Opstandige Indianen
gijzelen tien mensen
ÊciddcSotiACUit
Verkeerschaos in Londen
door spoorstaking
20 milj. meer
voor jeugd
en sport
Winter tot nu
toe droog
en zacht
Opstand niet-bezittende klasse
tegen wegblijven produktie
Jaar voor
man die
buurvrouw
blind sloeg
Piloot at
mensvlees
Kamer wijzigt
CRM-begroting
Klacht over
marteling
in Djakarta
DONDERDAG 1 MAART 1973
LEI USE COURANT
PAGINA 9
WOUNDED KNEE (AFP/U-
PI/ANP) Rond 300 Ogla-
la-Sioux-Indianen hebben de
handelspost van Wounded
Knee in de Amerikaanse
staat Zuid-Dakota bestormd
en houden tien mensen als
gijzelaars vast.
De Amerikaanse federale re-
cherce heeft verklaard dat
er af en toe geschoten wordt
en dat hierbij een man ge
wond is geraakt. De politie
heeft het Indianenreservaat
Pine Ridge, waarin Wounded
Knee ligt, omsingeld. Woun
ded Knee was in 1890 het to-
neel van een bloedige slach
ting onder de Indianen.
Aan de overval zijn een reeks
protestacties voorafgegaan,
die verband hielden met de
Black Hills in Zuid-Dakota,
speciaal in het gebied van de
beschuldiging van de India
nen dat zij bij het zoeken
van werk en huisvesting ge
discrimineerd worden.
De Oglala-Sioux eisen voor
vrijlating van hun gijze
laars: een hoorzitting in de
Senaat over de vorige en be
gin deze eeuw gesloten ver
dragen tussen de Indianen en
de blanken, die volgens de
Indianen niet zijn nageko
men, voorts een precies on
derzoek naar de officiële In
diaanse politiek van de rege
ring in Washington en ten
slotte een onderzoek van het
bestuur in de Sioux-reserva-
ten in Zuid-Dakota.
Er zijn in de Verenigde Staten
nog ongeveer 650.000 India
nen van wie 450.000 in reser
vaten wonen. De overigen
wonen in de steden. In 1897
was nog 59 miljoen hectare
grond in hun handen, tegen
1957 hadden zij nog maar 23
miljoen hectare om op te le
ven. De werkloosheid onder
de Indianen is 40 procent, te
gen een algemeen percenta
ge van 5 procent.
AMSTERDAM (ANP) - De 33-ja-
rige Amsterdamse inkoper Ja
cob R. een zwaar gebouwde
man die in Amsterdam-Noord
op oudejaarsnacht uit pesterij
vuurwerk ging afsteken op het
dak van een auto van -een buur
man, heeft een jaar gevangenis
straf gekregen. Toen de 58-jari-
ge mevr. H. Ordelman-Smit
naar buiten was gerend en hem
vroeg de auto van haar man
met rust te laten, sloeg hij haar
zo hard in het gezicht, dat zij
aan een oog blind is geworden.
Dè Amsterdamse rechtbank, die
dit vonnis gisterochtend bekend
maakte, gelastte bovendien de
onmiddellijke gevangenneming
van de verdachte, aangezien
vrees voor herhaling van de
zware mishandeling en de ver
nieling aanwezig werd geacht.
De verdachte, die wel naar de
rechtszaal was gekomen on
uitspraak aan te horen, was
kele seconden voor de rechters
binnentraden op aanraden van
zijn advocaat de gang weer op
gegaan.
Ik had de onmiddellijk gevangen
neming al verwacht", aldus
deze raadsman, ,,en ik kreeg
plotseling de zenuwen. Daarom
heb ik mijn cliënt aangeraden
zich uit de voeten te maken.'
ÏELLOWKNIFE (Reuter) De
piloot van een vliegtuig dat vo
rig jaar in het Canadese poolge
bied was verongelukt heeft bij
een onderzoek door de politie
toegegeven het vlees gegeten te
hebben van een van zijn dode
passagiers, een Britse verpleeg
ster, om zelf in leven te blijven.
