Ook in Duitsland
misbruik van
biechtsacrament
Kroniek van het verzet in Sovjet-unie 2
Dissidenten
strijden om
„socialistische
gerechtigheid
André kijkt TV
Korte metten
Belangstelling
groot bij openei
kapel in Stein
WERELD
-DINSDAG25 SEPTEMBER
LEIDSE COURANT V J J -
jan de top e
i bureaucratische elite
Onderaan een materialistisch ingestelde massa.
Het voornaamste doel van de
Russische dissidentenbeweging,
die in de jaren 196768 is ont
staan, is op het naieve af maar
niettemin van het grootste be-
ang, als de Sovjet-Unie ooit een
fatsoenlijke samenleving wil
scheppen. Het doel is namelijk
fie Russische staat de beloften
jn de grondwet benevens de
|VN-verkIaring van de Rechten
yan de Mens te laten nakomen.
jArtikel 19 van die Verklaring,
daarin staat dat iéder recht
heeft op vrije meningsuiting en
de verspreiding daarvan on
geacht de landsgrenzen, ver
scheen voortaan in iedere editie
van het orgasm van de beweging
„Kroniek van Hedendaagse Ge
beurtenissen".
Deze Kroniek kwam voor het
perst uit in april 1968 en het
laatst in novembej- 1972, toen de
eheime politie, de KGB, dreig-
met arrestaties, telkens
ls het tijdschrift zou verschij-
en. De actiegroep, opgericht
oor Andrej Sacharov noemde
ich „Comité voor de Rechten
an de Mens" en slaagde er in
aandacht van de gehele we
id op zich te vestigen,
t dit comité zo vrijmoedig
on optreden is eigenlijk het ge-
lg van de door Kroetsjev ge-
eide destalinisatie. Kroetsjev
eurde in zijn beroemde rede op
et twintigste partijcongres zeer
erk „het afwijken van de so-
alistische gerechtigheid onder
talin af. Hij werd hierin ge
volgd èn door de opportunisten.
die de ommezwaai hadden ge-
1 maakt naar de nieuwe politiek
in door de oprechte anti-stalinis^-
!en die nu eindelijk konden zeg-
wat zij wilden. „Socialisti-
iche gerechtigheid" werd tot
:ilige term verheven,
november 1962 had Kroetsjev
lersoorilijk de publikatie goedge-
;eurd van Solzjenitsins „Een
het leven van Ivan Deni-
lovitsj", welk boek handelt over
fet leven in een concentratie-
:amp. Daarmee werd een tijd-
ierk ingeluid van bezinning over
gruwelen van het stalinisme
en buiten Rusland. Het verst
laarmee ging de plotseling op-
bloelende ondergrondse pers.
De dissidenten kregen toen het
idee om een beroep te doen op
de Westerse openbare mening,
om zo de autoriteiten, die alle
media in eigen hand hielden en
onbeperkte macht uitoefenden,
onder druk te zetten. De autori
teiten antwoordden met arresta
ties en processen. Het eerste
proces betrof Joeli Daniel en
Andrej Sinjavski. Zij werden be
schuldigd van. het publiceren
van verhalen in het Westen on
der de pseudoniemen Nikolaj
Arzjak en Abram Tertz. Zij wer
den in 1965 gearresteerd en hun
proces in februari 1966 veroor
zaakte een storm van protesten
van intellectuelen uit heel de
wereld, onder wie prominente
communisten als Louis Aragon.
Deze geweldige reactiegolf be
reikte Rusland via de Westerse
radiostations. Terwijl de druk
van boven toenam, zond Solzje-
nitsin een brief naar het vierde
congres van de Russische schrij
versbond waarin hij volledige
afschaffing van de censuur eis
te. Dat was in mei 1967. Veer
tien dagen later bereikte deze
brief het Westen en kreeg een
geweldige publiciteit.
In hetzelfde jaar werden Joeri
Galanskov en Alexander Ginz-
burg gearresteerd. Zij kwamen
in januari 1968 voor de rechter
en voor het eerst werd nieuws
over het proces doorgespeeld
naar Westerse correspondenten.
