Wij Arabieren zijn
trouwe staatsburgers
Mgr. Koop: pil op zich
staat los van ethiek
Scherpe aanval van Duits
episcopaat op
verruiming abortuswetten
Israël viert
25 jarig
bestaan
Laat Israël
bemiddeling
aanvaarden
KORTE METTEN
Bezoek Shenouda aan
Rome ook politiek belang
DINSDAG 8 MEI 1973
LEIDSE COURANT
PAGINA 12 1'
Een kleine, kwieke man die zijn donkerblauwe kostuum tot
bollens toe vult. Snelle ogen. Het grijze haar van een le
vensgenieter op jaren. Nadim Bat-heesh is de naam. Voor
de zekerheid heeft hij een stencil meegebracht dat zijn
levensloop beschrijft en zijn twaalf officiële funkties
noemt. Hij wil weten wie hij is.
In Tel Aviv bijvoorbaat duidelijk
gemaakt. Hij heeft veel familie
leden aan de andere kant van
de grenzen, in Beiroet, in Am
man. Ieder verkeerd woord kan
vervelende gevolgen hebben. De
Palestijnse terroristen in de
vluchtelingenkampen hebben de
handen los zitten. ,,We leven nu
een kwart eeuw samen met de
joden en we voelen ons heel ge
lukkig in Israël", zegt hij ten
slotte. „Persoonlijk zal ik op 7
mei zeker in Jeruzalem zijn om
de grote militaire parade te
zien waarmee het feest gevierd
wordt. We wonen allemaal on
der hetzelfde dak. We kunnen er
veilig wonen omdat we-een goed
leger hebben. Wij Arabieren
zijn trouwe staatsburgers. In de
oorlogen van 1956 en 1967 heb
ben we zelfs ons bloed afge
staan voor de gewonde Israëli
sche soldaten. We zijn de rege
ring dankbaar voor wat er voor
ons allemaal gedaan is".
Enkele getallen. In de Arabische
streken zijn 79 dorpsklinieken
en 75 bureaus voor zuigelingen
zorg. Het sterftecijfer onder de
Arabieren is gedaald van 20 per
1000 in 1948 tot 5,9 nu een
van de laagste sterftecijfers ter
wereld. Het sterftecijfer van
zuigelingen is gedaald van 68
tot 39 per 1000 levend geborenen.
Er zijn in de Arabische woonge
bieden 322 onderwijsinstellingen.
Het totaal aantal leerkrachten
bedraagt meer dan 4400 en het
aantal leerlingen 117.000. In de
zelfde streken waren in 1948
slechts 60 scholen voor lager on
derwijs en 1 instituut voor mid
delbaar onderwijs. Aan de He
breeuwse universiteit, het Tech-
nion en andere instellingen voor
hoger onderwijs studeren 500
Arabieren. Er verschijnen twee
Arabische dagbladen en ver
schillende periodieken. Radio
uitzendingen in het Arabisch
omvatten naast nieuwsberichten
voorlezingen uit de Koran. In
1969 is men begonnen met tele
visie-uizendingen in het Ara
bisch. Ongetwijfeld gaat de
oude, ongeletterde generatie in
dit land van modern technologie
gebukt onder sociale achterstel
ling. Maar de Arabische jeugd
speelt volop mee in de loterij
om gelijke kansen die de rege
ring Golda Meir ondanks de
grote economische problemen
draaiende houdt.
Dit alles is in 25 jaar bereikt.
Dan nog voelt niet iedereen zich
gelukkig. In Nazareth kun je
het huis zien dat een vermogen
de Arabier heeft laten bouwen.
Als je neerkijkt op het dak
hetgeen bijna onontkoombaar is
in een stad met zoveel heuvels
t de verdere uitbouw van hun staat
Nadim Bat-heesh geldt als een
van de meest vooraanstaande
vertegenwoordigers van het
400.000-koppige Arabische volks
deel waarmee Israël in zijn 25
bestaansjaren heeft moeten en
kunnen leven. Het gesprek vindt
plaats in Nazareth de uit zijn
voegen spattende heilige stad
die hij krachtens zijn onder
scheiden posities (voorzitter van
dit, secretaris van dat. gedele
geerde van weer iets anders) zo
ongeveer in de broekzak heeft.
