Gary Jonland: hippie
met schaatsaanleg,
aar zonder toekomst
SCHAAKSIMULTAAN WERD
EEN WARE HAPPENING
Raak
weer pas
op dreef na
achterstand
5 dagen
Terschelling
Hij
IZATERDAG 17 FEBRUARI 1973
LEIDSE COURANT i
DEVENTER Temidden
van het uniform in trai
ningspakken gehulde
schaatsenrijdersgilde valt
de Amerikaan Gary Jon
land onmiddellijk op. Een
oude trui, boven een tot de
draad toe versleten spij
kerbroek en Zweedse
klompjes. Het is de dracht
van een hippie. Die indruk
wordt nog verstevigd door
de wijduitgekamde krullen
en het hippe ronde brille
tje. Niet allen qua uiterlijk
is Gary Jonland een
vreemde eend in de
schaatsbijt, ook zijn pres
taties en vooral de manier
waarop hij zijn weinige
successen bij elkaar heeft
gestreken vallen ver buiten
het normale schaatspa-
troön.
Want verraste hij als totaal onbe
kende niet ruim een jaar gele-
supporters
laar Houtrust
:N HAAG Eastern Airlines,
iet Amerikaanse pilotenteam,
ramt volgende zaterdag met
;en vliegtuig vol supporters
laar Nederland vliegen. De
iloeg speelt dan op Houtrust
:ijn enige wedstrijd in Europa
egen Raak ijshockey. De Ame-
■ikanen komen vrijdag aan en
irtrekken zondag weer.
^eer ongelijk
Transol RZ
MSTERDAM De commissie
van beroep van de Nederlandse
(Basketbal Bond heeft ook het
eede appel van Transol RZ
r aanleiding van het gebeur-
bij de wedstrijd TRZ—Fiat
•s afgewezen.
mmissie had al de uitspraak
ian de protestcommissie, dat de
j^öor TRZ gewonnen wedstrijd
opnieuw moet worden vastge
steld bekrachtigd. Frank Horton
luldig aan het incident waar-
>r Tom Chestnut van Fiat
Stars mede uit het veldv werd
gestuurd, behoudt de hem door
de straf- en geschillencommissie
ran de NBB opgelegde schor-
ling.
commissie van beroep bepaal
de dat de opschorting van de
ipgelegde straf, vier wedstrij-
i schorsing, waarvan twee
rwaardelijk, zal eindigen op
ftUi februari.
«jTaylor contra
''jl Riessen in de
«1 tennisfinale
rwJoPEN'HAGEN Roger Taylor
jen Marty Riessen hebben de fi-
j nale bereikt van het prof. tennis
in Kopenhagen. De 31-
(jarige Roger Taylor versloeg in
de halve eindstrijd de als twee-
de geplaatste Brian Fairlie met
j64, 6—4. Taylor had eerder de
geplaatste spelers Okker en Cox
verslagen. Marty Riessen kwali
ficeerde zich voor de met 50.000
jFTdollar gedoteerde finale door in
Jdne sets (6—4. 3—6. 6-4) te
'winnen van Ken Rosewall.
I Tips Hilversum
.VERSUM Eland Is morgenmld-
ag weer favoriet. Nu gaat het om
prijs van vijfduizend gul-
Grote Prijs der Winterfa-
Kitty Six O Cart-Prijs 1: Jacke! Ha-
over. Isis Du Coq D'Or en Julia 13.
mateurwinterkampioenschap V-
let trio: Janny P, Jonas en Impe-
tur. Maria Christina-Prljs 1: Ido
'••'n-ver. I n Irrest en Gioleling S.
Hligence-Prljs: met trio; Impala,
tnalhan en Jvanovna Heather.
'te Prijs der Winterfavnrleten
Eland, Alglon en Chrlstlaan de Wet
"ars Habanera en Val De Vrie.
tweede afdellni
1 5 Dagen genieten op het
8. 4 eiland aan de Golfstroom,
Volledig verzorgd, dus incL
logies, maaltijden en reis:
f^.1 van elk
station.
