■UI
- -jd
PROGRAMMA
Kampioenen
en edele
vrijetijds-
paarden
treden aan
Nieuwste attracties goed
voor ..draaierig gevoel"
Madame
Butterfly
tussen de
zwerm- en
fluitpotten
Traditie wordt
uld met
aange\
muziek
quiz van
Kick St<
jkhuyzen
TAPTOE ROUTE
Eerlijk handwerk
op oud-
Hollandse markt
Een koperslager bezig met zijn eerzaam handwerk. U kunt hem en
nog vele andere ambachtslieden bezig zien op de Oudhollandse markt
op de Lange Mare.
hide ambachten en oude gebruiken zijn „in" te
genwoordig. Zó uit de jachtige tijd naar een weer
even grijpbaar verleden, toen de dagen dan wel
niet zo goed waren, maar waarin men toch
zichzelf kon zijn. De industrie stond in de kinder
schoenen en er was niets fabrieksmatigs bij.
Eerlijk handwerk, dat doet het wel in onze ze
ventiger jaren. De 3 October Vereeniging heeft
daar getipt voor. Op 3 oktober kunnen we
bijna niet meer van buiten. Het is bijna vanzelf
sprekend geworden, dat de oude ambachten op
deze dag naar Leiden komen en daarom kunnen
wij op Le;dens hoogtijdag ook dit jaar weer even
van een oude sfeer proeven: oude handwerkslie-
i den die met liefde bezig zijn met het vervaardi
gen van hun produkten. In elk geval lieden, die
er brood in zien om het verleden bij bepaalde ge
legenheden weer in de herinnering terug te roe-
Pen-
foor uw gemak geven we vast een opsomming van
jwat vroeger heel normaal was, maar dat nu een
bezienswaardigheid is geworden. Op de Lange
Mare aan de oostzijde begint om half 10 het ou
derwets gezellige nijverheidsfeest. U zult onge
twijfeld de ogen uitkijken op het weven, het hout-
figuursnijden, zadelmaken, het koperslaan, kunst
schilderen en het bloemschikken. Er komt een
kunstschilder en een poppenkostumière, er wordt
gedaan aan hullen plooien en kappen naaien, u
ziet er kantklossen, spinnen, calligraferen, kaar
sen maken, manden vlechten, pottenbakken en
leerbewerken. En wat is een Oudhollandse
markt-bijna-kermis zonder een heuse poffertjes
kraam of poppenkast? Niets toch zeker? Welnu,
deze attractieve elementen zijn eveneens aanwe
zig. U hoeft niet alleen te kijken, maar ook de
beurs kan hier geopend worden. En dat alles op
de tonen van vrolijke, onbekommerde ouderwetse
muziek van de House Town and Kitchen Wash
board Orchestra (oftewel het huis-, tuin- en keu
ken-wasbord-orkest), die bij de Haarlemmer
straat voor de nodige luchtige verstrooiing zorg
zal dragen.
Traditie is traditie. Daarom verwijzen wij graag
naar een ietwat serieuzere aangelegenheid, die
overigens de moeite waard is: als u het nog niet
eerder deed, ga toch eens naar het onvolprezen
stedelijk museum De Lakenhal, waar u een histo
rische rijkdom aantreft die u bij nadere kennis
making toch even stil zal maken. Daar treft u
o.a. voorwerpen aan die betrekking hebben op
hetgeen waar alles deze dag om draait: het be
leg en ontzet van deze goede stad. Verder is voor
het eerst sinds jaren weer de geheel gerestau
reerde en van verlichting voorzien Oud-Katholie
ke kapel uit het einde van de 17e eeuw te bewon
deren, tezamen met het vaandel van het Spaanse
galjoen San Matteo, dat door admiraal Pieter
van der Does in 1588 werd veroverd in de strijd
met de befaamde Spaanse Armada.
Van de 3 October-Vereenlging te Leiden voor de feestviering van
„Leidens Ontzet" op 2 en 3 oktober 1973
Dinsdag 2 oktober
Rust- en Verpleegtehuizen, feestelijke tractatie aangeboden door
de dames van de bestuursleden.
19.30 uur Grote Taptoe, van Leidse verenigingen, kransleggingen
bij het standbeeld van burgemeester P. A. v.d. Werf en het Jan
van Houtmonument.
Woensdag 3 oktober
7.00 uur Reveille, door het Leidsch Politie Muziekgezelschap, op
het bordes van Stadhuis, zijde Vismarkt.
