Christen-democratische
samenwerking nog ver weg
Anarchist Bertoli:
ik wil bloedbad
£e«d^6diJAatit
VLOOTUITBREIDING
BIJ TRANSAVIA
Schandaal rond
PTT in België
GEEN VLAG
UIT BIJ
HOOGOVENS
amro bank X
Havo en Mavo
gaan maandag
aan de slag
„Men doet verstandig het niet te forceren
MARKTEN
Een eigen huis kopen?
Amro Woninghypotheek
vooru!
ZATERDAG 19 MEI 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
RIJSWIJK De dagbladen brachten deze week
het bericht, dat de provinciale besturen van
KVP, ARP en CHU in Noord-Brabant samen in
1974 de verkiezingen voor de provinciale staten
willen ingaan.
Een dergelijke christen-democratische samen
werking bij de statenverkiezingen is niets
nieuws; in 1970 vond zij al plaats in Friesland
en in Limburg. Men is daar toen met één lijst
uitgekomen en men vormt er één fractie.
En ook in verschillende gemeenten bestaat een
dergelijke samenwerking, soms doordat men bij
de raadsverkiezingen met één lijst is uitgeko
men, soms doordat men na die verkiezingen één
fractie heeft gevormd.
In Friesland en Limburg laat men zich lovend
over deze samenwerking uit. Niet uit het oog
mag daarbij echter worden verloren, dat een
KVP in Friesland en de protestants-christelijke
partijen in Limburg slechts weinig aanhang
hebben. Zij zijn daar duidelijk in de minderheid
en van gelijkwaardige partners is eigenlijk geen
sprake. Ervaringen in provincies, waar de deel
nemende partijen ongeveer even groot zijn,
heeft men bij de statenverkiezingen nog niet op
gedaan.
Stel nu eens en daar ziet het er naar uit
dat de beoogde landelijke samenwerking voorlo
pig niet doorgaat. Is dan de provinciale en ge
meentelijke samenwerking van de baan? Vol
strekt niet. De provinciale en plaatselijke bestu
ren van de drie partijen zijn volkomen bevoegd
om desgewenst bij de verkiezingen in 1974 sa
men te werken. In Friesland, waar de samen
werking bijzonder goed schijnt geweest te zijn
en in een aantal gemeenten heeft men reeds be
sloten de samenwerking voort te zetten. In pro
vincies en gemeenten, waar dit op moeilijkhe
den zou stuiten, zal men verstandig doen de
zaak niet te forceren.
Terwijl er provinciaal en gemeentelijk duidelijk
sprake is van een stuk christendemocratische
samenwerking, staat de zaak landelijk ga ns
anders. Zaterdag 19 mei 1973 zou de dag zijn,
waarop de landelijke wergaderingen der drie
partijen in principe tot eenwording zouden beslui
ten. Maar 19 mei 1973 ging niet door. Het ver
loop van de kabinetsformatie heeft aan zes ja
ren voorbereidende arbeid een abrupt einde ge
maakt. De CHU is oppositiepartij geworden.
Een sterk verdeelde ARP heeft twee ministers
en twee staatssecretarissen aan het Kabinet-
Den Uyl geleverd. De meerderheid van de KVP
heeft het mogelijk gemaakt, dat dit kabinet er
gekomen is. Van een gelijkgerichtheid of een
heid van de drie partijen kan onmogelijk meer
worden gesproken. Er is een breuk ontstaan.
Er is wel gezegd, dat deze duidelijke verdeeld
heid in het christen-democratische kamp niets
meer betekent dan een incident, een pijnlijk in
cident overigens, en dat er desondanks best kan
worden besloten en dan niet op 19 mei, maar
een maand later, tot de totstandkoming van een
christen-democratische partij. Ik zie het anders.
Het al of niet meedoen aan een Kabinetsforma
tie is het doen van een keuze. En die keuze
houdt in, of men ai dan niet het regeren van
ons land en volk gedurende een vierjarige pe
riode durft toe te vertrouwen aan een bepaalde
ploeg.
door mr. H. K. J. Beernink,
oud-gemeeentesecretaris van Rijs
wijk, oud-voorzitter van de C.H.U.-
fractie in de Tweede Kameer, oud
minister van Binnenlandse Zaken
(kabinet De Jong).
