Mies Bouhuys maakte
van eigen toneelstuk
een tv-documentaire
Radio Noordzee mei
drie nieuwe programmes
TELEVISIE VANAVOND
Suriname en omringende
buren in Panoramiek
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 7 NOVEMBER 197
De schrijfster Mies Bouhuys
gaat het dan toch nog beleven:
de vertoning van het spel „Roe
rig Amsterdam", dat de ge
schiedenis weergeeft van een
halve eeuw sociale strijd, de op
komst van de arbeidersbeweging
met voormannen als Domela
Nieuwenhuis en Troelstra, toege
spitst op Amsterdam, omdat
daar de felste en meest kleurrij
ke botsingen tussen kapitaal en
pauper zich afspeelden. Geschre
ven als een documentair toneel
stuk bereikt het uiteindelijk in
omgewerkte staat de VPRO, die
het op het scherm brengt, vol
gende week donderdag.
Schrijver-dichter Ed. Hoornik die
samen met zijn vrouw Mies
Bouhuys de stof voor dit stuk
aandroeg, heeft de uitvoering er
van niet mogen beleven. Het
had op nieuwjaarsdag 1970 moe
ten dienen als opvolger van de
afgedankte Gysbreght. Het spel
ging niet door, omdat de Ned.
Comedie als opdrachtgeefster
door toneelfroebelen uit haar
vaste burcht werd verdreven.
Er.ige maanden later overleed
Hoornik.
Mies Bouhuys: „Het was voor het eerst dat Ed. en ik samen iets schreven".
Cupduels
op radio
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Van de wed
strijd Gwardia Warschau-Feyen-
oora, die vamdaag wordt ge
speeld en om 17.30 uur begint,
zendt de NOS-radio in het pro
gramma van Hilversum 3 recht
streekse flitsen uit Verslagge
ver bij deze wedstrijd is Chris
van Leeuwen. Van het cupduel
CSKA-SofiaAjax werd vanmid
dag al verslag gedaan.
Eveneens worden door de NOS-
ladio via Hilversum 3 flitsen uit
gezonden van de wedstrijd FC
Twente-Panahaiki Patras, die
cm 20.00 uur begint. Verslagge
ver is Wim Hoogendoorn.
De NOS-radio schenkt voorts via
Hilversum 3 aandacht a an de
kwalificatiewedstrijd voor het
wereldkampioenschap zaalhand
bal 1974, die van 20.30 tot 22.00
uur in Utrecht tussen Nederland
en Zwitserland wordt gespeeldq
De verslagen van deze wedstrijd
worden verzorgd door Arnold
den Hartog.
In Studio Sport vanavond ruime
samenvattingen (zie scherm).
Yul Brynner, koning van Siam.
Willy en Willeke samen op Radio Noordzee.
(Van onze radio- en tv-redactie)
BUSSUM Radio Noordzee blijft tegen de
stroom in varen. Ondanks het feit dat de rege
ring de piratenschepen het liefst zo snel moge
lijk met man en muis zien vergaan, blijft deze
piraat doorgaan met een brede lach. De piraat
presteert het om in deze woelige tijden zonder
blikken of blozen met niet minder dan drie
nieuwe programma's op de zondag te komen.
Radio Noordzee heeft Jan Boezeroen bereid
gevonden om het programma van de weggelo
pen André van Duin over te nemen. Het gaat
om het programma van 11 tot 12 op zondag
waarover strubbelingen ontstonden, omdat An
dré andere gedachten over zijn programma had
dan de Noordzeedirectie. André wenste zich niet
te laten manipuleren en pakte zijn biezen. Het
.programma dat Jan Boezeroen gaat presenteren
bestaat hoofdzakelijk uit Nederlandstalig re
pertoire.
Het tweede nieuwe programma wordt ook op
zondag van 12 tot 2 uitgezonden. Willeke en Wil
ly Alberti tekenden voor de presentatie. In dit
programma dat „Dag mevrouw, dag meneer"
heet, draaien vader en dochter nieuwe platen
die rechtstreeks afkomstig zijn van de vele rela
ties en vrienden van de familie Alberti.
