OORLOG ZAL VREDE IN
MIDDEN-OOSTEN NIET
VERGEMAKKELIJKEN
Simultaanseance Roozenburg
troostte morrend publiek
Werk groeit patiënten
vereniging over 't hoofd
Wanprestatie zette kwaad bloed
Damduel psychologisch gevecht
„Grootmeesterremise,, na
hoopvol begin anticlimax
VRIJDAG 12 OKTOBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
jen van de vele vragen, waarop
y/e in deze dagen het antwoord
zouden willen weten, is, oi Is
raël op Grote Verzoendag door
de aanval van Egypte en Syrië
Is verrast of niet. Zonder de
kennis van veel méér feiten dan
nu bekend zijn valt daarover
niet met zekerheid een uit
spraak te doen. Maar we kun
nen de vraag wel wat nader
preciseren.
pat de beide Arabische landen
troepen concentreerden aan de
bestandslijnen van na juni 1967,
kan Israël natuurlijk niet zijn
ontgaan. De kranten stonden er
zelfs vol van. Maar de regering
Golda Melr is in tweeërlei
opzicht passief gebleven: ze
heeft niet, zoals bij vorige gele
genheden, gegrepen naar de
preventieve actie, maar ze heeft
evenmin, met name door tijdig
te mobiliseren, gebruik gemaakt De aanval
van de waarschuwingsperiode, A"" ""u
die onder dergelijke omstandig
heden van zo'n kardinale bete
kenis kan zijn. Vanwaar deze
lijdzaamheid? Heeft men ge
dacht, dat de Egyptenaren en
de Syriërs slechts voorzorgen
namen tegen mogelijke Israëli
sche represailles wegens de
aanval, die in Oostenrijk was
gedaan op Joodse emigranten
uit de Sovjet-Unie, en wegens
de concessies, die de Palestijnse
kidnappers hebben losgekregen
van de regering van Bruno
Kreisky? In dat geval zou men
bijna kunnen zeggen, dat het
tuurlijke hindernis nemen, het
geen toch geen kinderspel is -
voral niet, daar zich achter
het Suezkanaal de Israëlische
Bar Lev-Linie bevond en bo
vendien gedroegen zij zich daar
na verstandiger dan de Israë
liërs hadden gehoopt. De Egyp
tenaren probeerden niet naar
alle kanten uit te waaieren in
de Sinaï-woestijn en een pijl
snelle opmars êi la Patton te
volbrengen. Neen, ze vestigden
bruggehoofden, versterkten die
systematisch en voorzagen ze
ook meteen van de nieuwste
luchtdoelraketten, waarover zij
de beschikking hadden, de mo
biele SA-6. Ze hielden aldus hun
logistieke problemen beperkt en
ook deden ze de Israëliërs niet
het genoegen een snelle i
weeglijke krachtmeting
wijde woestijn aan te gaan.
het zuiden was al- directeur van het
dus substantiëler en op den t
duur het gevaarlijkst. Maar de -Nederlands InSt VOOr
Vredesvraagstukken
de Door H. J. IVEUMAN,
aanval in het noorden speelde
zich het dichtst af bij Israëli
sche bevolkingscentra en er was
de Israëlische opperbevelhebber
veel aan gelegen om eerst de
strijd daar te beslechten. Was
Syrië eenmaal verslagen, dan
had hij niet alleen de handen
vrij om de Egyptenaren in het
zuiden aan te pakken, maar bo- T. A
veudien zou hij aldus sterke
net zo lang te laten voortduren,
totdat de Israëliërs enig ge
zichtsverlies hadden geleden,
hetgeen hen ontvankelijker zou
maken voor een vredesregeling.
pressie kunnen uitoefenen op
koning Hoessein van Jordanië
om zich uiteindelijk toch maar
niet in de strijd te mengen.
element van de verrassing 'in Nu er beweging schijnt te komen
deze vierde Israëlisch-Arabische
oorlog is gefabriceerd aan de
Ballhausplatz in Wenen.
