SUNBEAM 1500 TC
Aantrekkelijke middenklasser
VW 1600-serie is niet meer
Tijd
voor
vroege
violen
Twee planeten
om ster
van Barnard
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1973
PAGINA
BLOEMETJES
BINNEN EN BUITEN
Violen zijn met hun rijke, kleurige
pracht eenvoudig niet meer uit de
tuin weg te denken. Om volgend jaar
weer vroeg van deze dankbare plan
ten te genieten, moeten deze maand
weer voorbereidingen worden getrof
fen.
Tot het geslacht Viola behoren zowel
tweejarigen als vaste planten die
door zaad worden vermenigvuldigd.
Overblijvende violen zoals het hoorn
viooltje kweekt men evenwel liever
door middel van stekken, om soort-
echt materiaal te houden.
Het bekendst is de Viola tricolor
maxima, waaruit veel van het huidi
ge assortiment met zijn grote ver
scheidenheid aan vormen is ontstaan.
Veel kwekers uit binnen- en buiten
land hebben zich toegelegd op teelt
en selectie om het assortiment te
verbeteren, waarbij vooral gelet
werd op vroege bloei, bloemkleur en
winten.1 astheid. Zo ontstonden een
drietal groepen, nl. Hiemalis of win-
terbloeiende violen, Trimardeauvio-
len en de Zwitserse of Hollandse reu
zen.
Die violen die behoren tot de Hiema-
lis-groep bloeien eerder dan de groot-
bloemige variëteiten, vandaar dat
men ook spreekt van ijsviolen. Be
kende rassen zijn Helios, zuiver geel.
Ice King, wit met donkere tekening,
March Beauty, donker violet. Ziirich-
see, lichtblauw, en Winterson, goud
geel met donker oog.
Tot de Trimardeaugroep behoren uit
Frankrijk afkomstige rassen, die
nauw verwant zijn aan de reuzevio
len, die hier in het middelpunt van
de belangstelling staan. Tot die Zwit
serse en Hollandse reuzen behoren
tal van prachtrassen, wa&rbij de
Hollandse rassen de donkere vlekken
missen die bij de Zwitserse reuzen
domineren. De bloei van beide groe
pen vak overigens samen. Hoewel
bijna elk zaadmerk zijn eigen selec
tie op de markt brengt, volgen hier
een aantal rassen die voor de tuin
bijzonder geschikt zijn. en vrijwel
overal verkrijgbaar zijn:
Avondrood (Alpenglühen), donker,
scharlakenrood; Oranjezon, zeer
grootbloemig, rand abrikooskleurig
en in het midden oranje: Purity,
glanzend, zuiver wit; Alpenmeer
(Thunersee), diepblauw met vlek:
Bergwacht (Berna), fluwelig donker
blauw; en Zilverbruid, wit met
paars-blauwe vlek.
In deze rassen kan sprake zijn van
enige variabiliteit.
ZAAIEN
Vanaf medio juli tot medio augustus
worden de meeste violen gezaaid.
Een eerste vereiste is dat de grond
goed losgemaakt wordt, omdad indro
gen ervan onherroepelijk een misluk
king tot gevolg heeft. Het zaaien kan
gebeuren in een vochtige koude bak,
in een klein hoekje van de tuin,
waarbij rekening moet worden ge
houden met voldoende schaduw. Is
de grond schraal, vroeger dan wat
goed verterde stalmest of koemest
aan toe. We zorgen er tevens voor
dal de grond vochtig is en blijft,
iaal vooral niet te dicht opeen. Na
het zaaien op een vooraf licht aange
drukte of vlak gemaakte aarde,
wordt het zaad zeer licht besproeid
en bedekt met een zeer dun laagje
aarde. Tijdens het ontkiemen van het
zaad moet de grond steeds vochtig
blijven.
PLANTEN
Na de ontkieming worden de nog
jonge plantjes verspeend en tegen
eind oktober uitgeplant. Dit doen we
nog niet direct in de border maar
eerst op een bed of perk. De planten
zijn dan tegen de winter eenvoudiger
tegen felle kou te beschermen, dan
wanneer ze her en der in de tuin
verspreid staan.
