Koningin nam militair
huldeblijk in ontvangst
Vijftien TUC-
afdelingen
uitgestoten
Rijn en Rijnmond
nummer één in
nota milieubeleid
Vier militairen vielen flauw
Labor partij achter Da jan
Plan voor meer
bezette gebieden
Israël goedgekeurd
Fransen terug van
vakantie: 204 doden
Isolement helpt Oranjes
gewone mensen te zijn
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
DEN HAAG (ANP) Zonder te
kunilon aangeven wanneer pre
cies een nota milieubeleid zal
verschijnen staat voor minister
Vorrink wel vast dat Rijn en
Rijnmcnd de twee prioriteiten
van dit ogenblik zijn. De minis
ter van volksgezindheid en mi
lieuhygiëne hoopt Rijnmond
voor 1 januari van het volgend
jaar In „fase 1" te bringen van
het op komst zijnde sanerings
plan, dat d» saneringscommis
sie nog moet passeren.
Zij deelde dit gistermiddag mee
in de openbare commissieverga
dering die de kamer aan de mi
lieuproblematiek wijdde. Ter dis
cussie stond de onder het kabi
net-Biesheuvel tot stand ge
brachte nota milieuhygiëne, een
stuk dat door de meeste fracties
van een voldoende werd voor-
Maar toch werd vanwege het
ontbreken van prioriteiten
ook vrij algemeen aangedron
gen op een beleidsnota van mi
nister Vorrink, met zowel visies
op korte als op lange termijn.
Minister Vorrink kon niet verder
gaan dan de toezegging dat een
deel van een algemene visie in
de komende begroting te vinden
zal zijn. De beleidsnota komt
daarna, zo hulde zij zich in het
vage.
In bet debat met de Kamer had
zij, naar haar zeggen, de on
voorstelbare moeilijkheid ge
mist van deze problematiek,
„waarvan ik het gevoel heb dat
niemand pucies weet wat te
doen".
Huisartsen
mogen tarief
verhogen
DEN HAAG (ANP) Huisartsen
hebban toestemming gekregen
v*naf 1 september jongstleden
voar consulten on visites aan
particuliere patiënten ten hoog-
vijftig cant meer te bereke
non. Het toelaatbare tarief is
hiermoe in het algemeen geko
men op 13,75 voor eejn consult
«n 20,50 voar een visite.
Spijsolie in
Pakistan
op de bon
KARATSJI (UPI) - De regering
van Pakistan heeft gisteren de
spijsolie gerantsoeneerd. Vol
gens Westerse diplomaten in het
land zouden andere levensmid
delen binnenkort kunnen volgen
door de overstromingen die een
groot deel van de oogst hebben
vernield.
Met name zou voedselrantsoene
ring worden ingesteld in de pro
vincie Poenjaab, waar acht mil
joen mensen van de overstro
mingen te iijden hebben gehad
en waar volgens de provinciale
premier ruim 1 miljoen ton
graan verloren is gegaan. Zon
dag al had de Pakistaanse rege
ring de naasting van 's lands 26
spijsoliefabrieken bekendge
maakt.
BLACKPOOL (UPI/DPA) 't Brit
se verbond van vakverenigingen
TUC heeft gisteren vijftien aan
gesloten vakverenigingen met
een ledental van 300.000 werkne
mers uit de TUC gestoten we
gens medewerking met de rege
ring bij de toepassing van de an
ti-stakingswetgeving.
Deze uitstoting is geschied op de
openingsdag van de jaarlijkse
vergadering van de TUC, die
thans dn Blackpool wordt gehou
den. Met dit pijnlijke besluit
heeft het 'Britse verbond van
vakverenigingen in zijn geschie
denis van meer dan een eeuw
een unieke beslissing genomen.
Door de „amputatie" is het le
dental van de TUC, dat meer
dan 10 miljoen was, tot onder dit
getal gezakt.
Tot de uitgestoten vakverenigin
gen behoren een toneelspelers-
bond, een schrijversorganisatie,
een bond van bakkers en de
vereniging van Britse verkeers
vliegers.
Al de .rebellerende vakvereni
gingen hadden het advies van
de TUC, zich niet te laten in
schrijven als vakverenigingen
op grond van het vorig jaar
door het Britse parlement goed
gekeurde wetsontwerp op de in
dustriële verhoudingen in de
wind geslagen. Door deze wet
had de Britse regering de macht
gekregen op te treden tegen
wilde stakingen.
De aftredende secretaris-generaal
van de TUC, Vic Feathers,
heeft overigens verklaard, dat
elke uitgestoten vakvereniging
opnieuwe om aansluiting bij de
TUC kan verzoeken, indien zij.
zich laat schrappen uit hei,
rijksregister voor vakverenigin
gen.
