Beurs kreeg het
hard te verduren
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
aaiLï
LjïSp j
i ft
1 .1
EJ'B
Uiü
E 1 lij
aiüs
KE Li
06
Esü
L
Ii .li M
31
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1973
LEIDSE COURANT
OPLOSSING VORIGE PUZZLE
12,50 Mej. zr. M. v. d. Berg,
Morsweg 199, Leiden.
7,50 Mevr. P. J. Berg-van
Velsen, Weipoortseweg 95B,
Zoeterwoude.
5,00 C. Straathof, Westeinde
18A, Zoeterwoude.
De prijzen worden binnen drie
weken per cheque toegezon
den.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
Damrak van week tot week
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs bood de af
gelopen week een treurige aan
blik. Op een breed front gingen
de koersen (vooral in de eerste
helft van de week) omlaag
waarbij het er naar uit zagv dat
een zich zelf versterkend proces
aan de gang was. Dalende koer
sen lokken >n een neergaande
markt steeds meer verkopers
uit die op hun beurt de daling
helpen versnellen, vooral als de
vraag gering is. En dat was
deze week zeker het geval.
Kopers worden afgeschrikt door
het slechte beursklimaat. Zij
zien dalende koersen en hebben
de neiging om op nog lagere
koersen te wachten, ais zij
überhaupt al in aandelen willen'
stappen nu de naaste toekomst
zo onzeker is.
De oorzaken voor deze mineur
stemming zijn verschillend. Ten
eerste is er de sterke stijging
van de rente (de kolossale ad
vertenties van de banken hame
ren dit er ook wel in) die het
kopen van aandelen niet stimu
leert.
Voorts blijft er onrust op de valu
tamarkt met vooral schomme
lingen in de dollarkoers en staat
Wall Street lelijk onder druk.
t En dan is er weinig echt be-
"langrijk nieuws zoals interes
sante fusies die een koopgolf
kunnen doen ontstaan.
Gelukkig was er donderdag iets
meer rust in de markt geko
men. Het algemene niveau daal
de nog wel iets, maar dit was
toch niet te vergelijken met de
fikse daling van de vorige da
gen. In hoeverre dit alleen een
technisch herstel was, zal de
naaste toekomst leren.
Hoe ver we inmiddels zijn afge
gleden, laten de volgende ANP-
indexcijfers zien.
Ultimo '72 30 maart 23 augustus
intern, fondsen 110 119 95
industrie 156 170 144
scheepvaart 140 152 137
Banken en
verzekering 130 142 149
handel 143 153 126
algemeen 134 145 122
Met andere woorden, we zaten
afgelopen donderdag negen pro
cent beneden het niveau van
eind 1972.
Er was één grote uitzondering: de
rubriek banken en verzekerings
maatschappijen. Maar dat is ge
heel te danken aan de specula
tieve koopgolf die begin augus
tus ontstond toen het bekend
werd dat Delta Lloyd besprekin
gen over overname voerde. Wil
de geruchten braken los over
verdere concentratiemogelijkhe
den. Nationale Nederlanden
kwam met een hoger bod dan
de Engelse Commercial Union
en van andere verzekiringsfond-
sen vlogen de koersen omhoog
in de hoop dat ook zij overge
nomen zouden worden.
De opgeblazen pudding zakte ech
ter in elkaar toen Nationale Ne
derlanden bekend maakte dat
zij van verdere strijd afzag. Het
ANP-indexcijfer voor deze ru
briek zakte hierdoor in de afge
lopen week van 154 naar 149.
Vnor de afzonderlijke fondsen be-
ekende dat van donderdag op
donderdag de volgende aderla
ting: AMEV van 137 naar
126, AMFAS van 124 naar
116, ENNIA van 160 naar
145, en Stad Rotterdam van
117 naar 108.
