Bejaarden slikken veel
e veel geneesmiddelen
Negenvoudige moord in VS
LIMBURGSE KOLEN ZIJN GEEN
OPLOSSING VOOR ENERGIECRISIS
i
Jonge huisvrouwen
zijn zorgelijker
i
4
4
4
i
Deens kabinet
„verraden"
Defensienota zal rust
brengen in krijgsmacht
V1
Ms lid
van het NW
ben ie minder
afhankelijk
(a
{bon
[VRIJDAG 9 NOVEMBER 1973
LEIDSE COURANT
RECHT (ANP) „Bij de bejaarden is sprake van een
overmatig druggebruik dat niet wordt vervolgd maar dat
eerder wordt gestimuleerd door het bestaande systeem".
Dit verklaarde dr. J.M.A. Munnichs, voorzitter van de so-
:iaal wetenschappelijke sectie van de Nederlandse Ver
eniging voor Gerontologie, op een persconferentie ter ge
legenheid van het congres van de vereniging over „Ge
jonde ouderdom" vandaag in Utrecht.
maar 10 pet. va de totale be
volking uitmaken.
Van het totaal aantal verpleegda-
ziekenhuizen nemen de
I Munnichs, lector aan de ka
tholieke universiteit in Nijme-
igen, zei dat dit misschien een
,wat generaliserende uitspraak
maar dat er zeker sprake is
[van overmatig en onnodig ge
bruik van medicijnen door 65-
nlussers.
de sector van de curatieve
ïorg (behandeling door artsen,
"rerpleging in ziekenhuizen en
dergelijke) blijkt dat bij bena-
Hering ongeveer 1.5 miljard gul-
Nederlanders van 65 jaar
der 25 pet voor hun rekening.
Van de gezinsuitgaven voor ge
nees- en verbandmiddelen (dus
exclusief bijvoorbeeld de uilga
ven in verpleegtehuizen) nemen
de bejaarden 570 miljoen gul
den, voor hun rekening, 64 pet.
i de totale uitgaven.
:n, ofwel 29 pet. van de totale Dit laatste cijfer illustreert duide-
Ihtgaven in deze sector ten be- lijk „het schandaal van de over-
van bejaarden wordt uit- medicatie van oe ouderen". Het
Jegeven, terwijl de bejaarden ligt weliswaar voor de hand dat
bejaarden meer zorg nodig heb
ben dan de gemiddelde Neder
lander, maar volgens dr. Lee
ring is er zeker wat de genees
middelen betreft duidelijk spra
ke van een geweldige verspil
ling. Uit eigen ervaring (geria
trische verpleegtehuizen) is dr.
Leering tot de conclusie geko
men. dat waarschijnlijk met een
kwart van de geneesmiddelen
die de bejaarden nu slikken (of
weggooien) zou kunnen worden
volstaan.
Goed omgaan met bejaarden is
veel belangrijker zei hij, met
een andere begeleiding valt veel
meer te bereiken. Veel ouderen
leven met angstgevoelens. De
dokter schrijft dan gemakkelijk
psychofarmaca voor genees
middelen tegen depressies en
dergelijke maar als de be
jaarden zich veiliger voelen, bij
voorbeeld omdat zij ;n een ver
pleegtehuis zijn opgenomen.
stapt men toch moeilijk van het
dan overbodige pillen slikken
Dr. F.J.G. Oostvogel, secretaris
van de vereniging en weten
schappelijk medewerker aan de
universiteit van Leiden, stelde,
dat vaak niemand genoeg tijd
heeft om naar de klachten en
problemen van de bejaarden te
luisteren. Er zijn veel psychoso
matische klachten die verdwij
nen als er wel aandacht of aflei
ding is. „Als je met bejaarden
naar een vakantieoord gaat kun
je de meeste medicijnen thuis
laten", aldus dr. Oostvogel.
De bedoeling van het congres in
Utrecht is alle „gezondheidsbe
schermers" die met bejaarden
in aanraking komen de vraag
voor te leggen wat er moet ge
beuren om de ouderen optimaal
te laten functioneren, kortom
KOPENHAGEN Het so
ciaal-democratisch minder
heidskabinet van premier
Jörgensen van Denemar
ken is gisteren door „ver
raad" gevallen. Het kabi
net leed een nederlaag toen
bij de stemming over een
belastingvoorstel 86 stem
men voor en 86 tegen wer
den uitgebracht, waardoor
het van de baan was.
