Voor onderwijs in 1974
duizend gulden per
hoofd van de bevolking
Grote voorrang aar
inkomensverdeling
Meer geld
voor welzijn
achtergebleven
groepen
Humanitaire
hulp
fors omhoog
Politie wordt beter uitgerust
Lawine van nieuwe voorstellen
Geldboete
als straf
in dienst
Aardgas
duurder
Kleinere
klassen
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA
DEN HAAG - De onderwijsbegro
ting voor 1974 kenmerkt zich
door een lawine van nieuwe
voorstellen. De vier bewindslie
den op Onderwijs en Weten
schappen, de ministers Van Ke-
menade (algemeen beleid), Trip
(wetenschapsbeleid), staatsse
cretaris Klein (voortgezet en
taris Veerman (kleuter- en basis
onderwijs) hebben een zeer uit-
sonderwijs) hebben een zeer uit
gebreid pakket maatregelen in
petto.
De onderwijsuitgaven komen voor
1974 neer op een bedrag van
duizend gulden per hoofd van
de bevolking. Binnen de stijging
van het totaal van de rijksuitga
ven ten opzichte van 1973 zullen
de onderwijsuitgaven stijgen
met 25 procent.
Het onderwijs en de wetenschaps
beoefening gaan in 1974 in Ne
derland ruim 12 miljard kosten.
Dat is een stijging ten opzich
te van 1973 van ruim 1,9 mil
jard.
Voor nieuwe maatregelen en in
tensiveringen van het beleid is
op de begroting voor 1974 een
bedrag opgenomen van 150 mil
joen gulden.
Daar staat tegenover dat de be
windslieden ook nog kans zien
om in 1974 voor 41.7 miljoen be
zuinigingen door te voeren, die
Tot de belangrijkste nieuwe acti
viteiten voor 1974 behoren: ver
laging van de leerlingensohaal
bij het kleuter -en lager onder
wijs; taakverlichting hoofden
van scholen voor lager en bui
tengewoon onderwijs; het aan
stellen van boventallige onder
wijzers en kleuterleidsters in de
stimuleringsgebieden; de start
van experimenten die de sa
mensmelting van het kleuter- en
lager onderwijs beogen; de
start van experimenten met de
middenschool; uitbreiding subsi
diëring schoolbegeleidingsdien
sten; de oprichting van een
stichting voor leerplanontwikke
ling en de invoering van de
tweede dag gedeeltelijke leer
plicht voor vijftienjarigen.
Om een bijdrage te leveren aan
de opheffing van de sociale on
gelijkheid, die mede het gevolg
is van het huidige onderwijsbe
stel, hebben de bewindslieden
de volgende uitgangspunten tot
richtsnoer van hun beleid geko-
het bevorderen van gelijke mo
gelijkheden tot ontplooiing in en
door het onderwijs, zowel voor
leerlingen met uiteenlopende so
ciaal-culturele achtergrond, als
voor leerlingen die om welke
redenen dan ook een eerste
Den Haag Minister Vredeling
van Defensie is van plan een
aantal vergaande wijzigingen in
het krijgstuchtelijk sanctiebestel
aan te brengen. Het gaat om
het afschaffen van de krijgs- I
tuchtelijke straffen, van plaat
sing in een tuchtklasse, verla
ging en inhouding van geldelijke
militaire inkomsten. De geld-
boete zal als hoofdstraf worden J
ingevoerd en het krijgstuchtelijk
voorlopig arrest zal worden af-
geschaft. Bovendien zal voor de
toepasbaarheid van de krijgs- I
tuchtelijke sancties geen onder-
scheid naar militaire rang of 1
stand worden gemaakt. j
Den Haag De prijs van het J
aardgas zal volgend jaar met
gemiddeld anderhalve cent per
kubieke meter worden ver
hoogd. Voor kleine verbruikers
van aardgas zal er van een
prijsverhoging nauwelijks spra
ke zijn.