Er vielen niet alleen klappen bij
de lokale fondsen. Van de inter
nationale fondsen was ook niet
veel plezier te beleven. Konink
lijke Olie (thans in Libië in een
gevecht gewikkeld met de rege
ring) zakte van 110.30 tot
105.60, Unilever van 122 tot
119.40, AKZO van 70.70 tot
67.90 en Hoogovens van
69.80 tot 66.30 (alle noterin
gen van donderdag op donder
dag).
En dit zijn alle vier concerns die
met prachtige winstcijfers over
het eerste kwartaal voor de dag
kwamen.
Alleen Philips kon een paar gul
den aantrekken. Hier speelden
de mooie winstcijfers dus wel
een rol.
In de levensmiddelensector we
melde het eveneens van koers
verliezen. Maar het meest vie
len de koersdalingen bij de toe
komstige partners Gist Broca
des, Meelfabrieken en Centrale
Suikermaatschappij op. Sedert
Gist Brocades een bod op de
aandelen van de twee andere
ondernemingen heeft uitge
bracht, behoort er een verband
tussen koersen te zijn, waarbij
het natuurlijk het interessants
is,, dat ook Scholten Honig een
bod op de aandelen Centrale
Suikermaatschappij heeft uitge
bracht.
Gist Brocades biedt voor 100
centrale suiker een aandeel van
100 Gist Brocades plus 300
contant.
Op basis van de koers van Gist
Brocades van afgelopen donder
dag 55.60) komt dat neer op
856.
Centrale Suikermaatschappij no
teerde donderdag 880. Schol
ten Honig biedt voor 100 Cen
trale Suikermaatschappij echter
een nog uit te geven 7 1/4 pro
cent converteerbare obligatie
van 1000,-, dus 50,- in con
tanten.
Stellen we de koers van deze 7
1/4 procent obligatie, In ver
band met de stijgende rente, op
950, dan komen wij op 1000
voor een aandeel Centrale Sui
kermaatschappij.
Scholten Honig biedt aandeelhou
ders van Centrale Suiker dus
het meest, maar of dit Zaanse
bedrijf de overwinning zal beha
len is nog zeer de vraag, omdat
Gist Brocades, Meelfabrieken
en Centrale Suiker door een on
derlinge aandelenruil de weg
voor Scholten Honig goed heeft
afgesloten.
Tot slot de obligatiemarkt. In het
begin van de week werd er nog
al wat druk op de koersen uit
geoefend, zo zelfs dat maandag
de notering voor de 8 3/4 pro
cent Bank Nederlandse Ge
meenten beneden pari kwam
(99.8) en dinsdag tot 99,3 zakte.
Woensdag en donderdag kon de
notering weer iets boven pari
uitkomen maar illustratief voor
het renteniveau was de koersda
ling toch wel.
HORIZONTAAL:
1 kleurling
5 halteplaats
10 afgesloten stand
14 lichaamsdeel
15 cowboyfeest
16 pl. in Engeland
17 kunsttaal
19 voegwoord
20 lust
21 veld
24 geneesmiddel
25 voegwoord
27 pl. in Gelderland
28 hoog bouwwerk
29 bijb. figuur
31 beginstreep
34 duinvallei
36 bezit
37 hoogste punt
38 afgestoken stuk gras
40 erkentelijkheid
43 hoofddeksel
44 pl. in Noord-Brabant
46 bouwmateriaal
47 meer in Finland
49 Ind. winkel
51 riv. in Rusland
52 vlaskam
54 trekdier
56 troefkaart
57 inhoudsmaat
58 opnieuw
59 vangwerktuig
61 kleur
63 de dato
64 huid
65 graan
67 vierh. zoogdier
69 vrucht
72 boertige nabootsing
75 graad
77 schreeuw
78 ellende, nood
80 smergel
83 deel v.e. vinger
84 oevergewas
86 overal
88 landsgewoonte
90 ogenblik
92 stoot
93 zangstem
94 naarling
97 eerste vrouw
99 soort brood
101 etenberelder
102 pausennaam
103 deel v. West-Afrika
104 brompot
105 patroon v. stoffen
106 boom
107 gewricht
108 uitroep ter aansporing
110 etcetera
111 luchtig onderdak
113 vragend vnw.