In het vroege voorjaar plant men de
inmiddels flink ontwikkelde planten
uit, waar men ze wenst: voor of ach
terin de border, als randbeplanting.
etc. Rekening houden met een onder
linge afstand van 15 centimeter,
want violen houden van volle zon,
die voor een verdere ontwikkeling
van de planten onontbeerlijk is. De
bloei begint vroeg in de lente en
houdt aan tot in de nazomer. Denk
er wel aan de uitgebloeide bloemen
weg te nemen, omdat anders snel
een eind aan de 'bloemenweelde
komt.'
ZIEKTEN
Violen kunnen worden aangetast door
schimmel, die vlekkenziekte veroor
zaakt. Rollen de bladeren op dan
heeft men te maken met galmijten
waardoor de groei geremd wordt en
dr v'svormd raakt.
«'en kunnen al dan niet
met tulpen of hyacin
omhakken worden ge-
'iebben op balkons gauw
teen te. waaien, hetgeen
e, f lig effeotjeejt.
WEGWIJS
ONDER REDAKTIE VAN GUDO HALLEEN
In de eerste zes maanden van
dit jaar was het markaandeel
van British Leyland, de groot
ste producent van Britse wa
gen 3,3 procent. Opvallend is
echter wel dat de laatste
maanden duidelijk sprake is
van een forse opmars van de
Sunbeam-modellen, een pro-
dukt van de Rootes-groep, de
Britse dochter van het Ameri
kaanse Chrysler-concern. In
ons land zijn in de eerste zes
maanden van dit jaar 1859
Sunbeams verkocht, tegen 483
in dezelfde perode van vorig
jaar.
De Rootes-groep is een verza
melnaam voor de in vroeger
jaren zelfstandig opererende
merken als Sunbeam. Hillman,
Singer en Humber. De Britten
konden niet voorkomen dat de
Amerikanen het tenslotte toch
voor het zeggen kregen. Overi
gens behoeven de Britten zich
daarover niet te schamen,
want zelfs wijlen president De
Gaulle kon niet voorkomen dat
Chrysler ook de meerderheid
van het aandelenpakket van
Simca verwierf. En juist die
Simca-dochter is voor de Ame
rikaanse gigant een zeer goede
belegging, want de Simca-mo-
dellen worden momenteel zeer
veel gevraagd, ook in ons
land. Simca staat op de derde
plaats, achter Opel en Ford.
Sunbeam heeft om zich een be
ter positie op de Europese
markt te verwerven de wind
wel een beetje mee. In de eer
ste plaats door de aansluiting
van Engeland bij de EEG,
waardoor min of meer stabiele
prijzen kunnen worden gehan
teerd en in de tweede plaats
door de revaluatie van de
Duitse Mark. Duitse auto's zijn
als gevolg hiervan duurder
geworden, de Britse echter
(nog) niet. Zo kost de Sun
beam 1500 TC. en om deze wa
gen gaat het in deze test, nog
steeds 9800 gulden. Voor een
middenklasse wagen een zeer
acceptabele prijs, zeker als
men kijkt naar hetgeen deze
wagen biedt.
De Sunbeam 1500 TC is uitge
rust met een 1,5 liter kracht
bron die 79 Din-pk ontwikkelt,
goed voor een topsnelheid die
juist boven de 150 km/uur ligt.
En deze "kracht" wordt ont
wikkeld door een doodgewone
watergekoelde viercilindermo-
tor, die dankzij de dubbele
carburateurs een zeer vlotte
acceleratie heeft. Van 0—100
km/u in 14 seconden. Geen
slecht resultaat voor een 900
kg wagen.
Met opzet memoreren wij even
de "doodgewone" constructie
van de motor, want door zijn
eenvoud is de kans op storin
gen ook geringer. Het benzine
verbruik van de 1500 TC is
niet hoger dan van een verge
lijkbare wagen.
Rijdt men constant met plank
gas dan dient men vrij fre
quent bij een pomp te stoppen.
Dan ligt het verbruik zo rond
de 1 op 7. Kan men de beheer
sing opbrengen zo gemiddeld
met een snelheid van 100 km/u
te rijden, nogmaals het zal
moeite kosten want de 1500 TC
wil echt wel vooruit, dan ligt
de consumptie van de inmid
dels zeer kostbaar geworden
superbenzine (noodzakelijk in
deze wagen) rond de 1 op 11.
Opvallende eigenschappen van
de motor zijn de goede trek
kracht in de lage toerentallen,
waardoor veel schakelen ach
terwege kan blijven, en het feit
dat de vier in het stadsverkeer
gebruikt kan worden. Daarbij
komt dan de vrij lichte bestu
ring, in de stad erg prettig,
maar op de grote weg bij hoge
snelheden is dat minder het ge
val. Het wegcontact voelt dan
iets vaag aan.