De regering kwam één stem te
kort. Die ene stem had moeten
komen van de daags tevoren uit
de partij gestapte sociaal-demo
craat Jacobsen, die een eigen
partij gaat oprichten, de Cen
trum Democraten, ook wel an
ti-belastingpartij genoemd. Ja
cobsen had gezegd, dat hij tot
de verkiezingen in 1975 het ka
binet zou blijven steunen.
Toen er gisteren gestemd moest
worden, kwam Jacobsen echter
eenvoudigweg niet opdagen.
Zelfs oppositieleiders waren het
met premier Jörgensen eens,
dat zijn gedrag „fantastisch"
Om tijd te winnen en het afwezige
parlementslid nog te vinden
voor de stemming zou zijn ge
sloten, vroeg de regering hoof
delijke stemming. Jacobsen
bleef onvindbaar. Zijn telefoon
nummer thuis was constant in
gesprek. Hij bleek later gewoon
thuis te zitten.
Toen Jacobsen na de stemming in
het parlement verscheen, kwam
het bijna tot handgemeen. Hij
werd uitgemaakt voor „idioot"
en „verrader".
Premier Jörgensen heeft nu voor
4 december vervroegde verkie
zingen uitgeschreven. Jacobsen
is een race tegen de klok begon
nen om zijn nieuwe partij tijdig
ingeschreven te krijgen. Zeker
is reeds, dat zowel de regerings
partijen als de oppositie stem
men aan zijn partij zullen ver
liezen. waardoor wel eens een
politieke chaos zou kunnen ont
staan.
In Engeland wordt momenteel een tentoonstelling gehouden
nese kunstschatten. Koningin Elisabeth bracht er gisteren een bezoek
aan en bekijkt hier het jaden „omhulsel" van prinses Tou Wan, uit
de tweede eeuw voor Christus.
De vier kinderen onder de slachtoffers van de negenvoudige moord, links Debbie en Ricfey Earl, rechts Lisa en Bobby Parkin
Victor (Califomie) In een luxe boerderij
bij Victor, 125 km ten oosten van San
Francisco, zijn negen mensen vermoord,
vier kinderen en vijf volwassenen. Alle
slachtoffers waren door het hoofd gescho
ten. De volwassenen waren geboeid, hun
mond was gesnoerd.
De politie zoekt twee mannen, waarvan er
man, diens vrouw en twee kinderen van
15 en 18 jaar en een vriend (20) van de
familie.
een destijds in de buurt van de plaats
van de moord heeft gewoond en die ook
moorden in Phoenix, in de staat Arizone
hebben gepleegd.
De slachtoffers zijn een 33-jarige eigenaar Uit het huis is een som geld verdwenen,
van een supermarkt en zijn vrouw, hun maar of dit iets maken heeft met de
twee kinderen van 11 en 9 jaar, en de moord is nog niet bekend. De brandkast
buurman en boekhouder van de zaken- was niet geforceerd.
DUITSER
ONTVOERDE
ZICHZELF
BONN (AP) De extreem recht
se Westduitse professor Ber-
thold Rubin (62). die bekend
staat om zijn politieke stunts, is
gisteren tot een voorwaardelijke
gevangenisstraf van zes maan
den veroordeeld omdat hij zich
zelf had ontvoerd.
Rubin had in april 1971 zijn eigen
ontvoering op touw gezet en
zich later laten „terugvinden"
in een bosrijk gebied. Hij deed
dit om linkse groeperingen in
West-Duitslancl in diskredit te
brengen en zo Willy Brandt te
gen te werken in zijn pogingen
om vriendschappelijke banden
met Moskou aan te knopen.
Verlaging van
gren9 meerderjarig
DEN HAAG (ANP) Minister
Van Agt (Justitie) zal het
vraagstuk van de verlaging van
de meerderjarigheidsgrens van
21 tot achttien jaar In het kabi
net ter sprake brengen. In de
- Tweede Kamer zei hij gister
avond dat de wijziging op zich
een simpele zaal; is, maar dat
de bijkomende voorzieningen
vragen oproepen.
MINISTER VREDELING
Van onze parlementaire redactie
Den Haag Minister Vredeling (Defensie) geeft toe dat onzekerheid
over de toekomst van de krijgsmacht de voornaamste oorzaak is
van de ontslagaanvragen van generaals gedurende de laatste maan
den. De minister zei een en ander in de Tweede Kamer in antwoord
op vragen van het Tweede Kamerlid Van Eisen (KVP en generaal
b.d over deze ontslagaanvragen en de oorzaken daarvan.
