Passen op
de plaats
mm i
s 12 mm
mm i
l'i' i t t
0m m m
MÉi
P 'O.
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
I ill a
5 5 t
m n m i
l^il lh
6 IB2 1 8 H
si m
ZATERDAG 3 MAART 1973
LEIDSE COURANT
OPLOSSING PUZZEL 27 JANUARI
De prijzen werden gewonnen
door:
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
AMSTERDAM Het Is wweer een
week met ups en downs gewor
den. Eerst vraag en daarna af
lopende koersen. Dit typeert nu
al enkele weken de stemming
op de beurs, een stemming die
wisselend Is omdat de achter
gronden zo wisselend zijn.
De monetaire onrust is de eerste
storende factor. De devaluatie
van de dollar op 13 februari
heeft helemaal niet de gewenste
oplossing gebracht. Een tijdje
leek het erop dat iedereen te
vreden was. Ook de grote groep
van speculanten. Vorige week
en midden deze week bleek ech
ter het wantrouwen in de dollar
den dat Scholten Honig haar
winst in de eerste helft va
boekjaar met 15 h 20 pet heeft
zien stijgen, dat bij Unicap
1972/73 niet zal achterblijven bij
71/72, terwijl Heineken niet on
tevreden is over de gang van za
ken tot nu toe en I.H.C. het di
vidend van 17 tot 18 procent
verhoogt, dan hebben wij een
duidelijk voorbeeld van goed
nieuws her en der uit het be
drijfsleven. Nieuws dat tot nu
toe in staat was naast de af
en toe weer los komende buiten
landse vraag —het koerspeil
voor behoorlijke dalingen te be
hoeden.
weer terug te komen. Het werd Het volgende staatje van de
in enorme hoeveelheden bij de
banken aangeboden en die ban
ken moesten wel kopen toen
bleek dat de koers beneden de
minimum prijs zou komen.
Dergelijke aanvallen ssla te voor
komen als de steun aan de dol
lar wordt ingetrokken, waardoor
de grenzen van de koersen weg
vallen en de koersen gaan zwe- industrie
ven. Dat het zover zou komen scheepvaart 132 140 157 142
dat de Europese landen de dol- Banken
ANP-indexcijfers zijn in dit op
zicht erg instructief,
109 110 114 112
149 156 167 166
lar zullen laten
der de huidige omstandigheden
zeker mogelijk, al is het niet
ideaal omdat de handel nu een
maal aan vaste koersen voor
het buitenlandse geld de voor
keur heeft.
De monetaire onrust is niet de
enige storingsfactor. De strubbe-
127 130 139 142
138 143 148 149
129 134 141 140
'e zien in december maar vooral
in januari een stijging van het
koersniveau die zich echter in
februari geheel niet voordoet.
Er wordt op de plaats rust ge
maakt.
lingen in Vietnam en de druk ^u nog even terug naar enkele
op Wal Street zijn ook niet di-
rekt bevorderlijk voor de stem
ming op het Damak.
In het binnenland zijn het zoeken
naar een nieuw kabinet en de
voortgaande stakingsakties ne
gatieve faktoren op de beurs.
Een eventueel progressief kabi
net zal zo is over het alge
meen de stemming op de beurs
het klimaat voor de aandeel-
houders bepaald niet verbete- BU de banken waren er louter
ren. En als de stakingsakties
sectoren. Bij koninklijke Olie
daalde de notering t/m donder
dag 3 een aanwijzing dat de
beurs niet gerust was over de
jaarcijfers en op het dividend.
Bij Hoogovens valt de koersbe-
weging nog erg mee, duidelijk
overheerst het optimisme over
het slagen van de bemiddelings
voorstellen.
succes hebben, zal het negatie
ve effekt alleen maar versterkt
worden. Gelukkig is er wel wat
tegenwicht anders zouden de
koersen behoorlijk dalen. Dat
tegenwicht bestaat uit over het
algemeen gunstige berichten uit
het bedrijfsleven over 1972.
