Deense film
over Jezus
gaat te ver
„Parlementaire controle
wordt wassen neus"
Geen moeilijkheden
meer te verwachten
voor O.M.O.-cursus
Paus betreurt
ambtsverlating
van priesters
Sint zoekt
kaarsen met
sinaasappelgeur.
Sint zoekt
gard.
Sint zoekt
peper en zoutgansjes.
Sint zoekt
suiker met rumsmaak.
+Jj, Groeiende bezorgdheid over rol parlement
KORTE METTEN
DINSDAG 13 NOVEMBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG „Parlemen
taire controle wordt een
wassen neus." Deze uit
spraak is van dr. Jan Ter
louw, leider van de Tweede
Kamerfractie van D'66.
Het klinkt nogal alarme
rend. Bovendien is zijn be
zorgdheid over de rol van
het parlement niet exclu
sief. In het opinieweekblad
Vrij Nederland luchtte de
KVP-er Ad Hermes on
langs zijn hart over het
Kamerwerk. „Het wordt
ondoenlijk", vindt hij, en
zijn conclusie is: „Dit par
lement beslist al lang niet
meer." En, wie zich de re
cente algemene beschou
wingen over het regerings
beleid nog voor de geest
kan halen, herinnert zich
de pijnlijke vraag die de
radikaal mr. Eric Jurgens
de geachte afgevaardigden
voorlegde: „Wat doen we
hier eigenlijk?"
De (zelf)-kritiek van de .drie
volksvertegenwoordigers is ei
genlijk niet nieuw, met de groei
van de overheidstaken, in om
vang en gecompliceerdheid, is
de greep van het parlement
daarop losser geworden en de
ontevredenheid daarover even
redig toegenomen. Met z'n hon
derdvijftigen staan de parle
mentariërs nu tegenover een ko
lossaal en voor de buitenstaan
der ondoorzichtig georganiseerd
overheidsapparaat, waarop ken
nelijk nauwelijks nog vat te
krijgen is.
„Het parlement zegt alleen maar
„ja" tegen voorgebakken maat
regelen", verkondigt Hermes.
En Terlouw vult hem aan:
„We moeten noodgedwongen de
denklijnen volgen, die op de de
partementen zijn uitgestippeld.
In een vroeger stadium zijn er
wel alternatieven, maar als het
definitieve voorstel eenmaal
op tafel ligt, zijn die al lang in
de prullebak verdwenen. Je
loopt altijd stuk op het uiteinde
lijke voorstel. Met controle
heeft dat niet veel meer te ma
ken."
Het parlement zou zich zo
wordt ook wel gezegd slechts
moeten bemoeien met de grote
Kijk es in de Bijenkorft
lijnen van het regeringsbeleid.
In de praktijk blijkt, dat de
volksvertegenwoordigers zich
vooral verdiepen in de details;
de behandeling van menig wets
ontwerp gaat gepaard met een
onafzienbare reeks amendemen
ten (voorstellen tot wetswijzi
ging) en bij de algemene be
schouwingen was de kamer
hoogzwanger van vragen,
vraagjes en moties, wat aan
premier Den Uyl de verzuchting
ontlcJcte, dat zoiets een debat
„tot een wanhoop" maakt.
Een mening die van harte
gedeeld wordt door Eric
Jurgens. Hij vindt ook en zei
dat ook onomwonden bij de be
schouwingen dat je geen al
gemeen debat kunt voeren aan
de hand van de begroting, ..de
begroting is een star en moei
lijk hanteerbaar beleidsinstru
ment en er zijn nu eenmaal
hoofdlijnen die niet vertaald
kunnen worden in cijfers." Jur
gens zegt blij te zijn, dat de de
batten niet rechtstreeks op de
televisie zijn uitgezonden. „De
kijkers zouden door de bomen
het bos niet meer hebben ge
zien." Hij vertelt dat hij na
zijn kritische betoog over de al
gemene beschouwingen in de
huidige vorm opmerkingen te
horen kreeg als „nieuwlichterij"
en „je komt pas in de Kamer
kijken en wilt nu de boel al on
dersteboven halen." Toch meent
Jurgens. dat iedereen het er wel
over eens is dat het zo niet lan
ger kan. Daarom is hij een
beetje teleurgesteld over d®
reacties. „Afgezien van die op
merkingen over nieuwlichterij
was het allemaal een beetje
lauw. Zo van: doe je best
maar, vye zien wel wat er van
komt."