Vertrek dagelijks t/m 10 mei
7x1 1973.
Alle informatie in dc brochure
-.Toeren met NS" op de
8x3 stations.
Loting ritten
500 meter: p J. Ferens (Pol)—Cas-
sidy (Can); 2. Lake (G.Br.)—
we): 3. Lavroesjkln
5. Salakka (Fin)—Tosiolll (Ito:.
6. Martsjiel (Rus)—Tsjou Wel
Tsjang (Chl): 7. Suzuki (Jpn)—
Stortholl (Noo)S. Kuipers
(Ned)—Jonland (V.S.); 9. Kron-
fuss (Oos)—Schwar/. (W-Dld):
10 Sandys (G.Br.)—Coates
(Aus): 11. Bollerud (Noo)
Krienbühl (Zwl); 12. Tsjou Hoea
(Chl)—Van Dijk (Ned): 13. Hie-
tala (Fin)—Ciaeson (Zwe): 14.
Kleine (Ned)—Ivanov (Rus): 15.
Liebchen (Pol)—Lanlgan (VS.):
16. Hagen (Non)—Kobayashl
(Jpn): 17. Cassan (Can)—Gloder
alleen.
De loting voor de 5000 meter is: p
1. KleineStorholt: 2. Kobayashl
—Sandys: 3. KronfussLanigan;
4. Stensen—Tonlolli5. Liebchen
—Lavroesjkln; 6. Cassidy—Salak
ka: 7. Ciaeson—Van Helden: S.
Kondakov—Bollerud9. Kulper-
saTsjou Wel Tsjang: 10. Van
DijkJonland: 11. GloderFe
rens: 12. Lake-Hietala13.
Kraus—Hagen; 14. Coates—
Fransson: 15. Cassan—Ivanov;
17.
bansson; 20. Suzuki allee
den de suptoppers Zimmerman,
Ron Nooitgedagt en Johan Gra-
nath. Hij deed dat met tijden
die hem gelijk hoog op de we
reldranglijst plaatsten. Wat im
mers te denken van een tijd
van 39,7 op de 500 meter, een
tijd van 1.19,3 (waardoorhij
zich bij de top 10 aller tijden
schaarde) op de 1000 meter en
3.03,7 op de 1500 meter. En dit
jaar reed hij dn Davos over de
vijf kilometer de acceptabele
tijd van 7.40,9.
,De tien kilometer ,heb ik nog
nooit in mijn leven gereden. Ik
hoop in Deventer voor de eerste
maal die afstand af te leggen.
Dan zal ik me wel bij de eerste
zestien moeten klasseren",
grijnst de 20-jarige Amerikaan
die ondanks zijn jeugd al aan
stoppen denkt. „Acht, er zijn
vee! belangrijker dingen in het
ieven dan schaatsen alleen. Mo
menteel zit ik in militaire dienst
en daar krijg ik veel faciliteiten
om deze sport te beoefenen,
maar als straks over een paar
maanden mijn diensttijd erop
zit. dan wil ik gewoon weer se
rieus gaan studeren. Tenslotte
moet ik aan mijn toekomst den
ken, en die ligt in Amerika. Dus
ik peins er niet over om een
paar maanden per jaar naar
Europa te trekken om daar ein
delijk eens goed het schaatsen
rijden te gaan beoefenen. Al zou
ik dat ergens wel willen. Want
echi, ik ben ervan overtuigd,
dat als ik gerichte training ont
ving, ik veel verder zou kunnen
komen. Nu doe ik tenslotte alles
rr.aar op mijn eigen houtje. Ik
heb nie eens een trainingspro
gramma of zo. Van de zomer
heb niet eens een trainingspro-
week een stukje te fietsen aan
mijn conditie gewerkt. Dat is
alles".