Unilever spant hierbij natuurlijk
de kroon. De bedrijfwinst over
het vierde kwartaal 1972 was 19
procent hoger dan in hetzelfde
kwartaal van 1971; de winst die
aan aandeelhouders toekwam,
steeg zelfs 31 procent. Voor het
gehele jaar 1972 ging de be- Tot slot nog een paar klontjes uit
drijfswinst 13 procent omhoog de pap. Bioscooponderneming
en de winst die aan aandeelhou- Matubel steeg van ƒ181 naar
ders toekomt, 18 procent. Het is 210 in de verwachting dat de
koersstijgingen, als bleven zij
van bescheiden aard. Bij de uit
geversmaatschappijen konden
de koersen zich of handhaven of
zij stegen. Wisselend
beeld echter bij de aannemings
maatschappijen waarbij het wel
opviel dat Bredero behoorlijk
gevraagd werd tegen oplopende
koersen. De scheepvaartfondsen
konden ook aantrekken, met uit
zondering overigens van Hol
land Amerika Lijn. Zo af en toe
komt de buitenlandse kooplust
voor onze scheepvaart weer
overwaaien.
geen wonder dat hierdoor het
dividend omhoog ging: van
6,20 (31 procent) naar ƒ6,71
(33,55 procent). Uiteraard rea
geerde de beurs hierop: donder
dag was de koers voor unilever
opgelopen tot ƒ157,50 tegen
ƒ154,50 vorige week vrijdag.
Gunstig nieuws was er ook weer
van de banken. Na de andere
grote banken heeft de Neder
landse Middenstands Bank me
degedeeld hoe 1972 geweest is.
En dat viel met een winststij-
nieuwe film Turks fruit eveneens
een kasstuk zal worden. Confec-
tieindustrie Macintosh doet het
op de beurs ook goed: in vier
dagen ƒ26 winst op ƒ222 op
donderdag. Fietsenfabriek Uni-
kap heeft meedegedeeld dat de
Verenigde Staten een goudmijn
voor de Fietsenexporteurs zijn.
De koersen stegen deze week
verder van ƒ361, naar 394,
Philips tabak liep van ƒ150
naar 185 ondanks het duitse
bod.
ging van 22 pet. natuurlijk erg Wat de obligatiemarkt betreft,
mee. De koers steeg deze week ziet het ernaar uit dat de ruim-
6,50 tot ƒ192 afgelopen don- te zich thans wat gestabiliseerd
derdag. Als wij verder vermei- heeft.
HORIZONTAAL
1 fundamentele regel
9 papierafmeting
17 Ierland
18 verfplant
20 rijstdrank
21 Ned. rivier
22 waterdoorlatend
24 soort kers
25 schrijfgerei
27 vogeleigenschap
28 lengtemaat
29 Germ, godheid
31 vochtig
32 omsingeling v. e. ves
ting
34 noot
35 ambtshalve
36 water in N.-Brabant
38 pers. vnw.
39 noot
41 cowboyfeest
42 waard
43 hoeveelheid
44 boom
46 vr. titel
47 landbouwwerktuig
49 voor de vuist
50 voormiddag
52 heildronk
55 geneesmiddel
57 vertrouwelijk
60 riv. in Italië
61 pl. op Ameland
63 schrede
64 knaagdier
66 steen
67 bijb. figuur
68 voorwerp
70 soort onderwijs
71 oude maat
73 kleding
74 plooi
75 deel
76 opgeld
77 gaaf
78 niet deskundige
80 vervoeronderneming
82 uitgave
84 godin
86 eikeschors
87 bedrog
89 sein
92 teleurgesteld
94 ogenblik
95 uitgave
96 pl. in Engeland
99 hoofddeksel
101 muzieknoot
102 familielid
103 aard. aanduiding
105 uitroep
106 riv. in Azië
108 onaangename geur
109 vlijt
110 lichaamsdeel
111 vaartuig
112 noot
114 getijde
116 noot
118 schijngestalte v.
maan
119 voorzetsel
121 uithangteken
124 jong dier
126 bij elkaar
129 boksterm
130 godin
132 kern
133 pl. in Zwitserland
135 rustplaats
136 omroepvereniging
137 deel v.h oog
139 familielid
140 iets zachter (muz.)