Het ontslag dat de luitenant-gene
raal IJsselstein deze week nam
had bij Van Eisen de emmer
doen overlopen.
De minister zei dat op zijn depar
tement momenteel met man en
macht gewerkt wordt aan de
defensienota. Als deze is ver
schenen zullen de beleidsvoorne
mens van het kabinet op Defen
siegebied bekend zijn. Na de be
handeling van deze nota in het
parlement zal er klaarheid zijn
over het in de komende jaren te
voeren Defensiebeleid. Om die
reden zei minister Vredeling dat
hij er niet aan twijfelde dat dit
de stemming in de krijgsmacht
in gunstige zin zal be'nvloeden,
omdat de jarenlange onzeker
heid dan zal zijn weggenomen.
De minister zei voorts dat hij er
evenmin aan twijfelde, dat alle
medewerkers in de krijgsmacht
en op het ministerie loyaal zul
len meewerken aan de uitvoe
ring van dat beleid. De minister
zei tenslotte nog dat hij ver
wachtte op 1 december in de
vacature IJsselstein te kunnen
voorzien.
(ADVERTENTIE)
Premier iörgensen van Denemar
ken, wiens kabinet gisteren een
j}ed,?rlaag leed, heeft voor 4 de
cember vervroegde verkiezingen
uitgeschreven.
DEN HAAG De jongere
huisvrouwen, dat wil zeggen
de huisvrouwen tot en met de
leeftijd van 24 jaar, maken
zich ten aanzien van een
tal aspecten veel meer zorgen
dan de oudere hulsvrouwen.
Dit heeft een onderzoek van d
Nederlandse Stichting
- Statistiek aan het licht ge
bracht. Zoals dit onderzoekin
stituut het uitdrukt: de jongen
vrouwen hebben een veel hoge
re „zorgscore".
Het onderzoek leerde, dat
58 procent van de jongere huis
vrouwen zich zorgen maakt
over de gezondheid van hun
kinderen. Dit tegenover een ge
middelde van 44 procent. Deze
bezorgdheid neemt af met het
ouder worden van de huisvrouw
om dan plaats te maken voor
zorgen omtrent het gedrag van
de kinderen.
De „zorgscore" over de eigen
gezondheid is bij de huisvrou
wen in de verschillende leef
tijdsklassen «ïven groot 47
procent. De huisvrouw van 50
tot 64 jaar is het meest bezorgd
over de gezondheid van haar
man.
Zorgen heeft de huisvrouw dik
wijls ook over het gedrag van
haar echtgenoot en uit het on
derzoek blijken de jongere
vrouwen het meest geplaagd te
worden door zorgen op dit
punt, 21 procent tegenover 8
procent van alle vrouwen.
Deze grotere bezorgdheid
van de jongere huisvrouw
hangt waarschijnlijk nauw sa
men met het feit dat zij zich
ook het meeste zorgen maakt
over haar verhouding met da
echtgenoot. Van de jongere
vrouwen heeft 18 procent zor
gen over de huwelijksverhou
ding: van alle huisvrouwen te
zamen negen procent
De jongere huisvrouw heeft
het eveneens het moeilijkst in
haar relaties met anderen. De
relaties met haar ouders, fa
milie, en buren schijnen haar
het minst van alle huisvrou
wen te bevredigen. Haar zor
gen liggen met resp. 34 pro
cent, 25 procent en 23 procent
duidelijk boven de gemiddel
den (resp 17 procent, 14 pro
cent en 16 procent).
De jongere huisvrouw is ook
minder gerust op de financiële
kant van het leven: dertig per
cent maakt zich tenminste zor
gen over het betalen van reke
ningen (gemiddeld 21 procent).
Er zijn aanwijzingen, zegt het
onderzoekinstituut conclude
rend. dat de jongere huisvrouw
nog op zoek is naar vastheid
in haar leven en dat zij daar
bij op uiteenlopende terreinen
moeilijkheden ondervindt. De
oudere huisvrouwen maken
zich duidelijk in veel mindere
mate zorgen, de huisvrouwen
van 65 jaar en ouder nog wel
het minst.
A Mijn nuffl l.
