de fiets is terug van weg geweest slim catapult mogen dame3 deelnemen aan onze bondstochten? stam langzaam een volk van lamzakken was ge worden, die kortademig tussen bureaustoel en handige televisiecrapeaud pendelden en daarin lang zaam dichtslibden als een afgesloten rivierarm. Het afschuwelijke gevolg- hartvervetting, strotstrem ming, uitslag op de gekste plaatsen en een sterk ver minderd gezichtsvermo gen. Neen, als Nederland zo doorging met de bood schappen doen per auto en ansichtkaarten met vo ders wagen naar de brie venbus om de hoek bren gen, zou het weldra in el- gen reuzel ten onder gaan. Maar goddank: het wan nog niet te laat. De recla me-jongens de boys van de media, de koningen van de illusie zagen een STER en volgden die. Nog was redding mogelijk voor de veelvraten, die als maar op de plaats 'ust maakten. Koop een fiets, werd de nieuwe slogan, peddel langs bos en beemd en geniet weer als vroeger. De paden op, de lanen in, dat fijne werk gemaakt. De borstkas vol gezogen met pure natuur en elke dag het vet van de dijen schrapend met de zijkanten van stang en za del. En waarachtig: het won der gebeurde. De fiets die duidelijk het schamele image had gekregen van een vervoermiddel dat met goed fatsoen alleen nog bereden kon worden door rustende zieleherders en kraamverpleegsters, werd van de ene dag op de andere weer begeerd door overspannen mana gers, dolgedraaide huis vrouwen en al die ande ren, wie het leven zo lief was. De angst voor een vroegtijdige dood stak een spaak in het wiel en de fiets heroverde zichtbaar het op de auto verloren terrein. Overal zag men opeens weer mensen druk in de weer om eigen le venskansen alvast een fer me trap na te geven. En nu is men al zover, dat de auto met tegenzin wordt thuisgelaten en men weer als grootvader zaliger te gen de bulderende noorde- wind opklauwt om tijdig bij de prikklok op kantoor te zijn. OPGAANDE LIJN De commerciële gevolgen zijn niet lang uitgebleven. de verkoopstatistieken vertonen de laatste jaren alleen maar opgaande lij nen en vorig jaar werd in Nederland reeds een re cord aantal fietsen ver kocht: drie miljoen. Ik dank u. De fiets is dus duidelijk terug van weggeweest en koestert zich opnieuw in een bijna vooroorlogse volksgunst. Toen was het echter een kwestie van fi nancieel onvermogen, die het rijwiel tot het vervoer middel bij uitstek maakte. Nu is het een kwestie ge worden van d'r op of on der de groene zoden. Diezelfde fiets heeft overi gens een heel wat vuriger start gemaakt dan de mil joenen rijwielbezitters van nu kunnen vermoeden. Wie er het fijne, het krankzinnige en het verte derende van wil weten, doet er goed aan om zich het bedrukte levensver haal aan te schaffen, dal Leonard de Vries uit 25 stokoude jaargangen van het ANWB-blad „De Kam pioen" heeft gecompo neerd. Zijn diepzeeduikcn in stoffige archieven le verde een schat aan ver rukkelijk fotomateriaal en martiale heldendichten uit een doldwaas verleden op. Uit de naspeuringen van De Vries blijkt zonne klaar. dat de komst van de velocipède de burgerij indertijd evenveel hoofd- leonard de vries doet "boekje open oven dolle entree van automobiel en velocipee brekens heeft bezorgd als later de komst van de au tomobiel. Er werd dan ook krachtig tegen deze verfoeilijke nieuwlichterij gewaarschuwd vanaf de kansels. En officiële woordvoerders werden niet moe om het dolende volk te wijzen op de geva ren van het rijwiel, dat ons volk meer pijn dan gein zou bezorgen. LACHWEKKEND Die bezorgdheid van onze voorouders doet nu ko misch en lachwekkend aan. Maar hij klinkt daar om niet minder oprecht uit de monden van hen. die eens tot de slotsom kwamen dat de velocipède vijanden van onze propaganda Daar heb je bijvoorbeeld de „woestelingen". Er komt er juist één met ziifn verwoede vaart het park inschietenhij zit enigs zins voorover, zijn wiel slingert vervaarlijk heen en weer, vóór hem stuift een hoop hinders uit el kaar. die ham toevallig zagen, want bellen doet hij niet. Nu zwaait hij plotseling om een boom. een zijpad in, stoot een ouwe heer die kalmpjes wandelt met zijn stuur te gen de schouder, waar door de goede stakker ontsteld omkijkt. Rijdt vervolgens een kinderwa gen, die hij schampt over en de kindermeid over de eksterogen