Gary Jonland grijnst weer. De
Amerikaan met onmiskenbaar
veel aanleg voor het schaatsen
gaat in Deventer va nstart zon-
GARY JONLAND
der al te veel illusies. Dat is lo
gisch, want zijn voorbereiding
tart alle moderne methodieken.
En de prestaties die hij heeft
gehaald spruiten zuiver voort
uit zijn grote talent.
„Mijn hele aanpak van het
schaatsenrijden is heel amateu
ristisch. Dat weet ik. Maar wat
moet ik anders. Ik ben voor
Amerikaanse begrippen nog in
een gunstige positie omdat ik
maar 200 km van de ijsbaan in
Sqauw Valley afwoon. Daardoor
kan ik nog wel eens wat meer
dan andere Amerikanen trainen.
Maar ook dat trhinen is gewoon
minder geworden sinds mijn
enige tegenstander van formaat
Dan Caroll wegens een kniebles
sure met schaatsen is gestopt,
nu win ik in Amerika vrijwel
alle afstanden. En dat is niet
goed om vooruit te gaan".
Door gebrek aan tegenstand is
Gary Jonland, zoals schaatsken-
r.ers dat zo vlotweg zeggen, op
een been kampioen van de Ver
enigde Staten geworden. Hij
veroverde daardoor het recht
deel te nemen aan het wereld
kampioenschap der sprinters en
dat van de all rounders.
Het wereldkampioenschap bij de
sprinters werd voor Jonland een
grote deceptie. „Ik werd 20ste.
Het ging dat weekend helemaal
niel. Want eerlijk, ik zou qua
tijden toch tot de beste vijf
moeten behoren. Ik won bijvoor
beeld in Amerika altijd van de
sprinters Blatchford en Lyman,
die momenteel zijn verbonden
aan de prof schaatsbond. Bij
dat kampioenschap van de
sprinters kon ik het echter ge
ween niet maken. Ik denk dat
het komt door het gebrek aan
wedstrijden, het gebrek aan be
geleiding en onvoldoende trai
ning.
voordelig uit met NS
ZisSi-
DEN HAAG Voor de
dertiende achtereenvol
gende keer is gister
avond de V D simul-
taantoernee in Den
Haag gehouden. Dit
schaakfestijn, dat elk
jar meer deelnemers en
toeschouwers trekt en
dat mede wordt voorbe
reid door onze krant, is
voor wat betreft het
aantal deelnemers en de
belangstelling van kij
kers een geweldig suc
ces geworden. Ook hier
was het Spassky-Fischer
effect zeer duidelijk
merkbaar. Ook de na
men van de simultaan-
spelers, waaronder de
grootmeester Ljubomir
Ljubolevic, stond garant
voor een show, waarvan
enkele honderden actie
ve en passieve schakers
volop hebben kunnen ge
nieten.
Na afloop, omstreeks twaalf
uur, verzuchtte een versla
gen deelnemer in de overvol- Het schaakevenement bij Vroom en Dreesmann werd geopend door de Joegoslavische ambassadeur Mi
le lift: „Dit soort wedstrij- lutinovic, die hierbij wordt geassisteerd door zijn landgenoot en grootmeester Ljubojevic.
den moet toch meer worden
georganiseerd. Waarom kun
nen wij wel elke week naar
voetbal- handbal- of welke
balwedstrijd dan ook en
moeten wij weer een jaar
wachten op zo'n simultaan".
Een simultaan' aan ruim hon
derd borden is dan ook een
ware schaakhappening voor
deelnemers en voor toe
schouwers. De spanning op
de gezichten van de zwoe
gers (schaken is werkelijk
aangenaam zwoegen van' de
eerste tot de laatste zet)
stijgt, naarmate de groot
meester het bord, het eigen
bord, nadert. De omstanders
ondergaan die stijgende
spanning ook, maar op een
geheel andere wijze. Zij zijn
niet rechtstreeks bij het ge
beuren! betrokken, maar zij
leven intens mee met „de
schapen die ter slachtbank
worden geleid". Want dat is
het. De deelnemers spartelen
tegen, bieden weerstand en
rekken het onafwendbare
laatste oordeel. Zij worden l
„opgebracht", allemaal
de toeschouwers zijn getuigt
van het onontkoombare.