Tweede dag
leerplicht
Den Haag Minister van Keme-
nade (onderwijs en Wetenschap- j
pen) heeft besloten met ingang
van augustus 1974 de tweede j
dag gedeeltelijke leerplicht voor I
vijftienjarigen volledig in te voe-1
ren.
Op de O- en W begroting is hier
voor een bedrag van 16 mil
joen uitgetrokken.
Ombudsman
op komst
Den Haag De Nederlandse om
budsman zal „Commissaris van
onderzoek" gaan heten. Deze
naam wordt genoemd in het
wetsontwerp, dat de instelling
van deze functie gaat regelen.
Minister de Gaay Fortman is
van plan de indiening van het
wetsontwerp met kracht te be
vorderen.
(Van
inkomens herwaarderen
parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Overwaardering
van de particuliere bestedingen
is volgens dsr J. Boersma. mi
nister van Sociale Zaken een van
de belangrijke oorzaken van de
inflatie. Deze gaat bovendien
gepaard met een afwenteling
van de lasten, die voortvloeien
uit welvaartsverbetering, in de
collectieve sfeer. Daarom moet
volgens hem het streven naar
materiële welvaartsverbetering
in de particuliere sfeer beperkt
worden, om ruimte te scheppen
voor belangrijke collectieve
voorzieningen. Ook wil hij in de
sfeer van de werkgelegenheid
een hogere waarde toekennen
aan de niet-materiële zaken
zoals het bezit van kennis en
het kunnen dragen van verant
woordelijkheid in het arbeids
proces.
Het kabinet -den Uyl wil de inflatie
bestrijden in een ruimer kader
van het terugdringen van de be
staande ongelijkheid in inko
men, bezit, macht en kennis.
Grote voorrang wordt daarom
gegeven aan het streven om de
ongelijkheid en achterstelling op
te heffen. Een zogenaamd sa
menhangend inkomensbeleid
moet daarbij een centrale
plaats krijgen. Zeer bewust
moet een inkomensverdeling tot
stand komen in het voordeel
van de lagere inkomensgroepen.
Dat kan, aldus minister Boers-
ma alleen, wanneer de groepen
met hogere inkomens bereid
ziin de nodige solidariteit te be
trachten.
In de loop van 1974 wil drs.
Boersma een nota over de inko
menspolitiek openbaar maken.
Daarin zal hij o.m. wegen aan
geven voor de door hem noodza
kelijk geachte fundamentele
verandering in de samenleving.
De minister wil dat er sneller en
betere gegevens beschikbaar ko
men over de verdeling van de
inkomens. Met die gegevens
moet volgens hem grote open
heid betracht worden. Hij wil
verder uitbreiding van de wer
kingssfeer van de c.a.o.'s en
een enquête naar de inkomens
positie van de beoefenaren van
de vrije beroepen.
Een goed overleg, ook al verande
ren de onderlinge verhoudingen,
acht de minister onontbeerlijk
om de vraagstukken te kunnen
oplossen. Daarbij zullen zoveel
mogelijk alle belanghebbenden
betrokken moeten worden. Het
vraagstuk van de representati
viteit zal in dit verband aan de
SER voorgelegd worden,
zal de SER advies moeten
brengen over het eventueel
breiden van de bevoegd!»
van de ondernemingsrade
over de verhouding tussai
dernemingsraden en het V
venwerk van de vakbondg
De minister van Sociale Ze»
er intussen wel van ovi
dat het thans optredend
van de economische conjunC
nog niet geleid heeft tot he
van de werkgelegenheid,
jaar blijkt de werkloosheid
te dalen beneuen een gemii
ue van 5 pruec.it. Daarbij
ook nog de laruze duur va:
individuele werkloosheidsp
de.
Deze ontwikkeling vraagt vo!|
de minister maatregelen
bevordering van bij- en oim
ling en andere plaatsingsbi
derende maatregelen, bijv
werkt thans aan een rege
(waarover dezer dagen een
dere wijzigingsregeling
staatssecretaris Mertens
diend is).