Straat:
P Plaat»:
Geboortedatum:
Nationaliteit:
Adraa bedrijf:
Aard bedrijf:
(code
Onderzoek
alternatieve
straffen
Den Haag Minister van Agt
(Justitie heeft de Tweede Ka
mer toegezegd dat hij een com
missi" zal instellen die de mo
gelijkheden van een wettelijke
regeling voor alternatieve straf
fen een ruimere keuze voor
de rechter moet onderzoeken.
De minister noemde deze materie
aantrekkelijk, ofschoon niet een
voudig. De juridische vormge
ving van een regeling, het vin
den van bruikbare uitgangspun
ten voor de toepassing en de
wijze van toezicht op de tenuit
voerlegging vormen moeilijke,
doch wel oplosbare problemen,
aldus de minister. Het nieuwe
type straffen vindt In de prak
tijk reeds een zekere toepassing
in de vorm van betaling van
schadevergoeding of verplich
ting tot reparatie van het ver
nielde. Ook de verplichting tot
verzorging van verkeersslachtof
fers of hulpbehoevenden werd in
enkele gevallen -eeds opgelegd
als voorwaarde bij een voor
waardelijke veroordeling.
De toezegging van de minister
kwam gisteravond in de Tweede
Kamer bij de voortzetting van
het debat over de Justitie-begro-
ting.
(ADVERTENTIE)
KAAS IN DE BIOSCOOP
(Van een onzer verslaggevers)
HEERLEN De wereld gaat gebukt onder een energiecri
sis, waarvan het einde nog lang niet in zicht is. Nederland
is een van de zwaarst getroffen landen door de olieboycot
en toch gaat uitgerekend datzelfde Nederland einde dit jaar
de laatste nog kolenproducerende mijn, de Emma-Hen-
drik, sluiten. Zijn de kolen dan plots toch te onbelangrijk
geworden als energiebon, of zijn er andere factoren die
het voortbestaan van de kolenwinning belemmeren?
In het Thalassa Theater wordt voortaan in de pauze ook kaas uit het
vuistje verkocht. Een origineel verkoop-idee van serveuse Mieke
Kanneman. "De mensen uillen best wel eens wat hartigs", meent
Mieke. "en kaas is ook beter voor hun tanden dan al dat zoete".
Op de foto ons glimwormpje met een gretige kaasklant. (NZB-foto)
D.S.M., de oude „Staatsmijnen"
zegt er dit over: „Theoretisch is
het natuurlijk mogelijk om m t
behulp van veel mensen en ten
koste van zeer veel geld in Lim
burg de kolenproduktie voort te
zetten. Het sluitingsproces is
echter onherroepelijk. De mijn
industrie werd indertijd ge
dwongen tot inkrimping en slui
ting. De thans nog aanwezige
kolenreserves zijn verloren. Ze
kunnen niet opnieuw worden
aangesproken dan tegen uitzon
derlijk hoge kosten. Gedacht
moet worden aan enige honder
den miljoenen guldens voor ten
produktie van een miljoen ton
kolen per jaar. Bovend.en zou
den de hoeveelheden steenkool,
die na zo'n „krachttoer" uit de
Limburgse bodem worden ge
haald. geen rol van betekenis
kunnen spelen in de totale ener
gievoorziening van N derland,
Stillegging van de Limburgse
mijnen is en was geen zaak van
vandaag of morgen. Het is een
langjarig proces, waarin het so
ciale element primair staat.
Langs de weg van het systema
tisch inkrimpen van de produc
tie trekt men zich terug uit een
steenkolenmijn. In een aflopend
sch.ma worden alleen nog de
beste pijlers ontgonnen. Momen
teel produceren op de Em
ma/Hendrik nog maar twee
kleine pijiers. Voorbereidende
werkzaamheden zoals de aanleg
van steengangen, die bij een
normaal bedrijf tijdig werden
voorb reid en uitgevierd om de
weg vrij te maken naar nieuwe
pijlers, z.jn al geiuimte tijd
achterwege gebleven. Het zou
jaren duren voordat een aflo
pende mijn weer een redelijk
produktieniveau kan halen.
Waarbij dan wordt veronder
steld dat er voldoende mijnwer
kers beschikbaar zouden zijn.
Bij de nog „maagdelijke"
staatsmijn Beatrix, zou het be
reiken van een eerste produktie
minstens drie jaar vergen.
