OOST EN WEST MENGT
ZICH TOT BÜLGMRSE
„MIESJ-MASJ" AAN DE
ZWARTE ZEEKUST
HEEFT
U WEL OREN NAAR DE
AZOREN?
Groen
godeneiland
in Oceaan
is een
toeristische
schatkamer
TOUWTREKKEN CM EEN PORTUGESE STIER
Signalement
van
de Azoren
Bij wie
moet ik zijn?
Eten tussen de Bulgaren in gewone huis-, tuin- en 'keukenrestaurantje:
leukere bezigheid dan het luxe tafelen in de grote hotels.
Aan het Gouden Strand bij Varna staan speciaal voor de aardige toeristenkiek enkele kame
len (met ladder te beklimmen) tussennep-palmen die wekelijks bijgeschilderd worden.
alle toeristen aan de Bul-
aarse Zwarte Zeekust het
;elijkertijd in hun hoofd
Ijgen om het strand via
iddoeken en zonnestoelen
bezetten, kunnen ze nog
verltijd rekenen op een eigen
-Q^rritorium van acht vierkan-
dmeter. „Schrijft u maar
p, de nieuwste informatie
onze stranden", roept
lagoj Wassilev „protocol-
van Slunchev Briag.
(d.i. het Zonnestrand
Nessebar boven Burgas)
lebben we vanaf 1 juli 115
een capaciteit van
J'ani.000 bedden, 44 restaurants
gt 'iet totaal 28.000 plaatsen, 7
an lars met attracties en 6
ïn fempings. In 1959 zijn we ge-
vn tart met 18.500 toeristen, dit
>ar verwachten we er
DO.OQO. Binnenkort zal de
""yee miljoenste toerist sinds
"™^9 hier arriveren. Heeft u
at?" Wassilev is een van de
onderden Bulgaren die voor
et alomvattende Balkantoe-
ist de Bulgarije-ganger en
iens informanten van de
ers van gegevens mag voor-
ien. Dat Balkantoerist is een
pzichzelf unieke WV-orga-
en lisatie, een van de grootste
er wereld in z'n soort, met
estaurants, auto's met
hauffeur, hotels, reisleiders
m winkels. De reisleiders
rorden opgeleid in vier mo-
lerne talen (waaronder dit
aar ook het Nederlands) en
wij vie maar even interesse
oont voor het Balkanland
3n nag zich onmiddellijk wape-
'ïen met pen en papier om
ien mitrailleurvuur van in-
ormatie op te vangen.
Vliesj-Masj
be Bulgaren nemen hun, toe
risten uiterst serieus. AI
komt de Sowjet-Unie op de
perste plaats van de toeris-
[ealeveranciers, gevolgd door
respectievelijk West-Duits-
!and, Tsjecho-SIowakije,
Dost-Duitsland, Polen, Enge
land en komt Nederland met
de Skandinavische landen on
der één noemer pas op de ze
vende plaats, het bezoek uit
de Lage Landen is stijgende.
Oost en West mengen zich er
tot een voortreffelijke
„miesj-masj", het Bulgaarse
equivalent voor ratjetoe. Wie
z'n vakantie nog steeds niet
bepaald heeft kan via VER-
NU en FIT voor de late zo
mermaanden de sprong naar
Bulgarije wagen. Met de zon
is het er in elk geval in orde.
De hotels die de Nederlandse
reisorganisaties op hun pro
gramma hebben zijn goed.
Men kan kiezen uit twee
strandgebieden. Boven de
stad Varna, ligt het Gouden
Strand (Zlatny Piassatsi)
fraai gebouwd, met de vele
hotels tegen de heuvels op,
verscholen tussen het groen.
Zelfs het verste hotel is niet
meer dan ruim tien minuten
van het brede zandstrand.
Het Gouden Strand geldt als
het meest luxe van de twee
Bulgaarse stranden met klas
se-hotels als International en
Ambassador. Nederlanders
die op hun rust gesteld zijn
komen er veel, vertelt het
Bulgaars Verkeersbureau.
Het Zonnestrand bij Burgas
is wat minder van klasse,
dat wil zeggen de hotels lig
gen niet zo fraai aan de voet
van heuvels, maar er is
meer amusement voor jonge
mensen. „Bar Variété" is
een op zichzelf uniek koepel
vormig amusementspalelsje
met kleine roulettetafels en
een groots opgezette show,
het beste wat Bulgarije op
dat gebied te bieden heeft.
