Koersen
brokkelen af
BS
i
mm*mm
m m m m
m
m bh
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
U B B
B S3
Li B:
EQ
EéSS
"oor ,Md ,pel E3 Bi&H
E
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1973
LEIDSE COURANT
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
12,50 B. H. Hoogenboom,
Binnenweg 6, Rijpwetering.
7,50 Mevr. v.d. Lukke,
Vrouwvenneweg 8, Oud-Ade.
5,00 Wil van Rijn, Leven
daal 195a, Leiden.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
AMSTERDAM Het steeds dich
terbij komen van de derde dins
dag van september is op de
Amsterdamse effectenbeurs
zèer goed merkbaar. De beleg
gers blijven steeds meer thuis.
Ze hebben kennelijk weinig ver
trouwen in de plannen van de
regering voor het jaar 1974.' Zij
vrezen en de tot nu toe in de
pers verschenen berichten over
wat ons te wachten staat lijken
di© vrees te bevestigen dat
kapitaalbezitters en de hogere
inkomstentrekkers volgend jaar
extra belast zullen worden. Bo
vendien zullen de ondernemin
gen zo denkt men verder
enen extra veer moeten laten
waartegenover de prijsbeheer-
sing scherper zal worden als ge
volg waarvan de winsten' onder
druk komen te staan. Kortom,
het beleggingskliraaat is slecht
en dit schrikt af om thans effek-
ten te kopen.
Of die vrees volkomen gegrond is,
zullen we binnenkort weten.
Misschien wordt de soep niet zo
heet gegeten als ze momenteel
wordt opgediend. De regering
heeft in het parlement geen
meerderheid en het is dus be
paald niet zeker dat alle belas
tingverzwaringen er ongeschon
den dooflieen zullen komen.
De angst voor de troonrede en de
miljoenennota zijn overigens
niet alleen verantwoordelijk
voor de dalende markt. De hoge
rente speelt ook een belangrijke
rol. Als men op obligaties en
pandbrieven respectievelijk 8
procent tot 9 procent rendement
kan maken, dan gaan deze soort
effekten concurreren bij het be
leggen van geld. Aandelen wor
den uit rendementsoverwegin
gen minder aantrekkelijk tenzij
zij goedkoper worden. En dat
gebeurt dan ook. Er zijn thans
al de nodige aandelen met een
bekende naam met een rende
ment van 5 procent of meer.
De resultaten van alle krachten is
dat het algemene koersniveau
gemeten door het ANP-index-
cijfer de afgelopen week
twee punten is gezakt en don
derdag op 124, 3 belandde. De
stijging van het koersniveau in
de laatste week van augustus is
hierdoor al weer ten dele onge
daan gemaakt. Ter vergelij
king: eind maart was het alge
mene koersniveau 144.8 en eind
1972 was het 133,8.
be internationale fondsen la
gen deze week eveneens aange
boden zij het dat de schade hier
nogal beperkt bleef. Opmerke
lijk is de voortgaande koersaf-
brokkeling bij Koninklijke Olie.
Het rendement, op basis van
het dividend van vorig jaar, ligt
al bijna bij 7 procent. En dat
voor het belangrijkste aandeel
van onze beurs. Die koersaf-
brokkeling houdt natuurlijk ver
band met bijzondere gebeurte
nissen. En dan denken wij in
het bijzonder aan de aantasting
van de oliebelangen in Libië en
het Midden-Oosten en aan de
steeds sterker wordende claims
van de olielanden op hogere af
drachten.
Bij de lokale aandelen kwamen er
enkele onder de schijnwerper
van de publiciteit te staan. In
de eerste plaats Centrale Sui
kermaatschappij waarvan de
notering boven de duizend gul
den steeg. Er kwam zelfs een
verschillende koers voor aange
melde (donderdag 1005) en niet
"aangemelde stukken (donderdag
1030). Vooral buitenlanders heb
ben voor die laatste stukken be
langstelling omdat ze hierdoor
zonder de verplichte premie
te betalen converteerbaar obli
gaties verwerven (voor elke 100
gulden Centrale Suikermaat
schappij geeft Scholten Honig
1000 gulden 7 1/4 procent obliga
ties). Onrustig was de handel in
aandelen Ceteco nadat de Ko
ninklijke Nederlandse Stoom
boot-maatschappij vorige week
bekend had gemaakt dat er ba-
sprekingen over overname wor
den gevoerd, zijn de aandelen
Ceteo gaan stijgen. Was de laat
ste koers voor het bekend wor
den van de besprekingen 167,
afgelopen maandag was het 220
maar donderdag was de koers
weer naar 207 gelopen.. Hete
wachten is thans op de hoogte
yan het bod.