Het ministerie van Sociale l
werkt thans aan een regel;
voor de meldingsplicht bij
vangrijke ontslagen. Het is
niet duidelijk of de melding
ontslagen ook bij de vakl*
ging verplicht gesteld wordt
Den Haag Met ingang van 1
augustus 1974 zal de leerlingen-
schaal bij het kleuteronderwijs
dalen van maximaal 36 tot
maximaal 34 leerlingen. Voor
deze maatregel zijn 1050 kleu
terleidsters nodig.
Tevens staat op de begroting een
bedrag van 1.3 miljoen om ex
tra hulp te bieden aan scholen
die in belangrijke mate worden
bezocht door kleuters die door
sociale omstandigheden meer
aandacht nodig hebben. Het
gaat hier om 100 kleuterleid
sters extra.
Bij de lagere scholen zal het aan
tal leerlingen per klas verlaagd
worden van maximaal 35 naar
33. Dat zal gebeuren met in
gang van het nieuwe schooljaar
1974/1975. Hiervoor zijn 1250 on
derwijzers nodig. Deze maatre
gel geldt voor 8300 lagere scho
len en kost 16 miljoen aan per
sonele uitgaven, alleen al voor
1974.
DEN HAAG De begroting van
het ministerie van Cultuur, Re
creatie en Maatschappelijk
Werk stijgt volgend jaar met 38
procent of bijna 1,2 miljard gul
den. Vooral de grotere uitgaven
voor de bijstandszaken, uitke
ringen, verzetslieden en ver
volgden, radio en televisie heb- j
ben de begroting sterk beïn
vloed.
Minister Van Doorn en staatsse
cretaris Meijer willen:
De bijstandsnormen verhogen
tot het niveau van het mini-
mumloon en de AOW per 1 juli
1974. De verdere ontwikkeling
van de bijstandsnormen is nog
I uitbreiding van de welzijns
voorzieningen in de steden,
vooral op het terrein van de sa-1
menlevingsopbouw en de re
creatie,
I structurele verhoging van de
subsidies voor het jeugd- en jon-1
gerenwerk, de sport en de open-1
luchtrecreatie,
DEN HAAG - Het kabinet-Den
Uyl wil de humanitaire hulpver
lening komend jaar in ieder
geval fors verhogen, nl. met
22,7 miljoen gulden. Voor hulp
verlening aan de bevolking in
koloniale gebieden In zuidelijk
Afrika is In de begroting een
bedrag opgenomen van 12,5 mil
joen gulden. Het gaat hier om
hulp aan de bevolking in Ango
la, Mozambique en Guinee-Bis-
De steun aan d» bevrijdingsbewe
gingen in die gebieden zal wor
den gegeven voor humanitaire-
en ontwikkelingsprojecten op
htt terrein van onderwijs en ge
zondheidszorg ten behoeve van
de bevrijde gebieden. De rege
ring wil deze hulp bij voorkeur
verstrekken via de daarvoor be
schikbare multilaterale en regio
nale organisaties. Indien deze
echter ontbreken of niet functio
neren is rechtstreekse hulpver
lening of bijstand via andere or-
I steun aan de organisaties van
bejaarden om de gewenste vor
men van inspraak beter te ver
wezenlijken,
het bevorderen van proefne
mingen in de bejaardenzorg om I
de maatschappelijke dienstver
lening en de gezondheidszorg
beter op elkaar af te stemmen.
Bekeken moet worden of het ver- i
moeden juist is dat het westen
des lands bij tal van voorzienin-1
gen in de welzijnssector duide-
meer mogelijkheden voor lijk achterligt.
achterstanden inhalen In de
zorg voor ongehuwde moeders,
bij de bureaus voor levens- en
gezinsvragen en in de zorg voor
gehandicapten,
Den Haag —Snellere bereikbaar
heid van de surveillerende poli
tieman. betere Informatie voor
deze functionaris en betere toe
rusting van de rechercheurs
voor de bestrijding van de cri
minaliteit zijn de belangrijkste
punten, die minister De Gaay
Fortman van Binnenlandse Za
ken over de politiedienst in zijn
begroting heeft opgenomen.