Of hebben de Israëliërs gedacht,
dat zij, door zelf te mobiliseren,
een toch reeds gespannen situa
tie nodeloos zouden verergeren?
Het is een argument, dat men
ook wel eens hoort, wanneer de
vraag besproken wordt, of de
NAVO-landen in Europa van
een eventuele waarschuwings
tijd wel voldoende profijt zou
den trekken. Militaire hoogmoed
kan eveneens een factor zijn ge
weest: het vertrouwen van de
Israëlische miluaire autoritei
ten, dat zij ook onder de ongun
stigste omstandigheden de Ara
bische strijdkrachten wel de
baas zouden weten te blijven.
En tenslotte kan de mobilisatie
zijn uitgesteld onder buitenland
se - bijvoorbeeld Amerikaanse -
druk. Allemaal vragen, waarop
we het antwoord niet of zeer on
voldoende weten.
Intussen is wel duidelijk, waar die
betrekkelijke lijdzaamheid van
Israëlische zijde aanvankelijk
het Syrische front, heet het
dat de koning na rijp beraad tot
de slotsom is gekomen, dat zijn
in opbouw verkerende lucht
macht te klein is om de opera
ties van zijn leger voldoende te
steunen. Maar dat had hij na
tuurlijk ook veel eerder kunnen
bedenken. Overigens is de Is
raëlische operatie tegen Syrië
met veel meer haken en ogen
gepaard gegaan dan aanvanke
lijk werd verwacht. De lucht
verdediging van dat land was
aanmerkelijk kleiner dan die
van Egypte, maar de Syriërs
hadden de beschikking over de
SA-7, het allernieuwste snufje
uit de Russische wapenfabrie
ken, een raket die vooral effec
tief is tegen laagvliegende toe
stellen. Vervolgens was er de
introductie van een grond-raket,
de FROG of „Kikvors", die
eveneens van Russische makelij
is en die een halve ton trotyl
kan vervoeren over een afstand
van 70 km. En tenslotte was er
de complicatie, dat ook Iraakse
vliegtuigen en tanks aan de
strijd gingen deelnemen.
status quo ante - de toestand
van vóór 6 oktober j.l. - beoogt
te herstellen.
Kijken we naar de toekomst, dan
valt moeilijk in te zien, hoe
deze oorlog het bereiken van
een politieke regeling verge
makkelijkt. In het verleden blie
zen de Arabische mogendheden,
ook al waren ze dan diverse ke
ren militair vernederd, vaak
hoog van de toren. Te denken
valt bijvoorbeeld aan het com
muniqué, dat na afloop van de
Arabische topconferentie in
Khartoem - vlak na de juni-oor-
log - werd uitgegeven. Waarom
zouden zc een toontje lager zin
gen uitgerekend nadat ze voor
het eerst het zoet van een - al
thans beperkte - overwinning
hebben geproefd? En welke
aanwijzingen hebben we, dat Is
raël met zijn veiligheidsbelan
gen lichtvaardiger omspringt,
zodra het niet meer met een
militair onbetekenende tegen
stander aan tafel zit doch met
een, die in het recente verleden
vriend en vijand paf heeft doen
staan? Overigens moet ook het
begrip „politieke regeling" na
der worden gedefinieerd. Na de
juni-oorlog immers werd daar
hoofdzakelijk onder verstaan de
ontruiming door Israël van alle
of van bijna alle gebieden, die
het als gevolg van die oorlog t
onder zijn controle had ge-
bracht, gevolgd door een for
meel vredesverdrag, waarbij de
Arabische mogendheden de
staat Israël de jure zouden er
kennen. Maar als Syrië, Jorda
nië en Egypte zo content waren
met de bestandslijnen van vóór
juni 1967, waarom is dan eigen
lijk de Zesdaagse Oorlog ont
brand?