Als een bom sloeg het baricht in
dat aannemingsmaatschappij
Bredero de Haagse bezittingen
van de EMS heeft gekocht. Er
werd een bedrag van 50 tot 60
miljoen gulden voor de koop ge
noemd. Bredero zelf zwijgt,
maar de burgemeester van Den
Haag. welke gemeente nauw
betrokken is bij de herbouw van
Scheveningen, heeft het feit we
reldkundig gemaakt. De aande
len EMS kwamen hierdoor in
beweging maar toch minder
dan men wellicht verwachtte. In
vier dagen trok de koers van
17,50 gulden naar 19,90 gulden.
Van Verto is nu bekend dat de fu
sie onderhandelingen met de
Engelse beleggingsmaatschappij
Jessel zijn afgesprongen. De
koers schommelde deze week
rondom de 170. Over de Bijen
korf is er eindelijk wat meer
klaarheid gekomen. Eerst was
er het teleurstellende bericht
over de gang van zaken, toen
kwamen er geruchten over een
op handen zijnde emissie, maar
donderdag werd bekend dat er
een reorganisatie bij een van de
dochterondernemingen zou wor
den doorgevoerd. De beurs rea
geerde hier positief op want na
een dagenlange koersdaling kon
de koers donderdag 7guldenop-
de koers donderdag 7 gulden op
lopen tot 101 gulden.
Tot slot nog enkele gunstige be-
drijfsberichten. Ogem heeft in
het eerste halfjaar 2,5 procent
meer winst gemaakt. Bij de
Hollandse Beton Groep ver
wacht men dat het resultaat dit
jaar best zal zijn dan vorig jaar
en Bols zag in de eerste zes
maanden de winst met 15 pro
cent stijgen. Op dit gunstige be
drijfsnieuws kon alleen Bols in
kcers aantrekken, maar dan al
leen maar met 4,50 gulden. De
koersen van beide andere fond
sen brokkelden daarentegen af.
Ook dit is typerend voor hel
slechte klimaat op de huidige
beurs.
HORIZONTAAL:
1 rijstbrandewijn
4 contrast
10 zak
14 kleurstof
15 op grote afstand
16 kraan
17 godheid
19 schrijflijn
21 oevergewas
22 heiligenbeeld
23 verdieping
24 pl. in Overijsel
25 behoeftige
26 klinknageltje
27 koordans
28 hoogste punt
30 handigheid
32 sportartikel
34 delfstof
35 zwemvogel
36 Oostzeehaven
37 koorhemd
33 deel v.e. schip
42 oude doek
45 trede v.e. ladder
47 overeenkomst
51 ondergrondse
54 aanvankelijk
55 voertuig
56 bijb. figuur
58 richting
59 gesloten
60 insekt
61 insekt
62 deel v.d. hals
65 eerste maag der vo
gels
68 Europese hoofdstad
71 koning in het land der
blinden
73 geluid v.e. klok
75 elektr. geladen deeltje
76 Ind. eiland
78 meisjesnaam
80 lening (Engels)
81 jongensnaam
82 water in Noord-Bra
bant
83 gewicht
85 zoete zelfstandigheid
88 bosgod
91 verdikte huid
93 riv. in Duitsland
94 ontkenning
95 kloosterlinge
96 kelner
97 telwoord
98 buitenhuis
100 maand
102 pl. in Noord-Holland
104 rijschool (afk.)
105 ver (in samenstellin
gen)
107 Noord Oostelijke Om
roep Inspectie (afk.)