De piloot is de 47-jarige Martin
Hartwell, die in november met
zijn vliegtuig verongelukte en
pas 32 dagen later met twee ge
broken benen werd gevonden.
De 27-jarige verpleegster Judy
Hill was bij het ongeluk omge
komen, een zwangere Eskimo
vrouw stierf twee uur later. Een
Eskimo-jongen David Kootook,
bleef nog 23 dagen in leven.
Prijsstijging
misschien iets
lager dan 8%
DEN HAAG (ANP) Minister
Langman acht het niet uitgeslo
ten dat de prijsstijging in 1973
minder dan acht procent zal be
lopen. De bewindsman sprak
deze verwachting uit tijdens het
debat over de begroting van
economische zaken vannacht in
de Tweede Kamer.
Hij schreef dit niet ongunstige
beeld toe aan de devaluatie van
de dollar, die een ruilvoetverbe
tering tot gevolg heeft gehad.
Overigens verhulde de minister
niet dat de betalingsbalans na
delige gevolgen van de devalua
tie ondervindt, terwijl ook de
werkgelegenheid nadelig wordt
beïnvloed-
bij, nadat gisteren de spoorwegstaking in Enge-
Van onze correspondent Roger Si
mons
LONDEN In Groot-Brittannië
werd gisteren een onmetelijke
verkeerschaos geschapen door
een nationale spoorwegstaking
van een dag tegen de inflatiepo-
litiek van de conservatieve re
gering Heath. 29.000 treinbe
stuurders weigerden te werken
omdat hun eis voor een basis-
loon van 40 pond per week afge
wezen wordt. De spoorwegen
kunnen niet meer dan 34 pond
per week betalen.
Er reed geen enkele trein. In
Londen werd de situatie nog be
moeilijkt door een gelijktijdige
staking van de helft van de
treinbestuurdes van de onder
grondse.
Duizenden automobilisten die het
centrum van de hoofdstad pro- Nogal gelaten lieten de treinreizi-
beerden te bereiken en er na gers dje gisteren tevergeefs naar
hun werkdag weer wegwilden. de Britse stations waren geko-
De Italiaanse.Amerikaanse mafia
leider Frank Coppola ver
scheen gisteren voor een recht
bank in Rome die zijn verzoek
tot vernietiging van verbanning
naar een Noordintaliaans dorpje
behandelde. Frank Coppola werd
in 1970 de Verenigde Staten uit
gewezen.
Bruidje
van 12 jaar
ZARAGOZA (AP) In Zaragoza
is,' naar een Spaans persbureau
heeft bekendgemaakt enige da
gen geleden de 12-jarige Maria
del Mar Calleja Araiz getrouwd
met de 18-jarige huisschilder
Manuel San Soro.
DEN HAAG (ANP) De Tweede Alle door mevr. Gardeniers-Be-
Kamer is gisteren akkoord ge
gaan met een verhoging van de
subsidies voor het jeugd- en jon
gerenwerk, club- en buurthuis
werk, subsidiëring van investe
ringskosten van sportorganisa
ties. de aankoop van natuurter
reinen en op het welzijns-ac-
commodatiebeleid. Deze wijzi
gingen van de CRM-begroting
belopen een bedrag van 20 mil
joen gulden.
De CRM begroting werd door de De door de Kamer aangenomen
rendsen (KVP) voorgestelde
wijzigingen werden door de Ka
mer overgenomen. Daartoe be
hoorde ook het voorstel tot ver
hoging van de begrotingspost
voor de muziekscholen. Tegen
deze verhoging (met 500.000,-)
verklaarden zich de fracties
van WD, BP, SGP en CHU,
twee leden van de AR P-fractie
en zes leden van de KVP-frac-
tie.