Overigens moet men zich van
de diverse „attracties" niet
al te veel voorstellen. In
de aanwezige „nachtclubs"
worden de nummers er door
gedraaid als een overproduk-
tio tomaten, de juffrouwen
die de benen heffen zijn we
liswaar zeer beschaafd maar
zouden - misschien daardoor
I Een van de vele restaurantjes direct gelegen aan het strand
van de Zwarte Zee.
- zelfs het Amsterdamse
Thorbeckeplein niet halen.
Doordat de kust niet alleen
voorbehouden is aan buiten
landse toeristen, maar de
Bulgaren er ook (weliswaar
tegen gereduceerde prijzen)
vertoeven, krijg je niet het
idee in een Duitse Necker-
mann-kolonie te zitten. Wat
de restaurants betreft is het
zelfs leuker (en goedkoper)
een heel gewoon restaurant
te nemen en niet de luxe-res
taurants in de hotels, omdat
het eten er op die Bulgaar is
afgestemd. Voedsel dat over
het algemeen erg goed van
kwaliteit is, een beetje Turks
aandoet (de Turken overheer
sten niet voor niets vijf eeu
wen lang tot in 1888 Bulga
Hotel Cuban, een van de grote, architectonisch fraaie hotels
aan de Bulgaarse kust (Slunchev Briag), aan de voet gelar
deerd met souvenirstalletjes.
rije), en niet te duur Is. Veel
schapen, lams- en varkens
vlees, van de simpele kioefte-
ta (Turks: ktlftet) met ge
kruid gehakt, tot de kebabt-
cheta van de grill, en natuur
lijk de Bulgaars yoghurt
(Kieselo mljako). Obers spre
ken meestal wel minstens
een paar woorden Duits, de
menukaarten zijn tegenwoor
dig in diverse talen gesteld.
Aan beide stranden zijn folk
loristische restaurants te
vinden, waar het bedienend
personeel in klederdracht Is
gestoken en waar je de typi
sche Bulgaarse gerechten en
dranken kan proeven vnak
vergezeld van Balkanmuziek
op specifieke Instrumenten
als gaida en gadulka (soort
doedelzak en viool). Verre
weg het leukste restaurant
aan het Gouden strand Is De
Schaapskooi (Koscharata)
met voortreffelijke lamssoep
en lamsbout, gebouwd als
een werkelijke schaapskooi.
Maar buiten eten naast de
blatende beesten kan ook.
Reserveren vla het hotel ver
dient aanbeveling.
De moeite van een bezoek
meer dan waard Is een kilo
meter of zes van het Zonne
strand het visrestaurant
„Taljana". Overdag valt het
te combineren met een zon
nebad (het ligt direct aan het
strand), 's avonds kan je er
ook in de openlucht eten. Vis
soep is de specialiteit, een
van de obers heeft een voor
treffelijke basstem en is met
enkele vriendelijke woorden
misschien tot een Bulgaars
lied te verleiden, een andere
ober hoort aan Je Duits met
een dat je Nederlander bent.
Positief
Als skileraar in de winter in
Borovets heeft hl) z'n Pap
penheimers leren kennen.
Taljana Is te bereiken met
een taxi, met de chauffeur
kan meteen een ophaaltijd
worden afgesproken (kosten
rond de tien, twaalf gulden).
Belde Bulgaarse stranden tel
len rond de zes kilometer be-
wankt zongebicd. Bij het Zon
nestrand zijn dan nog eens
drie kilometer extra die niet
onder het oog van de red
dingsdienst komen. „Schrijft
u maar op" roept Blagoj
Wassilev nog eens en begint
op dlcteersnelheid. „In au
gustus Is hier het Internatio
naal folklorefostlval. We hou
den het feest van de zeegod
Neptunus die per schip uit de
Zwarte Zee komt opdagen.