Kostbare
slordigheid
AMSTERDAM (ANP) Drie
Perzen, die met hun echtgeno
ten een vakantietrip door Euro
pa maken, hebben bij de Am
sterdamse politie aangifte ge
daan van het verlies van een
damestasje met kostbare in
houd. Volgens het verhaal van
de Perzen had één van de da
mes Ihaar tasje in een waren
huis in de hoofdstad onbeheerd
laten staan. Toen zij een kwar
tier later het verlies bemerkte,
was het tasje verdwenen. De in
houd bestond onder meer uit
travelerscheques ter waarde
van 1500 dollar, 3500 Duitse
marken en 440 dollar in bankbil
jetten.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Aan de vooravond
van haar zilveren jubileum heeft
koningin Juliana gistermiddag
voor Huis ten Bosch het' „om-
stredan" huldeblijk van de
krijgsmacht In ontvangst geno
men. De koningin inspecteerde
met prins Bernhard de kleine
afvaardiging van alle geledin
gen uit de krijgsmacht, een ce
remonie die drie kwartier duur.
de en slechts hooguit duizend
toeschouwers trok.
Rond het grote plein voor het pa
leis stond een kleurige hoeveel
heid van mil taire deputaties:
de koninklijke militaire kapel,
het tamboerkorps garde grena
diers, een vaandelwacht met 23
vaandels van verschillende
krijgsmachtonderdelen, een ere-
compagnie van marine, lucht
macht en landmacht, en deputa
ties uit de krijgsmacht.
1D48 zijn geboren, een erehaag
van officieren die bij de inhul
diging in 1948 als cadet de per
gola droegen, militaire attachés,
militaire raden, 18 groeperingen
van burgers met binding met de
krijgsmacht, 33 groeperingen
van oud-strijders en 24 groepe
ringen van dienende en reser
ve-militairen, variërend van stu
dentenweerbaarheid tot WDM.
Koningin en prins inspecteerden,
gevolgd door minister Vrede-
ling, de staatssecretarissen
Mommersteeg en Stemerdink
en de chefs van staven, de mili
taire detachementen en spraken
informeel met alle afvaardigin
gen. Uit het publiek klonk af en
toe schuchter: „Leve de Konin
gin". Intussen viel een viertal
militairen waarvan drie met
„beremutsen" flauw, en werden
snel door marechaussees
gevoerd om weer bij te komen,
Minister Vredeling gaf na afloop
te kennen, dat dit precies het
krijgsmachteerbetoon was
weest, dat het kabinet zich ge
wenst had. liever dan een grote
parade met tanks en overvlie
gende straaljagers.
Vier mensen kwamen gistermiddag in het Gelderse Vaassen om het leven toen hun auto bedolven werd
onder betonplaten die van een passerende vrachtwagen vielen. De auto van de uit Amsterdam afkom
stige vakantiegangers werd geheel verpletterd. Ook een andere auto werd aan de voorzijde zwaar be
schadigd, maar de bestuurder liep geen letsel op.
Ontploffing
in kaasfabriek
WOLHUSEN (AP) - Bij een ont
ploffing in een kleine kaasfa
briek in hel Zwitserse Wolhusen
zijn zondag 37 mannen gewond,
van wie tien ernstig.
Allen waren leden van twee Duit
se zangverenigingen. Het bezoek
was door de jodelclub uit Wol
husen geregeld.
O
PARIJS (AFP) Van woensdag
29 augustus middernacht tot
zondag 2 september midder
nacht de periode waarin de
stroom vakantiegangers in
Frankrijk naar huis terugkeert
zijn er bij 3.926 verkeerson
gelukken 204 mensen cm hel le
ven gekomen en 5.573 gewond
geraakt. Het vorig jaar vielen
er in dezelfde periode bij 3.639
verkeersongelukken 169 doden
en 5.013 gewonden.
TEL AVIV (AP) De Labor
Party van de zittende Israëli
sche premier, mevrouw Gol-
da Meir, heeft gisteren haar
goedkeuring gehecht aan een
plan van minister van defensie
Mosje Dajan tot het vestigen
van meer Israëlische nederzettin
gen annex industrie in de bezet
te Arabische gebieden. Volgens
de voorzieningen vnn het plan
zouden publiekrechtelijke joodse
organisaties vergunning krijgen
tot het aankopen van grond.
Het plan mikt voor een deel op
verhogingen van de levensstan
daard van de autochtone Arabi
sche bevolking, maar bij uitvoe
ring ervan zou Israël zijn greep
op de in 1967 veroverde gebie
den aanzienlijk verstevigen. In
totaal heeft Israël ongeveer
415.000 km2 oorspronkelijk Ara
bisch gebied in zijn macht.
