Bulgarije
Roemeense
Karpaten
Joego-Slavie
STAAT
STEVIG
OP
PAS
AANGESCHAFTE
LANGE
LATTEN
WINTERTOPPERS IN
WERPT ROSE SNEEUWBAL OP
~p~T~
Vanuit wintersportcentrum Pamporovo zijn diverse uitstapjes mogelijk, o.a. naar het folkloristisch
museum van Smoljan gevestigd in een typisch oud-Bulgaars koopmanshuis.
Een van de gebroeders Andreev, meesters in de kopersmeedkunsf in hun piepkleine winkeltje ie
Ustowo, het oude centrum van de.Zuid-Bulgaarse stad Smoljan.
Steeds meer mensen komen
er achter dat de sneeuw in
de „rode" landen van het
Oostblok net zo wit is als el
ders in Europa. De Grote
Witmaker Natuur strooit in
Bulgarije jaarlijks ettelijke
hoeveelheden sneeuwgoed als
manna over de toppen van.
de Balkan en de Rhodopen.
.Vandaar dat de wintersport
ook in het land van de yog
hurt steeds belangrijker gaat
worden, al is men nog niet zo
„doorgewinterd" in die speci-'
fieke tak van toerisme. Ook
de Nederlanders hebben hun
voorzichtige stappen op Bul-'
gaars berggebied gezet en
als je bijvoorbeeld het blad
„Sofia News" mag geloven
waarin diverse Nederlanders
met naam, toenam en foto de
ruimte krijgen: Bulgarije
Wie een kijkje gaat nemen
'in het Balkanland merkt
een groot verschil met Oos
tenrijk, Zwitserland of Zuid-
Duitsland. Het mondaine
werledje van Kitzbuhel
of Garmisch Partenkirchen is
mijlenver weg. Het Bulgaars
Staatstoeristenbureau mikt
op een goedkope ski-vakantie,
voor beginnende skiërs of er
varen avonturiers die het.
rustig maar gezellig willen'
hebben. De hotels bieden een.
wat beperkte luxe, maar een
oord als Borovets in het Ri-
la-gebergte munt uit door een
bijna dorpse intimiteit. De
hotels staan in een klein een-,
trum omsloten door prachtige-
dennewouden waarin ook de
niet-sktér gemakkelijk talloze
uren wandelend door kan
brengen zonder zich te verve
len. Verder vertier moet men
voornamelijk samen- in .de
restaurants en de bars van
de hotels opbouwen en het is
dan ook niet zo verwonderlijk
juist in Borovets naast vele
Duitsers de meeste Nedérlan-
ders aan te treffen.
Intiem
Bulgarije's tweede winter
sportgebied ligt wat onge
makkelijk ver weg. Vanaf het.
vliegveld van Sofia moet een
lange -busreis ondernomen
worden naar Pamporovo in
het Zuiden van het land. De
omgeving is daar veel min
der intiem, maar het weidse
landschap met enkele hoge,
'toppen als de Snetsjanka'
biedt de echte skiërs meer
mogelijkheden. Pamporovo
was vroeger een nauwelijks
bewoonde bergstreek. Nu
staan er een serie redelijke
tot goede hotels (Murgawetz
is het beste)) en al ontbreekt
er dus een oude dorps- of
stadskern, de Bulgaarse staat
verwacht veel van dit oord
en is bereid er veel geld in
te steken. In januari van dit
jaar waren er nog volop ho
tels in aanbouw en voor de'
toerist die graag een varië
teit van bars en restaurants
heeft om uit te kiezen is dat
alleen maar aantrekkelijker.
Turken
In Pamporovo zal de Neder
lander die' de stap naar een
Bulgaarse wintervakantie
waagt verbaasd opkijken van
het aanwezige contingent
Turken. Het merendeel is uit
Istanboel of omgeving afkom
stig, waar het uitstapje naar
het ooit vijf eeuwen lang
door de Turken bezet gehou
den Bulgarije zeer populair
60d.W
nedaktie P
vao Ji-ce c
'Een Bulgaarse boer met z'n ezeltje door de sneeuw,
■een normaal beeld in de Balkan-winte.r.