7.30-8.30 uur Geluidswagens, rondgang door de stadswijken gelegen
buiten de singels
7.30-9.30 uur Uitreiking Haring en Wittebrood, in het Waaggebouw,
tijdens de uitreiking concert op het Waaghoofd door het eerste
Leidse Jeugdorkest en Drumband „De Burcht".
9. 15-11.30 uur Wielerronde, mgeving Beestenmarkt.
9.00-24.00 uur Lunapark, terrein „Groenoordhal".
9.30-10.30 uur Carillon-bespeling, Stadhuistoren.
10.00-17.00 uur Oud Hollandse Markt, op de Lange Mare van Haar
lemmerstraat tot Oude Vest, Nederlandse ambachten, poffertjes
kraam, poppenkast, muziek enz.
10.00-12.00 uur Lakenhal Molen de Valk, beide musea geopend
10.30-12.00 uur Ringsteken met Friese Sjezen, op de Breestraat.
10.30 uur Herdenkingsdienst, Hooglandse Kerk, voorganger, Ds. A.
J. de Jong.
13.00-16.30 uur Grote Optocht, „MUZIKALE HUTSPOT"
20.00-22.30 uur „Herkent u deze melodie", in de Stadsgehoorzaal.
21.30-0.30 uur Groenoordhal, Radio Drive-in Show.
23.30 uur Groot Vuurwerk, op het terrein achter de Groenoordhal.
Het Lunapark op het terrein bij de Groenoordhal" is op 3 oktober
vanaf 's morgens 9 uur de gehele dag geopend.
ESSB
3&1
jrie oktober kent dit jaar twee
evenementen die uit het pro
gramma springen. Dat zijn de
wielerronde in de binnenstad
(van kwart over negen tot half
twaalf 's morgens) en het ring-
rijden met Friese sjezen op de
Breestraat. Voorzitter mr. Ph.
J. de Ruyter de Wildt van de 3
Oktober Vereeniging vond de
koninginnefeesten op 5 septem
ber bijzonder geslaagd, „maar
ook wij trachten de binnenstad
zo levendig mogelijk te maken
op dit Leidse feest. De hele dag
door is er iets te doen. De stra
ten in de city waar activiteiten
plaatsvinden zijn zowel voor het
plaatselijk verkeer als voor het
openbaar vervoer afgesloten.
Politie en NZH hebben hiertoe
graag medewerking willen ver
lenen."
Ie wielerronde is voor de zeer
vele liefhebbers al veelbelovend.
Toprijders uit de Nederlandse
wielersport verschijnen aan de
start op de Morssingel. Daarbij
zijn uod-Leidenaar Gerben Kar
stens (de aas die onlangs het
Criterium der Azen glorieus
won) en Joop Zoetemelk, die
niet minder lauweren verover-
de. Beiden zijn nog steeds lid
jVan Swift, de vereniging die
lich voor dit wielerfestijn heeft
Ingezet. Er komen trouwens nog
andere groten, zoals Fedor den
Hertog, Dries van Wiihe, Klaas
Balk, Cock van der Hulst, Lein
Loevesijn en Leo Duindam. Ih
totaal schieten volgende week f
70 renners over de Beesten-
imarkt, Nieuwe Beestenmarkt,
2e Binnenvestgracht. Steen-
straat, Morssingel en Mors-
itraat.
»rdat de strijd ontbrandt, wor
den eerst alle kampioenen van -
dit jaar gehuldigd. Daarna lost
de Ajacied Barry Hulshoff het
startschot voor een criterium,
dat een waardige afsluiting van
het eizoen gaat worden. Langs
het gehele parcours staan luid
sprekers opgesteld, waaruit des
kundig commentaar te beluiste
ren valt. De deelnemende clubs
rijn „De Ysselstreek" (Dries
van Wijhe), „Olympia" uit Am
sterdam. „De Bataaf" uit Half
weg, ,De Bollenstreek" uit Lis-
se „Westland Wol Vooruit" uit
Poeldijk en vanzelfsprekend
i.Swift" uit Leiden. Een felle
strijd lijkt gegarandeerd.
