Beurs in greep
van olieboycot
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
'S '3
r
I ffH;
r n r7
w": rn
i
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 3 NOVEMBER 197^TEp
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
De prijzen worden binnen drie
weken per cheque toegezon
den.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
Damrak van week tot week
AMSTERDAM - De olieboycot in
Nederland, een uitvloeisel van
de oorlog in het Midden-Oosten,
heeft ook het Damrak in zijn
greep gekregen. In de eerste
plaats kwamen de aandelen van
die ondernemers onder druk te
staan, die direct van de boycot
te lijden hebben. Maar daarna
begonnen de artikelen in de
dagbladen over de consequen
ties van een langdurige boycot
voor onze economie indruk op
de beurs te maken, hetgeen een
zwakke stemming voor vele
fondsen opriep.
Die consequenties zijn dan ook
bepaald verontrustend: sterke
prijsstijging, grotere werkeloos
heid, daling van de produktie,
verslechtering van de betalings
balans en daling van de belas
tingontvangsten. Een succesvol
le strijd tegen de inflatie zouden
wij beslist kunnen vergeten, ter
wijl de inkomstenderving voor
de overheid het mes in een
aantal aangekondigde plannen
zou zetten. Het is mogelijk dat
de soep niet zo heet zal worden
gegeten als hij thans wordt op
gediend, maar de beurs, die
snel en emotioneel pleegt te
reageren, houdt wel rekening
met een terugslag.
De fondsen, die de eerste klappen
moesten ontvangen, zijn Van
Ommeren (o.a. vracht en tan
kervaart en tankopslag), Pak
hoed (o.a. tankopslag en haven
bedrijven in Rotterdam en Am
sterdam) en Furness (o.a. tan
kervaart en stuwadoorsbedrij-
ven). Een sterk teruglopen van
het vervoer en opslag van olie
treft deze bedrijven direct.
Voorts houdt de beurs er reke
ning mee dat een gebrek aan
benzine op den duur de kooplust
voor auto's onder druk zal zet
ten en dat des te sterker naar
mate het gebrek aan benzine
groter wordt. De ondernemin
gen dre auto's verkopen, (auto
industrie Rotterdam), Amster
damse Rijtuig Maatschappij en
Riva) krijgen dus ook een klap.
Maar - zo redeneert de beurs -
de vraag naar fietsen en brom
mers zal groter worden en van
daar dat leverancier Unikap in
de belangstelling kwam.
Na de forse klappen die er vooral
woensdag werden uitgedeeld,
konden vele koersen zich don
derdag licht herstellen op het
bericht, dat Saoedie-Arabië geen
olieboycot tegen Nederland zou
uitvaardiging. Officiële bevesti
ging wachtte men niet eens af.
Deze nerveuze reactie illu
streert heel duidelijk hoe de
beurs met ups en downs wor-
ste
In we;ke mate de koersen rea
geerden, leert ons bet volgende
sUa/jp-
v. Ommeren
Pfikhbed
FüYttfess
3Ö8Vè 352 356
m
my, 156
103 97 100
Autoind. R'dam 1340 1290 f 1285
ARM 163 149 155"
Riva 271 252 255
Unikap 214 280 294
De vraag rijst natuurlijk onmid
dellijk of ook Koninklijke Olie,
de producent, vervoerder en
verwerker van ruwe olie, ook
onder druk heeft gestaan. Dat is
niet het geval geweest, omdat
er op ons oliefonds ook nog an
dere krachten inwerken. In de
eerste plaats denken we dan
aan de ups en downs van de
dollar en in de tweede plaats
aan de schommelingen op de
New Yorkse effecteibeurs. Hoe
wel Wall Street onder druk
stond, was de dollar wat ster
ker. De resultante van alle
krachten was dat Koninklijke
Olie in vergelijking met vorige
week nog anderhalve gulden
steeg. Hieruit zou opgemaakt
kunnen worden, dat de beurs de
schade van de boycot voor Ko
ninklijke lie althans tot en
met donderdag - niet erg groot
acht.
De andere scheepvaartfondsen lie
ten maar weinig fluctuaties
zien, waarbij het wel opviel dat
de Holland Amerika Lijn 4 gul
den aantrok tot 175,50.