142 armzalig vertrek
143 tocht
144 patroon
145 vaartuig
146 vogel
147 kelner
149 tangens
151 godsdienst
153 herkauwer
155 op grote afstand
156 vaas
158 palingpen
161 onbep. vnw.
163 Ind. Chinees
164 voedsel
165 gek
167 ex-koningin
168 onaangename geur
170 gewicht
171 Franse N.V.
172 longziekte
174 bijwoord
175 godsdienst
177 drank
178 tweede zondag in mei
179 pl. in Drente
180 ezelgeluid
182 rund
183 voegwoord
185 voormiddag
186 titel
188 planteziekte
191 pl. in Spanje
193 graan
196 blijkens de akten
197 fraaie kleding
199 Japanse gordel
200 scherts
202 vruchtenat
203 projectieplaatje
204 denkbeeld
206 nalatig
208 drank
209 gezellig zonder veel
vormelijkheid
210 verbintenis
VERTICAAL:
1 Ned. provincie
2 gordel
3 zwaardwalvis
4 int. aand. v. e. wind
richting
5 bijwoord
6 geografische mijl
7 water in Utrecht
8 deel v. Spanje
9 plezier
10 vis
11 iets zachter (muz.)
12 man van adel
13 motorschip
14 vis
15 emmertje
16 tegenslag
19 soort koekje
22 soort onderwijs
23 vogel
25 bijvoorbeeld
26 int. aand. v. e. wind
richting
29 wild
30 voorzetsel
32 kleur
33 kleur
35 pl. in Gelderland
37 Noorse godheid
38 groot water
40 Europeaan
45 zak
48 pl. in Frankrijk
51 valse gelofte
53 voorzetsel
54 stoomschip
55 riv. in Italië
56 benedenwindse zijde
58 pers. vnw.
59 vogelprodukt
60 wildhandelaar
62 pl. in Friesland
64 harde buitenkant
65 telwoord
67 ijverig
69 schoorsteenkap
70 echtgenoot
72 deel v. e. vinger
73 scheepstouw
78 katheder
79 uitroep v. vreugde
81 pl. in Duitsland
83 drank
85 vaartuig
87 windrichting
88 bijvoorbeeld
90 getijde
91 uitgave
92 heilige
93 bijvoorbeeld
96 terdege
97 dief
99 wijnsoort
100 brandstof
102 Javaanse titel
104 stremsel
105 poging tot koop
107 hefwerktuig
113 geleedpotig dier
115 aanleg, talent
117 slotwoord
120 boom
122 waterstand
123 voor de vuist
124 noot
125 soort onderwijs
127 als boven
128 uitgave
129 jaarboek
131 vinnige opmerking
133 iedere dag
134 trede v. e. ladder
136 inham
138 Eng. titel
139 schaakterm
141 puistje
142 vaartuig
147 vermetel
148 flink
150 iemand die van zijn
geld leeft
152 sportploeg
154 kaart die men tegen
een ander kan uitspe
len
156 bezit. vnw.
157 achter
159 bijvoorbeeld
160 en andere
161 meterton
162 de onbekende
165 pl. in Afrika
166 por
168 rijzig
169 hijswerktuig
171 sportartikel-
173 oude vrouw
174 jongere broer of zus
ter
181 dringend verzoek
184 Europese hoofdstad
187 tijdelijk gebruik
189 militair
190 noot
191 hooistapel
192 regel
194 rund
195 in persoon
196 telwoord
198 bijb. figuur
200 verheugd
201 metaal
203 aanw. vnw.