Het resultaat was explosief.
Brieven met steunbetuigingen
voor Ginzburg en Galanskov
stroomden binnen bij de Russis-
sche pers, het hooggerechtshof,
het politburo en bij Kosygin,
Podgorni en Breznjev. Niet al
leen van de kant van de Russi
sche intellectuelen in Moskou
maar ook afkomstig uit verre
streken in Rusland en van men
sen als een voorzitter van een
collectieve boerderij. Zij hadden
via Westerse uitzendingen van
het proces gehoord.
Daarmee was de dissidentenbe
weging geboren. Toen op het
Rode Plein in Moskou betoogd
werd tegen de invasie in Tsje-
cho-Slowakijke, schreef een van
de betogers brieven naar de
Alexander Solzjenitsin: censuur moet verdwijnen Het Kremlin, centrum van machtswillekeur.
Rude Pravo in Praag, naar l'U-
nita, The Morning Star, L'Hu-
manité, de Times, Le Monde,
De Washington Post, Neue Zür-
cher Zeitung en de New York
Times. En in 1971 verschafte
Boekovski, die hoewel gezond
van geest van 1963 af van de
ene inrichting in de andere werd
gestopt, Westerse psychiaters
gedetailleerde inlichtingen over
het misbruik van de psychiatrie
terwille van politiek doeleinden.
Het beroep van de dissidenten
op het Westen was hun machtig
ste wapen. En daarom ook de
voornaamste reden dat er zo fel
tegen hen gereageerd werd. In
de processen worden zij onver
anderd beschuldigd van over-
Russische strafrecht, wat be
treding van artikel 70 van het
trekking heeft op anti-Russische
propaganda. De maximumstraf
hiervoor ls zeven Jaar werk
kamp en de overtreders worden
gebrandmerkt als „onvader-
een zwaaT geladen woord en het
landslievend". Dat is in Rusland
heeft ongetwijfeld de mening
van de gemiddelde Rus over de
dissidenten beïnvloed. Het is
misschien ook een van de rede
nen geweest, waarom de compo
nist Dmitri Sjostakovitsj, Sacha
rov beschuldigd heeft.
Het is duidelijk een onterecht
gegeven brandmerk. Solzjenitsin
was in 1970 niet bereid naar
Stockholm te gaan om de No
belprijs te ontvangen, uit vrees
dat hij niet meer zou mogen te
rugkeren. De geneticus Medve-
dev, die in Engeland werkt, zou
zielsgraag terugkeren, maar
hem is het staatsburgerschap
ontnomen. Als men ontevredenen
vraagt of ze willen emigreren
dan geven zij hetzelfde antwoord
als de jonge historicus Amalrik,
iie nu voor de tweede maal naar
het noordoosten van Siberië is
gestuurd, namelijk dat het hun
taak is om te blijven en de
strijd uit te vechten in het land
waar zij thuis horen.
Deze strijd gaat om de „socia
listische gerechtigheid. De dissi
denten beklemtonen dat de Rus
sische grondwet en de daaraan
verbonden wetten juist zijn en
dat het alleen maar een zaak is
om deze wetten in praktijk te
brengen. Zij hebben het op die
manier openomen tegen een re
gime, dat als grootste fout
machtswillekeur heeft. Zij heb
ben die willekeur op bijna elk
gebied uitgedaagd. Generaal
Grigorenko voerde een campag
ne om stakingsrecht voor de ar
beiders, tegen de antisemitische
discriminatie in het leger en
voor rehabilitatie van de Krim-
Tartaren. Dr. Sacharov bestreed
de staatsbemoeienissen met de
wetenschap en de gecentrali
seerde bureaucratie. En de cam
pagne van de dissidenten voor
vrijheid van godsdienst en voor
de rechten van de nationale re
publieken en minderhedenkreeg
alom in de lande veel steun.