109 Franse N.V.
110 mak
112 water in Utrecht
113 politiemedewerkster
115 schermwapen
116 voorzetsel
117 bedrijfsleider
119 jongere broer of zus
ter
121 raamscherm
122 streep
123 behoeftig
125 droog
127 vrucht
129 vrouw, zoogdier
131 epistel
132 pl. in Overijsel
134 hachelijk
136 interval
138 deel v.h. oog
140 doorzichtig weefsel
142 behoeftige
144 veelhoevig dier
146 bijb. figuur
147 zuilengang
149 smal
151 telwoord
152 bevel
153 vaatwerk
155 hoofd v.e. moskee
157 Ind. rijtuigje
158 maand
160 pl. in Duitsland
162 telegrafisch koersbe-
richt
163 verdikte huid
164 schijven vis
166 deel v.e. geweer
167 poging tot koop
168 voegwoord
169 aanlegplaats
170 roemen
171 iemand die van geld
leeft
172 schaakstuk
VERTICAAL:
1 pl. in Duitsland
2 bestuurder
3 vlaktemaat
4 witte mier
5 meer In Amerika
6 scherp puntje op de
snavel v.e. jonge vo
gel
7 zwemvogel
8 pl. in Engeland
9 melkwol
11 wilde haver
12 smergel
13 schouwburgplaats
14 godsspraak
18 vogel
20 vernis
23 plaat
29 vermenging v. twee
vloeistoffen door een
wand
30 scharnier
31 vaartuig
33 bordpapier
39 deel v.e. wet
40 heilige
41 uitgave
43 voorzetsel
44 eikeschors
45 tennisterm
46 gezondheidswens
47 opgewekt
48 schikking
49 knolgewas
50 echtgenoot
52 herkauwer
53 zwaardwalvis
55 vogel
57 lichaamsdeel
63 zintuig
64 Ind. winkel
66 godin
67 edelsteen
69 lengtemaat
70 Amerikaanse staat
71 Arabisch hoofd
72 soort kleurmiddel
74 naamloos
77 gat
79 water in Limburg
82 spoedig
84 gesteente
86 troefkaart
87 mager
89 nieuwsagentschap
90 insekt
92 gelofte
97 kudde
98 vaartuig
99 pl. in Overijsel
100 opperbevelhebber
101 ovenkrabber
103 deel v.h. jaar
106 gast
108 last, moeite
110 goedhartig
UI pl. in Gelderland
113 naar
114 geestkracht
117 hijswerktuig
118 Europese rivier
119 vlaktemaat
120 adelstand
123 beslaglegging
124 snijwerktuig
126 pl. in Gelderland
128 oorzaak
130 plant
131 schel
133 voegwoord
135 getijde
136 te uwent
137 onstabiel
138 hoofd v.e. senaat
140 schouwburg
141 zeemacht
143 leidsman
145 bestuurder
146 helder en kalm
148 drukte
150 drank
152 rekenopgave
154 Ind. plant
156 larve
Oplossingen vóór dinsdag
12.00 u. 's middags, oijdcr
vermelding van Puzzel
Leldse Courant, Postbus
11, Leiden.
In het julinummer van het offi
cieel orgaan van de American
Contract Bridge League doet
een lezer een aantal suggesties
om tot een vermindering van de
onregelmatigheden bij bndge-
wedstrijden te komen. Teneinde
te voorkomen, dat een speler uit
de verkeerde hand voorspeelt,
wil hij de leider, nadat het bie
den is gesloten, diens linkerte
genstander er op attent laten
maken dat deze moet uitkomen.
Tijdens het spelen wil hij de
kaart, die de slag gewonnen
heeft, net zo lang (met de beeld
zijde naar boven) op tafel laten
liggen, tot de bezitter daarvan
klaar is om voor te spelen en
om herhaling van de bieding,
met alle mogelijke kwalijke ge
volgen van dien, onnodig te ma
ken wil hij de spelers het recht
geven de bieding te noteren.
Hij heeft nog veel meer voor
stellen, maar die hebben in
hoofdzaak betrekking op het lei
den van wedstrijden en zullen
daarom hier niet worden ver
meld. De redactie geeft op bo
venstaande suggesties als haar
mening, dat het eerste voorstel
niet zo goed is, omdat ook de
leider zich wel eens kan vergis
sen en dan als het ware een
overtreding „uitlokt". Het twee
de voorstel is alleszins het pro-
DOOR W. LEURS
beren waard, temeer daar geen
enkele spelregel zich er tegen
verzet en wellicht zijn er clubs
'die er eens mee willen experi
menteren. Ook de derde sug
gestie heeft zijn goede kanten,
maar er wordt op gewezen dat
de notities tijdens het spelen
niet zichtbaar mogen zijn, om
dat er dan geen inlichtingen
over het bieden mogen worden
gegeven of gevraagd. Daaraan
kan worden toegevoegd dat het
gebruik van „bidding-boxes",
zoals vooral In Scandinavische
landen gebruikelijk is, min of
meer op hetzelfde neerkomt, el
is dat wel wat kostbaarder.