In de bank- en verzekeringshoek
was er in vier dagen per saldo
weinig verandering te bespeu
ren. Algemene Bank Nederland
zakte 6 gulden af tot f 317. Kas-
associatie bewoog dicht in de
bod dat de Vereniging van de
buurt van de 175 gulden, het
Effectenhandel op dit bankbe
drijf heeft uitgebracht. Bij de
levensmiddelen- en drankbedrij-
ven overheerste de koersdaling
zonder dat wij echter van koers-
afbraak behoefden te spreken.
Er waren deze week enkele min
der gunstige bedrijfsberichten.
Interlas acht dit jaar een ver
lies mogelijk, in elk geval zal er
geen dividend worden uitge
keerd. De koers zakte hierop
van 201,50 tot 152 op donder
dag. Ook de Amsterdamse
droogdokmaatschappij moest
mededelen dat het niet goed
gaat, er moet op verlies worden
gerekend. De koers liep van
139 naar f 115. Tot slot deelde
Rothe en Jiskoot mede, dat 1973
verliesgevend zal zijn o.a. door
teleurstellende ontwikkeling van
de Indonesische tabaksprijzen
en door de valutacrisis. De
koers zakte van 109 tot 90 op
donderdag. In al deze gevallen
werd het mes er dus behoorlijk
ingezet.
Gelukkig waren er ook goede be
richten over de gang van zaken.
Zij kwamen van de Verenigde
Machine Fabrieen, Hoek, en
Bredero Vast Goed. Een goed
bericht kwam er ook voor aan
deelhouders Kemo. Na het bod
van het Engelse concern Sears
ad 300 verraste deze week
Vroom en Dreesmann de aan
deelhouders met een bod van
350. De beurs acht kennelijk
een nog hoger bod niet uitgeslo
ten, want donderdag steeg de
koers liefst tot 365.
Tot slot de obligatiemarkt. Nog
maar enkele weken na de zeer
succesvol verlopen 8 3/4 procent
lening komt de AMRO-bank
thans met een 8V2 procents le
tting, waarvan alleen de uitgif-
tekoers nog mOet worden vast
gesteld. Dat de bank dit aan
durft, zou er op kunnen wijzen,
dat ook in Nederland een lichte
koersdaling zich aftekent.
1
oorsprong
113
feestartikel
2
gedorst; halmen
115
boterton
3
manier
117
vogel
pers., vnw.
119
voertuig
5
boom
120
boodschapper
zoon van Seth
121
schrijfgerei
8
weg met bomen
123
noot
modegek
125
rijglijf
10
titel
127
leefregel
11
lansier
128
bijwoord
12
onbep. vnw.
130
ervaren
13
geliefd
132
pl. in Spanje
15
werk v. oud-IJsland-
134
vliesje
se literatuur
135
vroeger
17
tijdverdrijf
138
trekken, ee
19
opstootje
doen
vierh. zoogdier
22 allee
24 plaag
26 bundel
28 vlies je
29 telwoord
31 schicht
33 Europeaan
34 afvallige
35 houding
37 voorheen
39 kostuum
40 zouteloos
41 boekje met blaadjes
papier
44 watering
46 vruchtenat
47 verpakkingsmate
riaal
48 lokspijs
49 gevuld
51 deel v. Azië
52 onwerkelijk
54 leerkracht
55 ogenblik
57 puntige uitwas
59 zuivelprodukt
60 direct
63 opnieuw
64 vogelwoning
66 soort stof
68 gemeen
71 teken in de dieren
riem
72 stemming
74 Russisch schiereiland
77 deel v. Spanje
76 aankomend
79 kettingraadje
81 rund
83 deurwachter
85 lidwoord
87 haremmeisje
90 vent
91 soort appel
92 gestalte
Economi-
141 familielid
143 Europese
sche Gemeenschap
145 eenh. v. elektr. ar-
beidseffect.
148 telwoord
150 troefkaart
151 schrede
152 pausennaam
154 schoorsteenkap
155 trouweloos persoon
157 vragend vnw.