Kamer zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen. De fracties
van PPR, PSP en Boerenpartij
kregen de aantekening zich
daartegen te hebben uitgespro
ken. Het PvdA-kamerlid Voogd
deelde mee, dat de PvdA-fractie
dit jaar voor goedkeuring van
deze begroting stemde, omdat
door de aanvaarding van een
groot aantal wijzigingsvoorstel
len „duidelijke verbeteringen"
daarin werden aangebracht.
.wijzigingen in de CRM-begro
ting hebben ook betrekking op
o.m. de subsidie-verlening aan
de vormingscentra. Het oor
spronkelijk uitgetrokken bedrag
wordt verhoogd met 2 miljoen
gulden en gebracht op een to
taal-bedrag van 25.136.000,
ook op de rijksregeling subsidië
ring landelijke organisaties op
het gebied van de lichamelijke
opvoeding en sport (verhoogd
met 1.000.000,—).
veroorzaakten reusachtige ver
keersopstoppingen.
Talrijke mensen hadden 's mor
gens wel vijf uur nodig om op
hun werk te komen, 's Avonds
vroeg het minstens even veel
tijd om weer naar huis te gaan.
Duizenden Britten deden zelfs
geen moeite. Zij namen een
vrije dag en bleven thuis.
Gisteravond nam het Lagerhuis
de omstreden anti-inflatiewet
aan, waarmee lonen en prijzen
binnen de peken woden gehou
den.
de staking over zich heen
feomen. De treinen bleven stil
DJAKARTA (AFP) Een veer
tienjarige Indonesische jongen
van Nederlandse afkomst, Ro
nald van Blijenburgh is mishan
deld door vier politiemannen die
hem wilden laten bekennen dat
hij heï brein achter een gevange
nisopstand en lid van de verbo
den Indonesische communisti
sche partij (PK1) was, zo meld
de het Indonesische dagblad Be-
rlta Buana.
Volgens het blad is de jongen ge
slagen, geschopt, met sigaret
tenpeuken gebrand en met elek
triciteit gefolterd. Dat gebeurde
vier dagen na de opstand van
560 gevangenen in het hoofdbu
reau van politie in Djakarta. De
moeder had Ronald in septem
ber naar het politiebureau ge
bracht omdat hij aan morfine
was verslaafd.
Een woordvoerder van de politie
van Djakarta deelde mee dat de
politie onderzoekt of de verwon
dingen van Ronald door politie-/
mannen zijn toegebracht of dat
hij die opliep tijdens het gevan-
genisoproer.
Alpinisten
omgekomen op
Malterhorn
ZERMATT (AP) Twee Britse
bergbeklimmers zijn bij een af
daling van de Matterhorn door
een lawine overvallen en ge
dood, aldus heeft de politie van
morgen bekendgemaakt.
Een lijk is geborgen door een red
dingsploeg, die van een helikop
ter gebruik maakte.
Betalen voor milieu
Sinds niet alleen kleine actiegroepen in Nederland weerbaar zijn voor
het behoud van natuurschoon en een leefbaar milieu, worden er
door de milieubeschermers belangrijke successen geboekt. Dit komt
niet in de laatste plaats, omdat de publieke opinie door krantenarti
kelen en radiouitzendingen (waarbij VARA's ,,Weer of geen
weer" zich onderscheidt) wakker zijn geschud.
Hierdoor konden bijvoorbeeld de olieboringen op Ameland, Leidse
Baan, Ameliswaard en de riviergronden onder de rook van Rotter
dam „nationale kwesties" worden.
Gemeenschapszaak
Maar waartoe de publieke opinie minder gemakkelijk te brengen is.
blijkt te zijn de overtuiging dat de hele natie moet meebetalen. Dit
om te zorgen dat ons milieu niet alleen leeft bij de gratie van een
opwelling, maar blijvend beschermd kan worden.