Actueel als de zcezender pleegt te zijn zal het
niemand verbazen, dat Radio Noordzee iets aar
digs bedacht voor de autoloze zondagen. Van 2
tot 5 wordt zolang de autoloze zondag aanhoudt
een quiz uitgezonden, waaraan iedereen kan
meedoen. De presentatie van dit programma is
in handen van Piet Römer en Ferry Maat, die
een aantal fietsen gaan verloten.
Mies Bouhuys: „Het was een
opdracht aan ons beiden waarin
wij zeer vrij werden gelaten. De
datum van de opvoering, nieuw
jaarsdag 1970, bracht ons het
jaartal 1870 in de gedachten, het
jaar van de Parijse commune,
hoc in beweging komen van de
arbeidersmassa. In diezelfde tijd
begonnen ook de Amsterdamse
paupers zich te roeren. Ed. was
licht bewogen, sociaal bewogen
ook. Hij zette zich volledig in
voor wat hem bezig hield. Hij
nam het op voor mensen, die
slachtoffer werden van machten,
sterker dan zij. Een eeuw gele
den leefden in Amsterdam 60.000
gezinnen van de bedeling, aan
gewezen op liefdadigheid. Een
deel van hen bewoonde de 5000
kelderwoningen die 's winters
onder water liepen. Er was veel
kindersterfte. De gemiddelde
leeftijd 38 jaar. We hebben er
samen wel 200 boeken en proef
schriften over gelezen, samen
een lijn uitgezet en het samen
geschreven. Tot dan toe hadden
we ncoit samen iets gedaan. Het
spel begint bij de kermisopstand
en eindigt met de begrafenis
van Domela Nieuwenhuis, wat
in 1919 enorm veel mensen op
de been bracht. Deze man had
bezieling in de arbeidersbewe
ging gebracht, de paupers een
enorm elan gegeven Troelstra
nam zijn taak over, een be
kwaam en strijdbaar man, maar
geen bezieler."
Palingoproer
Merkwaardig verschijnsel in de
sociale strijd, zoals die naar bui
ten trad, is dat deze zijn begin
vond in incidenten. De kermis
opstand bijv. uit woede van de
bevolking over het besluit van
het stadsbestuur om de duur
van de kermis te bekorten. Men
kan het zo verklaren, dat het
brodeloze volk pas goed boos
werd, toen het zijn spelen werd
ontnomen. Neem het paling
oproer. Het stadsbestuur be
schouwde dit als een wreed ver
maak wat het ook was en ver
bood het. Een agent van politie,
die deed wat van hem werd ver
wacht, toen er in de Joïdaan
toch paling werd getrokken,
werd gemolesteerd. Heel de Jor-
daan liep te hoop, waarna de
militie werd ingezet en er op
een zondagmiddag 26 doden vie
len.
Duizer.delijker aanwijsbaar lag
er klassestrijd in de opstelling
van de patroons tegenover de
dooienbos van timmerlieden.
Bes is Jordanees voor bus en
deze dooienbos was een fonds
waaruit de paupers nog een
enigszins fatsoenlijke begrafenis
kon worden gegarandeerd. Hier
uit ontstonden arbeidersorgani
saties en coöperatieve organen,
waardoor de patroons zich be
dreigd voelden.
Eer centrale rol in dit tv-spel
valt toe aan Kraay (Ton van
Duinhoven), de patroon, begra
fenisondernemer, die als een
kleine zelfstandige tussen de
twee partijen staat. Hij is libe~
rael genoeg om de massa te
vrezen, als begrafenisman mede
afhankelijk van de begrafenis
sen uit de dooienbos, gevoelig
voor het pathos van een Domela
Nieuwenhuis en uit hoofde van
zijn beroep ook filosofisch aan
gelegd. In hem komen alle dra
matische lijnen in dit conflict
samen. Hij idealiseert wat hem
dwars zit en zeilt tussen beide
partijen door. Daarom fungeert
hi; als commentator in dit spel;
met enerzijds de regenten (Guus
Oster en Ina van Faassen) en
anderzijds het volk met figuren
als Kaatje (Germaine Groenier),
Tante Chrisje (Rini Blaaser) en
een arbeider (Hidde Maas). Hoe
rechteloos het volk was wordt
duidelijk uit de rol van de rech
ter (Hans Veerman), die zware
straffen uitdeelt voor het stelen
van brood, het verspreiden van
opruiende lectuur en majesteits
schennis.
