Kleine geschenken
onderhouden
de vriendschap
W
Nederland: schatkamer van veel grondstoffen
VAN SIGAAR TOT
KOSTBARE AUTO
Voor Uw edele
Wie is aan de beurt?
in
DEN HAAG - Een ambtenaar,
die voor een relatie enkele ke
ren per dag iets deed, kreeg te
horen dat hij van die relatie
zelfs niet één keer per week een
sigaar mocht aannemen. Want,
zeiden zijn chefs dat betekent
immers een kistje sigaren per
jaar en zoiets kan een ambte
naar niet doen. Dit verhaal doet
de ronde in ambtenarenkringen,
of het waar is of niet. Zoiets is
nog tot daaraan toe. Maar wat
te zeggen van een bouwonderne
ming die opdracht gekregen had
om in Zuid-Amerika een vlieg
veld met alles er op en eraan
aan te leggen en die zijn relatie
de duurste auto ter wereld ten
geschenke gaf?
Het verschil tussen de ambte
naar, die in feite geen enkel ge
schenkje - hoe gering ook -
mag aannemen en vele anderen,
die hun relaties verrassen met
alle mogelijke aardigheden is le
vensgroot. Bij de ambtenaar
spreekt de buitenstaander al
heel snel over corruptie; in het
bedrijfsleven noemt men het
verrassen van een relatie een
vriendelijkheid, een vrienden
dienst, een geheugensteuntje of
wat ook....
Toch is het bij de overheid soms
ook anders. Een officiële missie.
DEN HAAG - Wanneer het
werk hiervoor volgens plan ver
loopt zal Nederland in 1975 -
over ongeveer 2 jaren dus -
een aardgasleiding in de Noord
zee hebben. Deze zal lopen langs
de noordelijke route (west-oost)
van een plaats ongeveer 100
k.m.n.w. van Texel, noordelijk
langs de Waddeneilanden, naar
een punt aan de vaste wal bij de
Eemshaven in Groningen. Het.
wordt de eerste Noordzee-aard-
gasleiding, maar deskundigen
verwachten, dat daarna ook an
dere Noordzee-leidingen aange
legd worden naar bijvoorbeeld
noordelijk-Noordholland en wat
verder weg misschien ook naar
de kust van Zuidholland.
De Noordzeebodem is sinds 1963
een belangrijke bron geworden
van aardgas en aardolie. Zo
zelfs, dat de maatschappijen -
juridisch Nederlands maar in
feite van diverse nationaliteiten
- elkaar in de Noordzee langza
merhand ve|dringen. Bij wijze
van sprekerf' natuurlijk. Men
meent zelfs, dat de Noordzee-bo-
dem waarover Nederland zeg
genschap heeft ongeveer 800
miljard m3 aardgas bevat.
Dat is nog lang niet alles wat er
in de Nederlandse bodem van
het vasteland en de Noordzee te
vinden is.
Vroeger leerde men op school,
dtft Nederland arm was aan
grondstoffen en daarom afhan
kelijk van de import
veel produkten. Het blijkt ech
ter, dat Nederland veel bodem
schatten bergt, meer dan de at
lassen thans kunnen bijhouden.
Vandaar bijgaande kaart, die
zoveel mogelijk rijkdom aan
geeft, zonder volledig te durven
zijn.
Eind volgend jaar zal de Neder
landse kolenproduktie beëindigd,
zijn. Niet, omdat er geen steen
kool meer in de bodem aanwe
zig is - integendeel, want zelfs
in Noord-Brabant en in de Ach
terhoek bevindt zich helaas te
diep het zwarte goud.
Maar kolen hebben we bijna
niet meer nodig. Daan-oor in de
plaats is de aardolie en het
'aardgas gekomen. Aardolie
werd in 1944 bij Schoonebeek in
grote hoeveelheid aangeboord,
negen jaren later ook in de om
geving van Den Haag in het
Westland en in verschillende an
dere delen van Nederland.
Thans produceert Nederland
reeds 1.6 miljoen ton aardolie
per jaar. Aardgas kwam pas in
1948 maar nog te weinig om te
exploiteren. Tot dat in 1960 de
grote ontdekking bij Slochteren
werd gedaan: wellicht de groot
ste aardgasbel ter wereld: be
kend geworden als de bel van
Slochteren, Sindsdien gebruikt
Nederland al volop aardgas. Het
is ook elders op het vasteland al
aangeboord en niet te vergeten
ook in de bodem van de Noord
zee.
Zout hebben we volop. Boekeio
heeft een zoutlaag die 30-60 m
dik is en bij Winschoten is een
zoutpijler ca. 1000 m dik. Zy
vormt de basis voor de soda-in-
dustrie. Jaarlijks wordt ruim 3
miljoen ton zout geproduceerd
en dat is meer dan onze behoef
te. Het kan met "het zout niet op,
want de vermoedelijke grens
van het steenzout strekt zich
heel ver uit.
De bodem bevat nog het een en
ander meer van klei, zand,
grind, veen, glaszand, kalksteen
(voor o.a. cement) een ijzeroer
(o.a. gebruikt voor gaszuivering),
tot zelfs wat slechte fosfor,
goudsporen en een pietsie ura
nium toe. Zoet water is heden
ten dage een kostbaar bezit en
daarom hebben we nu spaarbek
kens.
die een bezoek aan Japan
bracht had de raad meegekre
gen geen geschenk te weigeren.