Voorwaar geen kleinigheid! Na rijp beraad heb
ben de meerderheden van de KVP en de ARP
gekozen voor de ploeg van drs. Den Uyl, weten
de, wat zijn programma inhield. De CHU-fractie
had daartegen zwaarwegende bezwaren. Een
heel duidelijk verschil in benadering dus. Geen
incident, maar een breuk. Deze breuk hield
geen verband met futiliteiten, maar werd ver
oorzaakt door meningsverschillen over voor het
bestuur van ons land essentiële vraagstukken.
Nu deze breuk er zo duidelijk ligt, zou het
dwaasheid zijn de KVP en de ARP als rege
ringspartijen te laten samensmelten met de
CHU als oppositiepartij. Voor de radio heb ik
gezegd, dat dit hetzelfde zou betekenen als wan
neer een geheelonthoudersvereniging een fusie
zou aangaan met een vereniging van caféhou
ders. Nog groter dwaasheid zou het natuurlijk
zijn om de fusie te laten doorgaan en dan tegen
de CHU-fractie te zeggen, dat zij beter geen op
positie meer zou kunnen voeren. Dan zou men
deze fractie in een onmogelijke positie brengen.
Zou overigens zo'n fusie, stel, dat het verloop
van de Kabinetsformatie anders zijn geweest,
op korte termijn tot stand gekomen zijn? Ik
betwijfel dat. In de ARP was een sterke stro
ming, die voorlopig niet verder wilde gaan dan
een federatie. Ik zelf stond met vele CHU-ers op
hetzelfde standpunt. Gedurende zo'n federatie
had men eens kunnen zien in hoevrre samen
werking mogelijk was, wat men aan elkaar had.
Een soort proeftijd dus. Maar er was meer.
Grondslag voor een fusie zou moeten zijn het
gestelde in de z.g. strategienota, die door 5 per
sonen uit elk van de drie partijen is samenge
steld. In deze nota staat heel veel goeds te lezen.
Maar zij bevat passages, die, hoe voortreffelijk
van inhoud ook, evengoed door een humanist,
een mohammedaan of een hindoe, geschreven
hadden kunnen zijn. En waar het nu bij een
christelijke partij op aankomt, het beginsel,
daarin schiet die nota ernstig tekort. In AR
kring is al twijfel uitgesproken over de vraag,
of de nieuwe christen-dermocratische partij nog
wel een christelijke partij zal zijn. En een aan
tal Christelijk-Historische theologen heeft ernsti
ge kritiek op het principiële gedeelte van de
nota uitgeoefend. Zolang men het over de
grondslag van een eventuele nieuwe partij niet
eens is, kan men er beter niet aan beginnen.
Hoe zal nu de koers van zo'n partij zijn? Uitla
tingen van enige samenstellers van de strategie
nota hebben bij velen d» vrees doen ontstaan,
dat deze koers links van het midden zal zijn.
Talloze kiezers van de drie partijen hebben
daaraan geen enkele behoefte. Zij verlangen in
de eerste plaats een principiële politiek en niet
bij voorbaat een samengaan met de progressieve
drie, want daarop komt het neer.
Maar wordt het nu niet de hoogste tijd, zo zal
menigeen vragen, dat de aanhangers van drie
politieke partijen, die christelijke partijen willen
zijn en gemeenschappelijke uitgangspunten heb
ben, zoveel mogelijk samenwerken in de prakti
sche politiek? Ja, luidt daarop mijn antwoord,
maar dan moet er ook werkelijk sprake zijp
van gemeenschappelijke uitgangspunten. Na het
gebeurde tijdens de Kabinetsformatie betwijfel
ik dit. En ik zet een groot vraagteken wanneer
het aankomt op het formuleren van een princi
piële grondslag, waarmede Rooms-Katholieken,
Hervormden en Gereformeerden akkoord kun
nen gaan.