Spel en beelden
Mies Bouhuys: „In dit spel
staan 40 spelers, deels figuran
ten. Maar toneel is iets anders
acn tv. Het verschijnen van Do-
het spel Roerig
mela Nieuwenhuis' blad Recht
voor allen moet op het toneel in
spel verwerkt worden. Op de tv
kun je het laten zien. Er is heel
wat documentatie uit die tijd
voorhanden, uit archieven opge
snord door Walter Barten en
Rudolf de Jong. Regisseur Anne-
marie Prins weet hoe informatie
boeiend kan worden overge
bracht. We hebben de oorspron
kelijke tekst vrijwel kunnen
handhaven, maar dialogen zijn
omgezet in monologen. De figu
ren behoeven niet in een directe
relatie tot elkaar te staan. We
gaan de geschiedenis niet naspe
len. We kunnen deze laten zien
in spel en beelden.
Amsterdam was in die dagen
nog een provinciale stad, die
grootsteedse aspecten begon te
vertonen, in belangrijke gebou
wen als Rijksmuseum en Con
certgebouw, ook in artistieke fi
guren als Eduard Jacobs. Ook
dat vindt men terug in deze do
cumentaire, dit alles begeleid
door de romantische muziek van
die dagen.
Al deze ingrediënten heeft Mies
Bouhuys zorgvuldig gedoseerd in
dit tv-spel teruggevonden. Maar
vooral doet het haar goed, dat
er ir. deze tv-bewerking niets
verlenen Is gegaan van de in
breng van haar man. Zijn geest
waart door het hele stuk, in het
bijzonder in het slot waarin
Kraay filosofeert over het ver
zanden van de arbeidersbewe
ging ooit gedreven door de wil
dat alle mensen gelijk zouden
zijn. Spijt om een droom die wer
kelijkheid had kunnen worden.
TON OLIEMULLER.
De NOS-televisie zendt van
avond het tweede deel uit van
de serie van drie afleveringen
van Panoramiek over De drie
Guyana's-Suriname en haar bu
ren. Onderwerp van deze afleve
ring is Rijksdeel Suriname. Ko
mende verkiezingen in zicht.
Zeer waarschijnlijk zal de nieu
we Surinaamse regering zich in
tensief moeten bezighouden met
een verandering in de verhou
ding tot Nederland. Wanneer Su
riname zich meer oriënteert op
het eigen omliggende gebied -
welke mogelijkheden zijn er
dan? Met de buurlanden ten
westen en ten oosten vormt het
één geografisch geheel.
In beide gebieden waren inder
tijd ook Hollanders - als kolonis
ten - zeer aktief. Maar een ver
gelijking met de buurlanden is
nog op een andere wijze interes
sant. Frans Guyana is een over
zees departement van Frankrijk,
de omgeving ten westen is sinds
7 jaar onafhankelijk en Surina
me zelf neemt ook staatkundig
een middenpositie in: autonoom
binnen het koninkrijk.
De Panoramiek -aflevering van
vanavond gaat vooral over de
Republiek Guyana, een land dat
in het verleden grote rassiale
onlusten doormaakte, maar dat
nu probeert een eigen ontwikke
ling uit te stippelen. In het pro
gramma wordt de vraag gesteld
of de Republiek Guyana model
kan staan voor Suriname.
Gewest tol gewest
Een jaar geleden, 13 november,
werd Drente getroffen door de
stormramp, die voor 75 miljoen
gulden schade aanrichtte. Bos
sen werden met de grond gelijk
gemaakt en rieten daken ver
dwenen.
Redakteur Hans Peerbolte
maakte voor Van Gewest tot Ge
west. dat de NOS-televisie van
avond uitzendt, een reportage
over de naanier waarop men tot
nu toe de klap heeft kunnen ver
werken.
Van Gewest tot Gewest bevat
voorts een reportage van Rob
van Hoek over de Openbare Ba
sisschool in Wemeldinge (Zee
land). waaruit blijkt dat onder
wijsvernieuwing zich niet be
perkt tot experimentele scholen
alleen.