Voor de praktijk kan men het beste weer een vergelijking maken: een
goed milieu is in gelijke mate een gemeenschapszaak als het onder
wijs of de werkgelegenheid. De financiële consequenties ervan moe
ten we in evenredigheid met zijn allen dragen; voor een deel mag
bovendien een ieder die op bijzondere wijze van het milieubehoud
profiteert, in de vorm van een soort „profijtaanslag" gevraagd wor
den om een extra bijdrage ter bekostiging van bijzondere voorzie-
Nederland
ningen.
Op die manier valt het duurder worden van autogebruik i
te verdedigen; zijn ook prijsstijgingen welke voortvloeien uit het
zwaarder worden van lasten op gemotoriseerd vrachtvervoer rede
lijk. De bijzondere beschermende maatregelen waartoe de overheid
ons bedrijfsleven verplicht, zullen eerst voor rekening moeten komen
van de winst (wat de marge voor loonsverhogingen kan verklei
nen), maar daarna ook in de prijzen en tarieven afnemers en ge
bruikers toeberekend mogen worden.
Te rechtvaardigen
Toeristen- en kampeerbelasting vallen zeker te rechtvaardigen, wan
neer plaatselijke autoriteiten de baten daarvan benutten voor de no
dige voorzieningen ten bate van het milieu. Anders wordt de zaak,
wanneer de autoriteiten lasten gaan opleggen onder het motto „mi
lieubescherming", maar het beschikbaare geld gaan aanwenden
voor taken welke daarmee weinig of niets te maken hebben.
Wanneer de overheid terecht de milieubescherming tot een na
tionale taak proclameert, moet ze door haar optreden geen begrips
verwarring wekken. Want dan belemmert ze bij de gemiddelde Ne
derlander de juiste opvatting, dat ieder hetzijne heeft bij te dragen
tot een leefbaar klimaat voor déze genwratie en de verdere toe
komst
DE BILT De afgelopen drie
wintermaanden december, ja
nuari en februari hebben veel
zacht weer gebracht, maar ook
veel somber weer, hoewel de
hoeveelheid neerslag toch niet
groot was.
De temperatuur was in De Bilt
gemiddeld bijna een graad bo
ven normaal, de winter van vo
rig jaar was nog iets zachter.
In alle drie de wintermaanden
was het weer over het algemeen
aan de zachte kant, vooral in
januari was dat het geval.
Strenge vorst is maar weinig
voorgekomen, maar toch vroor
het in De Bilt nog op 42 dagen
tegen op 43 dagen normaal.
Het was minder somber dan In de
winter van het vorige jaar, die
in dit opzicht een record heeft
gebracht, maar toch scheen de
zon in De Bilt nog maar 131 uur
tegen 167 uur normaal. Decem
ber was nogal zonnig, januari
en februari brachten daarente
gen veel somber weer. De zon
bleef op 43 van de 90 dagen die
de drie wintermaanden telden,
onzichtbaar tegen op 36 dagen
normaal. Regen en sneeuw zijn
voornamelijk in februari geval
len. December en januari waren
droge moanden. Gemiddeld
over het gehele land genomen is
bijna 120 mm neerslag gemeten
tegen 175 mm normaal.
Bij de algemene verkiezingen die gisteren in de Ierse republiek wer
den gehouden is een record-opkomst geregistreerd. De Fianna Fall
partij van premier Lynch, die op de foto zijn stem uitbrengt, zag de
record opkomst als een verheugend verschijnsel. In het kader van
haar pogingen een absolute meerderheid in het 144 zetels tellende
parlement te behalen. Vanavond zal de uitslag van de verkiezin
gen bekend zijn.
Op 15 maart
studentenmars
naar Den Haag
AMSTERDAM (ANP) Het lande
lijk Overleg van Grondradcn
(LOG) organiseert voor 15
maart een protestdemonstratie
van studenten in Den Huag te
gen de 1000-guldenwet. Het LOG
hoopt dat de demonstratie het
sluitstuk wordt van de acties
aun alle universiteiten tegen an-
tlboycotmaatrcgelen voor dit
studiejaar. Van Amsterdam.