Uur van dc waarheid
beetje goodwill dat ze genieten
in het olie-rijke Midden-Osten
niet gaarne willen verliezen, ze
ker niet nu minister Kissinger
de ambitie (en de opdracht van
president Nixon) heeft om deze
„trouble spot" onder controle te
houden, zolang er voor de ener
gie-crisis in de Verenigde Staten
geen autarkische oplossing is
gevonden. En van de andere
kant is Israël de oorlog inge
gaan met een duidelijk - zij het
recentelijk geslonken - kwalita
tief overwicht, hetgeen een be
roep op het buitenland mis
schien pas wat later urgent Israëlische militairen op de Golan-hoogten maken van een ogenblik
maakt. Maar natuurlijk: indien te ontspannen en zich te wassen in een stroompje.
de Israëlische strijdkrachten
niet binnen enkele dagen op bei-
de fronten beslissende doorbra
ken weten te forceren, en als
bovendien de Arabische mate
riële verliezen met kerende post
door de Sovjet-Unie worden
goedgemaakt, dan nadert ook
voor de Verenigde Staten het
uur van de waarheid met rasse
schreden. En omstreeks drie
kwart van de Amerikaanse se
natoren is niet in de stemming
om toe te staan, dat president
Nixon zich achter vaagheden
verschuilt, wanneer Israël wer
kelijk in de benauwenis komt.
i vrije tijd gebruik om zich even
niet, omdat ze teveel uitgaat
van de bestuurbaarheid van een
conflict en van de voorspelbaar
heid van het gedrag van vrien
den en bondgenoten. Maar het
illustreert wel, hoe er verband
kan worden gelegd tussen slag
veld en conferentietafel. Ook als
men het schouwspel beziet, dat
de Veiligheidsraad in deze da
gen oplevert, dan kan men de
gebeurtenissen in dat college
niet isoleren van het verloop
van de oorlog. Zolang het de Naarmate de strijd langer duurt,
Egyptenaren en de Syriërs in
militair opzicht goed - „naar
den vleze" zou hier niet zo'n ge
lukkige term zijn - gaat, zullen
hun vrienden in de Veiligheids
raad niet gaarne instemmen
met een resolutie, die hen
dwingt hun aanvankelijke suc
cessen op te geven. Verloopt da
strijd daarentegen ter gunste
van Israël en dreigen Egypte en
Syrië nog méér te verliezen dan
hun aanvankelijke winst be-
(Van onze dammedewerker) en de kans lopen met ruimere
DEN HAAG In de tot nu kort- cijfers een pak slaag te krij
ste partij uit de match om de 8en". was een uitspraak van de
wereldtitel dammen hebben de uitdager na zijn nederlaag,
beide grootmeesters Sijbramds Maar dat hij voet bij stuk zou
en Andreiko wederom tot remi- houden in die laatste partijen
droeg, dan zullen zienderogen
de kansen stijgen op aanvaar
ding van een resolutie, die de
neemt ook de kans toe, dat een
van de beide supermogendheden
haar betrekkelijke onzijdigheid
opgeeft en haar cliënt(en)
rechtstreeks en openlijk te
hulp snelt. De berichten, die ons
bereiken over Russische wapen-
leveranties aan Syrië en Egyp
te, zouden daarvan het voorspel
kunnen zijn. De terughoudend
heid, die Amerika aan de dag
legt waar het gaat om hulpver- De acteur Halm Topoi is eveneens
lening aan Israël, vindt haar onder de wapenen geroepen. De
oorzaak in twee factoren. Aan held van Fiddler on the roof"
de ene kant zouden de Verenig- hier op de Golan-hoogvlakte in
de Staten het betrekkelijk kleine gesprek met een officier.
besloten. De gehele zevende
partij nam slechts negenenveer
tig minuten in beslag en dat
tijdsbestek is te kort om van
een volwaardige partij te spre
ken.