Zijn grote probleem: hoe te
voorkomen dat de Arabische
gidsen en rozenkransvensters
die lanterfanten op de trappen
van de kerk van Maria Bood
schap, zich vergrijpen aan de
vrouwelijke pelgrims. „En in
mijn hart kan ik het ze niet
eens kwalijk nemen. Als u ziet
hoe sommige meisjes erbij lo
pen. In een beha-tje, kleiner
dan twee vijgebladeren. De na
vel zichtbaar als bij buikdanse
ressen. Een Arabier begrijpt
zoiets niet. Hij vat het op als
een invitatie. Zijn handen gaan
jeuken. De vrouwelijke toeristen
zouden verstandiger moeten
zijn".
Hij drinkt koffie met veel melk
ik bier. Ik heb mazzel gehad.
Israël viert Pesach, de herden
king van de uittocht uit Egypte,
en een van de consequenties
daarvan is dat er tien dagen
lang nergens bier te krijgen zal
zijn, hoe heet de zon ook brandt
en hoe verschroeiend de sirocco
ook uit de woestijn van Judea
komt aangestoven. Het zal de
heer Heineken verdrieten, maar
bier is niet kosher. In Nazareth
echter mag het getapt worden
Pesach of niet. Het oude Na
zareth is een Arabische stad,
een vat vol uitzonderingen
het jubilerende Land van Israël.
„Laat ons praten over wat het
25-jarig bestaan van de onaf-
hankelijke staat betekent voor
een Arabier die er moet leven",
stel ik voor. Nadim Bat-heesh
kucht uitvoerig in zijn smettelo
ze lap. Het waarom is me door Met gedegen onderwijs maakt Israël de jeugd van zijn Arabische staatsburgers rijp voor zijn politiek
de regeringsvoorlichtingsdienst van gelijke kansen.
zie je dat het de vorm heeft
van een pistool, compleet met
vinger aan de trekker. De loop
is gericht op een joodse nieuw
bouwwijk aan de overzijde van
het dal. Het mag van de Israëli
zo goed als de Arabieren por
tretten van Sadat, kolonel Ga-
daffi, Yasser Arafat of andere
leiders aan de muur mogen heb
ben. Ze zijn even vrij in hun
meningsuiting als alle staats
burgers. Ze hebben het recht
van demonstratie. Het enige
wat ze niet mogen, is schieten.
Nadim Bat-heesh: „We leven hier
ep we leven hier gelukkig. Maar
we kunnen niet vergeten dat
onze broeders in de vluchtelin
genkampen aan de overkant
van de grens ongelukkig zijn.
Het maakt me bedroefd daar
aan te denken, bedroefd alsof
ik een dierbare verwant verlo
ren had. Dat duurt nu al 25
jaar. Het is een abnormale toe
stand. Het is als verhoogde
bloeddruk in het lichaam. De
spanning is gevaarlijk". De ter
reurdaden van de Palestijnen
en het genadeloze terugslaan
van Israël ze ploegen voren
van gekweldheid in zijn gesoig
neerde gezicht. „Een van de ge
dode Palestijnse leiders in Bei
roet is Kamal Nasser", zegt hij.
„Ik heb zijn vader goed gekend.
Hij was hier in Nazareth direc
teur van een onderwijsinstituut.
Een hoogstaand mens, bekeerd
tot het protestantisme. De jonge
Kamal kan eenvoudig niet
grootgebracht zijn in jodenhaat.
De zaak ligt heel anders. Toen
de Palestijnen in de oorlog van
1948 vluchtten, dachten ze dat
het maar voor tijdelijk zou zijn.
Ik herinner me dat mijn neven
uit Haifa opbelden. Wat moeten
we doen? Kom naar Nazareth,
zei ik. Er zal je geen haar op je
hoofd gekrenkt worden. Maar ze
geloofden me niet. Ze vluchtten.
En overal waar ze kwamen,
zijn ze behandeld als honden.
Kijk naar Jordanië. Als mieren
zijn ze vertrapt. Nergens heb
ben ze onderdak gekregen. We
moeten begrip hebben voor de
terroristen. Ze zijn door het dol
le heen van ellende. Het pro
bleem van Israël ligt niet aan
het Suezkanaal of op de hoog
vlakte van Golan. Het ligt bij
de Palestijnse vluchtelingen. En
het slaat terug op ons. Hoewel
we volwaardige staatsburgers
zijn, berken we het toch als er
weer een incident is geweest.