Breestraat bij het stadhuis zal
die ochtend met een zandlaagje
bedekt zijn. De prachtige Friese
raspaarden, die de acht even
Friese sjezen gaan trekken voor
bet hier ongekend» schouwspel
"der ringstekerij, zullen er dank
baar voor zijn. Dit wordt wel
sen show apart. Het 3 October
Verenigingsbestuur ziet in dit Ere-karwei voor autoriteiten: het
herleefde Friese volksvermaak heisen van de krans naar (on
een alternatief festijn voor de zichtbare) Van der Werf. Wter-
Van de gerenommeerde parade kelijk, de standvastige voorgan-
ontdane Breestraat (die op deze ger van de heer Vis staat hier
«ag toch echt niet leeg mag een jaar op te wachten.
magnifiek schouwspel zijn. Voor
het ringsteken staan op het par
cours van een paar honderd
meter vier palen met „handen"
opgesteld. De sjezen met heer
en dame in oud-Fries kostuum
(ca. 1850) rijden langs deze pa-
een middellijn als van een ou
derwets gezellige zilveren rijks
daalder, die tussen de vingers
van de handen geklemd zitten,
aan de stok te steken. In totaal
worden er vier ronden gereden.
Elk paar kan maximaal veertig
punten veroveren. Dat lukt lang
niet altijd, want ringsteken lijkt
gemakkelijker dan het is. Ook
Leiden Leidens eigen Kat ver
zorgt tegen middernacht (de
gloedvolle start is om half
twaalf) weer het vurig feest der
superlatieve bombardementen,
slagenroffels en sterrenregens
met daartussen door uiter
aard de „stukken". „Groot
schitterend vuurwerk," ver
meldt het 3 oktoberprogramma.
Het is bestemd voor iedere Lei-
denaar (en de nog late gasten)
die rijn hart heeft verpand aan
harde knallen. En wie heeft dat
niet? Plaats van handeling: het
terrein achter de Groenoordhal,
met In de nabijheid de loeiende
kermis van Neerlands grootste
lunapark.
De beschrijving van de verschil
lende onderdelen is weer groots
als ieder jaar. De eerste saluut
schoten zijn nog niets, vergele
ken met het later losbarsten
van de mortieren en het sprin
gen van de kunstbommen. Al
leen het lezen al van Kat's glo
rieuze proza., waarmee een en
ander wordt opgedist, is het ple
zier al waard. Wat zoudt u zeg
gen van het „Renaissance-re-
veil, waarbij kunstbomen (dat
zullen wel kunstbommen zijn/
een zee van licht en kleur ge
ven"? En dan die mortieren,
die cylinder- en kogelbommen
afvuren „met interessante uit
werkingen". Er is een grond
stuk bij met dansende gekleur
de bollen, „in massa ontsprui
tend aan opstelling van zware
kardoezen met fonteinenwerk",
en „zwermpotten begeleiden de
gekleurde bollendans met hun
spectaculaire uitwerkingen".
Groot schitterend
vuurwerkals
klapstuk voor
de hutspot
J
Fluitpotten schieten met regelma
tige tussenpozen bommen met
naslag en scherp gillende fluiten
hoog de lucht in en de Victoria
Nyanssa-waterval stort neer in
„een dichte massa van flitsende
helwitte vonken, eindigend met
knallen of fluiten". Het vuur zal
niet van de lucht zijn met blitz-
bommen, briljantraketten. om-
Voorbeeld van een praalwagen uit
de grote optocht ..Muzikale Huts
pot": Irma la Douche wordt hier
in musicalvorm uitgebeeld.
hoog schroevende Americano's,
een spervuursurprise, de Gouden
Muizendans (door optorende
lichtspoormunitie met verras
send eindeffect). En of het alle
maal nog niet fantastisch ge
noeg is, komt er nog een kunst-
bommenmenuet met bloemen,
sterren en poliepen. Madame
Butterfly zelf and her Geisha's
(machtig vlindervuurfront met
horizontournant). Op weg naar
het einde ontmoeten wij dan een
Myriadenregen en 'n Stacato dei
Lampi (ongeëvenaarde Italiaan
se slagbom met detonatieroffel
en oogverblindende flits) en een
Safari in the air, een wilde
jacht in batterij afgeschoten
bomwerk. Bij dit alles vergele
ken was d^ Battle of Britain
destijds maar kruimelwerk,
schijnt het.
De Muzikale Hutpsot van dit Jaar
krijgt toch zijn klapstuk: dat
wordt het slot van het vuur
feest, eveneens Muzikale Huts
pot geheten. Deze hutspot
wordt begeleid en omkaderd
van fonteinen en zonnen, met
draaiwerk en op- en neerspui-
tende toestanden De hele rata
plan gaat roemrijk ten onder in
een machtig slotbombardement
met heksen- en zeesterl-ichtvor-
men en zware cascadeslagen.
En dan is het uit en mag u diep
zuchten. Aan het lunapark heeft
u dan niets meer. want die sluit
de tenten ook om twaalf uur.
zijn).