Deze school heeft een nieuw ge
bouw in gebruik genomen dat
bestaat uit zeshoekige lokr'.en,
HOU HET
SCHERM
IN HET
OOG
gegroepeerd rond een centrale
ruimte. Zo is een school zonder
gangen ontstaan die een optima
le gelegenheid biedt voor allerlei
nieuwe vormen van onderwijs.
Ned.l 19.05 uur.
Wrekende bluf
De bankovervaller van van
avond in Wrekende bluf, is een
politieman, die zich moet inwer
ken in de onderwereld. Dat lukt
uitstekend, maar hij wordt ver
liefd op een blondine en dat
brengt hem in moeilijkheden.
Want wat moet Scotland Yard
nu geloven....
Ned. I. 20.31 uur.
ii&ÉSGmÏÏmm
Samantha Eggar, de Amerikaanse
zeflbewuste Anna.
Studio Sport
Bijna een vol uur besteedt de
NOS in Studio Sport aan de drie
Europa Cup wedstrijden met
Ajax, Feyenoord en FC Twente
in de hoofdrollen. De twee eerst
genoemde clubs moeten het ze
ker kunnen redden, de Twente
naren moeten thuis tot overgan
kelijke prestaties kunnen komen.
Ned I, 22.05 uur
Anna en de koning
van Siam
De KRO- televisie zendt van
avond de tweede aflevering uit
van de serie Anna en de Koning
van Siam, een televisieserie
naar het boek van Margaret
Landon.
In deze tweede aflevering blijkt
er in het land een bloeddorstige
tijger rond te lopen die twee
.boeren heeft aangevallen. Daar
om besluit de koning zelf op
jacht te gaan. en kroonprins
Chula zal zijn vader moeten ver
gezellen. De jongeman blijkt
echter niet zo dapper als zijn
vader hem graag gezien had.
Anna heeft daar wel begrip
voor, maar de koning is kwaad
en hij gaat alleen op jacht. Dan
blijkt echter, dat Chula toch
meer durft dan hij zelf voor mo
gelijk had gehouden en dat nok
een koning wel eens tegen be
paalde dingen kan opzien, zon
der laf genoemd te hoeven wor
den.
In de voornaamste rollen: Yul
Brvnner en Samantha Eggar.
Ned. II. 19.05 uur.
Studio vrij
Het vierwekelijkse KRO-televi-
sieprogramma voor de doe-het-
zelver, Studio Vrij, wordt van
avond rechtstreeks uitgezonden
vanuit het Evoluon in Eindho
ven. In deze aflevering van Stu
dio Vrij komen de volgende on
derwerpen aan de orde: Het op
water laten groeien van planten:
Hoe reizen we naar de winter
sport; welke kleding nemen we
mee: maken we gebruik van
een chouchette? N:euwe vindin-
ren b'j de verlichting van het
huis; het flitsen van foto's: de
Volkss'erkunst, het met verf en
penseel versieren van houten
voorwerpen; zelf-doen-nieuwtjes,
zoals twee nieuwe behangtypes;
wonderverf en een mal voor be-
ton-slerelementen.
Ned. II, 20.21 uur.
NEDERLAND I
KRO
17.00 Nogal wiedus
17.45 Sluiting
NOS
18.40 De ondernemer (teleac)
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Stichting socutera
20.00 Journaal
20.21 Politieke uitzending GPV
20.31 De wrekende bluf
21.40 Panoramiek
22.05 Studio sport
23.05 Den Haag vanda-ag
23.15 Journaal
23.20 Sluiting
WOENSDAG
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
1 18.55 Journaal
KRO
1 19.05 Anna en de koning van
Siam
KRO/RKK-IKOR
1 19.30 Kenmerk
KRO
1 20.00 Journaal NOS
20.21 Studio vrij
22.05 Journaal NOS
22.10 Sluiting
DUITSLAND 1
IS.5.