om tenslotte het „tot hier en niet verder" te vinden in een oude juf fer, waarover hij een zo genaamde „header" maakt. Een bons en een rammelend geluid zijn de voorboden van een ver schrikkelijke aanblik. De sidderende, ontdane en stoffige oude Juffrouw, met een bezeerde knie, die hijgende woesteling met zand In neus en oren, geschramde handen en verwarde haren. En een wielrijder, die aan de rui nen uit de middeleeuwen herinnert op de grond. Zie daar het schitterend to- bleau-vlvant als eindhoneel van dit drama". Leonard de Vries, de schrijver van "De dolle entree van automobiel en velocipee". De fiets, alias de tweewie- Ier, het stalen ros, het rij wiel en de rossinant, maakt momenteel weer een glorierijke periode mee. Nadat hij In de ja ren tussen '45 en '55 dui delijk in de versukkeling was geraakt iedereen had nog de kriebels in de knoken van de anti-plof- banden en het gezond heidszadel kwamen huisartsen opeens mèt af schuwelijke verhalen die de welvaartskinderen de rillingen over de vette rooie ruggen deden lopen. Het kwam er op neer, dat alle, man van Neerlands Al vroeg werd de velocipee erkend en afgeschilderd als een krachtig middel om tot een bloeiende gezondheid te komen. opnieuw een instrument van de duivel was (men schreef in die tijd trou wens zoveel uitvindingen aan de hel toe. dat de dui vel op zijn minst een di ploma instrumentmaker diende te bezitten). BOEKJE OPEN Als voorproefje schept Fi nale vandaag voor u wat krenten en rozijnen uit de grabbelton, die De Vries „de dolle entree van auto mobiel en velocipee" heeft genoemd. Misschien brengt het ook u op het idee om eens een boekje open te doen over de roemruchte geschiedenis van een versmade, onmis bare huisvriend: de flets. In 1898 nam de algemene vergadering van de ANWB het besluit om he» "Renwezen buiten de lering zijner werkzaamheden te sluiten". De AhfWB werd hervormd in een zuivere toeristenbond en met vele andere renners vlogen deze vijf heren de club uit. Ofschoon ik zelf de Jaren der meisjesachtige be deesdheid reeds ben ge passeerd, wil ik toch de jonge meisjes de vraag voorleggengelooft gij, dat uwe deelneming aan Bondstochten de wieler sport voor dames zal be vorderen? Mijn antwoord is „neen", zeker niet, evenmin als het aanne men van ene kleding, die te zeer afwijkt van de ge wone en zondigt tegen de heersende begrippen van kuisheid, evenmin als het aannemen van luidruchti ge en numnelijke allures en liet gebruiken van jon gensachtige uitdrukkin gen. Reeds door wiel te rifden breekt men met de conventie, door alleen te rijden doet men het, door met niet verwante jonge lui te rijden doet men het, door met getrouwde heren te rijden doet men het en vallen enige voorbarige jonge dames me In de rede: waarom niet verder gaan en aan een club tocht deelgenomen". Mijn ant woord is: het genoegen kan niet tegen het nadeel opwegen. Alles heeft zijn grens nietwaar? Men is er hier te lande aan gewend geraakt, dat jonge meisjes op het ijs en op de tennis- court meer natuurlijk met jongelui omgaan. Ten op zichte van het velocipède rijden maken velen al de zelfde concessies. Maar zolang het geen gebruik is dat men in gezelschap van dozijnen onbekende heren gaat wandelen of schaatsen, daagt men de publieke opinie te zeer uit door het op de velocipède te doen. Men geeft stof tot praatjes, tot veroor delingen en veronderstel lingen, die ons vrouwelijk gevoel kunnen kwetsen. Het kan zelfs voorkomen, dat de een of andere dame, voor wie het sa menzijn met heren een ei genaardige bekoring heeft, zich minder behoor lijk gedraagt. Papa's en mama's zullen nog meer in hun oordeel gesterkt moeten worden, dat het velocipède rijden voor meisjes niet past en dat het haar in haar toekomst het doen van een goed hu welijk zal schaden. een dame-Bondslid vragenrubriek Jfe maak dikwijls tochten en heb in sommige stre ken veel last van honden, waarvan sommige mij niet geringe angst bezor gen door hunne pogingen om één mijner benen te pakken. Ik draag, om het in uiterste gevallen te ge bruiken, dan ook steeds een met scherp geladen revolver bij me. In Duits land is onlangs een wiel rijder vrijgesproken, die een hond neerschoot, wel ke het hem lastig maakte. Is in ons land ook zo iets voorgekomen? vragenrubriek