114 smal
115 stapel
117 mestvocht
119 meer in Amerika
123 verwisseling
125 onbep. vnw.
127 helper in nood
130 schaaphoeder
132 bijb. figuur
134 vuur
136 bestuur
138 Oostzeehaven
139 rijtoer
142 Russisch schaakgroot
meester
144 drinkgerei
145 heilige
147 duivel
150 oesternet
151 verdaging v.e. zitting
153 onmeetbaar getal
154 plooisel
156 drijfkracht
158 gereedschap
159 plant
160 deel v. Azië
162 niet gevuld
164 hijswerktuig
165 spijskaart
166 bedorven
167 muziekinstrument
168 tevergeefs
169 toiletartikel
170 dikwijls
172 kwaad
175 geliefde v. Zeus
176 ik
177 ongekunsteld
179 bron
181 maanstand
183 riv. in Engeland
184 vogel
186 belemmering
187 meetk. getal
188 hoofdkerk
190 afval van vlas
191 oorzaak
192 herkauwer
193 zwaarstuk hout
194 vermindering van de
prijs
195 toegangsbewijs
VERTICAAL:
1 ingebeeld meisje
2 landbouwwerktuig
3 meer in Amerika
4 rondgang
5 tennisterm
6 gezicht
7 kleur
8 Germ, godheid
9 kloosterlinge
10 soort stof
11 zangstuk
12 ter inzage
13 pl. in Gelderland
14 soort pudding
18 geen bezoldiging ont
vangend
22 pl. in Drente
23 vliegveld
26 ketting
30 grasperk
32 vat
33 zuivelprodukt
35 jongen
36 lidwoord
38 gewis
39 roeipen
41 nieuwsagentschap
42 hijswerktuig
45 dwaas
46 slaapplaats
48 jaartelling
50 paardje
52 onderwereld
53 zwaar Brussels bier
55 spoedig
58 voorschrift
59 ploegsnede
60 geliefde v. Zeus
62 plaag
64 gevuld
65 boterton
66 godin v. lagere rang
68 klamp
70 riv. in Frankrijk
71 klinknageltje
72 bijvoorbeeld
73 en andere
74 biersoort
76 inwendig orgaan
78 noot
79 menselijk geluid
81 getroffen
82 soort onderwijs
84 opstand
85 waardevermindering
87 doorgaans
88 kleur
89 schermwapen
91 evenaar
93 lichaamsdeel
95 werk v. Puccini
96 gemoedsstemming
98 voegwoord
100 paardje
101 armzalig vertrek
102 watering
107 vers
109 karakter
112 schildersbenodigd
heid
113 kinderslaapplaats
116 pl. in Egypte
118 ongevuld
120 regeringsreglement
121 deel v.e. jaar
122 deel v.e. koeiemaag
124 titel
125 filantropisch
126 grappenmaker
128 inhoudsmaat
129 landbouwwerktuig
130 op deze plaats
131 rijksgrens
132 teleurgesteld
133 bewerking met de vin
gers
135 muurholte
137 menigte
138 viervoeter
140 getemd
141 houten klepper
143 vent
144 steen
146 insekt
148 speelgoed
149 noodzakelijk
151 vlaskam
152 klein vertrek
153 nachtkleding
155 houten loods
157 meisjesnaam
158 bijb. figuur
159 uitspansel.
161 etenbereider
163 koren
164 roofdier
165 dwaas
171 werkend beginsel
173 vrolijk en bekoorlijk
174 riv. in Rusland
176 droogoven
177 North Atlantic Treaty
Organization
178 grofkorrelige sneeuw
180 riv. in Rusland
182 paardeziekte
184 kort geluid
185 pl. in Drente
187 vaatwerk
189 met name
192 vreemde munt
Oplossingen voor woens
dag 12 uur richten aan:
Leidse Courant, Postbuf
11, Leiden.