Het Friese paard, dat de laatste
tijd steeds meer dn de belang
stelling komt te staan, is het
enige originele inlandse paar
denras dat wij in Nederland
kennen; produkt van eigen bo
dem. Het is uniform van kleur,
namelijk gitzwart, heeft een
klein, sympathiek hoofd, draagt
lange manen en een zware, vol
le staart, toont van nature ver
heven gangen, is bijzonder mak
en lief van karakter en toch pit
tig en levendig van tempera
ment.
Ongeveer honderd jaar geleden
kwam dit raspaard bijna uitslwi. D he(
tend nog maar in Friesland
voor. maar door de snel
groeiende interesse kan men Neerland8 grootste Lunapark en drive-in-shou)
overal in Nederland vandaag de
dag weer Friese paarden tegen- beheersen het Groenoordterrein
komen. Kenners noemen het 't
„vrije-tijds-paard" bij uitstek.
De schoonheid van de antieke
krompanelen sjezen spreekt
voor zich.
Wat het ringrijden zelf betreft: de
rijders en rijdsters hebben hier
meer spanning aan dan de toe
schouwers. De kijkers zullen on
getwijfeld het meest oog hebben
voor de prachtige show van de Het lunapark hoef je op 3 oktober nauwelijks tevoren te verkopen aan
gracieuze paarden, de elegante het publiek. Als het weer een beetje meezit, is het tegelijk een mui-
antieke sjezen en de kostbare zenpakhuis en kun je er amper meer bewegen. Ja kinderen zijn
oude kostuums. Het moet een dan de beste gidsen, want die trekken je wel mee naar de suiker
spinnen, de kleverige zuurstokken, de elektrische autootjes, de boks-
hal of de Dikke Dame. Ze willen om de tien minuten aan een touw
tje trekken omdat zoiets meestal of altijd prijs is. En dan niet te
vergeten de poffertjes. Daar ontkomt geen 3 oktoberse sterveling
aan. Totdat je er één kwijt bent. Een kind dan. Tegen de tijd dat
die situatie is opgehelderd, zeg je van het lunapark: zo, dat is weer
mooi geweest. En dan probeer je weer thuis te komen,
len en de dame probeert met Maar goed, dat Leidse Lunapark met een grote L is een begrip. Het is
puntig stokje de ringen met het grootste van ons land op één terrein. Bovendien steeds weer an
ders. Zo is deze mammoetkermis ditmaal aangevuld met nieuwe at
tracties. Tussen de zwierende molens, de botsautootjes, de knallen
de Jutten en de schetterende versterkers ziet u straks meteen een
Reuzenrad dat al cirkelend ook om zijn voetstuk draait. Ook iets
aparts is de Radar-all-round, een nieuwe uitvoering van de oude
zweefmolen. Verder komen er de mooiste sensatiebaan (spookhuis)
die ons land kent en een kinderdraaimolen, opgetrokken in de stijl
van 1900. U kunt al dit schoons bereiken via de ingangen op de
hoek van de Floris Versterlaan en op de Willem de Zwijgerlaan.
Aan 15 loketten kunt u de kaartjes bemachtigen.
O
1
hier zal via een geluidsinstalla- Aan die loketten zijn ook de kaarten verkrijgbaar voor de muziek-
tie commentaar op deze show-
sport worden gegeven.
We mogen niet nalaten nog één 3
oktoberactiviteit (al vindt deze
op 2 oktober plaats) te vermel
den. De dames van de bestuurs
leden gaan weer met hun 3 ok-
tobertractatie een bezoek bren
gen aan de bewoners van de
Leidse rust- en verpleegtehui
zen: „het" feest thuisbezorgd,
nu vele van deze bejaarden, die
jarenlang deze dag intens zelf
hebben meebeleefd, niet zo best
meer uit de voeten kunnen.
Deze traditie draait al weer
zo'n twaalf jaar. Er komen elk
jaar meer van deze tehuizen
bij: „dit betekent voor ons een
grote belasting, maar we gaan
er gewoon mee door. Ook wij
zouden deze bezigheid die door
\e'.r. op hoge prijs wordt ge-
sötlo, n et graag missen", aldus
mr. dt T.uyter de Wildt.
show die op 3 oktober 's avonds in de Groenoordhal wordt gehou
den. Deze Drive-in-show, die om half tien begint, wordt een vol
waardige avond voor het meer jeugdige publiek. Het wordt een
popfeest, dat tot half één 's nachts duurt. Het bestuur van de 3 Oc
tober Vereeniging belooft een show, die Leiden zal ontzetten. Men
kan dat allemaal waarnemen en ondergaan op 1500 tribuneplaatsen
en vanaf vele andere staan- en zitplaatsen (op de grond), vlak bij
het muzikale vuur, dat om half tien wordt ontstoken voor een „war
ming up" door de groep Plasticfeet. Een uur later treedt Radio
Veronica's Drive-in-show aan en het lsatste deel van het uitbundig
programma ligt in handen (en monden) van Long Tall Ernie and
The Shakers. Dat moet werkelijk het einde zijn, letterlijk en figuur
lijk.
