Merijntje Gijzen
van A. M. de Jong
komende winter
op tv door VARA
KRO schoot in
de roos met
Familie Ashton
Grote en kleine
vogels, een
vrolijke parabel
van Pasolini
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 15 FEBRUARI 1973
HILVERSUM - Begin 1974 hoopt
de VARA-televisie de tv-bewer-
king van Merijntje Gijzen van
A. M. de Jong (1886-1943) op het
scherm te brengen. Het zal een
serie van 11 delen worden, ieder
met een lengte van 50 minuten.
Dat betekent in totaal ongeveer
9 uur televisie.
Regisseur en bewerker is Kees
van Iersel, die al lang heeft ge
dacht over een tv-bewerking
van Merijntje, met alle vragen
daaraan verbonden: waar vind
je de goede lokatie, waar vind
ik Merijntje, hoe geef ik weer
wat A. M. de Jong geschreven
en- bedoeld heeft?
Uit niet minder dan 272 jongens
werd tenslotte de 10-jarige Jan
Ligthart uit Steenbergen gese
lecteerd voor de rol van Merijn
tje Gijzen. Zijn 13-jarige dorps
genoot Koos Gorissen speelt de
rol van Merijntjes broer Ar-
jaan. De ouders van Jan Ligt
hart zagen aanvankelijk niet
veel in het plan, maar na een
gesprek met regisseur Van Ier
sel en een psycholoog hebben ze
graag hun toestemming gege
ven.
Vader Ligthart (leraar aan de
MAVO in Steenbergen): Jan
heeft in sommige opzichten wel
wat van Merijntje, hij is fanta
sievol en heeft ook die onbevan
genheid. Jan Ligthart is overi
gens een gewone aardige jon
gen, met gewone interessen. Hij
houdt veel van lezen, rolschaat
sen en televisiekijken. Andere
belangrijke rollen in de serie
worden vertolkt door Leo
Beyers (bekend uit Waaldrecht
als de recidivist) als De Kruik,
Piet Römer als Flierefluiter, Jantje Ligthart uit Steenbergen gaat de rol van Merijntje Gijzen
André van den Heuvel als Me
rijntjes vader, Kitty Janssen als
moeder, Paul Brandenburg als
Simpele Fons en Eric Plooyer
als de jachtopziener. Daarnaast
verwacht Vart Iersel nog zo'n
200 mensen voor het stuk nodig
te hebben.
In zijn boek noemt A. M. de Jong
geen plaatsnamen, maar hij
geeft wel aanduidingen waar
door het duidelijk is dat een en
Nieuw-Vossemeer afspeelt. Na
de Watersnood in 1953 was er
zowat niks meer over van
Nieuw-Vossemeer, maar na heel
lang zoeken hebben Van Iersel
en de zijnen tenslotte een plekje
gevonden dat geschikt was voor
de televisie-opnamen: het Bier
huis bij het Beneden Sas.
de buurt van Aan de lokatie moest letterlijk
Regisseur Kees van Iersel brengt Merijntje Gijzen in beeld.
nog wel het een an ander ver
timmerd worden, voordat die in
gebruik kon worden genomen
voor de opnamen. Sommige za
ken waren wat al te modern,
electrische lantaarnpalen, geas
falteerde wegen en luidsprekers
moesten worden gecamoufleerd.
Overigens is het dorp waarin Me
rijntje Gijzen en de zijnen wo
nen, zo rond de eeuwwisseling,
fictief. De karakters die A. M.
de Jong beschreven heeft, de
pastoor, Merijntje, de Kruik,
Flierefluiter, zijn echter volop
„levend" en mét de maatschap
pelijke toestanden van toen, de
mensen, hun opvoedingsmetho
den, hun religie, zijn' ze niet
zonder meer in de periode rond
1900 vast te pinnen, maar zou
den ze zeker ook in onze tijd
herkenbaar zijn als „echte men
sen", van vlees en bloed. Dit is
een' van de factoren waardoor
A. M. de Jong's boeken boven
de gewone streekroman uit
steken.