Het is mij niet bekend of in ons land ooit een wiel rijder een hond heeft neergeschoten, maar wel wil ik toerende leden er van in kennis stellen op welke wijze men zich op de weg van de zo lastige en gevaarlijk hlafjende honden kan ontdoen. In onze club hebben wij een zeer verdienstelijk lid dat er niet tegen opziet op onze clubtochten 5 6 ste nen mee te nemen. Dat heerschap heeft door oefe ning een bewonderens waardige handigheid ver kregen om, met flinke gang rijdende. blaffende of I bijtende honden met bo- v enge noemde projectielen I te treffen, ja somstijds door de kracht van de worp tegen de grond te smakken met het voor de andere rijders gunstige gevolg dat het dier met de staart tussen de poten het hazepad kiest. Ook al- wordt het fbeest niet ge troffen, dan verwijdert hei zich dikwijls zo snel mo gelijk. Honden schijnen een kolossale afkeer te hebben van hen achterna vliegende stenen. Tenge volge van dat handig steenwerpen heeft men bij ons tegenwoordig niet meer zo veel last van hon den. Voor dat steenwer- persbaantje is in elke club waarschijnlijk wel een liefhebber te vinden en alle clubleden zullen zulk een verdienstelijke voor rijder toejuichen en dan ken als hij hun op een tocht het dikwijls genot volle schouwspel schenkt van een vluchtende bulle bak. Dit middel Is mljifs inziens te verkiezen boven het rifden mei een scherp geladen revolver, die door vallen onverwacht kan af gaan. Dankend voor de plaatsruimte, meneer de redacteur, tekent J. Raal- ek-Kus. Een dame heeft volgen» haar bericht in Bicycling News uitgevonden, dat de beste en eenvoudigste ma nier om een heuvel te be klimmen de volgende is: men gaat aan de voet van een heuvel rusten, men wacht tot een elegant jongmens voorbij komt. die u natuurlijk zijn dien sten aanbiedt en u laat u door hem naar 'boven trekken. De afbeelding van deze zeilfiets ging in 1896 vergezeld van 'n hard- stochtelijke oproep geen motorrijwiel te ne men: "Denk aan het meer dan hartige maal dat ge kunt gebruiken wanneer ge een halve dag hebt getrapt en aan de vele en hoge doktersrekeningen, die ge door het wielrijden bespaart". hoe men ene dame .leeri; wiëlrijden- Men verschaffe zich een damesriiwiel, dat zijn bes te dagen gehad heeft daar het vallen, dat zo nu en dan onder het leren rij den plaatsvindt, een on- j gunstige uitwerking kan I hebben op een goede ma- chine. Men verzoekt de candidate die zich zodanig moet kleden, dat zij ge heel vrij is in haar bewe gingen (de rok moet niet langer zijn dan tot de en kels) om plaats te nemen op het zadel. DU moet vooral laag zijn gesteld om de rijdster in de gele genheid te stellen met het zijwaarts uitgestoken been de grond te raken. Nadat de voeten behoorlijk op de pedalen zijn geplaatst, zó dat de bal van de voet daarop rust en niet het midden, plaatst men zich aan de linkerzijde der rijdster op en legt de rechterarm om haar mid del. De machine wordt in gang gebracht en natuur lijk volgt hierop direct voor de rijdster de nei ging links en rechts te vallen. Men deelt haar hieromtrent mede, dat zif door haar stuurstang naar dezelfde kant te brengen, naar welke zij valt. het verbroken evenwicht kan herstellen. Al heel spoedig zal de rijdster door in spanning verhit een ogen blik pauze aanvragen. Van deze tijdruimte make men gebruik de rijdster er opmerkzaam op te ma ken dat zij veel te hard in de stuurstang knijpt, een gebrek voortvloeiende uit de behoefte om zich op het wankele voertuig aan iets stevigs vast te klem men. Het op- en afstijgen oefent men pas, wanneer men het rijden geheel •lachtig is. /mnnrviniinootaxxrcajcooo 0 gij!!! p Zware Mannen!! ^ie 75 K.C. en inter weegt!!! j Berijdt niets anders dan de Snijdt uit een tab van een boom een hout, dat de ge daante heeft van een hooi- gaffel (Y). Bindt aan de boveneinden der twee hout jes guttaperchabuisjes door middel van touw, aan het ondereinde van elk dezer buisjes wederom touw, welks uiteinden aan een stukje ieder zijn ver bonden (een en ander be kend onder de naam capa- puit). Leg in het stukje le der een steen, mik goed op het dier, dat u te na komt of zal komen (liefst op zifn nek), trek hard en de uitkomst zal schitte rend wezen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1973 | | pagina 17