In antwoord op protesten als zou
het plan de mogelijkheden vuor
vrede met de Arabische volke
ren tot nul reduceren antwoord
de mevrouw Meir haar partij:
„Wij zullen alle mogelijkheden
open hoqden, plan of geen plan.
En trouwens, waar zijn die mo
gelijkheden voor vrede dan
wel?"
Het plan is opgesteld door Dajan,
die had gedreigd af te treden
als de regering geen actiever
rol zou gaan spelen in de bezet
te gebieden. De partij aanvaard
de uiteindelijk een compromis
versie van Dajan's plan, inge
diend door mevrouw Meir's top
adviseur minister van staat Is
raël Galili.
Benoeming
Kamerleden
DEN HAAG (ANP) Mevrouw
drs. N.J. Ginjaar-Maas (42) te
Rijswijk (ZH) en H.H. Drenth
(57) te Den Haag zijn benoemd
tot lid van de Tweede Kamer.
Zij volgen respectievelijk op
mr. J.G. Rietkerk (WD) en
mr. Th. J. A. M. van Lier
(PvdA),. Mevrouw Ginjaar is
lerares scheikunde, de heer
Drenth rijksambtenaar.
„Koningin
Juliana"
nieuwe tulp
HILLEGOM (ANP) D«
Nederlandse bloembollen-
ondernemers zullen konin
gin Juliana ter gelegen
heid van haar zilveren re
geringsjubileum een nieu
we, naar haar genoemde
tulp aanbieden. Het is een
oranjekleurige bloem, dio
gekweekt is uit de soorten
„Dillenburg" en „Orange
Wonder".
De nieuwe tulp, die mot
toestemming van hare
majesteit do naam „Ko
ningin Juliana" zal dra
gen, wordt de vorstin
aangeboden door de raad
van Nederlandse bloem
bollenondernemers. De
tulp zal tijdens de natio
nale manifestatie mor
gen ln de RAI te Amster
dam, worden geïntrodu
ceerd.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG „Om ze gewo
ne mensen te kunnen laten
zijn, moeten ze beschermd
worden." Dat is volgens de
Rijksvoorlichtingsdienst de re
den dat niet iedereen zo maar
een praatje met de koningin
kan aanknopen en dat er ko
ninklijke treinen, koninklijke
loges, koninklijke wachtka
mers, koninklijke vliegtuigen,
een koninklijk station en ko
ninklijke toiletten zijn.
De leden van het Huis van
Oranje nemen deze koninklijke i
privileges ze!' niet zo erg se-
rieus. Toen Koningin Juliana j
bij gelegenhe d van de opening i
van het nieuwe provinciehuis j
in Zwolle naar het toilet
moest, gebruikte zij niet een
speciaal voor haar gereser
veerd „Koninklijk toilet" maar
het dichtstbijzijnde.
De koninklijke wachtkamer
van het Haagse Staatsspoor is
verdwenen en het meubilair en
de rest van het interieur prij
ken nu in het Haags gemeente
museum. In het nieuwe station
komt geen koninklijke wacht
kamer. maar wel een zoge
naamde VIP-room, zoals die
ook op Schiphol in gebruik is,
voor belangrijke gasten.
Hoewel er nog wel een konink
lijke trein is, is er geen ko
ninklijk station meer. Het is er
wel geweest, in 't Loo. Het
werd in de jaren 1886*87 ge
bouwd door de Apeldoornse
aannemer Wegerif en het is
enkele jaren geleden in ver
band met de bouw van een
nieuwe marechaussee-kazerne,
„geslecht".
Sedert de koninklijke familie
in 1920 het autotijdperk instap
te door de aankoop van Spij
ker-automobielen (dezelfde fir
ma maakte ook de carrosserie
van de gouden koets), werd al
lengs minder gebruik van de
trein gemaakt. Fn anno 1973
wordt voornamelijk per vlieg
tuig gereisd.
Zorgenkind van de RVD: het
protocol, eeuwigdurend twist-
punt tussen Rijksvoorlichtings
dienst en pers en misschien
ook tussen RVD en koninkl jk
huis. Vroeger was er een ellen
lange lijst protocolaire voor
schriften. die bepalend w.-s
voor de contacten tussen volk
en koningshuis. Er is al veel I
veranderd. Koninklijke rijtui- j
gen stopten vroeger bijvoor
beeld niet. Ook niet voor een
rood stoplicht.