De belangstelling geldt vooral
de wijze waarop de executie
zal plaats vinden .Het
schaakspel kent ontelbare
manieren waarop zijn beoe- Kick Langeweg bij zijn pogingen één van zijn jeugdige tegenstanders tot overgave te dwingen. Langeweg
fenaars kunnen worded uit- eindigde met de maximale score van 100 procent.
geteld, En juist de manier
waaróp boeit zowel de recht
streeks bij het evenement be
trokkenen als de passieve re
creanten. Twee honderd en
drie doelpunten op één
avorid. Het schaakspel is een
intelligent kijkspel aan het
worden.
Ljubolevic lijkt een beetje op
de legendarische oud-wereld
kampioen Tal. Hij is ook een
„lichtgewicht", met de
arendsbllk van een meedo
genloze killer. Niet snel,
maar wel verschrikkelijk
nauwkeurig. De jonge groot
meester, die heel snel in de
schaakwereld omhoog schiet,
ondervond fraaie tegenstand
van Alexander Münninghoff,
me auteur van de bestseller
„Fischer".
Na een zeer felle aanval te
hebben gekeerd, gelukte het
de succesvolle publicist tot
een tegenaanval te komen,
die tenslotte, onder grote be
langstelling van de kijker,
gewelddadig doorsloeg.
Moerwijk-speler De Koning
werd, na aanvankelijk kan
sen te hebben gehad, op een
bijzonder gehaaide wijze tot
remise gedwongen.
Rosetto, de Argentijnse groot
meester, lijkt uiterlijk een
onaandoenlijk mens. Hij is
een heer, die onder alle om
standigheden de schijn van
onbewogenheid weet te hand
haven. Zijn stijl is gewiekst,
maar niet spectaculair. Hij
loopt zijn rondjes, één hand
in de zij, plichtmatig cn op
zijn hoede.
>n pluim tenslotte verdient
de veertienjarige Henk Jou-
stra- Zijn vader en Oom ver
loren, resp. van Rosetto en
van Ljubojevic, maar zelf
hield hij de eer van de fami
lie hoog door gedecideerd te
winnen van Van Scheltin-
«a!
uitslagen van de
Ljubomir LJnboJevlc: 36 ge
peeld. 32 gewonnen, remise te-
A. de Roo en J Th. de K.v
K en verloren van G. Halve
A Münninghoff.
1500 meter heeft met al deze
nadelen ook te kampen in De
venter. Grijnst hij weer: „Ik
weet nog niet eens hoe ik het
moet versieren om een schema
te krijgen van de vijf kilometer.
En weer flitst een lachje achter
zijn brilletje. Gary Jonland ta
kes it easy.
Hij weet dat er als Amerikaan
weinig te veranderen is aan zijn
sportieve nood. „Schaatsenrij
den beeft in Amerika geen toe
komst. Ga maar na. Er is maar
één 400 meter baan in het hele
uitgestrekte land. En er is nie
mand die geld wil steken in een
tweede, want die levert beslist
geen winst op. Nee, de Aemeri-
kanen interesser zich alleen
maar voor ijshockey en kunst
rijden".
BERT VOSKUIL
Nederlandse
renners in
aeliterhoede
MALAGA De Belg George Pin-
tens heeft de Ronde van Anda-
lusië gewonnen. De laatste eap-
pezege ging naar Plntens' Roka-
doploeggenoot Rik vun Linden.
Het betekende de derde rltwlnst
voor Van Linden voor Rokado,
dat deze zesdaagse wielerronde
heeft beheerst
Van de Nederlandse deelnemers
eindigde Matthijs de Koning als
beste op de elfde plaats met een
achterstand van ruim zeven mi
nuten. Krekels werd 13e. De
eindklasseringen van de overige
leden van de Nederlandse ploeg
zijn: 33. Wagtmans op 17.51; 35.