had men niet voor mogelijk ge
houden omdat men in het alge
meen dergelijke uitspraken van
Russische zijde met een korrel
tje zout pleegt te nemen. Op het
punt van psychologische oor
logvoering heeft men van An
dreiko al meer meegemaakt,
minuten voor half vier het po- Zevende partij match wereldkam-
dium opkwam en Andreiko twee pioenschap 1973
minuten later, was <te spanning Wit: Ton Sijbrands, zwart: Andris
in de zaal al merkbaar. En die Andreiko.
spanning werd nog opgevoerd
toen Sijbrands op het moment 1. 32-28, 18-23; 2.33-29, 23x32; 3.
dat arbiter Raymond Picard de 37x28, het publiek in de zaal
wereldkampioenschap
dammen
sijbrands andreiko
toe heeft geleid. Tegelijkertijd Tevoren <*ereffeld?
opende de Arabische landen 1 gercgeiu
twee fronten: één aan het Suez- Vele
kanaal en één op de Golan-
hoogvlakte. En zowel de geoe
fendheid van de Arabische mili
tairen als de kwaliteit van hun
wapens was vele malen groter
dan in 1967. Als Israël de risi
co's van zijn taktiek zelf heeft
aanvaard, dan heeft het zich op
de omvang van die risico's toch
wel wat verkeken. En als ande
re mogendheden deze strijdwij
ze aan Israël hebben opgedron-
hebben zich afge
vraagd, waarom er op het ogen
blik in de berichtgeving en de
commentaren zoveel aandacht
wordt geschonken aan de ont
wikkelingen op het slagveld. Is
dat eigenlijk in onze verlichte
tijd geen anachronisme en zou
de politiek nu niet de overhand
moeten krijgen in die zin, dat
alle rechtstreeks betrokkenen
gedwongen worden de wapens
Hf te -leggen?
dan zullen de daarvoor Het antwoord moet luiden, dat op
EEP/ROTTERDAM Een over- ook een artikel van bestuurslid
spannen bestuurslid, een ander Rita Ponjee uit Oegstgeest.
dat door de bomen het bos niet Artsen, advocaten en theologen,
gen,
verantwoordelijke figuren toch
wel even hun adem hebben in
gehouden. De Syrische aanval
in het noorden en de Egyptische
in het zuiden verschillen sterk
van elkaar. Op de Golanhoog-
vlakte wisten de Syriërs aan
vankelijk succes te boeken, om
dat ze op de daar aanwezige Is
raëlische verdedigers een nume
riek overwicht hadden van 6:1
en omdat ze ongestoord 800 h
1.000 tanks hadden kunnen con
centreren. De Egyptenaren in
het zuiden hebben, aan de wes-
tèlijke oever van het Suezka
naal, eveneens ongestoord kun
nen concentreren.
Maar zij moesten daarna een na-
het politieke niveau veel af
hangt van wat er te velde ge
beurt. Men kan bijvoorbeeld een
heel spitsvondige hypothese op
stellen en zeggen, dat Amerika
en de Sovjet-Unie deze gang
van zaken onderling hebben ge
regeld. De beide supermogend
heden zouden zich er dan van
bewust zijn, dat in het Midden-
Oosten een rechtstreekse con
frontatie dreigt tussen hun bei
der strijdkrachten. Om dat risi
co zoveel mogelijk te verkleinen
en om de kansen op een verge
lijk zo groot mogelijk te maken,
zouden Amerikanen en Russen
hebben afgesproken een plaatse
lijke oorlog te tolereren en die
meer ziet en een lawine
klachten, verzoeken om hulp,
kreten van mensen in nood. Dat
is zo'n beetje de stand van za
ken bij de ongeveer een jaar
bestaande Algemene Nederland
se Patiëntenvereniging „helpen
en dienen", voorheen WUVUA
Wacht u voor uw arts.
maar ook loodgieters maken
misbruik van de onkunde van
hun klanten en presenteren
hoge rekeningen want de klan
ten worden geacht er helemaal
geen verstand van te hebben.