Jan Ligthart spreekt een West-
Brabants streekdialect. Voor het
tv-stuk is echter een dialect
nodig, wat ook voor de niet-Bra-
bantse kijker begrijpelijk is. Re
gisseur Van Iersel wil in geen
geval van ondertitels gebruik
maken'. Daarom heeft hij de ge
meentesecretaris van Nieuw-
Vossemeer, die een kenner is
van de dialecten in de streek,
bereid gevonden, het boek voor
te lezen en op de band te zetten
en de moeilijke Brabantse woor
den te vervangen door begrijpe
lijke Brabantse woorden. Aldus
ontstaat een gemiddeld Bra
bants. zonder de authenticiteit
geweld aan te doen.
Kees van Iersel maakte de tv-be
werking naar de boeken Het
Verraad, Onnozele kinderen,
Flierefluiters Oponthoud en In
de draaikolk.
Produktieleider is Edwin Prins.
Filmcamera: Jan Kloek.
Familie Ashton bijeen voor een staatsieportret.
(Van onze omroepcorresponden-
te).
HILVERSUM Met de Engelse
Granada Television-productie
Family at War, of zoals wij het
noemen de Familie Ashton,
heeft de KRO midden in de roos
geschoten. De serie geniet een
aanzienlijke populariteit en
wordt ondanks het ongunstige
tijdstip van uitzending, van
19.00 tot 20.00 uur, door een re
delijk aantal tv-genieters regel
matig bekeken. De Binnenhof-le
zers kennen de Familie Ashton
ook van de publicaties in feuil
letonvorm in onze krant.
sers bombardementen boven Li- oorlogsjaren zo veel van hoor-
verpool uitvoerden, werden ach- den, deze vijf jaar van barre el-
terhaald. lende doormaakten".
De Familie Ashton is het grootste
spektakelstuk dat Granada Tele
vision ooit maakte. In deze
enorme tv-serie fabriek werden
o.m. Coronation Street en de
Onedin Line vervaardigd. De
produktiekosten waren uitzon
derlijk hoog: 1 miljoen Engelse
Ponden voor 52 afleveringen.
Kosten noch moeite wetden ge
spaard om de serie zo perfect
mogelijk te maken. Zo zijn bijv.
duizend acteurs en actrices ge
test voordat men een definitieve
rolverdeling op papier zette. Op
vallend is dat enkele spelers ge
kozen werden, die vrijwel geen
bekendheid genoten. Ook aan de
attributen werd alle aandacht
besteed. De voorbereidingen na
men maanden in beslag. Men
wilde tot iedere prijs voorko
men, dat de kijkers, die de oor
logsjaren zelf hebben meege
maakt, onnauwkeurigheden of
onwaarheden zouden ontdekken.
Via advertenties kwam men in
het bezit van authentiek oor
logsmateriaal, zoals Duitse
tanks en gasmaskers. De kle
ding, kapsels en levenswijze uit
die tijd werden uitvoerig bestu
deerd om tot een waarheidsge
trouwe reconstructie te komen.
Zelfs de uren waarop de Duit-
De
die deze serie voor de
KRO aankocht is Fred Bredsch-
neyder, chef filmzaken bij deze
omroep. „Het is min of meer
een toeval", vertelt hij, „dat
juist de KRO deze serie kreeg.
De AVRO had de eerste claim,
maar kon de serie lij verband
met Peyton Place niet plaatsen.
De serie had bij de voorverto
ning een enorme indruk op mij
gemaakt. Ik was wild enthou
siast. De KRO kreeg de Familie
Ashton en ze hebben er achteraf
geen spijt van gehad. Het aan
kopen van series blijft een gok.
