Kerken op weg naar 1974 in tijdnood geraakt BISSCHOPPEN BETROKKEN BIJ KEUZE PAUS Missionarissen nog altijd in Afrika nodig Nederlands Kamerorkest met Strawinski van rond 1920 KOSTBAAR SCHILDERIJ UIT KERK GESTOLEN KORTE METTEN Kerk en Wereld Abernathy voorspelt hete zomer 97&NSDAG 27 MAART 1973 LEIDSE COURANT PAGINA 11 Het ziet er naar uit dat de gro te kerkenvergadering die door de Raad van Kerken in Ne derland op touw is gezet niet in 1974 maar pas in 1975 of zelfs nog later door kan gaan. De oorzaak is, dat men zich enigszins heeft verkeken op de mogelijkheden en de tijdsduur van de voorbereidende bespre kingen. Deze zouden in de plaatselijke gemeenten moeten worden gehouden. Het plan voor deze vergade ring van kerken is, zoals be kend, gelanceerd in augustus van het vorig jaar op de Ne derlandse dag tijdens de bij eenkomst van het Centraal Co mité van de Wereldraad van Kerken in Utrecht. Het was de bedoeling, dat alle kerken die in de raad samen werken eraan zouden deelne men, niet als eheel vrijblij vende zaak, maar als stimu lans voor de top van de ker ken, zodat bewust ook de ge- plaatselijke emeenten en pa rochies werden ingeschakeld. Deze zouden in gespreksgroe pen en dergelijke punten voor de vergadering van de kerken kunnen aandragen. Die zouden dan worden samengevat in een rapport, dat weer naar de plaatselijke gemeenten zou worden gezonden om opnieuw te worden besproken. Aan de hand van de rapporten die na deze tweede bespreking uit de groepen te voorschijn zouden komen zou men dan een agen da voor de vergadering samen stellen. De eerste fase (plaatselijke be sprekingen en rapportering daarover) had de vorige maand afgesloten moeten wor den. Door allerlei factoren waar men niet op had gere kend, is deze fase pas nu goed op gang gekomen. Een van de redenen is, dat het oorspronke lijk als leidraad voor het ge sprek uitgegeven boekje „Ker ken op weg naar 1974" (een exemplaar van het bias Kos mos en Oecumene) iets te moeilijk bleek voor de ge spreksgroepen. Pas in januari is men erin geslaagd om een aanvullend praatpapier op ta fel te leggen. Een andere moeilijkheid was dat het aanvankelijk gekozen thema niet zo gemakkelijk bleek te worden aanvaard. Dat thema was conciliariteit, dat de Wereldraad van Kerken in eer ste instantie had gekozen voor de assemblee in Djakarta in 1975. In het woord conciliari teit kan men iets lezen van concilie zowel als van verzoe ning of gemeenschap. Het mo- deramen van de generale sy node van de nederlands her vormde kerk had er wel enige bezwaren teen en ook de rooms-katholieke kerk had het wat moeilijk met de opzet van de conferentie. Het thema is nu ook al in navoling van de Wereldraad omgebogen naar „liberation" (bevrijding), waarover de We reldraad in Djakarta gaat spreken. Dit is het schilderij, dat dezer dagen werd gestolen Een deleatie van de We reldbond van hervormd/gere formeerde kerken heeft een be zoek aan het Vaticaan ge bracht. De delegatieleden, se cretaris-generaal ds. Edmond Perret en stafleden van de af delingen voor theologie en voor samenwerking en getuigenis, spraken verscheidene keren met een delegatie onder leidig van mgr. Arrighi, adjunct-se cretaris van het Vaticaanse se cretariaat voor de eenheid der christenen over geschilpunten, punten van overeenkomst en de mogelijkheid van meer toe nadering. Het contact zal wor den voortgezet. De baptistengemeente van Alcoy in Spanje, die sinds april vorig jaar via Radio Alcoy een kwartier durend radioprogram ma verzorgde heeft dit werk moeten stoppen. De Spaanse radio zou niet langer protes tantse programma's mogen ac cepteren. Het contract is niet vernieuwd. Alleen de baptis tengemeente van Albacete heeft nu nog uitzendingen, de enige protestantse in Spanje. Het schilderij van Raffael „De verheerlijking van Chris tus" wordt aan een grondige schoonmaak en uitgebreide restauratie onderworpen. De /erf gaat op verscheidene plaatsen los raken, hetgeen aiet zo vreemd is, omdat er in vier eeuwen niets aan is ge daan. Het werk, dat door Raf fael Sanzio