Poinana Brasov beschikt over vele voortreffelijke hotels, die deigastveel
bieden. Voordeelis. dat ze alle dichtbij de skiliften gelegen zijn.
De wintersport in Roe
menie is geconcentreerd,
in drie centra in de foto
genieke Karpaten: Poia-
na Brasov, Sinaia en
Predeal. Onze voorkeur
Poiana Brasov, dat won
dermooi is gelegen in
een breed bergdal op 140
kilometer van het vlieg-,
veld van Boekarest. De
pistes liggen tot op 2000
meter en de sneeuwze
kerheid is zeer groot.
Poiana Brasov is door
de Roemenen in ijltempo
-•ontwikkeld *«n kan zich-.
meten met vele winter
sportdorpen in Oosten
rijk en Zwitserland. Er
zyn enkele goede hotels,
er is een ijsbaan, een
verwarmd openlucht
zwembad, enkele dolro-
matische restaurants en
een handvol bars. En de
prijzen blijven nog
steeds aan de lage kant
In tegenstelling tot de
Roemeense kust, die een
verdrietige en smakeloze
armoe uitstraalt is het
.Karpaten ouderwets de
gelijk georganisserd. De
reiziger, -die vanuit de
oude Roemeense stad
Brasov via een goede
weg omhoog klimt naar
Poiana (laat u door geen
enkele touroperator
overhalen om in Brasov.
te logeren, want dan
kunt u net zo goed in
Delft gaan zitten) wordt
bij aankomst gegaran
deerd overvallen door
een redeloze verliefd
heid. De ligging van
Po tan»-i» meesterlijk, de
De skigebieden rondom Poiana Brasov zijn professioneel ontsloten en de win
tersporter komt in dit Roemeense dorp dan ook ruimschoots aan zijn trekken.
vliegt naar Poiana Bra
sov een week vanaf 342
gulden, twee weken van
af 420 gulden. Hotelplan,
dat tot vorig jaar Sinaia
in zijn programma had,
schittert nu door afwe
zigheid. Neckermann
vliegt dit jaar wel naar
Poiana Brasov, twee we
ken vol pension vanaf
336 gulden. Inlichtingen
bij het Roemeens Ver
keersbureau, Kleine
Gartmanplantsoen 17-19
in Amsterdam, telefoon
020-239044.
.skimogelijkheden meer
dan voldoende voor be
ginners en gevorder--
den. Van de hotels heeft
Teleferic onze voorkeur.
Imposanter, maar stuk
ken minder modem is
het Sporthotel.
De tweede plaats Sinaia
is al meteen een stuk'
rommeliger, ligt aan een
druK bereden doorgaan
de weg en heeft in feite
weinig echte winter
sportsfeer. Men heeft ge
tracht dit euvel te on
dervangen door boven het-
dorp een toeristische en
clave te bouwen, maar
het nadeel daarvan is,
dat men is aangewezen
op die paar hotels ter
plaatse.
Prédeal tenslotte is een
langgerekte oase met
hier en daar wat goede
hotels en villa's, waar
men een appartement
kan huren. De skiers
moeten rekening houden
met een pittige wande
ling naar de liften. FIT
is. Maar verwar deze Turken'
niet met „onze" arbeidende
gasten. Het zijn degegoede
zelfstandigen, waaronder vele
Turkse Joden, die er Europe-
s^r uitzien en er van houden
het geld te -laten rollen. Ze
zijn zonder meer het luid
ruchtigste deel van de win-
stersportende „bevolking" en
ze weten van elk bar-bezoek
een voor de slapende hotel
gasten niet altijd even wel
kom feest maken. Ze maken
zich verstaanbaar in uitste
kend Frans of Engels, uiten
zich via een onuitputtelijke
voorraad Grieks aandoende
liederen en zijn bereid het
hele hotel personeel extra te
betalen als de drang tot slui
ten omgekeers evenredig'
is aan hun feestvreugde. Je
zou die Turken bijna een ex
tra bezienswaardigheid van
Pamporovo kunnen noemen
en je hoeft niet vreemd op te
kijken als ze een Bulgaarse
ober tot een buikdans verlei
den en hem met bankbiljet
ten in de broekriem en op
het bezwete voorhoofd belo
nen. Voor uitstapjes zijn de
vele aanwezige gidsen- van
het staatstoeristenbureau
Balkan toerist altijd in: Of
naar het prachtig beschilder
de Orthodoxe Batsjkovo-
klooster bij Plovdiv of naar
het voor het grootste deel
(als restant van de Turkse
overheersing) Mohamme
daanse stadje Smoljan waar,'
twee koperèmedende broers
hun winkeltje dagelijks open
houden voor toeristen.