Voor mij persoonlijk is het eenvoudig. Ik aan
vaard de Bijbel als uitgangspunt, maar ik betwij
fel, of iedereen in KVP, ARP en CHU daarmee
instemt. Dat betekent, dat de kans groot is, dat
Afivachten maar
STEEKPROEVEN onder de Nederlandse burgers wijzen uit, dat een
ruime meerderheid van mening is: ,,Het kabinet Den Uyl moet zijn
kans hebben; laten de heren het maar proberen".
Maar dezelfde steekproeven wijzen ook uit, dat de start van dit kabi
net niet er een is, waarbij het vertrouwen in grote balen wordt aan
gedragen. Vele burgers zien het al is het dan ook om uiteenlo
pende redenen niet zitten.
Voor het kabinet Den Uyl zelf is dat eerder een mee- dan een tegen«
valler; de verwachtingen kunnen op die manier gemakkelijker over
troffen worden dan wanneer de nieuwe regering begroet zol zijn als
de nieuwe politieke messias.
.Afwachten maar..." is voor een regering niet zo'n slechte sfeer om
se te beginnen.
OVERIGENS PUTTEN WE uit een andere steekproef materiaal om
te begrijpen, waarom vele burgers de komst van het nieuwe kabi
net nogal laconiek opvatten. Ruim een kwart van de kiezers zou
vóór de verkiezingsdag al van mening zijn geweest, dat hun stern-
motivatie feitelijk neer kwam op niet meer dan: bij gebrek aan be
ter.
Hoe moet het dan wel niet zijn na vijf maanden informeren en forme
ren, wanneer ook verschillende politici verkondigen: dan maar deze
oplossing; bij gebrek aan beter.
u
-
bij de totstandkoming van één christen-demo
cratische partij, de KVP opnieuw wordt opge
richt. de ARP opnieuw wordt gesticht en de CHU
eveneens.
Christen-democratisch Nederland doet verstandig
de clrristen-democratische samenwerking niet te
forceren!
mr. H. K. Beernink.
draaitnol® ,-ÏK
tonden
tootje»
SCHIPHOL Transavia Holland, de derde lucht
vaartmaatschappij van Nederland, gaat in de ko
mende vijf jaar zijn luchtvloot op spectaculaire
wijze uitbreiden. Dit jaar beschikt Transavia over
één Boeing 707 Wide Body and 10 Caravelles,
waarmee 300.000 retourpassagiers naar en van hun
vakantiebestemmingen zullen worden gebracht. Dit
betekent een groei van 7 procent ten opzichte van
1972. Volgend jaar start Transavia met een vijf-ja
renplan, dat uiteindelijk moet resulteren in een
luchtvloot, die bestaat uit 1 Boeing 707, 6 Caravel
les en vijf Boeings 737, die nagelnieuw worden af-
gelverd door de Boeing-fabrieken in het Ameri
kaanse Seatle.
In het voorjaar van 974 zal de eerste nieuwe
Boeing 737 aan Transavia worden afgeleverd. Met
dit toestel, dat 130 passagiers kan vervoeren, kan
men zonder tussenlandingen de verste vakantiebe
stemmingen in Europa zoals Las Palmas en Tur
kije bereiken. De Boeing 737 kan non-stop 3300 kilo
meter afleggen.
1972 is het eerste jaar geweest sinds de oprichting
van Transavia, dat deze luchtvaartmaatschappij
een bescheiden winst heeft gemaakt. In de voor
gaande jaren verkeerde Transavia voortdurend vol
goede moed in de rode cijfers. Ook in de eerste
drie maanden van 1973 is een bescheiden winst ge
maakt.
(Van onze correspondent F. Wijnands)
MILAAN „Ik heb dit bloedbad gewild; het Interesseerde me niet
wie de slachtoffers zouden zijn. Voor mij was het een bom van de
gerechtigheid. Heel Italië is fascistisch. In Israël heb Ik Golda Melr
willen doden". Die kille, van elke emotie of spijt gespeende verkla
ring van Glanfranco Bertoli, heeft in Italië opnieuw de nodige op
schudding veroorzaakt.
Bertoli, gooide donderdag morgen
een handgranaat in de ingang
van het hoofdbureau van politie
in Milaan. Bij de aanslag kwam
een jonge vrouw om het leven
en werden tientallen anderen
min of meer ernstig gewond."