Enige tijd geleden formeerde
Precisie-uitvinder C. C. Wei een
team, bestaande uit Belladonna.
Garozzo, Jordan en Robinson,
flat door Amerika trok en 1000
dollar aan een plaatselijke lief-
oadige instelling ter beschikking
stelde, indien zij zouden worden
verslagen. De geschiedenis ver
telt niet of de veertiendaagse
trip Wei veel heeft gekost,
maar, en dat was natuurlijk de
oedoeling, het was wel een uit
stekende reclame voor het Pre-
cisiesvsteem. dat beide paren
speelden. Het onderstaande spel
is uit een van die wedstrijden en
het laat zien dat ook de tweede
Noord gever. Niemand kwetsbaar
Noord
A V
<3 H 6
o A7 52
H B 8 5 4
West
6 3 2
O B
O H V B 9
A V 10 9 6 3
Oost
k 7 2
Zuid
H B 10 9 8 7
O A 8 7 2
O 8 4
A
DOOR W. LEURS
Jordan (noord) opende met 1
klaveren, hetgeen slechts aangaf
dat hij tenminste 16 punten be
zat. Oost-west pasten voortdu
rend en zuid bood 1 schoppen,
wat een vijfkaart met tenminste
8 punten aangaf. Het bod is
manche-forcing. Noord gaf nu
de voorkeur aan 1 SA in plaats
van zijn zwakke kleur te bieden.
Hij limiteerde zijn spel daarmee
tot maximaal 18 punten en gaf
tevens zijn dekkingen aan. Zuid
bood nu zijn tweede kleur (2
harten) en noord steunde de eer
ste: 2 schoppen. Vervolgens de
den beide spelers een cue-bid:
zuid 3 klaveren-noord 3 ruiten,
waarna zuid zijn schoppen her-
bood. Noord liet 4 klaveren ho
ren. zuid probeerde 4 harten en
noord gaf een zetje: 5 harten.
Zuid had nu voldoende informa
tie gekregen om het schot ta
wagen: 6 schoppen.
West kwam uit met rultenheer,
die in noord werd genomen. Er
zijn 11 vaste slagen en de 12e kan
zowel uit de klaveren komen als
door een ingetroefde harten. Er
6chuilt echter een addertje on
der het gras en zie hoe Robin-
6on dat vermijdt: in slag 2 ging
hij met klaveren naar de hand
en vervolgens met hartenheer
naar noord. De verliezende rui
ten werd op klaverheer afge
gooid en noords laatste harten
volgde. Het normale spel zou
zijn hartenaaa nemen en harten
troeven, maar op de eerste har
tenslag was bij west de boer ge
vallen en dat had bij Robinson
een alarm in werking gesteld.
Hij koos een oplossing, die even
eenvoudig als doeltreffend was:
hij speelde 'n kleine harten bijl
De verdediging was nu kansloos.
Er kon troef worden nagespeeld,
maar er bleef er nog een in do
dummy over om voor zuids laat
ste harten te zorgen. Niet zo
moeilijk, als het als probleem
wordt gegeven, maar aan tafel
kan zo iets gemakkelijk mis
gaan.
Als zuid de tweede hartenslag
het aas zou hebben gelegd, dan
troeft west en speelt troef na.
De resterende troef van noord is
echter niet voldoende om beide
hartens van zuid te elimineren
en het contract gaat ec ndown.
Tenslotte kunnen we dus conclu
deren dat een directe troefstart
zuids illusies vernietigt.
Hieronder weer twee partijen uit
het KSH-damtoernooi dat zoals
bekend gewonnen is door de Rus
Andris Andreiko. Het zijn de
duels tegen de Canadees Lefeb-
vre en de Senegalees Baba Sy
waarin hij met groot voordeel
nog remise moest toestaan. We
derom roepen wij uw clementie
in voor het feit dat wij als deel
nemer aan dit toernooi geen tijd
hadden om een en ander van
commentaar te voorzien maar
zoals al eerder gezegd komen
wij nog uitvoerig op deze wed
strijd terug.