Rust
In het wintersportcentrum
zelf is dan wel niet zo heel
veel mondains te beleven en
overheerst overdag de soms
verademende rust, een van
de attracties is een unieke
„Picknick". Dat is een avond
.in een blokhut (of bij goed
weer buiten) rond het spit
waaraan een zwijn wordt ge
braden: Verrukkelijk pikant,
bereid vlees te begieten met
warme wijn of slivova (Bul-;
gaarse" .jenever"). De
„chef van het „restaurant"
is een soort oer-Bulgaar, een
vrolijke, zij het treurig be
snorde reus die luistert naar
de erenaam Baj Panajod.'
Wanneer de muzikanten arri
veren om met viool en har
monica de „hor4" te spelen
is hij de eerste die met de
toerist samen zich zwaarlij
vig maar lichtvoetig in het
ritme stort.
Het zijn de ervaringen rond
om de sport van de lange lat
ten zelf die Bulgarije interes-'
sant als wintersportland ma
ken. De Bulgaren bouwen
nog steeds aan dat wintertoe-
risme, gezien o.a. de feiten-
dat er nog steeds hotels ge
bouwd worden en dat er elk
•jaar wel weer een nieuwe
„attractie" bijkomt. Wie zich
wil wentelen in luxe en niet
buiten de mondaine „mode
shows" van West-Europese
bergoorden kan, zij gewaar
schuwd. Wie het om het
skiën zelf te doen is, of om
een land dat op zichzelf al
ongelooflijk interessant is,
mag de Bulgaarse sneeuw al
dan niet met voeten treden.
BERT JANSMA
Vlak boven Sofia ligt de berg Witosja, met Borovets d
intieme plaats voor wintersport-op-kleine-schaal.
Onderweg van Plovdiv naar Pamporovo ligt het Batsikovo-
klooster met z'n vele befaamde, kleurrijke muurschilderingen
Van de Oostbloklanden hakt ..Joego-Slavii het
langst met de wintersportbijl. En nog steeds
met succes, gezien het stijgend aantal Neder
landse reisbureaus in Nederland, die de witte
oases in de Karawanken in hun programma's
opnemen. Ook wel begrijpelijk, want de prijzen
liggen nog steeds lager dan in de vanouds ver
trouwde wintersportlanden en de accommodatie
is redelijk tot goed. Vrij veel oude hotels welis
waar met die stoffige sfeer van reeds lang ver
zwonden koninkrijken, maar de hielenlikkende
ober in stijve frak. die in zo'n omgeving thuis
hoort is al lang vervangen door een van Tito's
kameraden, die er vaak met de horeca-pet naar
gooit. Het is wel aan te bevelen om onmiddelijk
na aankomst de hotelier overduidelijk te ma
ken. dat u ondanks uw wilskrachtige nek wel
degelijk een Nederlander bent. De Joegoslaaf
heeft nu eenmaal nog steeds een ziel, waarin de
resten van rancune tegenover zijn voormalige
bezetter licht nasmeulen. Heus. het scheelt ge
lijk een slok op een borrel. En daarna kunt u
voortaan naar hartelust in het Duits converse*
ren, want dat is de enige buitenlandse taal, die
hij ook echt goed spreekt.
Verwacht overigen's in Joegoslavië geen hoge-
school-maatijden en geen daverend après-skt;
vermaak.
De NRV heeft reizen naar het vrij onbekende
Bovec. vliegen vanaf 263 gulden voor acht da
gen. Hotelplan heeft het zeer pittoreske Bied op
zijn programma en voorts Bohinj en Kransho
Gora (8 dagen, vliegreis vanaf 287 gulden).