We kiezen een Miss en een
Mister Zonnestrand". Even
stilte en hij ratelt verder
„Het water van de Zwarte
Zee bevat 18 kilogram zout
per 1000 liter water. Dat is
minder, dus beter dan de
Middellandse Zee. Specialis
ten hebben ontdekt dat er
veel voedingsstoffen in ons
water zitten die een bescher
mende laag om de huid leg
gen en minder snel doen ver
branden". We geloven hem
op zijn woord. Balkantoerist
zorgt voor alles. De reacties
van de terugreizigers In het
vliegtuig zijn over het alge
meen dan ook positief. Twee
jonge mensen uit Twente met
negatieve Roemenlë-ervarlng
gaan beslist terug naar Bul
garije volgend jaar. Een
dame met het hoogste woord
roept „Ze moeten wel wat
sneller voor me lopen". Ze
doelt op de obers die het
woord „efficiency" nog lang
niet allemaal in hun blazoen
hebben staan. Maar alles op
de Balkan la een kwestie van
geduld. Waarom zou je haast
hebben als je vakantie
houdt, denken de bedienende
heren. Misschien hebben
ze wel gelijk. In elk geval
doen een paar woorden Bul
gaars (voor onder een tientje
heeft u een keurig taalgidsje
van Van Goor dat nu eens
niet de postkoets op bepaalde
tijden laat vertrekken maar
bruikbare Informatie geeft)
een hele hoop wonderen.
Dezelfde vrouw die de Bul
gaarse obers harder wilde la
ten hollen loopt weg met de
portier van het hooggelegen,
als een moderne Middeleeuw
se burcht gebouwde restau
rant Hansku Chatra, die
plantsen voor haar regelde
toen er geen plaatsen meer
waren. Want ook In Bulgarije
kan dat. „Hij heeft gehuild
toen we weggingen", vertelt
ze. Misschien heeft ze wel ja
geknikt toen hij vroeg of ze
nog eens terugkwam. En In
Bulgarije betekent dnt nu
eenmaal onverbiddelijk
BERT JANSMA
Op de Azoren lijkt de wereld soms verdacht veel op een permanent dansfeest. Overal wordt
door de bewoners gedanst, onder meer de Sapateia de Caldeia.
Stier aan het touw is ee
in de Oceaan. Het dier
Ja, zo zijn de Portugezen
i geliefkoosd volksvermaak op Tercheira, het derde Azoren-eiland
wordt hierbij wel uitgedaagd, maar brengt het er altijd levend af.
nou ook wel weer.
'ao Miguel, in 1472 ontdekt
loor de Portugese zeevaar
iers, is nu het voornaamste
Oeristenoord van de negen
Handen, die samen de archi-
*1 van de Azoren vormen,
lp Sao Miguel werkt inder
daad alles samen om een va-
iantie tot een opwindend
£est te maken. Daar is aller-
«rst de weelderige, sub-tro-
Rsche plantengroei, daar-
iaast treft men op het eiland
Wloze natuurverschijnselen
'jan vulkanische oorsprong
pn, zoals kokende bronnen
n bizarre meren op de bodem
jan gigantische kraters. Tel
Barbij nog op de nooit afla-
tnde steun, die de Atlanti-
^he Oceaan de vakantiegan
ger biedt: prachtige zand
stranden, zeesport, vissen en
onderwateravonturen en het
sprookje is compleet: de Azo
ren zijn Inderdaad een bezoek
dubbel en dwars waard.
Bruisend hart
Ponte Delgada, de grootste
stad van de Azoren-archlpel,
ligt op Sao Miguel en vormt
een belangrijk Industrie- en
handelscentrum. Ook het ha-
venverkeer en de nabij gele
gen luchthaven verhogen de
bedrijvigheid van deze onoffi
ciële hoofdstad.
Toch heeft de drukte de
charmes van Ponte Delgada
nauwelijks geschaad. Talloze
kunstwerken getuigen nog al
tijd van een belangrijk en in
drukwekkend verleden.
Kerken en kloosters, kastelen
en statige hotels vormen het
beproefde decor voor de ver
kenningen op het eiland. Het
donkerkleurige basalt en de
witte kalk op de gevels van
de meeste bouwwerken leiden
tot prachtige contrasten en
geven de hele stad het voor
komen van een gigantisch
damspel.
Platteland
De 748 vierkante kilometers
van het eiland vertonen een
opeenvolging van hoogvlaktes
en weelderig begroeide val
leien. Overal trekt men door
een natuur, die voor zichzelf
reeds een tapijt van miljoenen
bloemen in allerlei kleuren
heeft uitgelegd. De trip naar
de Sete Cidades eindigt bij
voorbeeld in een wide-
screen-panorama, waar geen
Hollywood-filmer tegenop kan.
In een dromerige, doodstille vallei op 850 meter hoogte ligt de Sete Cidodes,
als groene spiegels op de bodem liggen te flonkeren.
In een dromerige, doodstille
vallei op 830 meter hoogte,
doemt plotseling een beto
verd landschap op, dat bol
staat van de legendes. En te
midden van die natuurlijke
overdaad liggen op de bodem
van een reuzen-krater twee
"siamese" meren als groene
spiegels te flonkeren.