De ontspanningspolitiek jegens
het buitenland is vergezeld ge
gaan van een toenemende bin
nenlandse druk, die de leden
van de beweging minder als een
bedreiging voor zichzelf ervaren
dan als een bedreiging van de
„socialistische gerechtigheid die
sedert de destalinisatie verkregen
is. Medvedev beschrijft in zijn
boek „Tien jaar na Denisovitsj"
de campagne tegen Solzjenitsin
en de beweging. Aan het einde
vraagt hij: „Is het mogelijk dat
wij weer eens op weg zijn naar
een bewind van geweld en tiran
nie?" Voor sommige leiders van
de beweging is de onderdruk
king een onvermijdelijke zaak.
Andrej Amalrik ziet de Russi
sche maatschappij verdeeld in
drie lagen: aan de top een bu
reaucratische oligarchie, in het
midden de wetenschappelijke en
creatieve intelligentsia en onder
aan de materialistisch ingestel
de massa. Hij komt tot de con
clusie dat tussen de lagen onver
mijdelijk vervreemding groeit,
tot een revolutie het besttel en
daarmee misschien ook het
land. vernietigt. Het was Sacha
rov die in een in de New York
Times verschenen artikel in 1968
een alternatief gaf. Hij zei, dat
als Rusland wilde blijven be
staan als moderne wereld, het
zich voor het Westen moest open
stellen en ook zelf een open
maatschappij moest scheppen.
Voor Sacharov staat niet alleen
de modernisering van Rusland
op het spél maar ook het voort
bestaan van de mensheid. „Op
elke koers, behalve op die van
steeds toenemende coëxistentie
en samenwerking tussen de twee
maatschappijen en de twee su-
permogemiheden met een daar
aan gepaard gaande nivellering
van tegenstellingen; op elke an
dere koers, staat de mensheid
vernietiging te wachten.
de uit Sacharovs werk heeft ge
scheurd, als hij een ontspanning-
politiek jegens het Westen na
streeft De tragische parodox is
evenwel dat onder de druk van
de strengere binnenlandse poli
tiek, Sacharov steeds somberder
gestemd raakt. In een interview
voor de Zweedse t.v. sprak hij
over een „Russische bureaucra
tische elite". Haar privileges,
die hen toch al kwalijk genomen
worden, worden steeds groter en
haar nut voor de maatschappij
veel kleiner:deze elite zal zich
steeds sterker tegen elke veran
dering keren die hun macht kan
aantasten.
Paul Neuburg
Bus in Londen
gratis voor
bejaarden
LONDEN (AP) Mannen boven
de 65 en vrouwen boven de 60
kunnen sinds gisteren vrij rei
zen met de stadsbussen in Lon
den. Het vrij reizen geldt niet
voor de spitsuren, maar cvan
09.30 tot 16.00 en na 19.00 Puur.
Er wonen in Groot-London naaf
schatting 1.223.515 bejaarden,
bruik kunnen maken.
Gewonnen in het Bio-tex Vlekken-
festival. Stuur ook 'n gekke vlek
naar postbus 8272, Amsterdam.
Spelregels op Bio-tex verpakkingen.
Het aartsbisdom München
heeft de Westduitse persraad
verzocht een onderzoek in te
stellen naar de journalistieke
werkwijze van enkele redac
teuren van het tijdschrift „Jas
min". Kardinaal-aartsbisschop
Döpfner van München heeft
het tijdschrift verweten, dat
het zich van methoden bedient,
die door alle weldenkende
'mensen moet worden veroor
deeld.
^anleiding tot deze verklarin
gen van kardinaal Döpfner,
voorzitter van de Westduitse
bisschoppenconferentie, is een
artikel, dat „Jasmin" heeft ge
publiceerd onder de kop
„Meisjes in de biechtstoel van
Duitse kerken: eerwaarde, ik
heb abortus laten plegen".
Het artikel bevat de letterlijke
tekst van de antwoorden, die
de priesters, die met naam en
toenaam worden genoemd, aan
de biechtende meisjes hebben
gegeven. Uit het feit, dat alle
biechtende meisjes de absolu
tie kregen, leidt het tijdschrift
af, dat de priesters inzake
abortus heel wat soepeler zijn
dan de officiële kerk.