Wacht u in het bijzonderevonr
uw arts, want ook u kunt niet
alles weten en leren.
klok in werking stelde, niet ach
ter zijn bord zat maar een an
der deel van het Nederlands
Congresgebouw een bezoek
bracht. Liefst zeven minuten
bleef hij weg en de vraag werd
al gesteld of hij hierdoor An
dreiko wilde prikkelen om meer
strijdlust op te brengen. Het
heeft niet veel geholpen want
het remisevoorstel van de we
reldkampioen op de drieëntwin
tigste zet werd door de Rus zon
der bezwaar geaccepteerd.
Wie van de twee spelers moet
men het nu kwalijk nemen dat
er na een spannende start de
laatste dagen alleen maar
kleurloze remises vallen? Na
zijn verlies in de tweede partij
heeft Andreiko wel te kennen
gegeven dat hij niet van plan
was om nog veel partijen te
verliezen. ..Liever met 21-19 de
boot ingaan dan risico's nemen
ging er eens goed voor zitten
want na deze opening, die nog
niet in de match was voorgeko
men, kan men interessant spel
verwachten. 3. 13-18; 4. 28-
22, het begin van alle ellende
want na de komende grote ruil
is het contact geheel verbroken.
Waarom geen 38-32 gespeeld? 4.
18x27; 5. 31x22, 17x28; 6. 29-
24, 20x29; 7. 34x32, en de spelers
kunnen opnieuw beginnen. 7.
16-21; 8. 39-33, 21-26; 9. 44-39, 9-
13; 10. 32-28, 19-23; er wordt nog
enigszins strijd geleverd om het
centrum. 11. 28x19, 14x23; 12.
42-37, 12-18; 13. 38-32, 7-12; 14.
32-28, 23x32; 15 37x28, wederom
die bezetting om 't centrum. Het
is wel duidelijk dat wit in dit
stadium de leiding heeft. Maar
het is uit de laatste partijen wel
naar voren gekomen dat Sij
brands zich niet in de verdedi
ging laat spelen en zelf het ini
tiatief neemt. 15. 10-14; 16.
40-34, 14-19; 17. 34-29, 5-10; 18.
29-24, 19x30; 19. 35x24, 10-14
met het veroveren van het stra
tegisch veld 24 heeft wit zijn
voordeel nog verder uitgebreid.
20. 45-40, 11-17; 21. 36-31, 26x37;
22. 41x32. 6-11; wit is in de aan
val over de rechterflank. Nu
heeft zwart weliswaar geen
zwakke plekken in zijn verdedi
ging maar het kwam toch als
een grote verrassing dat Sij
brands remise aanbood. De uit
dager accepteerde waardoor de
stand is: 8-6 in het voordeel van
Sijbrands.
Het werk dreigt het voorlopig be
stuur over het hoofd te groeien.
„We hadden niet gedacht nu al
een vakkracht aan te moeten
trekken voor het verenigings
werk", zegt de voorlopige pen-
ningmeesteresse/secretaresse
Mevrouw Y. M Koster te Epe.
Ook zal er volgens haar veran
dering moeten komen in de ma
nier van werken van de vereni
ging. Tot nu toe hebben we ook
veel mensen geholpen die geen
lid waren. Maar de kosten wor-
den te hoog. Ieder die wat met ^EN HAAG In de demonstra-
ons wil zal lid moeten worden "eMal Andris Andreiko,
secondant Iser Koeperman en
begeleider Riekstinsh elkaar
met een kwaad gezicht aan te
kijken, verontwaardigd door de
remise die Andreiko na ruim
drie kwartier spelen na tweeën
twintig zetten had geaccepteerd.
Op felle toon werd in het Rus
sisch, onverstaanbaar voor ie
dereen, heftig gediscussieerd.
Uiteindelijk haalde Andris An
dreiko slechts berustend zijn
schouders op. schoof zijn stoel
achteruit en liep weg.
Behalve veel reacties van mensen
die conflicten op het vlak van
menselijke verhoudingen met
hun arts hebben, wordt „helpen
en dienen" ook geconfronteerd
met medische problemen.