Het is bekend dat koningin Ju
liana een ontzettende hekel
heeft aan escorterende motor
rijders voor zich. Zij stelt dat
machtsvertoon niet op prijs.
Ten behoeve van de koninklij
ke familie zijn in verschillende
kerken koninklijke banken ge
plaatst. De Willemskerk in
Den Haag heeft behalve zo'n
bank ook nog een koninklijke
ingang. F.en zuil in de Scheve-
ningse bosjes herinnert aan
het koninklijk jachtrccht. In de
Haagse schouwburg is een ko- I
ninklijke loge, die nog zeer re
gelmatig gebruikt wordt.
Dan is er de koningssloep, een
155 jaar oud galei-achtig schip
(gebouwd in 1818). Zij deed
voor het laatst dienst tijdens
het zilveren huwelijksfeest van
prins Bernhard en koningin Ju
liana in 1962 op de Amstel te
Amsterdam. De sloep was toen
middelpunt van een complete
protocollaire chaos. Voor het
eerst in zijn lange leven moest
het vaartuig zich het strijken
van de trotse mast laren wel
gevallen. omdat de Ceintuur-
baanbrug over de Amstel niet
op tijd open ging. Het proto
col eist namelijk dat de ma
noeuvre „strijken" niet mag
worden uitgevoerd zolang een
der vorstelijke personen zich
aan boord bevindt. De bewuste
brug werd samen met enkele
andere Amstelbruggen door
dezelfde brugwachtersploeg be
diend en die kon door de enor
me drukte op straat niet snel
genoeg van de ene naar de an
dere brug komen. Men heeft
indertijd zelfs een ogenblik ge
dacht dat het een „anarchisti
sche" actie was, maar dat is
nooit helemaal tot op de bo
dem uitgezocht.
Vaartechnisch is de konings
sloep trouwens een onding. De
Marinevoorlichtingsdienst
schrijft tenminste in een voor
lichtingsblad over de sloep dat
„menig marine-officier die de
eer genoot de koningssloep te
sturen de nodige verzuchtingen
heeft geslaakt, toen het varen
achter de rug was." Het is vol
gens de MVD een snel schip,
dat door de opbouw en grote
vlaggen (standaard en een
vlag van 4,5 kleed) echter veel
wind vangt, hetgeen het varen
met het schip ook al niet een
voudig maakt. Het koninklijk
huis beschikt over een konink
lijke Daf, over koninklijke
jachten als de Piet Hein en de
Groene Draeck. Vooral de
Groene Draeck komt regelma
tig in het nieuws.
Het Nederlandse volk heeft
voor deze zaken maar matige
belangstelling. Bij excursies
van scholen en huisvrouwerrver-
enigingen naar bijvoorbeeld
het koningspaviljoen van het
Centraal Station in Amsterdam
blijkt telkens weer, waarvoor
wel belangstelling bestaat:
voor „de plaats waar zelfs de
keizer te voet gaat", zoals de
bezoekers van de rondleider
steevast te horen krijgen. Het
koninklijke toilet dus. De NS
betalen overigens per bezoek
circa 30.000 gulden voor het
onderhoud en de versiering
van de koninklijke wachtlokaii-
teiten in het CS. Evenals het
hele station zijn ook de konink
lijke verblijven indertijd door
de beroemde architect Cuypers
ontworpen.
Op het station Hollands Spoor
in Den Haag fungeert ook nog
een koninklijke wachtkamer.
Niet zozeer ten behoeve van de
Nederlandse koninklijke fami
lie. als wel ten gerieve van
voornamelijk Belgische hoog
waardigheidsbekleders. Voor
hen is een treinreisje vanuit
Brussel handzamer dan vlie
gen naar Schiphol en dan per
taxi, auto of trein terug naar
Den Haag.
Een koninklijke treinconduc
teur voor de koninklijke trein
is er ook geweest. Dat was een
zekere Schöttelndreier. Hij' is
al weer een tijdje gepensio
neerd. Onder zijn leiding
maakten de prinsesjes hun
eerste treinreizen per konink
lijke trein naar voornamelijk
wintersportoorden.
Het is voor een deel allemaal
voorbij. Herinneringen. De
wachtkamer op Hollands Spoor
zit het grootste deel van het
jaar onder het stof. Het blad
goud in het koningspaviljoen
van CS Amsterdam bladdert
en er zijn nog maar weinig
mensen die weten waar de ta
pijten met „welkom" en
„vaarwel" liggen. Het station
Het Loo met zijn portland ce
ment gemetselde pilasters, ar
chitraven, banden enz. bestaat
niet meer. „De familie van
Oranje past zich aan aan een
veranderende maatschappij",
zegt men bij de Rijksvoorlich
tingsdienst.