158 zeehond
160 laag verf op hout
162
Ind. Chinees
164
etenbereider
165
teken in de dieren-
167
hierheen
169
roofvogel
170
bevroren dauw
172
goedig mens
174
kledingstuk
176
dagtekening
177
plaag
178
landbouwwerktuig
179
maand
181
vezelprodukt
183
Europeaan
184
aanw. vnw
185
geliefde van Zeus
187
vrucht
189
weldoorvoed
190
voorzetsel
193
bijvoorbeeld.
195
int. aand. v. e. wind
richting
HORIZONTAAL:
1
weer tijdens het na-
jaar
7 telwoord
14 vervoermiddel
16 pl. in Noord-Brabant
17 bijb. figuur
38 volgroeid
40 onderricht
41 deel v. Afrika
42 te zijner plaatse
43 ingewand v.e. ha
ring
45 Engels-Indisch ma
troos.
49 voorzetsel
50 rondhout
51 gereedschap
53 tafelfles
54 meerstemmig mu
ziekstuk
56 telwoord
58 schrede
59 lang gelegen heb
bende
61 godin
62 zeehond
64 gesloten
65 vogel
67 en volgende
69 titel
70 godin
72 soort stof
73 achter
74 vogel
75 riv. in Spanje
77 taille
78 bleek, vaal
80 leidsel
82 onbep. vnw.
83 wortel
84 pl. in Drente
86 pl. in Amerika.
88 groente
89 boom
90 groente.
91 werkelijk
93 toespraak
95 toespraak
95 spil
96 binnenste
97 op grote afstand
98 belemmering
100 strijd
102 deel
103 lust
104 boom
105 niet deskundige.
107 hoogtemerk
109 deel v.d. hals
111 pl. in Noord-Brabant
112 soort stof.
114 pers. vnw
116 grondsoort
118 manier
120 voedsel
121 boksterm
122 oude vochtmaat
94
muggelarve
18
dapper
124
landbouwwerktuig
141
pers. vnw.
161
maanstand
180
vogel
96
vrouwenhoofddek
21
koraaleiland
126
kwaad
142
voorzetsel
163
huid
182
bladader
sel
23
gewicht
127
steekwapen
143
pl. in. Gelderland
164
bevervilt
183
waterkering
97
zwemvlies
25
pl. in Frankrijk
128
vlaktemaat
144
omroepvereniging
166
paardje
184
plant
99
verkeerd
26
zangstem
129
voederbak
146
gesteente
167
uitroep
186
beweging v.d. tong
101
hoofddeksel
27
toegankelijk
131
meisje
147
vreemde munt
168
neerslag
188
schoorsteenzwart
106
kerkelijke armenzor-
30
kraan
133
leer v.h. heldendicht
149
soort stof
170
bedorven
189
keukengerei
ger
32
stuk goed
135
ijver
151
klamp
171
zangstem
191
half (in samenstellin
108
verdriet
33
elektr. geladen deel
136
voegwoord
153
pl. in Ned Limburg
173
scheepseigenaar
gen)
110
dagblad.
tje
137
bijwoord
156
kameraad
175
zuiver
192
pl. in België
111
gestold dierlijk vet
34
zijrivier v.d. Donau.
139
meetk. figuur
157
vloeistof
176
waterkering
194
godheid
112
natie
36
strijdgewoel.
140
ladder
159
oorzaak.
177
bijb. figuur
196
ombrometer
197 kruipend dier
Oplossingen vóór dinsdag
12.00 u. 's middags, onder
vermelding van „Puzzel
112", zenden aan: PJ
Leidse Courant, Postbus
11, Leiden.
Een van de wapens die de ver
dediging ten dienste staan is het
geven van signalen met behulp
van de (meestal) lage kaarten.
Hoog-laag in een kleur geeft een
even aantal aan, het bijspelen
van een hoge kaart in de kleur
waarin partner uitkomt toont in
teresse in het doorspelen van
die kleur en zo zijn er nog vele
andere mogelijk.
Het juist interpreteren van deze
signalen maakt de verdediging
soms gemakkelijker en legt dik
wijls de zwakke plek van de vij
andelijke veste bloot.
Een moeilijkheid die zich hierbij
kan voordoen is het uitkomen
van een waardeloze driekaart.