in 1520 is begonnen en door Giulio Romano en zijn leerlingen is voltooid, geldt als klassiek voorbeeld voor de overgangsperiode van Renais sance naar Manierisme. De Benedictijnerabdij van Panonhalma in West-Honarije heeft een nieuwe abt, namelijk prof. dr. Andres Szennay, die de wijding ontving uit handen van de abt-primaat der Bene dictijnen, de Amerikaan pater Rem bert Weakland. uit de kerk van Ponterani- ca, een plaatsje in de buurt van Bergamo (Noord-ltalië). Het is een werk van de zestiende- eeuwse meester Lorenzo Lotto. De waarde wordt geschat op vijfhonderd miljoen lire, rond 2,5 mil joen gulden. Dat de vijftien leden van de raad van de bisschoppensynode deelnemen aan de pauskeuze is in overeenstemming met de geschiedenis van het kardina lencollege en de wensen van het laatste concilie. Aldus paus Paulus tijdens de audiëntie die hij heeft verleend aan de raad van de bisschoppensynode. De paus noemde twee, voorde len van deze uitbreiding van het kiescollege: een hoog ge kwalificeerde vertegenwoordi ging van de bisschoppensynode en het feit dat deze groep wordt vernieuwd, omdat de le den van de raad om de drie jaar worden vervangen. De paus wees er evenwel op, dat er over de hervorming van het kiescollege nog geen definitie ve beslissing is genomen. Zoals bekend, kondigde de paus tijdens het consistorie van 5 maart deze hervorming aan en uitte hij zijn wens om ook de patriarchen van de met Rome verbonden oosterse ker ken bij de pauskeuze te betrek ken. De raad van de bisschoppensy node, die vier dagen in Rome heeft vergaderd onder leiding van de Canadese kardinaal M. Roy, heeft een workpaper uitge werkt voor de synode van 1974 over "de verkondiging van het evangelie in de wereld van vandaag". Na goedkeuring door de paus zal dit document aan alle bisschoppenconferen ties worden toegezonden. Ds. Ralph Abernathy, opvolger van dr. Martin Luther King als president van de zuidelijke conferentie voor christelijk lei derschap in de Verenigde Sta ten (SCLC) heeft een stroom van protesten voorspeld tegen de door de regering Nixon voorgenomen verlaging van de staatsuitgaven ter bestrijding van de armoede ln de V.S. Op een bijeenkomst van ge noemde SCLC, die uitsluitend uit zwarte theologen bestaat, zei ds. Abernathy, dat de eer ste demonstraties in het kader van dit „voorjaarsoffensief" op 4 april zullen beginnen. Dat is de dag waarop voor de vijfde keer de moord op dr. King wordt herdacht. Abernathy sprak verder de verwachting uit. dat de „voorjaarsoffensie ven" in talrijke steden in alle staten van de V.S- tot een „hete zomer" zouden leiden'. „Laat Afrika niet in de steek" De werkzaamheid van bui tenlandse missionarissen in Afrika is nog niet vol tooid. In werkelijkheid staat ze pas aan het begin. Dat is de mening van de aartsbisschop van Nairobi in Kenia, kardinaal Mauri ce Otunga. Hij deed dan ook een dringend beroep op de missionarissen om "Afrika niet in de steek te laten". Wel is het zo. zei de kardinaal, datde eerste fase van de mis sionering in Afrika is afgesloten De kerk in Afrika kan zich nu zonder hulp van buiten staande houden- Maar de jonge kerk heeft nog lang hulp nodig op gespecialiseerd terrein, zoals aan de universiteiten, semina ries, bij de massamedia en in het ontwikkelingswerk. Ook wanneer als gevolg van omwentelingen in verscheidene landen van Afrika, die samen hangen met de onafhankelijk heid, de missionarissen verdre ven zijn, moeten de orden en congregaties de moed niet ver liezen. Christelijk Afrika heeft de missionarissen nodig, aldus kardinaal Otunga. AFLEVERING 78 ,Dat is van Robert geweest", zei Mar- garet, en trok het krukje onder Phi- 4* lips voeten uit. „Ik weet wel dat het van Robert is ge weest, maar als we het niet gebrui ken, konden we het beter onder een glazen stolp zetten". I Philip zweeg. Hij besefte dat hij iets - had gezegd waarmee hij zijn zuster 4 kwetste. Hij had gedurende de afge lopen weken veel tact geleerd. Het deed hem pijn, te zien hoe zijn fa milieleden van elkaar vervreemdden en zich in hun eigen