JEANS HOREN ER BIJ ALS DE EN TRAM BAKKER VOOR DE VROUW Lijnen met de oude Romeinen MAAG ZWEREN NIET AAN SFIZOENEN GEBONDEN MAANDAG 13 AUGUSTUS 1973 LEIDSE COURANT Copyright the Guardian. Hij in jeans en zij in jeans, dat is al jaren zo. Dat beeld wordt als normaal dagelijks geaccepteerd van winkel- en kantoorpersoneel tot filmsterren toe. „De jeans hebben de haute-couture kapot ge maakt", riep onlangs een diep-verontwaardigde Pierre Cardin. Jeans, in alle variëteiten, mooi en stoer, vrijetijds en dagelijks; jeans horen erbij zoals de tram en de bakker. Honderd jaar geleden werd in de Verenigde Staten octrooi aange vraagd op sterke werkmanskleren, blue jeans. Aanvrager was ene Levi Strauss. Toen misschien een onbekende nu een toonaan- gever in het modebeeld, getuige het veelvuldig voorkomen van zijn naam op allerlei soorten en maten billen. Toen Levi's jeans een jaar of wat geleden meer gedragen begon te worden, vond men ze aan de prijzige kant. Sindsdien zijn er vele merken op jeans-gebied bij gekomen die aanvankelijk goedko per, maar nu vaak duurder zijn. Alle andere merken zijn duur der geworden en Levi's bleef stabiel. Wie schroomt er nog om een pantalon voor zo'n gulden of veertig te kopen. „Een koopje", zegt men nu. Miss Levi's Vorig jaar november presenteerde Levi's een nieuwe collectie spe ciaal voor Haar, in alle leeftijdsgroepen overigens, Miss Levi's. Voordien trouwens al een Miss met een behoorlijke reputatie. De bloemetjes blousons, de streepjes-pantalons, ze zijn de afgelopen zomer aangeslagen. Commercieel is de collectie een succes te nomen, maar intern is men er bij Levi's niet gelukkig mee. De Levi's identiteit dreigde verloren te gaan in modellen, die niet specifiek Levi's meer waren. Geen prolongatie dus. Maar wel een nieuwe serie bijzonder fijne Miss Levi's modellen voor de komende winter. De pantalons zijn in het Shipmate-model, strak tot op de knie en wijd uitlopend tot zo'n 65 centimeter omtrek op de enkel. Naast het shipmate-model ook de „special", die nog slanker afkleedt Cor duroy wordt grote klap per Vijf basis-stoffen voor de pantalons: denim, alleen in blauw 39,75); Chambray, de stof die aan het begin van de zomer werd geïntroduceerd met contrasterende stiksels. Die stiksels zijn nu weggelaten, de kleur is alleen blauw 29,75). Corduroy is de knaller voor de komende winter. De prijs 49,75 en de kleuren zwart, donker blauw, diep grijs, groen, mocca en matador-rood. Niet helemaal nieuw in het Miss Levi's pakket is de gabardine pantalon. De kleuren zijn buin zwart en blauw en de prijs 55,-. Nieuw is wel de velours-pantalon. De kwaliteit is even sterk als de corduroy jeans, dus echt om iedere dag te dragen. In het spe cial-model 69,75) zijn zes prachtige kleuren, die het stuk voor stuk even goed doen op een chique feest als op een zeiltochtje: jade-groen, brussels grijs, bunberry-rose, mao-rood, midnight blue en diep zwart. Bij de pantalons zijn „liquette-jasjes" (lang en iets getailleerd met rondgesneden punten en drie zakjes) verkrijgbaar in dezelfde kleuren 79,75). Voor het komende seizoen staan op het Levi's programma ook nog geruite flannel broeken in acht variaties 79,75) en een Zipper- Jack, een fijn wollen joppertje (in twee kleurstellingen: camel- grijs-oranje-zwart-okergeel en camel-grijs-rood-zwart-fel citroen geel), dat net over de tailleband valt en slechts 69,- kost. De eerder genoemde liquette-jasjes zijn er niet alleen behorend bij de velours-pantalons, maar ook bij de chambray 55,-) en cor duroy 57,75). Men's line Deskundigen hebben voorspeld dat er eens in de vijf jaar een jeans-golf te verwachten is. Een dergelijke golfjaar maken we nu door, maar de golf is zelfs groter dan welke optimist dan ook Levi's doet al 100 jaar mee had durven dromen. Naast de blue-jean, die het natuurlijk blijft maken, willen de vooruitlopers het dit jaar in zwarte jeans (Black Beautie) gaan doen. Levi's brengt daarom een schoon heid van een pantalon (natuurlijk ook voor vrouwen) op de markt in zwarte bull-denim (100 katoen) voor 39,75. Erbij hoort het bekende levi jasje, deze winter ook met rits verkrijg baar 58,75). Ook in de Men's line de chambray. Nieuwtje bij Levi is de steek- zak. Bij andere merken al lang niet nieuws meer, maar wel een produkt waar veel vraag naar is. Voor 24,25 levert Levi's trou wens bijpassende denim en chambray shirts, die niemand ge makkelijk zal kunnen laten liggen. Nieuw in de Men's Line is ook de „denim-lavee" pantalon van een zacht geruwde denim, die door de vezelconstructie gauw de fel begeerde verwassen kleur krijgt, 39,75). Levi's Juniors