Ik heb het allemaal alleen ge
daan", verklaarde Bertoli ook
nog, maar daar zijn de Italiaan
se overheidsinstanties nog niet
zo zeker van.
Doodgeschoten
zwemsters
aangezien voor
saboteurs
LOESAKA (RTR) Zam
bia heeft bevestigd dat twee
Canadese meisjes, die dins
dag bij de Victoria-water-
vallen om het leven kwa
men, door een Zambiaanse
grenswacht zijn doodge
schoten. Maar de grens
wacht verkeerde in de ver
onderstelling dat de twee
meisjes, en twee mannen
die hen vergezelden, op
weg waren naar een Zam
biaanse energiecentrale. De
meisjes. 19 en 20 jaar oud,
zwommen vanuit Rhodesië
de grensrivier de Zambezi
over. en waren in Zam
biaanse wateren toen ze
door de kogels werden ge
troffen.
Het gebied, waarin het inci
dent gebeurde, is volgns
deze verklaring niet toegan
kelijk voor toeristen, van
wege de spanning met Rho
desië.
Bertoli met een „A" van anar-
cie op de arm getatoueerd ver
klaarde met de Italiaanse com
munistische partij te hebben ge
sympathiseerd, maar dat hij ge
hoopt had in de Israëlische kib
boets waar hij had geleefd de
ideale levenswijze te kunnen
vinden. De onthulling van een
borstbeeld van de vermoorde
politieman Calabresi donderdag
in Milaan, leek hem :1e beste
gelegenheid om met zijn leven
sideeën in de brede belangstel
ling te komen". Calabresi was
een symbool van een tzt het ui
terst doorgevoerde autoriteit. Al
les in Italië is autoritair,", al
dus Bertoli.
De jongste terreurdaad heeft in
heel Italië diepe indruk ge
maakt. Het noorden staakte gis
teren enkele uren als demon
stratie tegen elk geweld.
Aardbeien 94-118; Chnmplxnons 230-
290; Aardappelen 20.23; Andijvie 46-
66; Peulen 560-570; Snijbonen 390-
490; Stambonen 460-010; Postelein
71.96; Rabarber 24-10; Spinazie 20-
49; Prei 64-72; Tomaten A 800890.
B 930, C 850-870, CC 750-780; Uien
87; Witlof 174-272; Bloemkool A 6
Bloemkool B en C resp. 10-170 90-125
Komkommers AAA Ga. AA 61-64, A
51-54. B 44-46. C 38-39. D 32.34. E
25-26; Sla A61-73. B 41-59; Bospeen
151-147; Peterselie 20-26; Radijs 25.
35; Selderij 10-24; Uien 36-38; Papri
ka 2759.
(18 mei) -
aanvoer: stieren 30. Melk-
Vette koelen 206. Vare
Vette kalveren 26. Vi
koelei
schapen 100, Pokschapen 60. Vette
lammeren 852. Overige soorten 746.
Varkens (zeugen) 44. Schrammen 4,
Biggen 355. Geiten 20. Totaal
2078. Prijzen (ln guldens per
stuk): Fokstieren 1300-1500; slncht-
per kg gesl. gew. 6,30-7.00;
koelen 1000-1700-2300; vette kalveren
per kg lev. gew. 5.15-5,40; vette
schapen 125-175: fokschapen met 1
lam 285.335; fokschapen met 2 lam
meren 335-160; vette lammeren 176-
190-230: texelsa lammeren 155-170;
drachtige zeugen 550-650-750:
schrammen 145-160-170: biggen 105-
20-90. Handel
Instorting
viaduct:
rijf doden
CAEN (AP) Vijf Franse weg
werkers zijn g st,. no.:' "t le
ven gekomen toen een <0 ton
zwaar segment van een viaduct
onder constructie neerstortte, zo
heeft de politie bekend ge
maakt.
Bij het kopen van een eigen huis doemen vaak
ingewikkelde vragen en problemen op. Niet
alleen smeken vaktermen om uitleg, zoals het
verschil tussen k.k. en v.o.n., erfpachtscanon,
overdrachtsbelasting, enzovoort. Maar vooral ook
de mogelijkheden en de grootte van de hypotheek
zijn vragen van de eerste orde.