In zijn verklaring zegt het
aartsbisdom München. dat er
goede gronden zijn om aan te
nemen, dat het tijdschrift
„Jasmin" vrouwen en meisjes
met bandopnameapparaten de
biechtstoel heeft ingestuurd,
teneinde onder bewust mis
bruik van het biechtsacrament
de priesters uit te horen.
Het aartsbisdom suggereert,
dat het tijdschrift zich hiervoor
gewend heeft tot aanhangsters
van de zogenaamde „Aktie
218". Deze actie voert de leuze
„baas in eigen buik" en eist
de totale vrijgave van abortus
gedurende de hele duur van de
zwangerschap.
Bijzonder kwalijk neemt de
aartsbisschop het feit, dat het
blad de priesters met name
noemt, temeer omdat de be
trokken priesters wegens het
biechtgeheim zich niet kunnen
verweren. Letterlijk zegt het
aartsbisdom München: „De
bijdrage van Jasmin, die niets
anders is dan een imitatie van
een soortgelijk gebeuren in
Italië, maakt duidelijker dan
welk commentaar ook, wat het
peil en de geestesgesteldheid
van de verantwoordelijke re
dacteuren van het blad z;jn".
Kardinaal Döpfner verklaart
tenslotte, dat hij zich geheel en
al achter de priesters stelt,
wier vertrouwen door het tijd
schrift „Jasmin" zozeer is
walvis, een vliegtuig, een auto
en andere vormen. De gemid
delde prijs is niet minder dan
1700 dollar.
Een reeks kritische proble
men zijn openhartig en vrij
moedig doorgesproken tijdens
het bezoek, dat patriarch Pi-
meer inspanningen van de We
reldraad van Kerken heeft ge
bracht, maar men heeft de
strijdvragen niet kunnen bij
leggen. Patriarch Pimen eist
meer inspaningen van de We
reldraad op die terreinen, die
direct de problemen van het
geestelijk leven der gelovigen
en in het bijzonder de vragen
van leer en belijdenis betref
fen. Secretaris-generaal Potter
Dr. J. J. Dellepoort is door de
bisschop van Malaga benoemd
tot pastor voor de Nederland
se en Duitse katholieken die
in het bisdom Malaga verblij
ven, ender meer in Torremoli-
nos. Dr. Dellepoort, priester
van het bisdom Breda, is in
1972 om gezondsheidsredenen
naar de Costa del Sol vertrok
ken, waar hij een toeristenpas
toraat heeft opgebouwd. Zijn
woonadres is Tas Torres I 3b,,
Los Boliches-Fuengirola, Span
je.
Een Amerikaanse firma in
Ghana heeft offertes voor
doodskisten in de vorm van
een olifant, een adelaar, een
constateert, dat de zorg om de
mensenrechten, de sociale
rechtvaardigheid en de gelijk
heid der rasssen, alsmede om
de afschaffing der onderdruk
king in al haar verschijnings
vormen ondeelbaar en univer
seel is.
Paus Paulus heeftt mgr.
Angelo Felici, pro-nuntius in
Nederland, in privé-audiëntie
ontvangen. Zoals gebruikelijk
is over de inhoud van het ge
sprek niets medegedeeld. Mgr.
Felici heeft deelgenomen aan
de eerste internationale confe
rentie van nuntii, die onlangs
in Frascati bij Rome is ge
houden. Daarna bleef hij in
l'riië, voornamelijk voer vakan
tie.
Prof dr. Charles Dodd een
vooraanstaand Brits bijbelge-
leerde is negenentachtig jaar
oud overleden. Dodd, wie tien
ere-doctoraten werden ver
leend, was de eerste niet-angli-
caanse hoogleraar in de theolo
gie aan de universiteit van
Cambridge. Hij had de leiding
van een groep van dertig ge
leerden, betrokken bij de nieu
we vertaling van de bijbel in
het Engels.
- De voorzitter van de raad van
Kerken in Nederland, ds. E.