Voor de vier grootste gemeentelij
ke politiekorpsen, waar het per
soneel de grootste problemen
heeft, met name door de dage
lijkse intensiteit en de spannin
gen van het politiewerk in de
grote stad, zijn extra gelden be
schikbaar gesteld ter versnei-
ling van de opbouw van porto-
foonnetten. Bij de vele facetten
van de taak van de politie staat
de hulpverlenende factor sterk
op de voorgrond. Snelheid van
optreden is daarbij voor de bur
ger in nood van uitzonderlijk
belang. De minister meent, dat
alles in het werk moet worden
gesteld om de verbindingsmid
delen van de politie op hoog peil
te brengen en te houden. Nage
gaan wordt, wat in dit opzicht
ook voor de andere grote steden
verder nog kan worden gedaan.
Voor de toegestane sterkte van de
politiekorpsen moet een nieuwe
regeling komen. Nu is er een op
het inwonertal gebaseerde vuist
regel. maar die is onhoudbaar
nu het inwonertal van veie ge
meenten met gemeentepoüt-.e
stationair is dan wel zelfs terug
loopt. Bovendien zal er extra j
politiepersoneel moeten komen
in verband met de komende
werktijdverkorting.
ganisaties niet uitgesloten,
rens steun via andere kac
te verstrekken, zal de rege
overleg voeren met de di
treffende kamercommissies,
de memorie van Toelichtins
de begroting benadrukt hel
bir.et dat de steun in geen f
wupenhulp zal omvatten. Et
een redelijke mate van
heid dienen te bestaan dal
hulp die Nederland verst
wordt gebruikt voor de beo;
doelen. Nagegaan wordt oi
de hulpverlening aan b*
dingsbewegingen een vorm
samenwerking tot stawl
worden gebracht met Skam
vische landen.
Criminaliteit
toegenomen
Den Haag Uit de begroting 1
Justitie blijkt dat de crimit g
teit in ons land ook in 1972
is toegenomen. In 1972 kw»
343. 197 misdrijven ter 1"
van de politie tegenover 31
in 1971. Evenals in voorgat
jaren bestaat het overgrote
van alle in 1972 ter kennis
de politie gekomen misdri;
uit zgn. vermogensdelicten.'
de ruwheidsmisdrijven (hoo:
kelijk vernielingen) verk
een sterke stijging. De die»
len van fietsen, bromfietser
motorvoertuigen maken
een kwart uit van alle ter
nis van de politie gekomen'
stallen. Voor het eerst sinds
kele jaren is het aantal W
misdrijven weer toegenon
Bedroeg dat aantal in 1971
in 1972 was het 8373.
kans op onderwijs en vorming
hebben gemist. Daarom moet
voorrang worden gegeven aan
de ontwikkeling van de integra
tie van kleuter- en lager onder
wijs, de middenschool en de
educatieve voorzieningen voor
werkende jongeren.
het stimuleren van de vermaat
schappelijking van het onder
wijs. Dit is bedoeld om de leer
lingen meer zich en greep te
laten krijgen op de maatschap
pelijke situatie waarin zij leven.
het meer betrekken bij en in
vloed laten hebben op het on
derwijs van ouders, leerlingen,
docenten en besturen.
meer aandacht voor de indivi
duele leerling op de scholen, zo
dat meer recht kan worden ge
daan aan de individuele ver
schillen in ontwikkelingsii
tempo, capaciteiten
mingsbehoeften.
de ontwikkeling van de
lijkheden tot voortdurende
ling en vorming na en
dagonderwijs.