We worden erop aangekeken.".
Israël staat op het onwrikbare
standpunt dat het erkend moet
worden door de Arabische lan
den en dat de enige oplossing
ligt bij 'rechtstreekse onderhan
delingen. De Arabische landen
houden vast aan de ijzeren eis
dat Israël de op 22 november
1967 door de Veiligheidsraad
aangenomen resolutie (terug
keer tot de status quo van voor
de zesdaagse oorlog) uitvoert
voordat er onderhandeld kan
worden. Tussen beide uitersten
een gapend niemandsland waar
in de partijen hun booby-traps
op elkaar uitproberen. Nadim
Bat-heesh, in het palaveren ver
grijsd, moet er het hoofd van
schudden. „Israël is de sterk
ste", zegt hij. „Israël heeft al
les te geven. We zijn aan de
bal, zoals dat heet in de sport.
De Arabische landen daarente
gen liggen op hun knieën te bid
den, verslagen, vernederd, on
machtig. Ze kunnen zich geen
nieuwe oorlog permitteren en ze
kunnen het zich niet permitte
ren om onderhandelingen te be
ginnen. Wat dacht u? Als Sadat
onderhandelingen aanbiedt, is
hij binnen vijf minuten een
dood man. Als Hoessein onder
handelingen aanbiedt, hetzelfde.
De Arabische leiders kunnen
eenvoudig niet anders handelen
dan ze doen. Als ze vrede slui
ten zonder Israël een concessie
af te dwingen, zegt de Arabi
sche wereld: die stap had je
dan 25 jaar geleden ook wel
kunnen zetten hebben we
daarvoor gevochten, onze zonen
verloren, onze vrouwen en kin
deren laten lijden, onze huizen
en fabrieken in puin laten schie
ten? Sadat en Hoessein zouden
hun gezicht verliezen. Ze zouden
voor gek verklaard en ver
moord worden.
Maar als Israël nu eens met een
gebaar kwam. Twee mensen
die samen gaan tafelen, wensen
elkaar niet alleen smakelijk
eten, eerst biedt de een de
ander een aperitief aan. Ik zeg:
Iaat Israël het aperitief aanbie
den. Laat Israël de bemiddeling
van een derde partij aanvaar
den. Dat is bij ons Arabieren
het goede gebruik. Wanneer wij
een meningsverschil hebben, ha
len we er een derde bij die het
oplost. Hij stelt voorwaarden.
Ze zijn misschien niet zo recht
vaardig als we hadden gewild,
maar we leggen ons erbij neer.
Dat is de praktijk. Arabieren
geloven in interventie. Of laat
Israël een man als Yasser Ara
fat als onderhandelingspartner
erkennen. Dat zou een gebaar
zijn. Want de Palestijnse vluch
telingen zijn de sleutel tot de
oplossing".
PIET SNOEREN
sjeik Amin Tarif is symbolisch
bisschoppen zich gekant tegen
een verruiming van de Duitse
wetgeving inzake abortus. In
een in alle Westduitse kerken
voorgelezen brief schrijven de
bisschoppen dat de ervaring in
alle betrokken landen uitwijst,
dat de bescherming van het
wordende leven vermindert,
wanneer abortus wettelijk
wordt toegestaan.
Nadrukkelijk wijzen de bis
schoppen het voorstel van so
cialisten en liberalen van de
hand om abortus tijdens de
eerste drie maanden van de
zwangerschap niet langer
strafbaar te stellen. Ook keren
zij zich tegen een verruiming
van de indicatieregeling.
Volgens de brief verdient geen
staat de naam sociale staat,
wanneer welke sociale nood
dan ook het doden van een on
geboren mens kan rechtvaardi
gen. „Slechts wanneer de staat
bereid is aldus de bisschop
pen het recht op leven
van een ongeboren mens te be
schermen en de schending van
dit rcht strafbaar stelt, ver
dient deze de naam rechts
staat".
Slechts wanneer aan deze voor
waarden wordt voldaan, kan de
wetgever, zo schrijven de bis
schoppen, in zeer ernstige con
flictsituaties afzien van straf
vervolging, „Maar ook in
deze gevallen betreft het
slechts uitzonderingen, die pre
cies en nauwkeurig in de wet
omschreven dienen te wor
den".