205 ambtshalve
206 te zijner plaatse
207 titel
208 soort zeilboot
Oplossingen voor woens
dag 12 uur richten aan:
Leidse Courant, Postbus
Al eerder is in deze rubriek (er
kan overigens nauwelijks genoeg
de nadruk op worden gelegd)
gewezen op de mogelijkheden
die het biedverloop geeft met
betrekking tot het te volgen
speelplan. In het onderstaande
spel speelt vooral de zwijgzaam
heid van de tegenpartij een
voorname rol. Na de eerste
schermutselingen kan de zuid
speler hieruit enige conclusies
trekken, waardoor hij de kans
krijgt zijn contract te maken.
Toegegeven moet worden dat
het moeilijk is en het falen van
de leider moet hem dan ook niet
te zwar worden aangewreven:
Noord gever. Allen kwetsbaar.
NOORD
B 9 7 6 3 2
<3 V 10 8 5
O A V
DOOR W. LEURS
Het bieden:
Noprd Oost Zuid
pas pas 1 *0
4 pas pas
WEST
A 10 8
<5 62
O B973
H 10 7 4
OOST
V4
A3
O H 8 6 2
V 9 5 3 2
<2 HB974
O 10 5 4
A B 6
West kwam met troef uit. Oost
nam met het aas en vervolgde
met klaveren, die zuid met het
aas nam. Een kleine troef naar
de vrouw verwijderde de laatste
troeven en zuid vervolgde met
een kleine schoppen naar zijn
heer, door west genomen met
het aas. West speelde ruiten na
en zuid moest de snit proberen.
Oost nam echter m^t de heer en
schoppenvrouw betekende da
downslag. Zuid mocht zich te
récht beklagen over het slechte
zitsel. Zowel schoppenaas als
ruitenheer zaten verkeerd, maar
niettemin had hij een kansrijker
methode kunnen volgen.
Om te beginnen moet hij er van
uitgaan dat oost een klaverhon-
neur zal hebben. Als west H V
zou hebben gehad, was hij er
wellicht mee uitgekomen en het
naspelen van oost in slag 2 wijst
ook in die richting. Oost heeft
hartenaas laten zien en nu komt
het moeilijke punt in de redene
ring: als ruitenheer bij west zit
wordt het contract altijd ge
maakt, omdat er dan voldoende
entrees in noord aanwezig zijn
om de schoppenkleur met niet
meer dan twee verliezers te ont
wikkelen. Gevaar is er slechts
dan, als oost ruitenheer heeft.
Maar hls hij die heeft, dan kan
hij, gezien het voorgaande, niet
ook nog schoppenaas hebben,
want dan zou hij ongetwijfeld
hebben geopend.
Zuid moet er daarom op spelen
dat oost schoppenvrouw heeft.
Maar daarmee is hij er nog nit:
hij moet ook inzien op welke
manier dan de schoppenkl.eur
moet worden aangepakt.
Goed is, na hartenvrouw, schop
penboer voor te spelen en, on
geacht of oost de vrouw legt of
niet, een kleine uit zijn hand bij
te spelen. De pointe is, dat zuid
hiermee een belangrijk tempo
wint. Als oost met de vrouw
aan slag is, kan het naspelen
vah ruiten geen kwaad en in alle
andere gevallen heeft zuid de
tijd de schoppens vrij te spelen.
Als west de tweede schoppen
slag met het aas neemt en rui
ten vervolgt, moet zuid natuur
lijk niet meer snijden, maar het
aas leggen, een schoppen troe
ven en met een ingetroefde kla
veren naar noord gaan om op
de schoppens zijn ruiten af te
gooien.
Een van de grote problemen in
het schaakspel is een positionele
positie om te toveren in een
combinatierijke stelling. Zo'n to
venaar is de internationale
grootmeester Keres, die ondanks
zijn leeftijd hij is 57 jaar oud
een speler blijft van wereldni
veau. Keres demonstreert bij
herhaling dat hij een grandioos
kenner is van alle facetten van
het schaakspel. Levensgevaar
lijk is hij in posities, waar ken
nelijk niets aan de hand is en
Keres er toch in slaagt met tak-
tische finesses het spelbeeld te
zijnen gunste te veranderen en
dan op de combinatoire toer te
Een briljant voorbeeld is zijn
overwinning in het zojuist ver
speelde toernooi te San Antonio
op de Amerikaanse grootmees
ter Byrne. Een geweldige partij!