Kruyswijk, heeft in een radio
uitzending gezegd, dat de raad
wil proberen het destijds min
of meer gestrande evangelisch
poliriek beraad nieuw leven in
te blazen, zij het met een an
dere opzet. Ds. Kruyswijk acht
dit beraad van uiterst groot
belang voor het christelijk sa
menleven in persoonlijk, maat
schappelijk. kerkelijk en poli
tiek opzicht.
Tot ver in de omtrek stonden be
langstellenden te wachten toen
in het Limburgse Ste'ti de ka
pel werd geopend, die op in-
tiatief van mevrouw Bertha
Meulcnberg is gebouwd.
De kapel, die twee ton heeft
gekost is toegewijd aan „het
b tter lijden van Jezus en Ma
ria". Mevrouw Meulenberg
deed de belofte tcx de bouw,
nadat zij acht jaar geleden ge
nezen zou zijn van pev r -rh-s-
reuma op vrorm-aak van de
Mm. Mours dn vorige hirschon
n Roermond m."' - i
pc - d - *r.
von te de bouw van de ka"e'.
De hurdige bisschop «ngt. Gi|-
sen heeft geen toestemnvng
gegeven, dat de euc u in
de kapel wordt gevierd of be
waard of andere sacramenten
worden toegediend.
„Mgr. Gijsen heeft aan Bertha
Meulenberg gevraagd om ge
duld te oefenen", zo werd des
gevraagd medegedeeld door
perschef J. Spanjaard van het
b;sdom. „Wanneer zich in
S'en ;ets b'izo"de-s heeft af-
gerpee'd, dan bl jkt dat van-
ze'f wan eer er gebeden
werd'. Maar drt kan roe t ge-
erd
rdon. Dat
en
als zodpnig deed". De foto
geef; een beeld van de over
volle kapel.
Tevredenheid
over akkoord
over amht met
anglikanen
Oecumenische kringen in
Rome hebben met grote tevre
denheid kennis genomen van
de principiële overeenkomst
tussen rooms/katholieke en
rngl'kaanse theologen Inzake
de erkenning van het ambt In
de AngMuUUlM Kerk.
Aldus meldt het Spaanse pers
bureau Prensa Asor'eda u't
Rome. Het akkoord werd kort
geleden bereikt In dp gemeng
de commissie van r.k. en nn-
elikannse fhentn<*«n. Het caat
om een akkoord, dat alleen
heeft en waarave* he!de ker-
-a' dm- de
Weer predikant
uit Frankrijk
uitgewezen
De uitgewezen dominee An
drew Parker heeft zich vrijwil
lig gemeld bij de politie van
Parijs. Ds. Parker, werkzaam
onder de armsten van Ne
mours en vooral onder de gast
arbeiders was ondergedoken,
toen de minister van binnen
landse zaken een ultwilzlngsbe-
vel tegen hem had uitgevaar
digd.
De dominee wordt beschuldigd
van linkse agitatie, omdat hij
zich te veel zou vereenzelvigen
met randfiguren van de maat
schappij en met Jongeren die
aan zichzelf zijn overgelaten.
De uitwijzing van ds. Parker en
die van zijn Zwitserse collega
Perregaux uit Marseille on
langs hebben geleid tot felle
protesten, onder meer van de
protestantse federatie van
Frankrijk en de evangelische
vn v i -ie t»« Par
ker behoort.
Voordat ds. Parker zich vrijwil
lig aan de politie overleverde,
werd m 't gebouw van de pro
testantse federatie een af
scheidsbijeenkomst gehouden.
Tijdens deze bijeenkomst wer
den de gevallen Parker en
Perrcmux voorbeelden ge-
nwl van de vele willekeurige
uitwijzingen van vreemdelin-
pe-i die echter plaats vinden
zonder dat de publieke opinie
er iets van merkt.
Tn con brief aan de federatlte
heeft mgr. Rlobe, bisschop van
DrVans, zich «ol'rinlr verklaard
me» de •tr'M wen beide predi
kanten „uit trouw aan het
cvrweUe".
2N