Het spel van vandaag is een 3
SA contract, door zuid te spelen,
dat een voetangeltje bevat waar
gemakkelijk in getrapt kan wor
den:
A
6 3 2
O V B 10 6 5 4 2
AH
H V 6 3 10 9874
OAVJ4 CHB75
09 OH
10 842 V 9 3
B 5 3
10 8
O A 8 7 3
B 7 6 5
West kwam uit met schoppen 10,
door noord genomen. De uit
komst beroofde noord van een
belangrijke entree, maar er lig
gen er nog twee, hetgeen vol
doende is, als de ruitens zich
goed gedragen. Zuid speelde rui
tenvrouw voor, die west nam.
West speelde weer schoppen
voor zuids heer, de leider ging
met klaveren naar de dummy
en vervolgde met ruiten boer.
Toen west niet bekende en oost
met schoppen vervolgde, ging
het spel twee down. Met open
kaarten is het contract gemak
kelijk te winnen door in de
tweede slag een kleine ruiten
naar de 9 te spelen, maar dat is
geen goede speelwijze, omdat
het contract dan down gaat. als
de ruitens 3—2 zitten en de eer
ste slag wordt gedoken. -
Zuid had zijn kansen evenwel
kunnen vergroten door, na
schoppenaas, met harten ri£ar
zijn hand te gaan en van daar
ruiten 9 te spelen. West moef de
heer leggen en oost heeft dan
geen dubbele ruitendekking
meer. Speelt west een kleinejïij,
dan moet de vrouw worden ge
legd en gehoopt worden dat.de
ruitens 3—2 zullen vallen. Be
langrijk is, dat men zich reali
seert dat er een hartendekkJng
overblijft als naar het aas wordt
overgestoken.
De Senegalese grootmeester Ba-
ba-Sy behaalde in het afgelopen
internationale KSH-damtoernooi
met zijn gedeelde derde plaats
samen met Andreas Kuyken
weer eens een goed resultaat.
Na een aantal jaren geplaagd te
zijn door ziekte bleek hij in
Hoogezand in vrij goede conditie
te zijn en dat was aan zijn spel
dan ook goed te merken. Een
betere medische behandeling
deed hem er weer stralend uit
zien en hij had er weer ouder
wets zin in. Hij speelde om te
.winnen en vooral tegen Andrei-
ko en Wiersma deed hij er nog
een schepje boven op en had
graag meer bereikt dan punten
verdelingen. De heersende tem
peratuur van meer dan 30 gra
den tijdens het toernooi deed
hem geheel in zijn eler ent zijn.
Hieronder zijn partij uit de vijf
de ronde waarin hij met wit te
gen Wiersma speelde.
1. 32-28, 18-23; 2. 33-29, 23x32; 3.
37x28, 20-25; 4. 41-37, 12-18; 5.
37-32, 16-21; 6. 29-24. 19x30; 7.
35x24, wit wil wel, 21-26; 8. 39-
33, 26x37; 9. 42x31, 17-21; 10. 44-
39. 7-12; 11. 34-30, geen 31-26 na
tuurlijk zoals Hugo Verpoest te
gen ons deed in een soortgelijke
stand tijdens het wereldkam
pioenschap in 1960. Met 14-20
wonnen we toen de partij, 25x34:
12. 40x29, 21-26; 13. 47-42. 26x37;
14. 42x31, zwart krijgt geen
steunpunt op veld 26 waardoor
hij dan gemakkelijker een om-
singelingstaktiek tegen de witte
aanval zou kunnen voeren, 11-
17; 15. 50-44, 14-20; 16. 46-41, 10-
14; 17. 41-37, 4-10; wit heeft nu
wel zijn schijf 46 naar veld 37
gebracht maar niet op het mo-
DOOR FREEK GORDIJN
ment dat zwart een stuk op veld
21 had in verabnd met 21-26;
zwart bezit zijn eerdergenoemde
steunschijf. 18. 48-12. 20-25; 19.
44-40, 6-11; zwart is toch bezig
aan een strategie die hem meer
aanknopingspunten aan de witte
stelling zal geven. Door gebrek
aan tempi kan wit niet afwach
ten. 20. 31-27, 11-16; 21. 37-31. 1-
6: 22. 42-37, 17-21; 23. 39-34, 14-
19; 24. 43-39, 19x30; 25. 29-23.
18x29; 26. 33x35, 2-7; belet 31-26
maar wit gaat daar iets aan
doen. 27. 28-22. 21-26; 28. 49-43,
13-19; 29. 32-28, 7-11; 30. 37-32,
26x37; 31. 32x41, 9-13; 32. 41-37,
10-14; 33. 34-29. 15-20; 34 40-34,
19-24; 35. 38-33, 12-18; 36. 27-21,
18x27; 37. 21x32, zie diagram.