;chau-
Macht
Drahten. 19.59 Progr. ove
8.05 en 8.20 en S.55—9.25 SchoollJ
visie 9.3010.0
10.30 en 11.00-
18.00 Nws. ui
18.05 V.d. kleuters 18.15 Ton
Veronlka 18.10 Hier und heute
schuldig 1st der schuldig^
l Schooltelevt
Har
erbei
Franke. 20.00 i
20.16 Akt. doe.
rogr 21.45 Indochi
en vrede. 22.30 Joj
DUITSLAND II
verjaardag 20.15 Int, en men!
uit het eeon. leven. 21.00 Jout
21.16 Cult, magazine 22.00 Das
Fernsehspiel:
I1EI.lilE NEDERLANDS
18.00 Spelpr. 18.53 HoeTechn. In
de kunst 19.20 Polit. uitz. 19.35 Cu,
nws. 19 10 Med en weerber. 18)
•lournaal 20.10 Dubbeldekkers 2fl>
Disc, progr. 22.35 Cult, magazij.
22.35 Journaal.
NEDERLAND I
NOS
10.45 Schooltelevisie
14.24 Sluiting
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
EO
19.05 EO-kinderkrant
20.00 Looff den Heere
21.00 Oosterschelde open of
dicht?
VPRO
22.00 Het gat van Nederland
23.15 Journaal NOS
23.20 Sluiting
21.10 Staking
22.00 Op uw gezondheid
NOS
22.30 Den Haag vandaag
22.40 Journaal
22.45 Sluiting
DUITSLAND I
leln Eur. aan de Dults-Holl. grer
8.30 Akt. 18.45 Zandt
19.26 Forschi
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Onze planeet is ons huis
19.30 Jackpot
20.00 Journaal NOS
20.21 Vader Abraham in het land
van Bart je
X8.15 Die Macht des Geldes. 18
Hier und Heute. 19.20 Die Mac.
des Geldes.) 2OM00 Journaal
Cannon." 21.45 Die', progr.' 23.15 Joi
naai, comm.'en weerber.
NEDERLANDS
-
18.00 Fabeltjeskr. 18.05 Blac
Journaal. 20.10 Spelprogr. 20.40 Agl,
niemnoon. 22.35 NLIEUWE FILM»
23.15 Journaal.
HILVERSUM I
HILVERSUM II
VARA: 18.00 Nws. 18.11 Dingen v.d.
dag. PP: Ultz. v.d. A.R.P. VARA.
18.30 IS) Tekst en muz.cabaret-
progr. EO: 19.00 Klankbord. 19.15
(S) Wij hebben een woord v.d. we
reld. CVK: 19.30 Donkdnst v. èewns
en arbeid. EO: 20.30 (Si
Gramm.muz. 20.35 fS) Kerkorget-
conc.klass.muz. 21.00 EO Metter-
daad progr. over christelijke hulp
verlening. 21.07 De grote opdracht:
Nieuws over zending en evangelisa
tie. 21.1? (S) Grammofoonmuzlek.
21.20 Avondsluiting. TROS: 21.30 (S)
Specialiteiten a la Carte: verzoekpi.
progr. 22.20 Akua. 22.30 Nws, 22.40
De tunnel der duisternis. 23.00 CS)
in Pim Jacobs' notenbar. 23.55
24.00 Nws.
NOS: 18.00 Bopther
v.d. uitz. v.d. RVU. NOS: 19.50 I
Haag vandaag. 20 00 Nws. 20.05
Woensdagavond Muz. Mag.
24.00 Nws.
HILVERSUM lil
Nws.) 19.21
_il. 20.00 Nwi
20.02 Vincent van Engelen. (21.00 e
22.00 Nws.) 22.55 Med. 23.00 Nwi
23.02 Metro's midnight Music.
Nws. 0.02 Willem Ru%
HILVERSUM l
twaalf - een uur allerlei
voor ledereen. met: De groenteman
en 11.55 Beursber. 12.30 Mld. plattel.
12 35 (S) Sportrevue. 13.00 Nws.
13.11 Radiojournaal. 13.21 (S)
Maastr. Mannenkoor. 13.45 (S) Hel
klarinetkwartet van België: mod.
muz. 14.00 Notedop: gevar. progr.
15.00 (S) 't Is Hlstor.progr. voor
ouderen. 16.00 Nws. 16.03 Radiojour
naal. 16.05 CS) Aspecten: kunstrubr
17.00 (S) Mobiel. 17.55 Med.