zwijgzame we reldje terugtrokken. Zijn moeder sprak bijna niet meer. I „Al dat gedraai om haar heen is verkeerd Mags", zei hij. „En ook die onzin van elke zondag tweemaal naar de kerk gaan. Ik weet niet wat daarvan terecht moet ko- 1 „Dat weten we geen van allen, maar wat kunnen we eraan doen?" Margaret haalde I in een hulpeloos gebaar haar schouders op. „We kunnen Robert niet terugbrengen. En wat al dat gedraai om haar heen betreft, zoals jij het uitdrukt, dat is het enige wat we kunn'en doen. Wij zijn hier al die tijd om haar heen geweest en hebben haar ga- j degeslagen nadat Robert was gestorven". Philip zag 'in dat Margaret gelijk had en dat hij er bij zijn moeder ook een beetje om heen draaide, zoals het vermijden te pra ten over het feit dat hij weer aan de oor log zou moeten gaan deelnemen zodra zijn oog genezen was. Jean scheen te denken dat zijn verlof voor onbepaalde tijd was. Gezien de omstandigheden, leek het hem böter haar dn die waan te laten. Edwin kwam, met een fles zwaaiend, de ka mer binnen. Hij deed gemaakt vrolijk. „Voor morgenavond", zei hij, de fles op ta fel zettend. ,jHeb je je moeder igezegd dat we je verjaardag gaan vieren, iPhidip?" „Ja", antwoordde Philip, „maar het scheen niet veel indruk op haar te maken. Maar het zal haar misschien wat opvrolijken". Edwin ging op de divan zitten. De vrolijke lach verdween van zijn gezicht en hij liet zijn schouders hangen. Hij nam zijn zak doek uit zijn zak en veegde zijn voorhoofd af. „Ja, dat hoop ik ook", zei hij. „Ik hoop dat het haar een beetje goed doet jongen". Ze keken elkaar aan. Ze wisten dat er, hoe veel fuifjes ze ook zouden geven, geen ver andering zou komen. Niets kon Robert te rugbrengen en niets kon hen terugbrengen naar waar ze waren vóór de oorlog begon. Het was nu donker en Jean liep langs een oud huis, dat vernield was door een bom. Het was vroeger een groot huis geweest, met een bordes en een oprijlaan. Ze bleef er vóór staan en zocht voorzichtig haar weg over het pUin. Ze voelde haar lippen bewegen en ditmaal kwamen de woorden eruit. Ze mompelde zachtjes in zichzelf. Ze herinnerde zich dit huis, want ze had er als kind in gewoond. Ze dacht aan de ruime kamers en de tijd toen ze met Sefton en haar zusje Helen in de salon had gespeeld. Ruime kamers. In haar jeugd was niets klein en bekrompen geweest, geen beper kingen zoals ze zich na haar huwelijk met Edwin moest opleggen. „Niet blijven staan", zei ze tegen zichzelf, „niét blijven staan. Het is nog maar een puinhoop en de vloeren zijn weg. de vloe ren die je vroeger droegen en de muren die je omgaven, en het behangsel dat erop zat. 't Is maar goed dat moeder dat behang selpapier nooit heeft gezien. Doe alsof het er niet is". Ze iliep langs het oude huis en próbeerde te vergeten waar haar voeten haar hadden gebracht. Maar ze kon niet vergeten dat het huis nu leeg was, met gaten waar de vensters waren geweest, zonder dak, zodat de regen er vrij in kon stromen. Het huis herinnerde haar aan een leeg verleden. Het zei haar. dat haar dierbaarste herinne ringen waren verdwenen. Toen ze doorliep, hoorde ze stemmen uit het verleden. Het warén altijd stemmen uit het verleden, nooit stemmen die haar hoop ga ven voor de toekomst. Er was geen toekomst en het deel van het verleden dat iets voor haar betekende, be stond niet meer. Edwin was in de hal toen Jean binnen kwam. Ze was nat van de regen en hij meende tranen op haar wangen te zien, maar dat was moeilijk te zeggen, want de regen stroomde ook uit haar haar. „Waar ben je ge weest"?, vroeg hij zo hartelijk als hij kon. „Ik zou niet hebben geweten dat je weg was, als John je niet had zien weggaan". ,,Ik ben naar Sefton geweest, maar hij er niet. Ik ga maar meteen door naai ven, als je het niet erg vindt. Welterus ten". Ze ging naar boven en Edwin keek haar na. Het was nog vroeg in de avond. „Welterusten", zei hij. Edwin draaide zich om, om naar de huiska mer terug te gaan. Hij had een gesprek gehad met één van de doktoren van het ziekenhuis, die Freda was komen ophalen. Hij