Kaasmarkt —Pelikaanstraat—Haarlemmerstraat—Prinsessekade—
Kort Rapenburg—Breestraat—Steenschuur (Oostzijde)—Van der
Werfpark—Doezastraat—Jan van HoutkadeGeregracht (Jan
van Hout monument). (start 19.30 uur)
Leiden Als het helemaal goed
zou zijn, kruipt u op de avond
van de 2e oktober vroeg in bed.
Eerst is er de Grote Taptoe, die
niemand voor wat dan ook zou
willen missen (al is het alleen
maar omdat Kees, Freek, Arjan
en Jeroen van de buren meelo
pen en op een gegeven moment
hun flambouw uit laten gaan).
Als u een rechtgeaard Leienaar
bent, zult u de reveille om 7 uur
cp de 3e oktober, op het bordes
van het Stadhuisplein, niet wil
len missen. Dan gaat het
Leidsch Politie Muziekgezel
schap zijn best doen op „ever
greens" zoals het Wilhelmus,
't Is plicht dat ied're jongen,
mear ook op Cor Jesu, Corpus
Christi en Roll Away Beth.
Een half uurtje later vliegen de
eerste haringen al weer de ton
uit in het Waaggebouw en ver
dwijnen de wittebroden in de
meegenomen plastic tassen.
En om 8 uur klinkt in het door
stormen geteisterde Van der
Werfpark de onvergankelijke
Koraalmuziek, onder leiding
von good old Herman de Wolff,
dirigent van Ex Animo. Dit jaar
zal dit traditionele gebeuren,
dankbaar en lovend, vrij mas
saal worden door het deelnemen
(voor het eerst) van enkele
Leidse koren. De muzikale be
geleiding is van de Chr. Muziek
vereniging Concordia. Er wordt
eer hecht programma van oud-
vaderlandse wijzen en liederen
uitgevoerd, die u kunt vinden in
het Bundeltje.
M«*t een geheel ander chapiter in
de 3 oktoberviering gaat Kick
Stokhuyzen zich bezighouden.
Deze bekende tv-muziekquiz-
moster gaat 's avonds om 8 uur
in de Stadsgehoorzaal een ver
lengstuk aan de optocht breien.
Uiteraard doet hij dat aan de
hand van zijn motto „Herkent u
deze melodie?" Een aantal „be
kende Leidenaars' worden door
hera getest op hun kennis van
opera en operette. Misschien
maakt Kick ook daar een soort
hutspot van. In elk geval zullen
hij en zijn, zoals dat heet, char
mante assistente Laura barm
hartig zijn voor hun slachtof
fers, die van de muzikale onder
werpen waarschijnlijk geen
aparte studie hebben gemaakt.
De Stadsgehoorzaal is voor de
Leiden Ontzet-viering al enkele
jaren uit de roulatie geweest. In
1969 werd de laatste cabaret-
te geslonken, dat besloten werd
met dit soort voorstellingen te
stoppen. We mogen daarvoor
gerust de boze vinger heffen
naar de televisie. Niettemin was
het bestuur van de 3 October
Vereeniging van mening, dat
mede gelet op het thema van de
optocht er voor dit muzikale
evenement wel degelijk interes
se zou bestaan bij de leden van
de vereniging. Bovendien doen
cr artiesten van naam mee aan
de muziekquiz. We noemen
ciechts Margriet de Groot, eens
de Eliza uit My Fair Lady, en
de veelbelovende Leidse tenor
Piet Maas. Omdat het oog ook
wat wil, is het veelgeroemde
Majorettenpeloton uit Hoogcr-
heide aangetrokken, evenals het
zigeunerorkest van Lajos Hor-
vath. Kaartverkoop en plaatsbe
spreking-bij-loting hebben in
middels plaatsgevonden; reste-
rtnde kaarten worden voor een
tientje op 3 oktober aan de zaal
verkocht.
Vis in duplo: smakelijk „hoogtepunt" in de Waag