Wit: Keres (USSR)
Zwart: Byrne (USA)
Gespeeld in het toernooi te
San Antonio (Texas) 1972/'73
Grünfeld-Indisch
I. d2-d4 Pg8-f6, 2. c2-c4 g7-g6, 3.
Pbl-c3 d7-d5, 4. Pgl-f3 Lf8-g7, 5.
e2-e3 0-0, 6. c4xd5 Pf6xd5, 7.
Lfl-c4 Pd5-b6, 8. Lc4-b3 c7-c5
(Alles nog volgens het boekje)
9. 0-0 c5xd4, 10. e3xd4 Pb8-c6,
II. d4-d5 Pc6-a5, 12. Lcl-g5 h7-
h6, 13. Lg5-e3 Lc8-g4, 14. h2-h3
Lg4xf3, 15. Ddlxf3 Pb6-c4, 16.
DOOR W. J. MUHRING
Sr i I
t
Le3-cl Pa5xb3, 17. a2xb3, Pc4-d6,
18. Tfl-el Tf8-e8, 19. Lcl-e3 b7-
b6, 20. Le3-f4 Dd8-d7, 21. Tal-a4,
Ta8-c8. (Schijnbaar is er nog
niets aan de hand, maar in wer
kelijkheid is Keres doende een
offensief te ensceneren)
22. g2-g4 a7-a5, 23. Lf4-e5 Tc8-c5,
24. Ta4-f4, Lg7xe5, 25. Telxe5,
b6-b5, 26. Df3-e3, Dd7-c7, 27. Tf4-
f3, b5-b4, 28. Pc3-e2, a5-a4
(Op 28. .Kg7 was uiteraard
29. Pd4 gevolgd)
29. De3xh6 a4-a3, 30. b2xa3
b4xa3, 31. Te5-g5, a3-a2
(Tegen de dreiging alD+ is
schijnbaar niets bestand, maar
nu komt Keres met zijn lang
voorbereide combinatie)
32. Tf3xf7!a2-al Dame 33.
Kgl-g2 enzwart gaf zich gewon
nen. Op 33. .Pf7: beslist 34.
Tg6:+ en na 33. .Kf7: volgt
34. Dg6:+ en 35. Dg8 mat.
Met een fraaie komblnatie kan
de zwartspeler zijn tegenstander
tot overgave dwingen. De winst
voortzetting bevat een aantal fij
ne pointes. Het is een positie,
die ontleend is aan de partij Sè-
raut—Mariette, gespeeld in het
toernooi AJEC 1958.
Oplossing schaakraadsel
Zwart won als volgt; 1
Del:+! 2. Lel:, Lh2:t 3. Kfl,
Lg3! en het mat is niet meer te
pareren (bijvoorbeeld 4. Kgl,
Thlt!
I I 1
it i i
w mm, SSSsLr. aBSI
Stelling na 31. a3—a2
In de tweede groep van de halve
finale van het persoonlijke dam
kampioenschap van Nederland
1973, was de spanning in de
laatste ronde nog heviger dan in
de eerste groep. Hier waren nog
enkele kanshebbers voor de
hoogste plaatsen! In de laatste
zitting startten Bronstring, Var-
kevisser en Toet met elk tien
punten. Goeree en Prinsen be
gonnen met elk negen en Pal
mer en Otten met ieder acht
punten. Wat de Zuidhollandse
dammers niet mochten doen
was verliezen, want dan kwa
men Goeree en Prinsen bij winst
nog als eersten over de eind
streep. Bronstring en Varkevis-
ser namen geen halve maatrege
len en versloegen respektievelijk
De Jong en Haven. Toet deed
het wat rustiger aan en nam te
gen Otten genoegen met remise.