Mensen bijvoorbeeld die van hun
arts of specialist niet te weten
kunnen komen of ze nu wel of
niet een dodelijke ziekte heb
ben. Zij vragen de vereniging
waar ze wel gegevens over hun
gezondheidsc.q. ziektetoe- Het publiek, dat zich zwaar geno-
stand kunnen verkrijgen.
De vereniging stelt zich ten doel
patiënten te adviseren in ge
schillen met medici. Ook wil de
vereniging de arts van zijn
voetstuk halen en hem als vak
man plaatsen temidden van zo
veel andere vakmensen in ande
re beroeps groepen. Een vak
man die tegen redelijke betaling
bepaalde werkzaamheden ver
richt
De vereniging wii de patiënten
bewust maken van het feit dat
een arts geen alles wetende ma
giër is, een beeld dat sommige
patiënten trouwens zelf, mis
schien onbewust in standhouden.
De vereniging heeft nu ook een
bulfetin uitgeven, behalve een
verzameling knipsels bevat het
men voelde keek de Russische
grootmeester met een kwade
blik na. De coach van Ton Sij
brands, Ebbo de Jong. stond het
tafereel glimlachend aan te
zien. „Ik ontevreden, waarom.
Daartoe is voor mij geen enkele
reden. Een echte grootmeester
remise. Jammer voor het pu
bliek, maar Ton is weer een
punt dichter bij de prolongatie
van zijn wereldtitel. Door aller
lei omstandigheden was de
voorbereiding vandaag niet opti
maal. En het is wel gebleken
dat Andreiko ook geen zin had
om te spelen".
Feit blijft natuurlijk dat het pu
bliek op deze manier zich een
volgende keer wel twee keer be
denkt om de gang naar het Con-
Na de opzienbarende salonremise hadden Iser Koepe
onderhoud met Andris Andre ko. Waarover de Iier
niet over het weer ging stond wel vast.
an (midden) en begeleider Riektinsh
spraken was niet helemaal duidelijk,
gresgebouw te ondernemen, met van 60.000 als prijzengeld bij
als gevolg dat men door het elkaar krijgt,
sterk teruglopende toeschouwers Tournooidirecteur Aad Ivens orga-
aantal nooit het streefbedrag niseerde onmiddellijk een simul-
taanwedstrijd, om zodoende het
morrende publiek niet zonder
meer weg te hoeven sturen. Op
25 borden leverde internationaal
grootmeester Piet Roozenburg,
die zich direct opofferde'! nog
geruime tijd strijd. Drukte voor
zitter Peter Vink van RDG zich
voorzichtig uit: „Dat is beslist
geen reclame voor de dam
sport". Een toeschouwer: „Ik
voel me zwaar bekocht. Haast
je je rot en voor deze wanpres
tatie moet je nog een riks toe
gang betalen ook. Ik denk niet
dat ik rog een keer terug
kom!"
Aad Ivens later: ,,Ik voel me niet
bekocht, laat ik zeggen, ik voel
me niet happy. Ik heb begrip
voor het standpunt van Ton. Hij
is profdammer en moet die titel
houden. Maar via de secondan
ten heb ik er al driemaal op
aangedrongen dat zij anders
zouden gaan spelen. Ik wil me
niet met het spel bemoeien,
maar nu blijkt dat zij het niet
doen, vind ik dat van beide, ja
beide, dammers niet verstandig.
Prijzenpot cn publiek staan nu
eenmaal niet los van elkaar.
Bovendien verspeel je op deze
manier alle kans om ook een
volgende keer een sponsor te
bewegen zijn geld in zo'n evene
ment t" steken. De mensen wil
len spektakel zien, en dat is nu
wel het laatste wat hier ge
beurd. Ik kan alleen maar ho
pen dat het nog verandert". En
hoofdschuddend loopt Aad Ivens
weg, de onafscheidelijke sigaar
natuurlijk in de mond.
PAUL HOVIUS