Zowel Jurgens als Terlouw zien
mogelijkheden om uit de door
hen en anderen gevoelde
Kijk es inde Bijenkorf
impasse te breken. De D'66-er is
van mening, dat het parlement
wil het zijn controlerende
taak voldoende kunnen uitvoe
ren de middelen moet krijgen
wetenschappelijk onderzoek te
laten verrichten. Hij haalt als
voorbeeld de situatie in de Ver
enigde Staten aan, waar het
congres van afgevaardigden en
senaat de beschikking heeft
over een bureau dat in opdracht
van de congresleden onafhan
kelijk van de adviesorganen van
de regering onderzoekingen
doet. In de Bondsrepubliek is
iets dergelijks in voorbereiding.
Zo'n bureau als in Amerika is
voor ons land misschien wat
zwaar", zegt Terlouw, maar hij
heeft nog wat originele oplossin
gen op een rijtje gezet: uitbrei
ding van het enquêterecht van
het parlement (het recht om in
bijzondere gevallen een onder
zoek in te stellen), het instellen
van fondsen, waaruit opdrach
ten voor onderzoek aan de uni
versiteiten kunnen worden gefi
nancierd en het oprichten van
een wetenschappelijk centrum
voor het parlement, bemand
dóór academici (volgens Ter
louw kan dit tegelijkertijd een
oplossing zijn voor het vraag
stuk van de werkloosheid onder
academici).
Terlouw onderstreept de noodzaak
van een dergelijk apparaat ten
behoeve van de volksvertegen
woordiging door te wijzen op
ontwikkelingen in de samenle
ving, waarvan de gevolgen voor
de verre toekomst niet te over
zien zijn, maar waarover de
Kamerleden toch moeten oorde
len. Als voorbeelden somt de
kernfysioloog Terlouw op het
gebruik van medicijnen, met
name tranquillizers (zenuwstil-
lende middelen), de verhoogde
radio-activiteit als gevolg van
uitbreiding van kerncentrales en
een techniek om sperma te
scheiden in vrouwelijk ên man
nelijk vruchtgevend.
De kritiek van Jurgens ligt, zou
je kunnen zeggen, dichter bij
huis en de oplossingen lijken
meer onder handbereik, hoewel
de radicaal zich er terdege van
bewust is, hoe moeilijk het zal
zijn aan de zo overvloedig met
tradities omgeven gedragslijnen
van het parlement te tornen.
„De werkwijze van de Kamer
zal in overleg met het kabinet
geleidelijk veranderd moeten
worden."
Wat de algemene beschouwingen
aangaat, denkt Jurgens aan een
kort debat in elk geval kor
ter dan de drie dagen van nu
over de hoofdlijnen van de rege
ringsplannen. Daarna zou de
Kamer, zo is zijn filosofie, in
een periode van bijvoorbeeld
twee jaar over de grote lijnen
van beleidsterreinen kunnen
discussiëren, waarbij meer de
partementen zijn betrokken. Zo
denkt hij aan een debat over
het economisch beleid met de
bewindslieden van Economische
Zaken, Financiën, Verkeer en
Waterstaat en Volkshuisvesting
en Ruimtelijke ordening.
„Daarmee voorkom je", meent
Jurgens, „dat alle minis
ters en staatssecretarissen drie
dagen in de Kamer aanwezig
moeten zijn. Nu zit er bij de al
gemene beschouwingen voor
miljoenen aan salaris achter de
regeringstafel, alleen maar uit
hoffelijkheid, want alleen de
premier en de minister van Fi
nanciën komen aan het woord.
Ik kan me voorstellen, dat de
overige bewindslieden hun tijd
beter kunnen besteden. Dit
geldt trouwens ook voor de
meerderheid van de Kamerle
den."
Het PPR-kamerlid zal in zoverre
zijn zin krijgen, dat vermoede
lijk binnen niet al te lange tijd
de discussie tussen regering en
parlement over de werkwijze
van de Kamer op gang zal ko
men.