Rotterdam, Groningen en Wage-
ningen staat vast dat de be
stuurscolleges geen maatregelen
tegen boycotters meer zullen
De colleges van bestuur van alle
universiteiten en hogescholen
komen morgen in Utrecht bij
een om zich over de problema
tiek van de duizend gulden col-
legegeldwet te beraden.
BERLIJN (UPI) De Westduitse
justitiële autoriteiten hebben
hun speurtocht naar Martin
Bormann, Hitiers plaatsvervan
ger, Beëindigd met een vcrklu-
ring dat het vorig jaar in Ber
lijn gevonden skelet dat van
Bormann is.
De harde maatregelen die de
Surinaamse overheide heeft
aangekondigd tegen wat
zij noemt „terreurdaden"
tonen aan dat het verzet
van de bevolking toeneemt.
Formeel zijn de stakingen
voorbij en hebben de vak
bonden verloren. Maar van
een overwinning van de re
gering is geen sprake. De
structurele problemen en
de sociale onrust blijven
bestaan. De grote winst
van het arbeidersconflict,
dat Suriname bracht op de
rand van een economische
en politieke instorting, is
echter dat overheid en be
volking werden geconfron
teerd met de harde nood
zaak tot drastische hervor
mingen over de gehele li
nie. Hervormingen waarop
in het verleden herhaalde
lijk werd aangedroneen.
Door gebrek aan financiële
middelen, moed en weder
zijds vertrouwen, konden
niet worden gereali
seerd. In Suriname is men
er niet voldoende van door
drongen dat drastische so-
Arbeidsconflicten in Suriname zullen heviger worden
1972 nauwelijks nieuwe initiatie
ven tot stand. De belangrijkste
redenen zijn: gebrek aan kapi
taal, gebrek aan efficiency en
management, volkomen vestar-
de bureaucratie, besluiteloos
heid en sorrputie, die begint bij
de eenvoudige ambtenaar en
eindigt bij topfunctionarissen in
overheidsdienst en in het politie
ke leven.
In Suriname is het dan ook be
kend, dat zonder „tjoekoe"
(steekpenningen) ieder plan, of
nieuw project, of aanvraag voor
ciale- en economische her
structurering op korte ter
mijn gerealiseerd moet
worden, indien het land
niet voortdurend ten prooi
wil vallen aan stakingen,
rassenrellen, met uiteinde
lijk een steeds verder af
glijden in een wanhopige,
uitzichtloze situatie.
De waarschuwingen in deze rich
ting waren de afgelopen jaren
terug te vinden in rapporten
van de Wereldbank, het Euro
pees Ontwikkelingsfonds, de
verslagen van het Centraal
Planbureau en de Centrale
Bank van Suriname. Het tragi
sche lot van deze rapporten is
dat de gegevens niet voldoende
zijn doorgedrongen tot de ver
antwoordelijke politici, beleids
functionarissen en de vakbon
den. Of het moet zijn dat dezen
de waarschuwingen, gebaseerd
op reële feiten, te schokkend von
den om ze door te geven aan de
bevolking uit vrees voor een
golf van verontwaardiging met
als uiterste konsekwentie een
enorme explosie van onlusten.
Maar zelfs indien deze informa
tie wordt achtergehouden, of
niet wordt vertaald op het ni
veau van de bervolking, dan nog
geeft de dagelijkse praktijk vol
doende aanwijzing voor snel
overschakelen op een nieuwe
orde.
De dagelijkse praktijk toont aan
dat de kosten van het levenson
derhoud in vier jaar stegen met
vijftig procent, de werkloosheid
ging tot 25% van de beroepsbe
volking. dat de produktie van
de bedrijven daalt en de renta
biliteit steeds geringer wordt.