In de praktijk zijn er een drital
conventies, waarvan de min6t ge
bruikelijke is: de uitkomst met
de laagste. Deze methode wordt
in Amerika door de Roth-Stone
aanhangers gebruikt. Bekender
en ook in Nederland veel toege
past is MUD (afkorting voor
middle-up-down), waarbij ge
start wordt met de middelste
kaart en in de tweede ronde de
hoogste wordt gespeeld. De
meest gebruikelijke manier is
echter het uitkomen met de „top
van niets", dus de hoogste kaart
van de trits. Het gaat er in alle
gevallen om de partner duidelijk
te maken of men van een drie-
kaart dan wel een doubleton is
uitgekomen. Komt men met de
DOOR W. LEURS
top van niets uit, dan moet in
de tweede ronde de oorspronke
lijk middelste kaart worden bij-
gespeeld. Dit in de hoop dat
partner kan zien dat men nog
een lagere heeft. Zou men de
laagste bijspelen, dan duidt dit West
onherroepelijk op een doubleton. 6 5
Hoe belangrijk dit kan zijn toont 10 8 7 6 4
het volgende spel: 0 9 2
V 10 9 6
Oost opende met 1 ruiten en bin
nen de kortst mogelijke tijd zat
zuid in vier schoppen, waarte
gen west met ruiten 9 uitkwam.
Oost nam met de heer en zuid,
die zich het gevaar van een in
troever bewust was, deed een
(dwaze) poging oost te mislei
den, door de 8 bij te spelen.
V 9 3 2
O V B 10
A H 8 3
Oost
7 3
O H V B
O A H 7 6 5
B 7 5
Zuid
A H V 9 4 2
<5A5
0 843
4 2
Daarmee groef hij praktisch zijn
eigen graf.
Immers, als de 8 een singleton
zou zijn, dan was west begonnen
met 9 4 3 2 in ruiten en zou ge
start zijn met de vierde van bo
ven, in casu de 2. Oost speelde
daarom ruitenaas na en toen
hierop bij west de 2 verscheen,
wist hij zeker dat west met een
doubleton begonnen was. Zou
west 9 4 2 of 9 3 2 hebben gehad
dan had hij in de tweede ruiten
ronde de 4 of de 3 moeten bij
spelen. Oost vervolgde daarom
met een doubleton dan wel een
west kon troeven, waarna zuid
nog een hartenslag moest verlie
zen: een down.
Het spelverloop zou waarschijn
lijk hetzelfde zijn geweest als
zuid niet de 8 had gegooid in de
eerste slag, maar oost had het
dan wel moeilijker gehad. Hij
weet namelijk pas na de tweede
ruitenronde definitief of west
mete en doubleton dan wel een
driekaart is begonnen en het is
denkbaar dat oost geprobeerd
zou hebben eerst zijn harten-
kleur vrij te spelen.
De misleidingspoging van zuid
zette hem echter op het juiste
spoor en wests tweede ruitentje
deed de rest. Opgemerkt kan
nog worden dat dit bijspelen van
een driekaart niet alleen bij de
uitkomst geldt. Ook als een van
de tegenspelers in het verloop
van het spel van een dergelijke
driekaart voorspeelt, moet de
tweede maal de middelste wor
den bijgespeeld.
De nationale clubcompetitie gaat
deze maand weer verder na in
oktober vrijwel geheel te hebben
stilgelegen in verband met de
tweekamp om de wereldtitel tus
sen Sijbrands en Andreiko. In de
ereklasse leidt het Residentie
Dam genootschap met acht pun
ten voor het Verenigd Amster-
c'nms Damgenootschap met ze
ven punten na vier wedstrijden.
Uit deze competitie volgt hieron
der een sensationele partij uit
de wedstrijd RDGHuizum tus
sen Harm Wiersma met wit en
Andreas Kuyken. Een partij in
de Roozenburg-spelkarakteris-
tiek waarin Kuyken met zijn 21e
zet, 6—11, aan alle illusies van
zijn tegenstander een einde
mwakt. Damtechnisch gesproken
schudt deze partij op zijn grond
vesten.
1. 32-28, 19-23; 2. 28x19, 14x23; 3.
37-32, i0-14; 4. 3-5-30, 20-25; 5.