Installatie
Van der Lee
wordt' sober
EINDHOVEN (ANP) De In-
stallatie van mr. Van der
Lee (PvdA) tot burgemees
ter van Eindhoven zal - op
verzoek van de b urge mees
ter - een sober krakter heb
ben. De installatie is vastge
steld op maandag 3decem-
ber.
„Ik vindhet een geweldige uit
daging om de eerste PvdA-
burgemeester te zijn in een
grote gemeente in Zuid-Ne
derland", zo verklaarde mr.
vander Lee bij zijn kennis- j
makingsbezoek, „net zo'n
uitdaging als het moet zijr
geweest voor de heer Kolf
schoten, de eerste katholiek
burgemeester van Dc
Haag".
De burgemeester zei zich
verheugen op de begrotir
debatten, die medio dece
ber beginnen. „De bef
tingsbehandeling is een gr
genheid bij uitstek op
verschillende hete hangijz-
bij de diverse politieke p:
tijen duidelijk geformulee.
te krijgen".
Kijk es in de Bijenkorf
Pijpleiding
door Alaska
goedgekeurd
WASHINGTON (Rtr) - Het Ame
rikaanse huis van afgevaardig
den heeft met 361 tegen 14
stemmen toestemming geven
voor de aanleg van de reeds
'arig op het program staande
'jpleiding van 1.280 km. door
Jaska naar de stad Valdez. De
uivaard:ng van het pmstreden
lan is duidelijk verhaast door
e oliecrisis die wellicht zal lei
en tot een beirinedistributie.
wacht wordt dat de senaat noa
leze week het voorstel zal aan-
■aarden, waarnaa president
•^ixon het kan ondertekenen
Via de leiding zal per dag ong*
veer 10 procent van de olie stro
men die de VS naar schatrinp
zullen nodig hebben tegen het
eind van de jaren zeventig.
Boskoop wijst
distributie-
ambtenaar aan
BOSKOOP De heer M. J. Riet
dijk, ambtenaar van de secreta
rie. is door het gemeentebestuur
aangewezen als plaatselijk lei
der van de distributiedienst
voor olie. Boskoop, dat voor zo
ver bekend, de eerste gemeente
is die iemand heeft aangewezen,
heeft ook al de distributiebon
nen klaar liggen.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Deense film
maker Jens Thorsen heeft zijn
plannen tot het maken van een
film over het „liefdeleven van
Jezus Christus" niet opgegeven,
maar de film is er bepaald nog
niet. Frankrijk, Israël en landen
in Noord-Afrika hebben al toe
stemming geweigerd daar opna
men te maken.
Kijk es in de BijenkorfJxTTÉ
Het lid van de Tweede Kamer,
Hans de oer (A.R.) is tot deze
conclusie gekomen na ee
zoek aan Denemarken, waar hij
gesprekken heeft gevoerd,onder
anderen met Thorsen. Deze wil
met de film schokeffecten te
weeg brengen. Hij is anarchist I
Hij gaat er van uit, dat Christuj I
zo menselijk mogelijk mos
worden uitgebeeld en wil ziö j
afzetten tegen het christendom,
dat volgens hem in naam van
Christus veel ongerechtigheid
heeft bedreven.
Er zijn ook in Denemarken veel
protesten tegen de plannen,
maar men vindt, dat men
zich beter niet druk om kan
maken. „God lacht er alleen
maar om" zei een lutherse
geestelijke tegen De Boer, die
echter meent, dat er grenzen
worden overschreden. Als de
film wordt gemaakt en in Ne
derland zou worden ingevoerd,
zou het triest zijn als de centrale
filmkeuring die grenzen niet zou
zien, aldus het kamerlid.