Zwart neemt nu een damcombi
natie die hij reeds voorzien had
met het slaan 18x27. Naar onze
mening is dit een bewijs dat
zwart niets meer In de stand
zag, want dat hij kansen meen
de te krijgen door deze combi
natie kunnen wij niet aannemen.
37. 25-30; 38. 34x25, 14-19; 39.
25x23, 8-12: 40. 29x20, 12-18; 41.
23x12, 11-17; 42. 12x21. 26x49; of
het moet de nijpende tijdnood
zijn van wit waardoor zwart
met deze slagzet nog een kans
Wiersma
meende te krijgen. Maar ra
zendsnel speelde Sy hier: 43. 20-
14, aan 49-32 heeft zwart nu
niets wegens 14-10 en 5x14 gaat
niet wegens 39-34, 49-21; 44. 39-
34, dreigt 14-10 en 37-32, 21-43;
45. 35-30. 43-32; 46. 14-10, 32x35;
en hier werd tot remise beslo
ten. Op 10-4 kan nog volgen 35-
40, 4x31, 40x38.
Andreiko
'J - Ji
- a j
s n s a
e
- a o b
o -
o w q s
so a c
S i H 3 Q
.1 .1
De positie in het tweede dia
gram kwam voor In de zevende
ronde tussen Jan Cazemier met
wit en Andris Andreiko en gqeft
de stand weer na wits 35. 33-29?
Wit had gezien dat zowel direct
18-22 als eerst 7-12 gevolgd door
18-22 voor zwart niet mogelijk
was. De derde, w51 goede
voortzetting voor Andreiko was
hem echter ontgaan: 17-21!36.
16x27, 18-22; 37. 29x20, 15x44;_38.
27x18, 44-49; deze dam kost
zwart twee stukken en hij moet
nog even goed oppassen. 39. 34-
30. 49-44; 40. 38-32. dreigt 45-40
en 42-38. Naar veld 17 kan zwart
niet wegens 32-28 en 43-39, 44-50;
41. 42-38, 11-16; 42. 32-27, 50-J2;
43. 38-33, 22x25; 44. 27-21. 16x27;
45. 43-39, 25x43; 46. 48x39, 7-12;
47. 18x7, 1x12; en met een schijf
minder verloor wit na enkele
zetten de partij.
Baba Sy
Hoewel de eerste fase de ope
ning uitermate belangrijk en
boeiend is, heeft ook het mid
denspel door zijn strateg;sche en
tak:ische concepties zijn bijzon
dere attracties. Over de laatste
fase van het e'ndspel lopen de
men'ngen uiteen. Het is uitslui
tend een kwestie van doorreke
nen is één opinie, het lijkt mij
ech'er wat genuanceerder te
stellen, dat het merendeel van
de eindspplen grandioze kombi-
natoire fnesses bevatten, die
door veel theoretici onderschat
worden. Ter illustratie volgt
hier naast 'n drietal eindspelen.
DOOR W. J. MUHRING
Menig schaker zou deze stelling
als voor wit verloren beschou- Wj
wen en niet ten onrechte. Toch
beschikt de witspeler over een t J Jgj
mogelijkheid een gelijk spel uit -
het vuur te slepen. De stelling is iffj
ontleend aan de praktijk. Ms
BE3 ■«El
1. Db5t; 2. Ka4. g2; 3. De2t,
Kbl; 4. Ka3, Da5t; 5. Kb3. OT „/.J i
Db6t; 6 Ka3 (Op 6. gl
Dame volgt 7. Ddlt. Ddl: en wit U
staat pat) 6. gl/torcn (Ook «Stop
deze minorpromotie baat niet) 7. ÜLÜ 1
Db5t, Db5: en de witte koning
Ondanks een achterstand van
een „volle" dame kan wit In de
nevenstaande positie remise af
dwingen: 1. Da4t (En niet 1.
Dc8f wegens 1. Db8i). 1.
Kb8 (Na 1. Da4: staat de
wife kon'ng pat). 2. De8t, Kc7; r
3. Dc6ï. Kd8; 4. Da8t en remise
door eeuwig schaak of pat.
nevenstaande stelling
o.
kan
bereiken: 1. Dd8t (En n
wegens 1. Da7!) 1. Ka7;
2. Da5t, Kb8 (2. Da5: pat) 3.
Dd8t enz. Een wonderlijke remi-
sekombinatie.
Zwart aan zet.