Is hypotheek mogelijk? Hoeveel? Hoeveel
kost dat per maand? Wat zijn de fiscale mee- en
tegenvallers? Welke hypotheekvorm is in een
bepaald geval de meest geschikte?
Het verdient aanbeveling om in ieder geval
informatie in te winnen bij een van de kantoren
van de Amsterdam-Rotterdam Bank.
Want er is een
In vele vormen, dus tal van mogelijkheden.
Om te beginnen zou u onderstaande coupon
kunnen invullen en opzenden. U ontvangt dan een
handig vraagbaakje over allerhande zaken die
het kopen van een eigen huis meebrengt,
getiteld „Het kopen van een eigen huis",
plus informatie over de Amro Woninghypotheek.
Graag ontvang ik de brochures „Het kopen van
j een eigen huis" en „Amro Woninghypotheek".
Naam:j
I Woonplaats:I
I Kan in open envelop ongefrankeerd verzonden I
worden aan Daane-Amro Couponburo,
Antwoordnummer 3333, Amsterdam WII.
Britse vissers
weggevaren
van IJsland
LONDEN De vijftig Britse trei
ters, die de afgelopen maanden
hun netten uit hebben geworpen
binnen de IJslandse visserij-
grens van 50 mijl hebben deze
zone plotseling verlaten.
Woensdagavond richtten zij een
ultimatum tot de vereniging van
scheepsexploitanten in de En
gelse havenstad Huil: „Wegens
het onafgebroken optreden van
de IJslandse kanonneerboten, is
het hier nu onmogelijk te vis
sen. Gezagvoerders en beman
ningen hebben eenparig besloten
de omgeving van IJsland te
verlaten als zij binnen twaalf
uur niet beschermd worden
door Britse oorlogsbodems". Na
die twaalf uur waren er nog
steeds geen oorlogsbodems.
Pijpleidingen
door duinen
N.-Holland
ASSEN De Nederlandse aardo
liemaatschappij wil een pijplei
dingenstraat van 50 meter
breed aanleggen in de Noordhol-
landsc duinen om aardgas en
olie uit de Noordzee naar het
vasteland te transporteren
Waar het trace precies komt is
nog niet bekend.
(Zie ook ons wekelijks bijvoegsel
Finale)
BRUSSEL (ANP) Beschuldigingen tegen de Belgische administra
teur-generaal van de PTT, de socialist Baudrln, hebben gisteren in
België groot opzien gebaard. Een hoofdingenieur van de PTT heeft
de administrateur-generaal beschuldigd van niet legale praktijken
die de PTT Inmiddels op een schade van 420 miljoen gulden te
staan zouden zijn gekomen.
Vice prenviftr en minister van fi
nanciën, Willy de Ciercq, heeft
bevestigd dat hij von de hoofd
ingenieur (Paul Demoegt) een
brief over deze affaire ontvan
gen heeft. De Ciercq heeft die
brief doorgegeven naar staats
secretaris Daems die de PTT
onder zich heeft.
werden alle PTT-gebouwen ln
eigen belhew onftworpen en pas
na een openbare aanbesteding
gebouwd. Demaegt wijst er op
dat het „promotiebedrijf" opge
richt werd drie maanden na de
benoeming van de nieuwe admi
nistrateur-generaal ln dezelfde
stad (Mons) waar hij woonde.
De beschuldigingen van hoofdin- De Belgische hoofdingenieur heeft
genieur Demaegt komen op het
volgende neer: sinds 1970, toen
Baudrin administrateur-gene
raal werd, is er bij de PTT
geen enkel nieuw gebouw meer
ln eigen dienst ontworpen. Het
ontwerpen en uitvoeren van
nieuwe PTT-gebouwen wordt
zonder meer overgelaten aan
een „promotiebedrijf", „Société
d'Implantation et d'Investisse-
ment Immobiliers". Voordien
voorts verklaard dat sinds i Hl
jaar de Belgische PTT de op
dracht heeft om kantoormeube
len, keukenuitrustingen, die tot
dan ook via een openbare aan
besteding werden gekocht,
rechtstreeks te bestellen bij een
ln maart 1972 opgericht bedrijf,
de firma Equlmo, waarvan aan
delen van dit bedrijf ln handen
zijn van de echtgenote van de
staatssecretaris Dubois (ruimte
lijke ordening).