Zij voegen eraan toe: „Wij bis
schoppen moeten echter nudruk-
kelijk verklaren: zedelijk
geoorloofd is een abortus nooit,
ook niet in ernstige conflictsi
tuaties. De mens en de maat
schappij staan onder het gebod
van God: u zult niet doden".
Iedere wettelijke regeling moet
de gewetensvrijheid van alle
betrokkenen onvoorwaardelijk
garanderen vooral van artsen,
zusters, verplegers, helpers en
directies van ziekenhuizen."
De bisschoppelijke brief, ver
gezeld van een persoonlijk
schrijven van kardinaal J.
Doepfner van Muenchen, is
toegezonden aan alle afgevaar
digden van de Bondsdag. Het
is nog nooit voorgekomen dat
de bisschoppen zich in deze
vorm tot de Bondsdag hebben
gericht. In een oplage van drie
miljoen exemplaren wordt de
brief onder de Duitse katholie
ken verspreid.
De president van de pause
lijke commissie voor de com
municatiemiddelen, de Ameri
kaanse aartsbisschop Edward
L. Heston is plotseling overle
den. Zijn dood was bet gevolg
van een hartaanval, die hem
overviel in een vliegtuig toen
hij in de Verenigde Staten on
derweg was.
Bij gelegenheid van het feit.
dat het honderd jaar is gele
den, dat David Livingstone in
Afrika stierf heeft het Neder
lands Bijbelgenootschap een
prijsvraag uitgeschreven.
Gevraagd wordt een bijbels
theologische studie over Afri
ka. zoals het voorkomt in en
wordt belicht door de bijbel.
Inzendingen moeten voor 1 mei
volgend jaar worden gestuurd
naar het interuniversitair insti
tuut voor missiologie, Boerhaa-
velaan 43 in Leiden.
De christenen van Zaïre
mogen buiten de godsdienstoe
feningen geen bijeenkomsten
houden. Alleen het politiek bu
reau van de Revolutionaire
Volksbeweging de enige
partij in Zaire is bevoegd
vergaderingen te beleggen.
De christenen zijn vrij om
naar de kerk en te biechten te
gaan, maar alle andere bijeen
komsten gaan tegen de bepa
lingen van het politiek bureau
in en zullen streng worden be
straft.
Ds. M. Vink (42) is be
noemd tot secretaris van het
secretariaat van de Raad voor
de zending der Nederlandse
Hervormde Kerk te Oegst-
geest. Hij volgt ds. H Perdok
op die per 1 augustus met pen
sioen gaat.
Joseph L. Howze, de wijbis
schop van Natchez-Jackson in
de staat Missouri, een van de
twee zwarte bisschoppen in de
V.S. meent, dat de katholieke
kerk in de V.S. een te blank
stempel draagt. De kerk stuurt
wel priesters en regilieuzen de
zwarte woonwijken in, maar
de blanke gelovigen zijn niet
bereid de zwarten in hun paro
chies te integreren. Ook de li
turgie Is te Europees. Er zou
den meer elementen van de
zwarte cultuur in verwerkt
moeten worden.
Pau Paulus heeft de nieuwe
leden en consultoren benoemd
voor de congregatie voor de
evangelisatie van de volkeren.
Het gaat om onder anderen de
kardinalen Sebastiano, Baggio,
Franjo Seper, Franz König,
Sergio Pignedoli en James
Knox. Bij de nieuwbenoemden
zijn ook de Franse missiezus
ter Alma Dufault en twee le
ken uit Madagascar en Groot
Brittannië.
De nieuwe generale synode
van de gereformeerde kerken
zal op 15 mei word«n geopend
in de Verlosserkerk te Haar
lem. Er zal een nieuw modcra-
men worden gekozen en een
nieuwe preses. Tot nu toe was
dit dr. A. Kruyswi'k uit En
schede. De synode blijft drie
dagen in Haarlem bijeen en
wordt dan verdaagd tot okto
ber wanneer weer te Lunteren
zal worden vergaderd.
Het wordt in Vaticaanse krin
gen nagenoeg uitgesloten
geacht dat paus Paulus inder
daad op korte termijn een be
zoek aan Egypte en enkele an
dere Noordafrikaanse landen
zal brengen. De paus werd
daartoe zoals gemeld uitgeno
digd door de koptische ortho
doxe patriarch Amba Shenou
da de Derde, die tot en met
donderdag een bezoek aan het
Vaticaan en Rome brengt.