33-29, 5-10; 6. 40-35, 14-19; hier
reeds met 30-24 vervolgen kan
niet wegens 13-19 en zwart wint
een stuk. 7. 41-37, 10-14; 8. 46-41,
17-22; 9. 31-27, 22x31; 10. 36x27,
11-17; 11. 45-40, 6-11; 12. 30-24,
19x30; 13. 35x24, 14-20; 14. 38-33,
17-21 zwart had niets aan 25-30,
34x14, 23x45 want wit kan een
voudig 14-10 spelen. 15. 42-38,
21-26; oppassen nu voor 16-21,
26-31, 13-19 en 12-17. 16. 41-36,
11-17; dreigt 23-28 en 18-23 ge
volgd door 1-6 met schijfwinst.
17. 48-42. 1-6; sterker dan 4-10
zoals Gantwarg speelde tegen
Sijbrands in de landenwedstrijd
Rusland—Nederlond. Wit mag
DOOR FREEK GORDIJN
nu niet vervolgen met 33-28 we
gens 25-30, 34x14, 23x45 en nu
kan 14-10 niet door 18-23 en 17-
22! 18. 50-45, 4-10; 19. 33-28, 9-14;
20. 28x19, 14x23; in de derde
matchpartij Sijbrands—Andreiko
vervolgde zwart met 18. 6-11 en
nam na wits 33-28 de vier om
vier via 26-31. Hij had hetzelfde
spelbeeld kunnen krijgen als in
deze partij als hij 4-10 en 9-14 had
gespeeld. 21 38-33, hier zou 39-
33. 6-11 of 10-14, 33-28 een enor
me klap ten gevolge hebben
door 6-11 of 10-14, 28x10, 15x4,
24x15, 26-31, 37x26, 13-19. 4x22,
17x50! 216-11!; dreigt 26-31
en 13-19. Op 33-28 komt 26-31 en
wit heeft de keus tussen 28x19,
31x22 waarbij zijn schijf op veld
19 wel verloren zul gaan of
37x26 'waardoor zwart de dam
BiBE n
Li f
L Li a
B P
P O B S LI
V O O
P B S3 S3
m
via 13-19 kan nemen. 22. 36-31,
10-14!zie diagram.
Ook weer een enorme zet die
laatste van zwart. De noodzake
lijke aanval met 33-28 in dit
spelsysteem is nu verhinderd
door 14-19, 40-35, 19x30, 35x24,
17-22!, 28x6, 23-28, 32x23, 7-11,
6x17, 12x41, 47x36, 26x48! Hier is
goede rand duur voor wit. Hij
mag ook niet 40-35 wegens 16-21
en 25-30.
23. 43-38, 14-19; 24. 40-35, 19x30;
25. 35x24, 17-21; zwart had niets
aan 25-30, 34x14, 23x43 wegens
wit 44-39 en 33-28. Wit mag niet
24-20, 15x24 en 14-10 wegens 18-
22. 26. 33-28, 12-17!; 27. 28x19,
18-23: 28. 29x9, 20x40; 29. 45x34,
3x23; zwart dreigt nu 23-28.
47x41. 47x36, 26x48 maar ook
25-30 en 23-28 met schijfwinst.
30. 47-41, 7-12; zwart weet zich
oppermachtig en versmaadt de
schijfwinst door 25-30 en 23-28.
Hij dreigt nu heel listig met 23-
28, 12-18, 16x47. Dit kan wit met
39-33 niet pareren. 31. 49-43, 8-
13; 32. 39-33, 12-18; wit kan niet
33-28 wegens 25-30. 33. 44-40, 13-
19; zv\«art dreigt nu met 18-22,
21-27, 11-17, 16x47. Hiertegen
heeft wit geen verdediging want
op 41-36 volgt 23-29!, 33x22,
meerslag, 17x28, 32x23, 21x41,
36x47, 26x30. Hier helpt ook 40-35
niet wegens 25-30, 35x22, 17x48.
34. 33-28, 18-22; 35. 27x29, 21-27;
36. 32x12, 11-17; 37. 12x21, 16x47;
38. 29-23,' 19-24; 39. 28-22, 24-30;
40. 34-29, 30-34; 41. 22-17, niet 40-
35 wegens 47-36. 34x45; 42.
17-11. 47-36; 43. 11-6, 2-7; wit kan
geen dam halen wegens 7-12. 44.
38-33, 45-50; 45. 43-39. 50-45; 46.