Populariteit bij het kijkerspu
bliek hangt namelijk niet af van
kwaliteit. Een serie kan aan
slaan omdat het telkens lelijk
weer is als hij op het scherm
komt. Bij de keuze ga ik uit
van mijn eigen voorkeur. Ik
moet er bescheiden aan toevoe
gen dat dit de beste weg is ge
bleken. De Familie Ashton
bracht me in verrukking door
het uitstekende typische Ertgel-
se spel, door de puntgave ver
zorging, maar op de allereerste
plaats omdat het onderwerp me
bijzonder aansprak. Veel Neder
landers zullen hetzelfde gevoel
hebben. Eindelijk zien wij nu
eens met onze eigen ogen hoe
de Engelsen, waar wij in de
De stamvader van de Familie
Ashton is de 47-jarige
John Finch. Tijdens de
oorlog kwam hij als marinier
vaak in zijn geboortestad Liver
pool. Zijn keuze viel op deze
stad en niet op het veel meer
voor de hand liggende Londen,
opdat het filmen in de Engelse
hoofdstad moeilijkheden zot
leveren. In de oorlogsjaren
schreef hij vele brieven over
zijn belevenissen aan zijn moe-
Deze uitvoerige correspondentie
vormde jaren later de basis
voor de serie. John Finch was 21
jaar toen de oorlog eindigde.
Hij werd bibliothecaris, daar hij
aan zijn verhalen nog geen
droog brood verdiende. De door
braak voor Finch kwam toen
hij terug in zijn geboortestreek
een verhaal over mijnwerkers
aan de televisie verkocht. Het
spel sloeg zo aan dat de maat
schappij hem uitnodigde voor
Coronation Street te gaan
schrijven. Tweehonderd afleve
ringen van deze serie staan op
zijn naam. Eindelijk kon hij
van zijn pen leven. Finch mikte
met de Familie Ashton zeer be
wust op de grote hang naar nos
talgie bij de wat oudere kijkers,
Hij slaagde in zijn opzet.
Miriam Makeba doorbreekt boycot met eigen plaat.
Miriam Makeba
doorbreekt
boycot in V.S.
(Van onze show-redactie)
NEW YORK De Zuidafri-
kaanse zangeres Miriam Make
ba gaat haar volgende lang
speelplaat zelf uitgeven. Dit om
de boycot te breken die in de
Verenigde Staten tegen haar is
ingesteld na haar huwelijk met
Stokely Carmichael, de woord
voerder van de Black-Panter
beweging.
Op en coktainlparty zei Miriam
Makeba: ..Toen ik trouwde, vat
ten bepaalde mensen mijn hu
welijk erg persoonlijk op annu
leerden concerten die ik zou ge
ven en speelden mijn platen niet
„Kurhaus Adieu'
begint later
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Het KRO-pro-
gramma „Kurhaus Adieu" moet
toch wijken voor de TROS. In
plaats van tien voor half negen
begint de muzikale show vanuit
het Kurhaus nu om negen uur.
Brandpunt, dat oorpronkelijk in
de pauze de achtergronden van
de Kurhaussluiting zou belich
ten, schuift naar voren. Het
tweeëneenhalf uur durend feest
programma zal nu zonder on
derbreking worden uitgezonden.
De KRO is tot deze stap verplicht
door de programma-coördinatie
commissie, die de klacht van de
TROS, die om toen voor half
negen „Op losse groeven" uit
zendt, honoreerde. De KRO
heeft tegen deze beslissing
officieel protest ingediend. Het
bevreemdt de KRO temeer, om
dat vorige week vrijdag nog op
beide zenders een carnavalspro
gramma werd uitgezonden zon
der enige tussenkomst van de
commissie. Ook in januari, toen
op Ned. I en Ned. II tegelijk
aandacht werd besteed aan
circus, is er niet opgetreden.