Milanees blad
Vaticaan en
regering van
Portugal in
open conflict
Het Milanese weekblad Euro-
peo weet te melden dat er een
openlijk conflict is ontstaan
tussen het Vaticaan en de Por
tugese regering. Volgens het
blad heeft de aartsbisschop
van Lissabon, kardinaal Anto
nio Ribeiro, de hulp van paus
Paulus gevraagd na een dras
tisch gesprek met de Portuge
se premier Marcello Caetano
Bij dit onderhoud ging het om
oe brief van de bisschoppen
van Mozambique, waarin de
„groepsmoord" van de Portu
gese troepen in Afrika met
kracht wordt veroordeeld. De
brief is clandestien in omloop
gt bracht. Kardinaal Ribeiro
zou Caetano verzocht hebben
de inhoud van de brief te veri
fiëren en daarna toestemming
te geven voor publikatie op
korte termijn. Caetano zou de
kardinaal in feite de deur heb
ben gewezen. Daarop zou deze
de brief aan alle Portugese
kranten en tijdschriften hebben
gezonden met het verzoek hem
ondanks de censuur te publice
ren. De bladen wilden dit wel
doen, maar alleen dan als zij
in het bezit waren van een ei
genhandig geschreven brief
van de kardinaal waarin deze,
zo het tot een gerechtelijke
vervolging mocht komen, de
verantwoordelijkheid voor de
miWikatie op zich noemt.
uMrop zou de kf&dmaal naar
Komt zijn gegaan om het ad-
ViÊs van paus Paulus te vra-
Jaufr'
OT,
De bisschop van Den Bosch,
mgr. J. Bluyssen, die een be
zoek heelt gebracht aan Rome,
heeft in het Vaticaan onder
meer verslag uitgebracht over
de stand van zaken met be
trekking tot de godsdienstcur
sus zoals die gebruikt wordt op
de scholen van Ons Middel
baar-Onderwijs (OMO) en die
in oorspronkelijke opzet geen
genade kon vinden in het Vati-
„Ik heb ze op de congregatie
voor de clerus verteld, dat we
druk bezig zijn met de nieuwe
tekst voor de cursus. Ik had
daarvoor een stuk opgesteld en
ik heb daarbij de nodige toe
lichting gegeven", aldus mgr.
Bluyssen. tegenover onze Ro
meinse correspondent.
De Bossche bisschop heeft in
Rome een groot aantal ge
sprekken gevoerd en werd door
paus Paulus in audiëntie ont
vangen.
Na de verschillen van mening
die indertijd ontstonden over
de eerste versie van de OMO-
cursus, is men vrij snel begon
nen aan het grondig herschrij
ven van de teksten.
,De opmerkingen vanuit het
Vaticaan maakten inderdaad
een grondig herschrijven nood
zakelijk'. Je kon moeilijk van
een aanpassing van de tekst
spreken. Ik heb grote bewon
dering voor de katecheten die
in januari ogenblikkelijk een
volle week bijeen zijn gekomen
om nieuwe teksten te schrijven
voor de rest van het studie
jaar", aldus mgr. Bluyssen.
Een soort overbruggingsmaat
regel, want op de Brabantse
middelbare scholen v/as men
aanvankelijk enigszins ontred
derd door het verbod de oor
spronkelijke cursus verder te
blijven gebruiken.
In oktober is diezelfde groep
katecheten opnieuw een week
bijeen geweest om het grootste
deel van de teksten voor het
nu lopende schooljaar te
schrijven.
„In mei volgend jaar volgt
dan een derde bijeenkomst tij
dens welke men de meer defi
nitieve redactie wil samenstel
len. Helemaal een afgeronde
cursus wordt het in feite toch
nooit, omdat ook in het gods
dienstonderwijs op middelbare
scholen steeds ruimte moet
blijven om teksten aan te pas
sen aan de ontwikkelingen van
de tijd", aldus de Bossche bis
schop.
Het Vaticaan. en met name de
congregatie voor de clerus zal
tussentijds doorlopend op de
hoogte worden gehouden.
„Mgr. Ernst en ik zullen het
werk van de katecheten in eer
ste instantie bekijken, maar ik
verwacht nu geen moeilijkhe
den meer, nadat 'van weerszij
den begrip is getoond voor el-
kaars standpunten en wensen.
Ik wil dan ook zeggen dat ik in
Rome allerplezierigst en uitslui
tend in positieve zin over de
OMO-cursus heb kunnen spre
ken", aldus mgr. Bluyssen.
Tegenover de diocesane commissie voor het heilig jaar van de
Italiaanse bisdommen heeft paus Paulus zich beklaagd over het
hoge aantal priesters, die hun ambt verlaten. Hij noemde dit
„zijn doornenkroon".