De dagelijkse praktijk toont aan
dat Suriname met zijn Westeu-
ropese consumptiepatroon zich
met zijn bestedingen vooral
richt op luxe artike'en en le
vensmiddelen uit Europa en
Amerika. Dit betekent dat het
land jaarlijks voor miljoenen
guldens aan levensbehoeften
moet importeren. In 1970 werd
dan ook voor 48 miljoen gulden
aan artikelen geïmporteerd die
het land zelf zou kunnen produ
ceren. Het betreft artikelen als
vlees, vis, granen, groenten en
fruit. En dit ondanks het feit
dat 27% van de beroepsbevol
king is de agrarische sector
werkzaam is.
Bovendien heeft de produktie in
de verschillende sectoren van
de economie gedurende de afge
lopen tien jaren geen merkbare
positieve resu'taten opgeleverd.
Hoewel enkele industrieën een
gunstige ontwikkeling hebben
doorgemaakt, zijn er andere die
een teruggang hebben ondervon
den, zoals de bauxietproductie.
Er kwamen in de jaren 1965 tot
STEEKPENNINGEN
In Paramaribo ontmoetten wij on
langs een Surinaamse zaken
man, die door hard werken in
Nederland zijn sporen heeft ver
diend en enkele bloeiende zaken
wist op te bouwen. Met enkele
landgenoten wi'de hij in zijn ge
boorteland een agrarisch pro
ject opzetten, om de export van
groenten en fruit van de grond
te helpen. Het project werd op
gezet door Suriname en Neder
landse deskundigen, die er goe
de perspectieven in zagen.
Twee jaar geleden vroeg de za
kenman landbouwgrond aan in
erfpacht of te koop. Zowel over
heidspersonen als politici had
den hun volle steun toegezegd.
Tot vandaag heeft de zakenman
geen uitsluitsel gekregen op zijn
aanvraag voor de bedrijfsgrond.
In die tussentijd hebben wel
zakenlieden, politici, artsen,
ambtenaren en leden van de
rechtelijke macht gronden toe
gewezen gekregen. De enige
„medewerking" die de zaken
man kreeg was, een aantal ver
zoeken om commissariaten en
adviseurschappen teneinde het
project te begeleiden. De zaken
man zei „neen" omdat hij dui
delijk voelde in welke richting
werd gezinspeeld. Hij kan dan
ook tot in lengte van dagen
wachten op de toewijzing van
de aangevraagde bedrijfsgrond.
ELITE
Biimen deze ontmoedigende situa
tie moet er jaarlijks gezorgd
worden voor het creëeren vun
5000 arbeidsplaatsen voor jonge
ren die de scholen verlaten.
Door wie? Het bedrijfsleven
heeft reeds moeite het hoofd bo
ven water te houden en kan niet
15000 per gecreëerde plnnts In
vesteren. De Overheid heeft ge
brek aan financiële middelen en
haar functionarissen onderhou
den vaak al te nauwe banden
met de gevestigde handelsklas-
se, die niet zal tolereren dat
concurrerende binnenlandse be
drijven de lucratieve import de
das zullen omdoen.
De moeilijke situatie waarin hel
land zich bevindt, gevoegd bij
de problemen die de rassenstel-
lingcn tussen Hindoestanen en
Creolen met zich meebrengen,
en de onzekerheid over de toe
komstige staatskundige verhou
ding met Nederland hebben de
afgelopen weken de arbeidende
en werkloze massa gemobili
seerd. Getracht werd tot een
nationaal protest te komen.
Een nationaal protest dat zich af
zet tegen de regering Sedney en
indirekt tegende sterke man
van Suriname, de leider der
Hindoestanen, Jnggernath
Lachmon. Immers, was het niet
deze regering, die in 1969 aan
het bewind kwam en beloofde
de Augiusstal van voorganger
Pengel op te ruimen en een
nieuwe orde tot stand te bren
gen? In haar overmoed heeft
deze regering de problemen
ernstig onderschat, daarom is
van de nieuwe orde niets te
rechtgekomen. Het is de vraag
of toekomstige regeringen op
korte termlln de morende,
niets bezittende k'asse een bete
re toekomst kunnen bieden. En
of de vervreemding tussen elite
en massa tot stilstand kan wor
den gebracht.
SIG. W. WOLF