Naast de technische moeilijkhe
den en de econiomische haal
baarheid, zou bij dit alles de
personeelsvoorziening een on
overkomelijk probleem beteke
nen. Wanneer b~staande mijn-
werkersgemeenschappon een
maal zijn ontbonden of wanneer
men bestaande mijnwerkersmi
lieus laat afvloeien, is het on
mogelijk op korte termijn een
nieuwe mijnwerkarsbavolklng te
creëren. Daaraan verandert ook
een dringende behoefte aan
energie niets. De mijnarbeid
heeft nu eenmaal het karakter
van een traditie."
Waarom dan geen gastarbeiders
aangetrokken?
„Theoretisch lijkt het mogelijk
om met inschakeling van grote
aantallen buitenlandse arbeids
kracht de mijnb drijven
dra. icnde te houden. In de
praktijK blijkt echter, dat voor
een goede bedrijfsvoering het
percentage buitenlanders in de
produktie-afdelingen niet hoger
mag zijn dan ca. 25. Op de tota
le personeelsbezetting van een
mijn is dit maximaal zo'n 10
procent. Bovendien doen zich de
volgende problemen voor: op
korte termijn kunnen niet vol
doende mensen worden gewor
ven; geschoolde buitenlandse
krachten zijn er nauwelijks; een
opleiding tot houwer duurt min
stens 2,5 jaar, terwijl men pas
na vijf jaar van een ervaren
kracht kan spreken. Het verloop
onder buitenlanders is zo groot
dat telkens nieuwe mijnwerkers
moeten worden opgeleid om de
openvallende plaatsen in te ne
men."
Gesteld dat er mijnen zouden
openblijven of weer opengesteld
worden, zouden we daarmee
een stapje verder gedaan heb
ben op de weg naar een oplos
sing van de energiecrisis In Ne
derland?
Afgezien van de technische en
personeelsproblemen zal indien
deze problemen oplosbaar wa
ren, de betekenis en de bijdrage
door de Limburgse steenkolen
aan de nationale energievoorzie
ning uiterst gering zijn. Uit de
cijfers van de afgelopen jaren
blijkt, dat het steenkolenver-
bruik zowel absoluut als relatief
sterk gedaald is. Bij een norma
le ontwikkeling In hot energie
verbruik zal qua volume het ge
bruik van kolen zien stabilise
ren op zo'n vijf miljard mS
aardgasequivalent. Dit Is
voornamelijk een gevolg van
het cokesverbruik In de staalin
dustrie. Op den duur zal het
verbruik van steenkool in de
huisbrandsector, in de verwer
kende Industrie en bij de
stroomopwekking tot vrijwel nul
teruglopen. In 1980 zal steenkool
Inclusief de importkolen nog
maar ca. 3,5 procent van de to
tale energiebehoefte in Neder
land kunnen dekken. Indien de
mijn Beatrix in produktie zou
komen en bovendien een of
meer Zuid-Limburgse mijnen
zouden openblijven, zal theore
tisch over enkele jaren niet
meer dan ca. drie miljoen
steenkool per jaar gedolven
kunnen worden. Een percentage
dat niet groter Is dan ongeveer
twee procent van het totale
energieverbuik van Nederland
in 1980. Het zou in geen enkele
verhouding staan ten opzichte
van de inspanningen en het geld
dat voor realisering daarvan no
dig zou zijn. De bijdrage die
steenkool van eigen bodem zou
kunnen leveren in de totale
energiebehoefte, is derhalve te
verwaarlozen. Ook het onder
gronds vergassen van steenkool
moet In Limburg worden uitge
sloten om technische redenen,
die verband houden met de geo
logische omstandigheden van
het mljnbekken. Voor deze wijze
van ontginning voor die kolen-
voorkomens die zich elders In
de wereld daarvoor lenen, Is
trouwens nog veel research no-
dig."
Kan de steenkool ook niet wor
den gebruikt om er benzine uit
te winnen?
„Winning van benzine uit steen
kool is economisch gezien onmo
gelijk. Mogelijkheden om op
langere termijn do energievoor
ziening veilig te stellen moeten
voor Nederland en 'indere wes
terse landen dan ook worden
gezocht in exploiratie van olie
en gas op eigen gebied, versnel
de ontwikkeling van kernenergie
en het bestuderen van de moge
lijkheden van alternatieve ener-
g.edragers. Voor de verre toe
komst kan daarbij worden ge
dacht aan kernfusie, zonne-ener-
gie, wind- en getijde-energie. De
Limburgse kolen zijn uitge
speeld. Ook een oliecrisis veran
dert daar niets aan", aldus de
D.S.M.