leek een aardige man en Edwin vroeg zich af of er iets bestond tussen hem Freda. Hij hoopte het bijna. Ze had erg verlegen geleken toen hij kwam en haar blos was Edwin niet ontgaan. Toen hij bij de deur kwam, bleef hij staan en keelk om. Jean had zelfs haar manteil niet uitgetrokken en haar hoed niet afge zet. Ze was in haar druipnatte klenn met een door naar boven gegaan. Edwin voelde iets in 'hem in beweging ko men, hij begon zich ongerust te maken over zijn vrouw, maar h'j kon haar er zelfs niet naar vragen. Ze verwierp zelfs de best gemeende bezorgd heid. (Wordt vervolgd) De acht instrumentale miniatu ren, die David Zinman met het Nederlands Kamerorkest gister avond in de PWA-zaal introdu ceerde, waren minder nieuw dan het leek. Strawinski schreef namelijk al in 1921 „Les cinq dolgts", een suite van korte, ge- makkelijkeplanostukjes voor kinderen. Niet eerder dan veer tig jaar later, ln 1962, besloot hij deze stukjes te zetten voor een ensemble van vijftien musi ci, maar het ging hierbij niet om zomaar een orkestratie. Rit misch herschreer Strawinski de muziek, hij hergroepeerde de frasen zodat er wel wat anders uit de bus kwam. Wie het kleine wie gevoel had voor het geraffi neerde detail, kon zijn hart op halen, mede dank zij de lichte, speelse uitvoering. Uit dezelfde tijd, en wel uit 1919, dateerde de Pulcinellasuite, ook een voorbeeld van Strawinski's neoclassicisme. Diaghilew druk te hem met zijn neus op weinig bekende muziek van de 18e in de muziek wistte waarderen, eeuwste Italiaan Pergolesl. Met aan hem ontleende motieven speelde Strawinski een moder nistisch spel door wijzigingen aan te brengen in tussenstem men en ritmische patronen en door een vertekende samen klank. Deze uitvoering was niet De 28-jarige Israëlische violist Itz- hak Perlman kreeg de andere helft van het programma toege- zewezen. Ondanks zijn polio handicap is hij een uitmuntend violist en een gedreven musicus maar hij is te veel een 19e eeuwse romanticus om onze man te zijn voor Bach en Mo zart. Zowel Bachs concert in E groot als Mozartsconcert in D groot werden met een door gaans mooie toon en met inner lijke spanning maar ook nogal pathetisch en ontstuimig voorge dragen. Barok en rococo zijn bepaald anders van stijkl, n behoudens enige onzuiverheid en een paar ongerechtigheden was het prachtig vioolspel, dat wel. Ks. Een tekening van Goya, Monnik die naar een Indiaans opperhoofd wordt geleid, is bij Christie's te Londen verkocht voor 276.000 gulden. De tekening meet 20 x 14 cm. Tekeningen van Robert Smit wor den geëxposeerd in De Volle Maan te Delft van 31 maart tot 7 mei. Het Residentie Strijkkwartet con certeert op woensdag 4 april in Theater ln de Steeg te Den Haag. E. J. van Wisselingh Co., Rokin 78 Amsterdam, exposeert van 27 maart t/m 27 april schilderijen en aquarellen van Jacques Salo- De Curacaose kunstenaar José Maria Caprlcorne exposeert van 31 maart t/m 2 mei recente schilderijen in Galerie De Stulp. De Constant Rebequestraat 12 Den Haag. In het Tropenmuseum te Amster dam zal van 30 maart tot 30 april een tentoonstelling te be zichtigen zijn van S. Sudjojono. De heer Sudjojono, die momen teel ln Nederland verblijft, geldt als de „vader van de moderne schilderkunst h Indonesië). Galeire Van Hulscn, Keizersgracht 495 Amsterdam, exposeert van 24 maart tot 14 april werk van Gilbert de Bontridder. Kees Sabec exposeert tot woens dag 18 april reliëfs In het Aca demiegebouw. Rapenburg 73 Leiden. In het Stedelijk Museum te Am sterdam tot en met 6 mei enkele werken van de Engelse kunstenaar Hamlsh Fuhon geëxposeerd. Werk van de vorig jaar overleden kunstenaar M. C. Escher is in de komende maanden te zien in Cincinnati. Detroit en Parijs. De Amerikaanse tentoonstelling is gedeeltelijk, die in Parijs ge heel samengesteld uit de collec tie van het Haags Gemeentemu seum. Suske en Wiske De malle mergpijp lijmritifi. iulltititoij WkomdituijvrMemd}^ Mar eirstmtvuili voet/i^ wdtrottMkehit! f [\N- IliélS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1973 | | pagina 11