42-38, 7-11; 47. 6x17, 15-20; 48.
17-12, 20-24; 49. 29x20, 4dx7; 50.
20-14, 7-23; en hier gaf wit het
op. Een belangwekkende partij!
DOOR W. J. MUHRING
Schaakmeesters zijn doorgaans
de goede niet te na gesproken
geheelonthouders. Het jaar
lijkse toernooi in Montilla moet
dan ook voor hen een merk
waardige sensatie zijn. De speel
zaal is een reusachtige hal vol
wijnvaten, die hun wonderlijke
aroma langzaam maar zeker
doen inwerken op de schaakbrei
nen. De geur van de wijn werk
te in dit torneo del vino inspire
rend, weldadig en optimistisch.
Winnaars werden Kavalek en
Pfleger, terwijl Hecht en Quinte-
ros hun grootmeesterstitel be
haalden. Onze landgenoot Prins
was kennelijk immuun voor de
heerlijke atmosfeer en eindigde
onderaan de ranglijst. Onder
staand het duel van de win
naars.
Wit: Kavlek (VS) Zwart: Pfleger
(W-Duitsland).
Gespeeld in het „torneo del
vino" in Montilla 1973.
Petroff's verdediging.
1. e2-e4, e7-e5; 2. Pgl-f3, Pg8-f6;
3. Pf3xe5, d7-d6: 4. Pe5 f3.
Pf6xe4; 5. d2-d4. d6-d5; 6. Lfl-
d3. LfS-e7; 7. 0—0, 0—0. (Vol
gens de theorie is 7Lg4 de
aangewezen weg, maar na 8.
Tel, Pc6; 9. c3. f5; 10. Pbd2. 0
—0; II. Le2 staat wit volgens
Kavalek beter}.
8. Tfl-el, Lc8-f5. (Beter was in
ieder geval 8Pd6);
9. c2rc4!c7-c6; 10. Pbl-c3,
Pe4xc3; 11. b2xc3, Lf5xd3; 12.
EiU i#
c4, Dd8-d7; 16. Tal-bl, c6 c5; 17. i
Lcl-a3, Ta8-c8; 18. Tbl-dl. Dd7- ft i S3 j? ft ft ft
c.7; 19. Tel-e5 (Kavalek houdt
zijn tegenstander vast in de
Ddlxd3, d5xc4; 13. Dd3xc4, Pb8-
d7; 14. Dc4-b3!Pd7-b6; 15. c3-
c4, Dd8-d7; 16. Tal-bl, c6-c5; 17.
greep); v__J
(Na 19. Ld6 had Kavalek de
volgende winnende afwikkeling
op het oog: 20. dc5:, Le5:; 21. A
cb6:ab6:22. Lf8:. Tf8:23.
Pe5:, De5:; 24. Db6:)
19Tf8-d8; 20. La3xc5. Le7- W
f6; 21. Te5-f5, Dc7-c6 (op 21. a a
Pd7 was 22. Tel gevolgd):
22. h2-h3, Pb6-a4; 23. Tdl-el,
Tc8-c7; 24. Lc5-b4. h7h6; 25.
Lc5-b4, h7-h6; 25. d4-d5, Dc6-a6; - - - - - -
26. d5-d6 en zwart gaf zich ge
wonnen. Er had nog kunnen vol- Stelling na 19. Tel-e5
gen 26. Tc4: 27. Ta5, Tb4:
28.Db4:, Lc3; 29. Ta6:, Lb4:
30. Ta4:Lel:; 31. Pel: en wit
staat een stuk voor.
Schaakraadsel.
Zwarts positie in de onderstaan
de stelling is precair. De witspe-
ler dreigt op b7 met mat te
slaar en na 1Ta5-a7 volgt 2.
Dc6-i5, waarna zwart in zet-
dwang is. Ook 1. Ta5-b5 faalt
wegens 2. Dc5-a6-f met to-
renwinst. Toch kan zwart op
geestige wijze een gelijk spel
bewerkstelligen.
Zwart aan zet en houdt remise.
Oplossing schaakraadsel:
Zwart behaalt als volgt remise:
1. Ta5-c5!2. Dc6xc5. Tb7- koning staat
c7 De pointe. De zwarte Dc7: pat.
a b
ss m m ir
m m s m