„Er liggen nog tal van uitnodi
gingen van vele landen aan de
paus om een bezoek te komen
brengen. Ook deze invitatie zal
nauwkeurig bestudeerd wor
den," aldus een woordvoerder
van het Vaticaan. De Egypti
sche patriarch wordt tijdens
zijn verblijf in Rome nagenoeg
doorlopend begeleid door de
Nedêrlandse kardinaal Wille-
brands, president van het se
cretariaat van de eenheid der
christenen. Met dit secreta
riaat zullen de kopten veelvul
dig gesprekken voeren.
Aan het bezoek wordt ook de
nodige politieke betekenis ge
hecht. In het grote gevolg be
vindt zich onder anderen ook
een leek, Ibrahim Naguib, lid
van het centrale comité van de
Arabische Socialistische Unie.
Juist in een fase van grote
spanningen in het Midden-Oos
ten is het bezoek van de Egyp
tische „paus" uiterst boeiend.
Hij is een man die onder ande
re voortreffelijke contacten on
derhoudt met Sadat en andere
Egyptische politieke leiders.
De Arabische wereld heeft zich
bijzonder opgewonden over het
bezoek van Golda Meir van Is
raël aan paus Paulus. Dit be
zoek, en het onlangs gepubli
ceerde standpunt van de Fran
se bisschoppen, „dat het volk
van Israël recht heeft op een
eigen staat", heeft een golf
van anti-katholieke publikaties
in het Nabije Oosten tot gevolg
gehad. Een extra moeilijkheid
voor het Vaticaan in deze af
faire is het feit dat het Noord
afrikaanse episcopaat open
lijk stelling heeft genomen te
gen de verklaring van de
Franse bisschoppen.
De pil is slechts een technisch
middel dat op zich niets met
ethiek te maken heeft. Het is
een ernstige dwaling te denken
dat het ethische probleem van
de geboorteregeling beperkt
blijft tot het weten of het ge
bruik van de pil geoorloofd is of
niet.
Dit is de mening van de Neder
landse bisschop mgr. P. J. J.
Koop MSC, die aan het hoofd
staat van het bisdom Lins in
Brazilië. Hij schrijf dit in de
zojuist verschenen medische
editie van „Memisa-nieuws",
orgaan van de Medische Missie
Actie, naar aanleiding van een
in het blad gevoerde diskussie
over „Humanae Vitae", de in
1968 verschenen encycliek over
de geboorteregeling.
In tegenstelling met de ency
cliek meent mgr. Koop dat het
verlangen van de men om zijn
sexualiteit aan zich te trekken
en de funktie van leven ver
wekken in een werkelijk men
selijke context te aanvaarden
(dit is vrij van het blinde spel
van de natuurlijke krachten,
los van de biologische wetma
tigheid, maar onderworpen
aan zijn rede en wil) tegen
geen enkele wet van God en
geen enkele natuurwet in
druist. „Want het natuurlijke
van de mens is handelen vol
gens zijn verstand en wil en
voortgaanderwijze - zijn macht
over de dingen te vestigen".
„Heel de zedelijkheid van het
gebruik van de pil hangt louter
af van het doel waarvoor hij
gebruikt wordt, hetgeen de
moraal definieert als het rech
te gebruik dat de mens maakt
van de dingen die God hem
toevertrouwde". Dat juiste ge
bruik betekent volgens mgr.
Koop dat de mens niet alleen
rekening houdt met de tegen
woordige daad en het aardse
geluk van de mens, maar ook
met de totaliteit van zijn men
selijk leven en zijn inzet in een
roeping, die de grenzen van
zijn binnenaards bestaan over
schrijdt.
Met de encycliek benadrukt de
bisschop dat de mens geen af
stand kan doen van zijn ver
antwoordelijkheid en van echte
menselijke waarden door zich
te onderwerpen aan technische
middelen. „Maar zo besluit
mgr. P. Koop zijn artikel in
Memisa-nieuws de techniek,
aangewend voor menselijke
doeleinden, houd geen onder
werping in, tenzij de onderwer
ping van de natuur aan de
mens. En dit is de eigen zen
ding van de mens in deze we
reld".