Via een kort pookje op de mid-
denüunnel kan de vierbak wor
den bediend. Enig zoeken ver
eist het vinden van de achter
uit. Via de handbediende cho
ke. ook niet op zo'n beste
plaats gemonteerd, laat de
1500 zich moeiteloos starten.
Het interieur ziet er zeer ver
zorgd uit. Vóór twee stoelen
met een prettig zittende nylon-
stof bekleed. Achterin een rui
me bank, waarop twee volwas
senen ruimschoots plaats kun
nen vinden. De ruimte achter
in is niet al te groot als de
voorstoelen in de achterste
stand worden geplaatst.
Het dashboard is van imitatie
notenhout. Toen Sunbeam nog
Brits was, was dat echt noten
hout. Verder een dag- en toe-
renteller, opbergvakken in de
voorportieren, verstelbare rug
leuningen, kindersloten op de
achter portieren, sigarenaan
steker, en verwarmde achter
ruit.
Een ongelukkige oplossing
heeft men gevonden voor de
bediening van de ruiten
sproeiers. Dat moet met een
soort duwknop gebeuren en
dan nog middels een hand-
Volkswagen 1600 TL.
Zoals te verwachten was na de
introduktie van de nieuwe Pas
sat heeft Volkswagen de pro-
duktie van de 1600-serie (pon
ton, fastback en variant) ge
staakt. Een en ander blijkt uit
het programma van wijzigin
gen voor het modeljaar 1974.
Het oudste VW-model, de ke
ver, blijkt nog steeds verbe
terd te kunnen worden. Het
moet frustrerend zijn voor de
groep van keverklanten telken-
jare te ervaren, dat een nieu
were kever altijd weer meer
biedt. De fabriek niet alleen
VW voert overigens deze poli
tiek speculeert kennelijk op
de nieuwsgierigheid van de
vaste klanten, die straks ook
de verbeterde versie zullen
willen kopen.
Hoé lang die politiek volgehou
den kan worden, vormt al ja
renlang onderwerp van discus
sie in de autowereld. Zeker
met betrekking tot de VW-ke-
ver. van welke wagen al lang
VOTrspeld wordt dat hij uit de
markt zal worden genomen.
Hoewel het aantal verkochte
kevers jaarlijks daalt, is dat
aantal kennelijk nog groot ge
noeg om de produktie te hand-
Vokswagen is ondertussen wel
zo verstandig de keuzemoge
lijkheden van de VW-klanten
te vergroten door het op de
markt brengen van andere au
totypen. In dat licht moet ook
de overname van Audi worden
gezien. Dit laatste stelde VW
in staat dit jaar met de Passat
te komen. De Passat is duide
lijk afgeleid van de Audi 80.
Een bekend verschijnsel in de
autoindustrie is ook, dat een
bepaald autotype als het ware
boven zichzelf uitgroeit. Als
voorbeeld noemen we de Opel
Rekord. De Rekord van nu
biedt heel wat meer en is
ook relatief heel wat duur
der dan de allereerste Re-
ki 's. De bedoeling hiervan is
de auto te laten „meegroeien"
met het inkomen van de auto
bezit.er. iemand d.e zien op een
gegeven moment een auto van
7000 gulden kan veroorloven,
zal zich wellicht een aantal ja-
req later een auto van 9000
gulden kunnen veroorloven.
Om deze automobilist niet als
klant te verliezen zorgt de fa
briek dat de aanvankelijk ge
kozen auto er een paar jaar la
ter fraaier uitziet, technisch
beter is etc., waarmee die auto
dan tevens in een duurdere
klasse naar de gunst van de au
tomobilist dingt.
Deze gang van zaken maakt
het voor de fabriek op een ge
geven moment wel noodzake
lijk in de goedkopere klasse
een nieuw type te introduce
ren. En dan begint het spelle
tje weer opnieuw.
Dit alles ter inleiding van de
vernieuwingen, die VW voor
het komende modeljaar in pet
to heeft.