Wat minder bekend als de Miss en Men's collectie is misschien de Juniors. Veel nieuwtjes heeft Levi's in deze sector niet, tenmin ste niet op het gebied van modellen. Wel nieuw in het vrijwel unieke maatsysteem. Bij kinderkleertjes verspringt de taillewijdte normaal met 3 centimeter. Levi's weet kennelijk, dat er daartussen nog al eens iets slobbert of juist wat te krap zit. Daarom verspringt de Levi-maat met slechts 1 1/4 centimeter. „Op de groei kopen" ligt vooral de Nederlandse moeder zeer na aan het hart. Om haar daarbij een handje te helpen heeft Levi de broeken extra lang gemaakt met nog een extra-brede zoom. Tenslotte groeien kinderen vaak sneller in de lengte dan in de breedte. En een zoom is snel gelegd en nog sneller er weer uit gehaald. Levi's juniors kosten trouwens maar tussen 29,- en 32,-. ANK VAN DUGTEREN. Het Zipper- jack is nieuw deze winter, foto links boven. Mijnwerkers anno 1882 zullen het niet hebben kunnen vermoe den, dat hun werkplunje de algemene dracht zou .zijn. Van onze correspondent George Armstrong Rome Het is heel goed moge lijk dat, nu de wereldkostprijs van vlees een internationaal schandaal is geworden, een dieetboek van 1800 jaar geleden een bestseller wordt. Dit dieet boek verdient in elk geval de aandacht omdat het de grond slag is geweest voor de latere dieetboeken. De Italiaanse uitgever, Paravia heeft de eerste moderne verta ling uitgegeven van een verma- geringsmeihcde die geschreven werd door Galenus, de Griekse geneesheer die de medische ad viseur werd van de Romeinse keizer, Marcus Aurelius, en die na Hippocrates beschouwd wordt als de grondlegger van de medische wetenschap. Galenus kreeg zijn eerste onder richt in zijn geboorteplaats Per- gamum, in Klein Azië, waar hij de plaatselijke gladiatoren in een goede conditie moest hou den voor roemrijke slag en dood. Na zijn studie afgemaakt te hebben aan de universiteit van Alexandrië, ging Galenus in 164 naar Rome, waar hij al heel gauw in discrediet kwam bij de gevestigde medische orde om zijn belangstelling voor de ana tomie en zijn bewering dat er geen lucht maar bloed in de aderen zat. In deze nieuwe uitgave die door de uitgevers „Het Vermage- ringsdieet" wordt genoemd, schrijft Galenus: „Het grootste deel van onze chronische kwaal tjes vraagt om een vermage- ringsdieet en deze remedie zal vaak het probleem oplossen zon der dat men zijn toevlucht tot medicijnen hoeft te nemen". Met andere woorden „zeg me wat je eet en ik zal je vertellen wat je huidige kwalen zijn, of wat je toekomstige zullen zijn". Hij be val veel groenten aan (die bij voorkeur rauw gegeten moesten worden en bereid moesten wor den met een beetje azijn) zoals knoflook, ui, selderij, kool en peterselie. Brood moest vermeden worden, vooral als dit gemaakt werd met reuzel en melk (alleen wit te barbaren uit het noorden dronken toen melk). Champig nons, grote bonen en erwten zouden het „humeur" verstoren (de gewone witte, bruine en snijbonen waren toen onbe kend). Men kon elk soort wild en vis eten die men wilde hebben, maar geen schelvis. „Al het vlees is goed als het maar af komstig is van dieren die een aktief leven geleid hebben en die zuivere lucht ingeademd hebben". Dit zou natuurlijk de huidige in legbatterijen gefokte kippen uitsluiten alsmede veel ander in de fabriek geprodu ceerd vlees, dat de Westerse mens nu tot zijn beschikking heeft. Zelfs in de toen toch zeer herderlijke tijd verbood Galenus het eten van het luie schaap, om dezelfde reden. Paarde en ezelsvlees waren voedingsmid delen die men het best kon overlaten aan diegene met een ezelachtige aard, zoals het vlees van luipaarden, beren en leeu wen alleen gegeten kon worden door diegene met een ongetemd temperament". Zij die een zittend leven leiden (en als schrijver van ongeveer 400 verhandelingen, heeft de au teur zich zelf misschien in deze groep geplaatst), beval hij het eten van gevogelte met mals vlees aan. De vleugel noemt Galenus het beste gedeelte van Met betrekking tot fruit kon men zich het beste beperken tot de zachte variëteiten, zoals prui men, bessen, kersen en vijgen. Voor wijn moest men altijd de streek van herkomst in overwe ging nemen als leidraad voor de kwaliteit, maar Galenus vond een droge witte wijn het beste. Galenus had ook een goed woord te zeggen over wat in deze ver taling yoghurt genoemd wordt, maar wat waarschijnlijk een soort gestremde melk zal zijn geweest. „Iedereen die besluit serieus aan de lijn te gaan doen, moet niet alleen slankmakend eten uitzoe ken, maar moet ook de vetma- kende spijzen vermijden", schreef de hofarts. „Hieraan