A. Andreiko wit, G. Lefebvre.
Tweede ronde.
1. 32-8, 19-23; 2. 28x19, 14x23;
3. 37-32, 1014; 4. 3530, 13-19;
5. 30-25, 8-13; 6. 33-28, 2-8; 7.
39-33, 20-24: 8. 44-39. 14-20: 9,
25x14, 9x20: 10. 41-37, 4-9: 11.
46-41, 5-10: 12. 50-44, 10-14: 13.
34-29, 23x34: 14. 40x29, 18-23: 15.
29x18, 12x23: 16. 31-27, 7-12: 17.
44-40, 12-18: 18. 37-31, 17-22: 19.
28x17, 11x22: 20. 49-44, 24-30: 21.
31-26, 22x31: 22. 26x37, 30-35: 23.
40-34, 8-12: 24. 32-28, 23x32: 25.
37x28, 1-7; 26. 42-37, 19-24; 27.
34-29, 14-19: 28. 45-40, 20-25: 29.
29x20, 15x24; 30. 40-34, 24-30;
DOOR FREEK GORDIJN
31. 47-42, 19-24: 32. 37-32, 24-29:
33. 33x24, 30x19: 34. 41-37, 3-8:
35. 38-33, 6-11: 36. 32-27, 18-23:
37. 37-32, 12-18: 38. 43-38, 7-12:
39. 36-31, 12-17: 40. 48-43, 17-21:
41. 31-26, 11-17 42 44-40, 35x44:
43. 39x50, 9-14: 44. 42-37. 14-20:
45. 43-39, 17-22; 46. 28x17,
21x12: 47. 33-28, 12-17: 48. 39-33,
8-12: 49. 33-29, 20-24: 50. 29x20,
25x14: 51. 50-45, 16-21: 52. 27x16,
18-22; 53. 34-29, 22x31; 54. 29x20.
31-36: 55. 20-15, 36-41: 56. 15-10,
41-46: 57. 32-27, 19-23: 58. 10-4,
46-28; 59. 27-21, 23-29; 60. 45-40,
28-41: 61. 4-15, 29-34: 62. 40x29,
17-22; 63. 21-17, 12x21; 64. 16x18,
41-23: 65. 18-13, 23x40: 66. 26-21,
40-34; en na nog 17 zetten werd
tot remise besloten.
1. 32-28, 20-25: 2. 37-32, 15-20: 3.
41-37, 10-15: 4. 46-41, 5-10: 5. 31-
26, 20-24: 6. 36-31, 15-20: 7. 41-36,
18-23: 8. 33-29, 24x22: 9. 34-30-
25x34: 10. 40x27, 17-22: 11. 27x18,
12x23; 12. 45-40, 7-12; 13. 40-34,
11-17; 14. 39-33, 13-18; 15. 31-27,
6-11; 16. 33-28, 9-13; 17. 37-31, 1-6;
18. 27-22, 18x27; 19. 31x22, 2-7; 20.
36-31, 10-14; 21. 34-30, 4-9; 22.
44-39, 20-24; 23. 50-45, 11-21; 24.
26x17, 12x21; 25. 31-27, 8-12; 26.
42-37, 12-18; 27. 48-42, 21-26; 28.
47-41, 7-12; 29. 30-24. 14-20; 30.
25x14, 9x20; 31. 45-40, 20-25; 32.
40 34. 24-29; 33. 4-30, 25x34; 34.
39x30, 3-9; 35. 49-44, 9-14; 36.
44-40, 11-17; 37. 22x11, 16x7 28.
40-34, 29x40; 39. 35x24, 15-20; 40.
41-36, 7-11; 41. 44-40, 20-24; zie
diagram.
42. 27-21, 24x44: 43. 36-31, 26x17:
44. 28-22, 18x36: 45. 43-39, 44x33:
46. 38x20, 17-22; zijn laatste zot
ten speelt wit in hevige tijdnood.