Tijdens de audiëntie aan deze commissies verklaarde de paus
dat ook in deze tijd de priester steeds beschikbaar moet zijn
voor het volk en als priester steeds herkenbaar moet zijn. Hij be
treurde het, dat veel priesters zozeer in de wereld opgaan. Het is
aisof ze zich schamen pries:er te zijn, aldus de paus.
Zaterdagmiddag heeft de paus met een eucharistieviering zijn
bisschopkerk, de St. Jan van Lateranen, het heilig jaar 1975
voor het bisdom Rome geopend. In andere bisdommen over
de hele wereld beginnen de lokale kerken het heilig jaar op de
eerste zondag van de advent, 2 december.
In zijn predikatie richtte de paus zich in het bijzonder tot de
priesters met de uitnodiging dat zij de ogenblikken van zwakheid
en contestatie voorgoed zouden overwinnen. Voor de priesters
geldt aldus de paus in het bijzonder, dat zij zich geheel en
al afhankelijk matten van. Christus en het od Christus gebaseerde
priesterschap temidden van he. volk beleven.
Hei eigenlijke hoogtepunt van het heilig jaar zal in 1975 in het
Vaticaan vallen. De Katholieken dienen zich hierop voor te berei
den met geestelijke oefeningen en kerkelijke bijeenkomsten in
hun eigen diocees. De paus wees erop, dat de bedevaarten naar
Rome ter gelegenheid van het heilig jaar de „karakteristieke
vorm van de boetetocht" moeten hebben. Het is geen toerisme.
Het heilig jaar, waarin naar in Rome verwacht wordt vijf
entwintig miljoen katholieken naar Rome zullen pelgrimeren,
moet volgens de paus gekenmerkt worden door „geloofsvernieu
wing en verzoening met God en de mensen onderling"
O De bisschop van Paramari
bo, i.w. A. Zichc i neenii in
Jnrv-ica deel ra:i de opr cii-
uj Raad van k.rkcn
in .i t Cartbisch gebied". Dit
gebeurt op een bijzondere con
ferentie van de „Caribbean
Conference of Ciu'rrV,", dis
uitgaat vaa de W 'raad van
Kerken. Dï :l i
Broedergemeente heeft ds.
Rudi Polanen afgevaardigd uls
vertegenwoordiger.
Met ingang van 1 januari
zal pater Ed. J. van den Berge
zijn funefce van procurator der
kapucijnenmissies overdragen
aan pater C.W.V. 't Hoen. Pa
ter 't Hoen is nu nog gardiaan
in Rotterdam en p. s oor van
do parochie Michael en Cle-
daa.r.
I'atei
den
er 1 januari mo
derator-godsdienstleraar van
de Hogere Technische School
te Tilburg.
In het afgelopen jaar wer
den in het bisdom Rotterdam
veertien keer bezinningsdagen
gehouden vorr priesters en
pastorale werkerVoer bijna
aile dekenaten werden deze
dagen gehcud«u en er hebben
on<v eer MO pastores aan
declg-::cmcn. Dj ervaringen
waren over het algemeen posi
tief, ondanks alle verschillen,
die ook naar voren traden.
Ook voor het komend jaar
worden weer dergelijke bezin
ning dagen belegd, met als
een.raai thema: leven en wer
ken als pastores in deze tijd.
•De leider van de passiespe
len in Oherammergau Anton
Preisingei «,3I> heeft zich om
grr ndheidsredenen terugge
trokken als regisseur. Preisin-
ger, vertolker van de Christus-
rol bij de passiespelen van
1960 en 1970 is een verklaard
tegenstander van een grondige
hervorming van de spelen in
Oberammergau. Van de nieu
we leider zal het afhangen of
het tot een gedeeltelijke herzie-
i de t
De ex<«ehaa.\£iuin-eóst -i
Ludek Pachman heeft bij de
DUsseldorfse Walter-Rauverlag
een boek uitgegeven onder de
titel „Nu kan ik spreken". Hij
behandelt daarin de ontwikke
lingen in Tsjecïioslowakije ge
durende de laatste vijf decen
nia. Paclimnnn, die van over
tuigd marxist c .risten is ge
worden, werd na de bezetting
r de Sovjet-Rus-
c ii ~n tot staatsvijand
verklaard en no rmalen gear
resteerd. In 1972 kreeg hij toe
stemming om naar de Bonds
republiek te gaan.