zouden wij graag willen toevoe gen dat medicijnen in zijn tota liteit niet alleen de wetenschap is van wat goed is voor ons, maar ook wat slecht is of om precies te zijn wat eerder slecht dan gced is voor iemands ge zondheid". Experiment en beredenering, zei Galenus waren de leidraden ge weest bij het schrijven van zijn dieetboek. In het algemeen meent men dat maagzweren -- vooral voorkomen in de lente en in de herfst. Dit seizoengebonden karakter wordt tegenge sproken door de statistieken, die aantonen dat maagzweren even frequent voorkomen in de an. dere perioden van het jaar. Misschien minder bekend is het feit dat maagzweren vooral te vinden zijn bij werknemers die met machines of aan de lopende band moeten werken. Overspanningstoestanden en maagklachten (onder meer ook de zweren) worden in sommige fa brieken letterlijk aan de lopende band geprodu ceerd. De moderne welvaart wordt in vele be drijven nog betaald met een stuk van zijn ge zondheid. De mens, wat men er ook van be weert, is niet gemaakt om aöht uur te werken aan een steeds sneller lopende band of om voortdurend een groter aantal „stukken" te produceren. Dit is het gevolg dat van het feit dat de evolutie van het hancl. er.': r.aar de auto matisering in vele fabrieken halverwege is blij ven steken. Veie onderdelen worden auljma- tisch geproduceerd maar moeten daarna op een stompzinnige wijze manueel in elkaar geprutst worden. Blijkbaar zijn de personen met een be perkte intelligentie het best opgewassen tegen een jarenlang band- of stukwerk, maar tenslot te ontsnapt niemand aan het systeem. De op zichters voelen zich platgedrukt tussen hamer en aambeeld, respectievelijk hun bazen en hun ondergeschikten. Ook hun zenuwen en hun maag krijgen het tenslotte te verduren. Hoewel men doorgaans spreekt van maagzweer is het toch goed te weten dat acht van de tien zo gezegde maagzweren niet gelokaliseerd zijn in de maag maar wel in de twaalfvingerige darm (duodeum). Vooral in het eerste gedeelte daar van. De meeste zweren liggen juist voor of juist achter de uitgang van de maag. De aan doening komt vooral voor tussen de 20 en 50 jaar en viermaal meer bij mannen dan bij rouwen. Sommige families tonen een duidelij ke familiale voorbeschiktheid. liet prototype van ce maag- of duodeum zweer geeft een typische pijn. Deze pijn wordt meest- Medische rubriek al gevoeld op de plaats van het letsel, tussen de navel en het borstbeen, bij een maagzweer eerder op de middellijn of links ervan, bij een duodeum-zweer eerder op de middellijn of wat meer naar rechts. De pijnlijke plaats is meestal niet groot en de patient kan hem goed met een vinger aanduiden. Het tweede kenmerk van de pijn is het verband met de maaltijden. Hij ontstaat 15 tot 60 minuten na het eten en heeft de neiging af te nemen of te verdwijnen na het drinken van melk. Bij de zweer rond de uitgang van de maag treedt de pijn doorgaans later op dan bij een maag zweer. Ook treden dikwijls nachtelijke pijnen tussen 1 en 3 uur 's morgens op. Meestal staan de lijders 's morgens op zonder pijn, maar ook hierop zijn "itzonderingen. Ulcuspijnen ko men in period: - oor die twee tot zes weken duren. Deze - .jke perioden worden door gaans onder!:. een door pijnloze. Tenslotte nog een woordje c.,r de intensiteit en de aard van pijn. Deze wordt op alle mogelijke manieren beschreven: sommige patiënten noemen het een zwaartegevoel, andere spreken van een zeuren de, een knagende of een stekende pijn. Weer anderen hebben een drukkings- of brandingsge- voel. Zelden is het een zeer hevige crisispijn. Grote zweren zijn doorgaans pijnlijker alhoewel men bij oudere personen zeer grote en toch pijnloze ulcera kan aantreffen. Een maagzweer geeft minder last dan een ulcus gelegen aan de maaguitgang. Tot zover een vluchtige beschrij ving van het prototype. Maar er zijn natuurlijk veel meer vormen aanwezig. Afwijkende symp tomen vindt men vooral bij kinderen en bij be jaarden, maar ook de volwassenen volgen niét steeds het klassieke schema. Dan is er ook nog niets gezegd over alle mogelijke verwikkelingen die zich kunnen voordoen. Llcuslijders dienen toch het volgende nog te weten. Een verande ring van de pijn, vermagering, verminderde eetlust, braakneigingen of braken zijn alarmsig nalen die cp een verwikkeling kunnen ijzen e.i een dringend doktersadvies vereisen. Dr. Ickx De „Black Betautie" is een nieuwtje voor hem en haar. foto rechts onder. De chambray- pantalon is voor alle uren van de dag voor alle denkbare omstandigheden, foto links onder.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1973 | | pagina 6