Van alle kevers '74 zal de ont
steking automatisch gecontro
leerd kunnen worden via de
computerdiagnose. De kevers
et 1,3 en 1,6 liter motor krij
gen een 50 Amp. wisselstroom
dynamo, terwijl door een
nieuw (Gillet) uitlaatsysteem
het geluidsniveau omlaag is
gebracht. De 1303 heeft nu net
als de Passat een zelfkorrige-
rende stuurinrichting, waar
door bij verhoogde remkracht
of rolweerstand het wiel niet
meer wegdraait van de rijrich
ting, maar naar binnen draait.
Als extra is nu op de 103 ook
een koplampwassysteem te
krijgen.
De Karmann Ghia modellen
krijgen een 40 Amp wissel
stroomdynamo, nieuwe velden
en spoorverbreding, een nieuw
stuurwiel en een Girling-schijf-
remsysteem met vergrote
remblokken.
Deze maand begint de produk
tie van een vierdeurs Passat.
De motorinhoud van de 412 li
mousine- en varianttypen
wordt vergroot van 1,7 tot 1,8
liter. Ook de 412 kreeg een Gil
let uitlaatsysteem en een venti
lator met groter vermogen.
Verder nieuwe velgen, grotere
spoorbreedte en automatische
ontstekingstijdstipindikatie.
De K70 S/LS heeft nu een 1.8
liter motor, die meer pres
teert. Verder een ander veilig-
heidsstuur en verbeterde rem-
'nstallatie.
pomp. Op een dergelijke wa
gen behoort gewwoon een elek
trische ruitensproeier. Voor de
rest geen kwaad woord over
het interieur.
De 1500 TC heeft vier portie
ren. Er is ook een tweedeurs
versie, voorlopig echter nog
niet in Nederland. Rest nog te
vermelden dat de 1500 TC een
kofferruimte heeft van 538 li
ter.
De vering van de 1500 TC be
viel ons goed. Niet te hard en
niet te week. De remmen, voor
schijven en achter trommels,
voldoen goed. De bekrachti
ging die uitstekend doseerbaar
is. vereist een geringe pedaal-
druk. Er is geen gescheiden
systeem.
Conclusie: de 1500 TC is een
voor vele doeleinde te gebrui
ken auto zowel zakelijk als pri
vé. Relateert men prijs aan uit
rusting en prestaties dan
komt er een zeer acceptabele
middenklasse te voorschijn.
Kortom wil men eens iets an
ders dan een Duitse wagen,
dan dient men deze Amerikaan
se Brit zeker aan een nader on
derzoek te onderwerpen. De
kennismaking zal, als men ten
minste van sportief rijden
houdt, niet tegenvallen.
Variabele
werktijden
verminderen
drukte in
spitsuur niet
Spreiding van werktijden biedt
weinig soulaas voor wat be
treft de bestrijding van de ver
keersdrukte. Dit is de conclu
sie uit een onderzoek naar de
invloed van variabele werktij
den op de verkeersdrukte in
het Rijnmondgebied.
Gebleken is dat werknemers,
die zelf het tijdstip van begin
en eind van zijn werktijd kun
nen bepalen, zich minder tij
dens de spits in het spitsuur
van huis naar werk of anders
om te verplaatsen. Die vermin
derde noodzaak om tijdens de
drukste periode te reizen deed
ïchter het gebruik van de per-
toenemen.
Hiervan was weer het gevolg,
dat de spitsperiode werd ver
lengd, waardoor de bereik
baarheid van een gebied voor
ander dan woon-werk-verkeer
afnam.
Uit een onderzoek bleek ook,
dat hetopenbaar vervoer meer
voordeel had van de vermin
derde drukte tijdens de grootste
piek, dan het particuliere ver
voer.
Een conclusie was ook dat in
voering van variabele werktij
den de arbeidsvreugde ver
hoogde. Maar die heeft niets
met verkeersdrukte te maken.
Of het zou moeten zijn. dat de
verhoogde arbeidsvreugde een
gunstige invloed op het
verkeersgedrag had. Dit laat
ste werd echter niet onder-
tocht.
HET AARDIGE
VAN DE WETENSCHAP
De ster van Barnard, een rode en beweeglijke dwergster in
het sterrenbeeld Slangendrager, is sedert zijn ontdekking in
1916 tot nu toe een object van intensieve onderzoekingen
geweest. Men meent namelijk te mogen aannemen dat de
ster van Barnard een of meer planeten heeft.