VELSEN (ANP) De woordvoerder
van de drie industriebonden de
heer J. de Jong en de hoofdon
derhandelaar van Hoogovens,
KOLONEL IN
BOLIVIA
BIJ VERHOOR
OVERLEDEN
LA PAZ (AFP) De Boliviaa- se
kolonel St'ich, die beschuldigd
werd /an een samenzwering te
gen de regering, is maandag ge
storven door mishandeling tij
dens zijn verhoor. Dit is be
kendgemaakt door de Boliviaan
se minister van binnenlandse
zaken, Alfredo Arce. Eerder
had de Boliviaanse regering ge
zegd dat de kolonel, een oud-m1-
nister van binnenlandse zaken,
was verongelukt toen hij bij ee-
vluchtpoging van de trap vie'.
De ware doodso >rzank is aan het
licht gekomen bij een lijkschou
wing door tien a -tsen. Daarbij
zijn verwondingen geconstateerd
aan het gezicht, de borst en de
maag, gebroken ribben en een
beschadigde lever.
Van onze onderwljsredactle
DEN HAAG Maandag begint de tweede ronde ln de eindexa
menslag. Tegen de 70.000 M.A.V.O.-kandldaten en 33.700 jongelui
die het diploma H.A.V.O. begeren, zitten don met hun schrijf
materiaal gereed om drie of meer dagen te werken aan schrif
telijk opgaven, waarvan iedereen hoopt dat ze redelijk zullen
zijn. Maar elk jaar weer blijkt dat ze sommigen toch te zwaar
op de maag vallen.
Vele kandidaten weten overigens al ln grote lijnen, hoe hun
kans ligt; want ze zijn deze week op de hoogte gesteld van hun
eindcijfer schoolonderzoek, dat volgens „nieuwe stijl" het mon
deling gedeelte van het eind-examen vervangt. Wie een stevige
lijst cijfers schoolonderzoek bezit, zal moeilijk van zijn voetstu.:
"-•stoten kunnen worden.
De H.A.V.O.-leerllngen begirnen maandag met engels en ncder-
deel een niet onprettig be -. De z\.i.
u .de, natuurwetenschappen en handelsvak-en oi c.i in
- ce 22 aa dc orJr or c.o
.,c.) is ..ct e .aj.icn donderdag teneinde: daarna ven.ieldt de
;jen(ia alleen nog: fries en «..pressie /akken. Maai er zijn in
Nederland weinig scholen, waar deze vakken als eind-examen
mogelijk zijn opgevoerd.
drs. M. Davldse, ondor-direc-
fcur personeel, hebben gister
avond, nndnt partijen tot een
principe-overeenkomst over het
uangaan van een cao voor 1973
hadden besloten, meegedeeld nu
geen reden te hebben voor het
uitsteken van de vlag.
In een gezamenlijke persconferen
tie van alle vijf vakorganisaties
en de delegatie van Hoogovens
heeft dr. M. Albrecht, directeur
personeel en organisatie, ver
klaard dat partijen deze week
toch nog twee dagen aan het tot
elkaar komen hebben moeten
werken. Hij zei blij te zijn dat
het thans zo ver is dat die over
eenkomst, behoudens goedkeu
ring door de leden van de vak
organisaties, er is. Dat betekent
niet per se dat men aan beide
zijden over alle punten van die
principe-overeenkomst verrukt
is.
In de vrijdagochtend begonnen
tweede vergaderdag der delega
ties van de vijf bonden de
drie industriebonden en de twee
beambtenbonden en van
Hoogovens waren, vooral tegen
het einde nog een aantal
singen nodig.
De heer Albrecht zei dat het evi
dent is dat het conflict de vak
beweging bij een deel vun het
pcric eel riet 'o-u'nirder heeft
ge .ark:. De bet'-ijfs'eiding wil
ctegersye'er,
e e st< en leve-
dit opzicht geen sprake van ran
cune na het conflict, want die
mening is al in het begin van
het jaar geuit.
