Australische Mawson station. De foto's f
ben eveneens uitgewezen dat de kustlijn overt]
lengte van 2000 kilometer op de kaarten nnL
worden herzien. En tenslotte ontdekte men^
de Riss Ice Shelf ongeveer 6.5 kilometer
noordwaarts bleek te liggen dan aanvanki»
werd gedacht. Een andere ijskap bleek in 7 T
ongeveer 10 kilometer noordwaarts te zijn of*
schoven, terwijl de Erebus gletsjertong si®
1947 ongeveer 16 kilometer is gegroeid. f
fcgek
Het aantal paarden dat in de meeste geïndustrialiseerde landen sterk is gedaald, stijgt weer ir
land. Het is te danken aan de vrienden van de rijsport. Landelijke ruitersportverenigingen
gen zich in een flinke ledenaanwas, terwijl boeren steeds meer paarden houden voor verhuur of ze
particulieren in verzorging nemen. De dierenartsen moeten zich op deze ontwikkeling instellen. J
diergeneeskundige faculteit van de universiteit van Hannover heeft onlangs de beschikking gekrel
over een hypermoderne operatiekamer voor paarden, waarin allerlei nieuwe chirurgische ingrel
kunnen worden verricht. Hier krijgt een paard een narcose toegediend als inleiding op een operc|
In de buurt van Pforzheim is een speciale paardenkliniek geopend, waar naast de modernste beha
lingsmethoden de mogelijkheid bestaat tot een volledig medisch onderzoek bij de aankoop van J
paard.
DOE HET ZELF
De berekeningen die eraan voor
afgaan, zijn razend ingewikkeld
het heeft te maken met Me-
gaherzen voor beeld plus geluid,
omgerekend tot halve golfleng
ten. Maar het komt er toch op
neer, dat u heel eenvoudig en
vrijwel voor niets zelf uw tv-an-
tennes kunt maken. En storm-
vast. Alleen is er één beper
king: ongeschikt in de Haagse
binnenstad, in etagewonigen of
in hoogbouwwijken. (Centrum,
Voorburg, Rijswijk, Leldschen-
dam). Tenzij op hoogste verdie-
ping.
Men doet het aldus. Men neemt
voor Nederland 1 (eerste net)
een stuk FM-lint, zo'n platte ka
bel van ongeveer een centime
ter breed, van 2l/2 meter. Voor
Nederland 11 hetzelfde lint, mar
nu slechts 27 centimeter lang.
Met lucifer of aansteker brandt u
de uiteinden af, zodat, met wat
krabben (pas op, 't is heet!) de
koperdraden vrij komen, ter
lengte van ongeveer een centi
meter. Die uiteinden draait u
in elkaar.
Dan knipt u op de helft van de
twee linten één koperdraad
door; weer voorzichtig afbran
den en twee uiteindjes overhou
den.
In feite is de antenne dan al klaar
Met hetzelfde FM-lint kunt u de
doorverbinding tot stand bren
gen naar het TV-toestel. PpH
punaises kunt u tenslotte p4*1
twee antennes achter de górd
nen vastprikken in (of op)
!at waartegen de gordijnr^""
zijn geschroefd.
Onzichtbaar, bliksemveilig I
stormvast.
Afhankelijk van de vrije ruin! I
waarin uw huis staat én I
hoogte ontvangt u een red 1
l:ik tot uitstekend beeld. Bovj
dien zijn de aangegeven mali
niet overdreven kritisch, dat j
zeggen dat u met de lengt!
kunt experimenteren (dat Fl
lint kost drie stuiver per n)
ter).
Bij dit experimenteren zult u
merken, dat door en paar cert y
mers in te korten het geluid
heei of gedeeltelijk wegvalt. 1
dat geval dus een langere 3
tenne.
Maar nogmaals, in een dicht
hoog bebouwde wijk doen^de
zelfbouwantennes het gegara
deerd NIET. Schrijver dezl
maakt echter al jaren, met s
ces, gebruik van deze lint-ante
nes, zowel voor het huiskaiw
toestel als voor een antiek ge\
op zolder. En nog nooit is
icis omgewaaidF. J.