De astronomen Van de Kamp en Black hebben de ster zorg
vuldig onderzocht. Van de Kaimp was aanvankelijk van me
ning dat de typische bewegingen van de ster veroorzaakt
werden door een Jupiterachtig hemellichaam dat in een ex
centrische baan om de ster wentelt. Later vermoedde hij
dat de door hem vergaarde gegevens best van toepassing
zouden kunnen zijn op het bestaan van twee planeten met
omwentelingstijden van 26 en 12 jaar. Black is zekerder van
zijn zaak. Hij is er van overtuigd dat de waarnemingen dui
den op twee planeten van de grootte van Jupiter met de
door Van de Kamp genoemde omlooptijden.
DOORNROOSJE
Ook de Salamanders hebben hun Doornroosje, de schone
slaapster die na honderd jaar door een prins moest worden
wakker gekust. Alleen, de prins was in het geval van de sa
lamander, een mijnwerker die het betrokken dier, een Hyno-
bius Keyserlingii in een ijsklomp in de bevroren bodem van
Siberië op een diepte van tien meter vond. Volgens de biolo
gen was de Salamander ongeveer 100 jaar ingevroren ge
weest. Na een heel voorzichtige ontdooiing ontwaakte het
dier uit zijn winterslaap en keerde tot het salamanderleven
terug. Het was al bekend dat deze salamanders een winter
slaap konden hebben van tien tot vijftien jaar, maar het is
voor het eerst dat er een honderd jaar zijn gemak van nam.
nO-ZACHT
Al zo'n vijftien jaar is het bekend dat er verband kan wor
den gelegd tussen hartaanvallene n het gebruik van zoge
naamd zacht water (water zonder silicaten). Margaret
In Duitsland is een nieuwe globe op de markt gebracht die
het ontstaan van dag en nacht, de jaargetijden, zonsop- en
ondergang alsmede de poolnacht aangeeft. Bovendien toont
een kleine, zich bewegende cirkel, nog telkens het gebied,
waarboven de zon op een bepaald moment loodrecht staat.
Crawford en medewerkers var. het Londense instituut voor
hygiëne en tropische geneeskunde hebben nagegaan in hoe
verre en in welke mate zacht water voorbeschikt. Zij onder
zochten de cholesterolgehalten, hartslag en bloeddruk van
244 mannen van middelbare leeftijd, die in zes gebieden met
zacht water woonden en hetzelfde bij 245 mannen die in ge
bieden met hard water hun woonstee hadden. De mensen uit
de gebieden met hard water hadden in het algemeen een gro
ter cholesterolgehalte, snellere hartslagen en hogere bloed
druk dan die uit de hard watergebieden. Merkwaardig was
vrder dat niet-rokers uit de gebieden met zacht water hoge
re cholesterolspiegels en hogere bloeddruk hadden dan rokers
uit dezelfde regio.
De werel eiduoz in de toekomst weddnhzego
VETZUREN
De wereldgczondheid zou In de toekomst wel eens evenzeer
kunnen worden bedreigd door een tekort aan onverzadigde
vetzuren als door een gebrek aan proteïnen. Onverzadigde
vetzuren - in de natuur aanwezig in plantaardige oliën - zijn
een essentiëel bestanddeel van celmembranen. Het is moge
lijk dat olifanten al aan dit gebrek lijden. Moeilijkheden met
olifanten, zoals teruggang in geboorten, het onverklaarbr
omverhalen van bomen in de Afrikaanse nationale parken,
schijnen met dit tekort verband te houden. De olifanten bij
Murchison Falls krijgen volgens onderzoeken slechts 5% van
hun kalorieën uit vetzuren waarvan dan weer slechts 5
10°3 bestaat u t onverzadigde vetzuren (looizuren). In Mur
chison Falls en in Tsavo en Serengeti, zijn de olifanten door
de schaarste aan bomen noodgedwongen overgestapt op het
eten van g de kont-tie van l'.oizuren in gras
is vp l.'.g.-r d- n n irt hr.irt -n bast van terminal ia bomen
(M'trF. !M vn d- lven in Tsavo. D- aanval
len die de ciifonten op deze bomen nu plegen kunnen dus
mogcl j'. word ver'.'aard uit dit gebrek aan linolzuren. Als
dit zo is, is dit v.ccr een illustratie van het feit dat voeding
niet zonder meer kan worden herleid tot prot-men, kalorieën,
mineralen en vitaminen. Degenen die voorspellen dat het
menselijk ras door een tekort aan vetzuren in moeilijkheden
zou komen, konden wel eens gelijk hebben.