Een andere wandeling leidt
naar de Vale das Furnas,
waar in een onaardse omge
ving warme bronnen onver
moeibaar uit de rotsachtige
bodem opwellen. Dat is Sao
Miguel: een poctische parel,
die zijn bijnamen "groen go
deneiland" en "prinses van
de Azoren" met ere draagt.
reuzenkrater met twee "Siamese" meren, die
Op het Azoren-eiland Teroei-
ra d-en* elk feest- godsdien
stig of burgerlijk onvermijde
lijk ai- voorwendsel om een
stierenspel te houden. Gevoe
lige dierenvrienden behoeven
rvi ci gelijk een ingezonden
sfuk te schrijven want zolang
de negen Azoren-eilanden tot
het inkrimpende Portugese
r jk behoren wordt er geen
stier gedood. De Portugese
wet is in vele gevallen nu
eenmoal milder voor dieren
arm voor tweevoeters met
een onsterfelijke ziel.
Op Terceira gaat het dan ook
cm een vreedzaam spel. dat
niet wordt opgevoerd in een
arena, maar geu-oon langs een
weg cj straat. Op de vastge
stelde dag houdt vanaf het
middaguur alle bedrijvigheid
op. De rolluiken gaan voor
de winkels, vensters zijn met
vlaggen en bloemslingers ver
sierd. ledereen heeft vrij af en
aoet zich op de terrassen te
goed aan het traditionele
sherer.maal: bonen, lupinen
cn varkensvlees. Om vier uur
'j middags worden de stieren
losgelaten.
Herders hebben inmiddels
proppen of hulzen over de
horens van de dieren gesto
ken en om hun nekken een
lang, dik touw bevestigd.
Op cei signaal, dat door een
vuurpijl wordt aangegeven,
wordt de kooi geopend en
dendert de eerste gigant
zo n 40C kib zwaar llnea
rectc op de samengestrocm-
de menigte af. Voordat de
klap valL, hebben de herders
echten het touw al te pakken
en remmen ze de run van de
Negen vulkanische eilanden,
tarnen 2.305 vierkante kilo
meters groot, vormen samen
de archipel van de Azoren.
'ce zijn verdeeld in drie groe
pen:
1. de oostelijke: Sao Miguel,
het rijkste en grootste eiland,
er, Santa Maria.
2. de centrale: Terceiro, Sao
Jorge, Graciosa.
de westelijke: Faial, Pico,
l'bres en Corvo.
Bevolking: ongeveer 400.000
inwoners.
Ligging: in de Atlantische
Oceaan, op 1420 kilometer
ten westen van Portugal,
waartoe de Azoren nog
steeds behoren.
stier af. De rol van het pu
bliek bestaat ondertussen uit
het uitdagen van de stier.
Men wacht zijn aanval af en
springt op het laatste mo
ment over muurtjes, op kar-
-en ot klimt schaterend in
een lichtmast.
co gaat het uren door: de
ene stier is nog niet verlost
uit zijn kooi of de tweede
volgt al. Dit opwindende spel
tussen mens en dier, waarbij
nog nooit een dode is geval
len, behoort tot de ijzersterke
tradities van Terceira.
Klimaat; zeeklimaat met
trmperatuurgcmiddelden van
11.5 tr>24 graden celcius.
Hoogste bergtop: de Pico,
2310 meter.
Hulpbronnen: landbouw, vee
teelt, toerisme en visserij. In
ternatte nale luchthavens:
Santa Maria Sao Miguel en
Terceira, dadelijks voorden er
aoor de T.A.P. vluchten ge
maakt.
Ook deze zomer li er nog vo
lop plaats, zowel op de Azo-
rcncilandcn als in Bulgarije.
Voor de Azoren: Portugees
Verkeersbureau, Amstel 24 in
Amsterdam, telefoon 020
83170.
Voor Bulgarije: Bulgaars
Verkeersbureau. Reguliers-
dwarsstraat 545 in Amster
dam, telefoon 020 - 218431.
Kcizen naar Bulgarije op
korte termijn kunnen nog ge
boekt worden bij de meeste
reisbureaus, bijvoorbeeld:
FIT, telefoon 040
O'.O - 180183.
89211
VERNL', Ulreehtsestraat 48,
/mstcidam, telefoon 020 -
220073.
Neropii, Theresiastraat 82,
Den Haag, telefoon 070
83990«t of Stcvlnstraat 150,
Den Haag, telefoon 070 -
540165.