47. 20-25, 11-16; 48. 15-10, 16-21;
49. 42-38, 19-23: 50. 37-31, 36x27:
51. 10-4, 22-28: 52. 4x36. 28x37:
53. 36-4, 23-29; 54. 4-10, 29-34; 5}.
10x46, 34-40: 56. 46-23, 40-44: 57.
23x7, 44-49: 58. 38-32. 49x27: re
mise.
Het Avro-schaaktocrnooi is ener
zijds georganiseerd om het 50-
jarig bestaan van deze omroep
vereniging luister bij te zetten
en was anderzijds een feestelijk
heid van het 100-jarig bestaan
van de KNSB. De partijen uit
dit toernooi zijn gebundeld in
een boekwerk, dat voorts veie
belangwekkende bijzonderheden
bevat. De deelnemers waren de
internationale grootmeesters An-
dersson, Geiler, Ivkov, Ljuboje-
vic, Poloegajevsky, Szabo en de
internationale meesters Sax en
Timman.
Zoals bekend legden de beide
veteranen, de 48-jarige Geiler en
de 56-jarige Szabo, beslag op de
eerste plaats en incasseerden
als honorarium elk 300,—.
Het boek is uitgegeven bij Unie
boek BV te Bussum en ik kan
iedere schaker van harte aanbe
velen deze publikatie toe te voe
gen aan zijn schaakbibliotheek.
Onderstaand volgt een van de
meest interessante partijen die
ik aan dit boek ontleen.
Pirc-verdediging
1. e2-e4, g7-g6, 2. d2-d4, Lf8-g7,
3. Pgl-f3, d7-d6, 4. Pbl-c3, c7-c«,
5. Lfl-e2, Pb8-d7, 6. 0-0, Dd8-c7!
7. a2-a4!
(Om b5 te verhinderen en de da-
mevleugel te blokkeren)
7. Pg8-f8, S. Lcl-e3, 0-0, 9.
DOOR W. J. MUHRING
Ddl-d2, e7-e5, 10. d4xe5 (Een
goed alternatief was 10. Lh6).
U O
Stelling na II Dc7-«7
10. düxe5, 11. h2-h3, Pf6-h5, 12.
Tfl-dl, Ph5-f4, 13. Le2-fl, Tf8-e8,
14. a4-a5!Lg7-f8 (Verhindert
b4)
15. Lfl-c4, Pf4-e6, 16. Pf3-g5,
Pd7-c5, 17. b2-b4, Pe6xg5, 18.
Le3xc5, I.f8xc5, H. B4xc5,
Dc7xe7.
20. Dd2-e3! (Na 20. Dd6, Ph3:
21. gh3:, Dg5+ is de partij re
mise)
20. Lc8-e6, 21. Lc4-fl, f7-f6 (Er
dreigde h4)
22. a5-a6!Te8-d8 (De beslissen
de fout. De enige zet was 22.
Pf7)
23. Tdl-d6, Td8xd0, 24. c5xd6,
De7-d7, 25. a6xb7. Dd7xb7, 26.
Pc3-a4, Ta8-d8 (Met 26. ,._Lf7
had zwart langer weerstand ge
boden)
27. Pa4-c5, Db7-b2, 28. Talxa7,
Td8xd6, 29. Pc5xe6, Pg5xe6, 30.
De3-h6 en zwart gaf zich gewon
nen.
ai i
SchukrudMl
In de onderstaande partijstelling 'Ï1 BffW
ontleend aan het duel tussen
Kavalek en Bednarski te Skopje
1972— was wit aan zet. Het is
duidelijk, dat de Amerikaan be
ter staat en hij slaagde er dan
ook In de partij te beslechten
met een vinnige kombinatle.
Oplossing schaakraadsel
Wit won als volgt: 1. g6!, hg6: 1 1
2. Td8 Td8 3. Pg5, Df8 (3. Wit aan zet en wint