Een weigering valt in landen als
Japan zwaar en wordt er hoog
opgenomen. Daar geldt het ove
rigens oer-Nederlandse spreek
woord wel degelijk: „kleine ge
schenken onderhouden de
vriendschap".
Tussen die ene sigaar per week
en die dure auto ligt een wereld
van meningsverschillen over het
geven van relatiegeschenken. Zy
variëren van zogenaamde weg
gevertjes (alleen maar aardig
heden voor het ogenblik) tot wat
fraaiere aanbiedingen, die ech
ter maar hoogst zelden een frac--
tie uitmaken van die kostbare
auto in Zuid-Amerika. Tenzij
men voor de zoveelste keer dat
gouden bed van een Afrikaanse
leider als geschenk aan zijn
vrouw weer naar voren wil ha
len. Of de fraaie auto's die de
Russische leider Brezjnev nu en
dan ergens ter wereld ten ge
schenke krijgt, eveneens passen
in het kader van de relatiege
schenken geloven wij niet.
Zoiets doet eerder denken aan
een pion op het gigantische
schaakspel, dat wereldpolitiek
genoemd wordt.
Maar goed: bijna iedereen is
wel eens een keertje in zijn le
ven verrast door een relatiege
schenkje, dat een kalendertje
kan zijn, een sleutelhanger, een
zakkammetje, wat lekkernij om
te eten of te drinken, een roker
tje of wat ook. Soms schiet zo'n
relatiegeschenk er wel eens een
keertje uit. zo rond december
bijvoorbeeld wanneer men in de
zakelijke sfeer elkaar wil ver
rassen met Sinterklaas of Kerst-
Als men dit alles samenvat dan
blijkt, dat de helft van de rela
tiegeschenken in Nederland min
der dan 10 gulden kost Een logi
sche conclusie is dan natuurlijk
ook, dat er nog een helft is, die
dan meer dan 10 gulden kost.
Dat blijkt volgens zeer goede
Nederlandse gewoonte uit een
onderzoek, dat Bureau Ogilvic in
opdracht van het jubilerende
Haagse bedrijf Carpa-Harpo (in
publiciteit, public relations, bier
viltjes. relatiegeschenken) heeft
ingesteld naar de aard en om
vang van de relatiegeschenken.
Dit 50 jaar oude bedrijf doet
zijn naam eer aan. want de uit
slag van het onderzoek is sa
mengevat in een aantrekkelijk
- van inhoud en verzorging -
boekje. Daarin staat bijvoor
beeld ook, dat in 1940 een wagon
vol speciale bierviltjes op weg
naar Nederland in het oorlogsge:
woel verdween. In augustus 1945
'kreeg het bedrijf echter tot zijn
grote verbazing uit Oldenzaal
een telefoontje dat daar een wa
gon bestemd voor Den Haag
aangekomen was; ongeschonden
en wel.
Uit het onderzoek van Ogilvie
blijkt verder, dat in Nederland
54 procent van de bedrijven en
kantoren relatieschenken rond
stuurt. Daarvan geeft 37 procent
deze geschenkjes of geschenken
in de verrassingsmaand by uit
stek: december. Vooral handel,
vervoer en industrie doen dit in
deze maand en dan nog liefst
rond Kerstmis.
Toch zijn er langzamerhand in
stanties, die wat meer op hun
tellen gaan passen. Kalenders
en agenda's gaan met het nieu
we jaar in. Maar een aantal in
stellingen redeneert, dat men
die kalenders en agenda's b«
eerder kan sturen, omdat,
zeggen zij - boekjaren
niet van 1 januari t.m.
cember lopen. Je moet er m
opkomen, op zo'n simp«
Natuurlijk heeft bureau Ogil
zich ook met de integriteit
de ambtenaar beziggehoui
met de vraag: „waaroi
het woord „relatiegeschenk"
ambtenaren een soort sch
reactie teweeg?"
Antwoord: „de gemiddelde
derlandse ambtenaar is zeer
teger; de ethiek neemt bij
zijn handelingen een belangri
plaats in. Weggeven is
de overheid nauwelijks bij.
werken met belastinggeld. Ie
re uitgave, die overbodig
wordt in het openbaar aange
Moet dat zo dik zijn?
Een verborgen aardigheidje
Dat is een antwoord, dat
duidelijkheid niets te wen
overlaat. De gemiddelde Nee'
lander - zijn ambtenaren
nende - had trouwens niet
ders verwacht.
Want in het antwoord stond
nog „een ambtenaar wordt i
der vrij in zijn doen en li
door het aanvaarden van reu
geschenken. En ik geloof dal
vrijheid hem heel wat wi
is..."
En daarom zal hij - de Neo
landse ambtenaar en trouw
vele anderen - het moeten d
zonder die eetwaren, d
hanger, dat boek. of de rr
cuurset en ook zonder het k
je. het kerstpakket, de ball;
nen. de aanstekers enz
relaties elkaar cadeau doen.
Het zy zo. Die zeer dure i
valt ons immers geen van J
ten deel.
En wat zou dat eigenlijk?
vriendschap blijft altijd
staan", schreven we als kin
al in het poezie-album
vriendje of vriendinnetje.
T. v.d. Hou