NOS: 1110 (S) Radio Kamerork.!
met plano: klass. muz. NCRV: 12.21
Med. t.b.v. land- en tuinbouw. 12.3»"
Nws. 12.4KS) Hier en nu. 12.50 Herl
vormde mlddagpauzedst. 13.10 (Sj
Lichte koorzang. 13.20(S) Licht i
semble. 13.45 Zo zijn wij. v
vreemd. vertrouwd: poezlept
14.05 Schoolradio. 14.25CS) De k<
ponlst v.d. maand. 15.15 De BJJbt
Inderen. 17.30 Nw
HILVERSUM III
HILVERSUM II
(S) Te Deum Laudamus; geestelijke
liederen. 8M24 Op de mn af: evang.
comm. blij de tijd. 8.30 Nwsrn 8.36
Gymn. vd huisvr. 8.45 (S) Podia-
;rkeerslnf. (8.0|
KRO: 9 00 Nws. 9,03 KROj
op-Drie: Uit de lucht' gegref
(10.00 Nws.). 11.00 Nws. 11.03 Vt
zoekpl. 12.00 Nws. 12.03(S) V
twaalf tot twee: pauzeprugr
13.00 Nws. en 13.03 Raden
14.00 Nws. 14.03 Theo Stokkin(
Show. (15.00 Nws.) NOS: 16.00 Nw
16.03 De daverende dertig. (17.(
Behalve het gezellige praatuur
van Hans van Willigenburg en
de vaste afleveringen waren
er gisteravond twee hoofdza
ken aan de orde: in hoeverre
kan en mag Nederland zijn
mond open doen in Europees
verband en wat kan Neder
land op eigen houtje ontwikkc-,
ien. wanneer dat Europese
verband mocht tegenvallen.
Uit de vele vraaggesprekken in
Achter het nieuws, bleek, mis
schien onbewust, hoe ongrijp
baar het onderwerp energie is.
Er waren woordvoerders van
energie (olie) leverende lan
den, er is een Europese poli
tiek waarin Nederland min of
meer bekwaam in tegenstrib
belt en dit alles legde Achter
het Nieuws uitstekend vast.
Maar dan onder de noemer:
er is geen sprake meer van
koop en verkoop, maar van
politieke onderhandeling,
waarin Nederland uiteindelijk
de underdog wordt. Met alle
sympathie voor Israël.
Naarmate Achter het Nieuws
van de VARA vorderde, mef
dr. Mansholt die verzuchtte:
„Was er maar een energie-cri
sis, dan werden we wei ge
dwongen iets te doen", kwam
een antwoord op de vrar.a,
„Wat moeten v.e d'-en v.-n
neer we van de Arabische lan
den niet langer afhankelijk
hoeven te zijn".
We werden voor de verrassing
gesteld, dat in de ons lan?'
langsspoelende Atlantisch#
Oceaan nogal wat olie kao
worden gewonnen, meer dan
aanvankelijk voor mogelijk
werd gehouden.
Verder op dit onderwerp gin#
KRO's Gamma in, met repor-,
tages over alternatieve ei
giebronnen, en centrales
verschillend gebied.
Israël blijkt niet alleen
kwaam te zijn opgewassen ti
gen oorlogen, maar heeft
particuliere zonnespiegels,
ten minste voor warm watei
voorziening te kunnen zorgei
Voor het overige: een toekomst
beeld met veel machineriei
die voor de kijker nauwelijl
boeiend konden zijn, maar ir
een later stadium van belai
kunnen zijn. Maar ook kwal
naar voren: terug op kolen
verder naar (kern)energie|
Prof. Goedkoop directeur vi
Reactor Centrum Nederlai
zag voor de toekomst wel m<ij
gelijkheden, maar Gamma':
conclusie kon slechts zijn!
„We kullen de olie nog vele ja
ren nodig hebben".
In Gamma ook onze voedingsga
v.oontcn, ir.et kritiek van two
btoch-v-vri op diepvries en pa
tat. Waarschuwende taal, te
h^rte te nemen, letterlijk
Maar lekker en gemakkeli.l
overheersen en daarop haddu
de twee chemici ook geen anl
woord.