Hij had uitgerekend dat indien
Goeree en Prinsen ook op elf pun
ten zouden komen, hij door toe
passing van het Sonnenborn-Ber-
ger puntenwaarderings-systeem
toch de vierde plaats zou hebben
en daarmede in de einstrijd zat.
Dit zou voor Bronstring en Var-
kevisser ook wel zijn opgegaan
menen we. Prinsen en Goeree
hadden ieder natuurlijk het
grootste belang bij een overwin
ning, maar Prinsen kwam tegen
Pippel niet verder dan een pun
tenverdeling. De grote verras
sing had kunnen worden het
duel tussen Palmer en Goeree,
want hier had de man uit Huis-
sen een duidelijke winst in han
den. Zelf had hij daar dan wel
DOOR FREEK GORDIJN
niets aan gehad, want Prinsen
zou door toepassing van het SB-
systeem hebben gewonnen
maar het had de Almelo'er wel
een herkamp met Goeree be
spaard! De jeugdkampioen van
Nederland 1972 wist nog remise
te bereiken tegen Palmer en
aangezien het SB-systeem elk
een gelijk aantal punten aan
wees kwam er een barrage van
drie partijen die door Prinsen
met 4-2 werd gewonnen. De
strijd om de vierde plaats was
dus wel spannend geweest. De
positie in het diagram kwam
voor in de partii tussen Rudi
Palmer met wit en Anne
Goeree en geeft de stand weer
na zwarts 37. 24-29; 38. 33x24,
20x29; In deze stelling kan wit
in enkele zetten de winst force
ren, en wel door 27-22! Zwart
heeft nu twee voortzettingen: 6-
11 en 7-11. Op 7-11 speelt wit
eenvoudig 21-16 en het is uit.
Het lijkt alsof zwart zich kan
verdedigen door 25-30, 16x18, 30-
35, 22x11 maar zwart moet slaan
E
G
CS
|E C E
O C O
met 23x12! Een gezichtsbedrog
dat Palmer overkwam. Speelt
zwart 6-11 dan kan wit al direkt
een doorbraak nemen met 32-27,
23x32, 36-31, 17x28, 21-16, 32x21,
26x6! Maar fraaier na 6-11 is
voor wit: 39-34! en zwart heeft
nu een zet nl. 15-20. 21-16, 20-24;
de enige. 43-39! en zwart heeft
geen goede zet meer. Op 24-30
volgt eenvoudig 40-35 en op 14-20
volgt 32-27. De stand is totaal
uit. In de partij ging het verder:
39. 39-33, 14-20; 40. 33x24. 20x29;
41. 27-22, wit heeft nu gezien dat
hij op 7-11 kan voortzetten met
21-16, 6-11; Weer kan wit Winst
forceren als eerder aangegeven:
43-39; 15-20; 3:1-34, dreigt 32-37, 9
-14; 4943, 20-24: 43-39 en 't is uit.
In de partij nam wit de door
braak met: 42. 32-27, 23x32, 43.
40-34, 29x40; 44. 45x34, 17x28; 45.
21-16, 32x21; 46. 26x6, 19-23; Een
doorbraak naar veld 6 ten koste
van een of meer schijven is in
het praktische spel veelal een
riskante onderneming. 47. 43-39,
13-19; 48. 36-31, 19-24; 49. 31-27,
28-32; 50. 38-33, 32x21; 51. 16x27,
9-13; 52. 49-43, hier zou 49-44
veel sterker zijn geweest ware
het niet dat zwart dan remise
maakt door 23-29 en 7-11, 25x43.
Wit moet oppassen voor 13-18 en
23-29. 13-19; 53. 27-22, 23-28; 54.
22-!8, 12-23. 55. 33-22, 15-20; 56.
22-17, 7-11; 57. 17-12, 24-29; 58.
6x17, 29x40: 59. 12-8, 40-45; 60.
8-3, 23-29: 61. 17-12, 20-24; 62.
43-38, en hier werd tot remise
besloten. Een interessant eind
spel waarin nog wel wat te
grasduinen valt!