Vrancken op 18.22; Koeken op
20.05; Pustjens op 21.02; Spei-
gens op 29.42; Van Pol op 34.49.
34.49.
s won
DEN HAAG Hijs Veronica
heeft gisteravond de vriend
schappelijke ontmoeting tegen
het Schotse Fife Flyers met
11—0 gewonnen. De tussenstan
den waren 3—0, 5—0, 3—0,
Autocoureur
omgekomen
Monza De Engelse autocoureur
William Davis is gisteren tij
dens een uithoudingsproef op
het circuit van Monza om het
leven gekomen. David was lid
van een team van vier rijders
dat twee wagens een maand
lang non stop wilden laten rij
den.
De 30-jarige Brit verloor het le
ven toen hij in een bocht de
macht over zijn stuur verloor.
Hij overleed ter plaatse.
Fautcux heeft de laatste tijd een groot aandeel in het herstel van
Raak. Niet alleen zijn scoringsdrift maar ook zijn technische stick
vastheid straalt zelfvertrouwen op de ploeg af.
DEN HAAG Raak dat de laatste tijd erg productief is
schijnt telkens een mentale tik nodig te hebben om zijn
ware gezicht te kiinnen laten zien. Dat was dc afgelopen
woensdag tegen Den Bosch zó en gisteravond tegen Luik
herhaalde zich deze voorstelling.
De agressieve Belgen: Morissett
cn Lamontagne toonden aan te
doen te hebben met een tegen
stander, die niet alleen hard en
meedogenloos kan ijshockeyen
maar ook elke kans kan benut
ten als het meezit. Van deze in
druk schrok Raak wakker. Met
grote geestdrift werd een tegen
offensief ingezet, waarvan de
resultaten snel merkbaar wer
den Een taktische vondst van
coach Dale Sproule hees bij
Rank de vlag in top. Niet de er
kende schutters maar verdedi
ger Ken Brown sloop tweemaal
dicht bij het Luikse doel rond.
De list werd ten succes: de
stand stond 2—2. vanaf dot mo
ment was Raak een andere
ploeg. Doelman Andrews wat
een klasse heeft deze man!
was weer eens grandioos op
dreef, behalve een moment in
de eerste helft, toen Morissett
raakprikte en de aanvallers van
Rnak deden zelfbewust hun
pl'cht. Van der Zweep. Mcdo-
r.ough, Fauteux en weer Mcdo
nough brachten de Haagse for
matie op veilige afstand: 6—3.
Dc twijfel over de winnaar van
deze wedstrijd verdween in de
2dp helft definitief, toen Lee
Ir.glis en Larry van Wieren er
vrij simpel 8—3 van maakten.
De rest van het spelverloop was
een bekeken zaak met weinig
hoogtepunten. Technisch was
Raak beter en kon alleen de
Luikenaar Yvon Bergeron zich
met de Hagenaars meten. Een
moment in de derde speelperio
de kwamen de emoties wel los.
Toen lag Larry van Wieren, die
te veel strafminuten kreeg, in
een stevig handgemeen gewik
keld met de Belg Gilles Moris
sett. De scheidsrechters brach
ten alleen de andere spelers tot
bedaren cn lieten belde kem
phanen elkaar rustig op het ge
zicht slaun. John van der
Zweep, die dat al te dol vond,
zei er wat van en kreeg tien
strafminuten. De daders elk
twee. Op zulke momenten vraag
je je af of scheidsrechters bij
ijshockey niet eerder en beter
zouden moeten ingrijpen. Het
scoreverloop na 8—3 was: Ber
geron 84, Inglis 94, Van
Wieren 104. Inglis 111. La
montagne 11—5, Bergeron 11—6,
Bergeron 11—7.
HANS DE BRUYN