NEDERLAND I
Beertje Colargol, jeugd
Zwijgen is goud, oude
films
Popeye
Journaal
Berichten uit de samen
leving
All in the family, comedy
serie
Namens John Fleming,
documentaire
Uccelacci e Uccellini, film
Journaal
20.00 Journaal
20.21 De natuurgebieden,
documentaire
21.10 En nu mijn verzoek,
muziek
21.45 Nader bekeken
22.10 Naar het beloofde land,
documentaire
23.00 U schrijft ons
NOS
23.15 Den Haag Vandaag
23.25 Journaal
BELGIË NEDERLANDS
NEDERLAND II
NOS
i 18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
EO
19.05 EO-kinderkrant
19.30 Christelijke sport in Den
Helder
14.00
17.00
15.00
19.43
19.45
20.10
20.40
21.50
22.30
Schooltelevisie
Schooltelevisie
De Fabeltjeskrant
Calvin en de kolonel,
tekenfilm
Tienerklanken
Gastprogramma
Zoeklicht
Mededelingen
Journaal
Wachtwoord, quiz
Een hele ervaring
Première, nieuwe films
Journaal
NEDERLAND I
NOS
11.10 Schooltelevisie
1 18.45 Ti-Ta-To\*enaar
18.55 Journaal
VARA
19.05 Popzien
20.00 Journaal
20.21 Met de muziek mee
21.15 Ironside, detectiveserie
22.05 Een klein uur U
i 22-55 Journaal
21.35 Het geheim van de Nijl,
documentaire
22.35 Sport
NOS
22.55 Uit de kunst
23.25 Journaal
BELGIË NEDERLANDS
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Calimero
19.10 Robinson Crusoë op de
schaats
20.00 Journaal
20.21 3x1 1, gevarieerd
14.00
17.00
18.00
18.05
18-20
18.50
19.20
19.33
19.45
20.10
20.55
21.40
Schooltelevisie
Schooltelevisie
De Fabeltjeskrant
Filmmuseum van de sc> 4
terlach
Technisch Engels
Documentaire
Ziet u er wat In?
Zoeklicht
Mededelingen en wes»-
bericht
Journaal
Oorlov er. vrede, tv-serie
Panorama
Portret van Mstislav Ros-
tropovitch
Journaal
HILVERSUM 1
Midinger
de Partij
18.20 Uitzen-
de Ar-
18.00 Nieuws. 18.11 Radioj
IlUeke
dlne
beid. IKOR18.30 Kleur - informatie
kerk én samenleving. NCRV: 19.00
Zonder vijven en zessen: Informatie
over moderne ontwikkelingen in het
nderwijs. 19.20 De kerk vandaag -
zaken ter discussie. NOS: 19.50 Den
indaag. AVRO:
0.05 Radiojournaal.
elektronische muziek. 22.55 i
Dichter bij de muziek: nieuwe lli
gÉÉB of songs. 23.20 (S) 1
muziek. 20.36 (S) De laars op de
nek. serie-hoorspel (dl. 20). 21.00 (S) HILVERSUM 3
Regio-Rechtstreeksgevarieerd pro-
18.02 Joost de Draayer
HILVERSUM 2
18.00 Nleui
Show. TROS: 19.00 Nleu-
U spreekt met Piet. 20.00 Nlei
20.02 Poster. 21.00 Nieuws. 21.01
Apollo XXI, vervolghoorspel (22)
21.30 Kabaretteketet. 22.00 Nieuws
22.02 De Hugo van Gelderen Showj
met o.a. de Nederlandstalige
Tien. 22.55 Mededelingen.
Nieuws. 23.02 T...S...T..:
Sport-Tijd, met sport en mi
24.00 Nieuws. 00.02. Aktua.
Jazz-Slr. 00.55-01.00 Nieuws.
HILVERSUM 1
9.00 (S) Vingervlug: klassieke
moderne kamermuziek. NOS: ü.zu
Wat heeft dat kind?: pedagogische
10.00 (S) Voor de kleuters. 10.10 Ai
beidsvitaminen (gr). (11.00 Nieuws:
11.03-11.06 Radiojournaal). 11.30 (S)
Horlepiep: volksmuziek. 11.55 Beurs
berichten. NOS: 12.00 Blik op de
wereld: Informatief programma.
Overheidsvoorlichting: 12.30 Recht
en slecht, praatje. 13.00 Nieuws.
VARA: 13.11 Dingen van de dag.
NOS: 13.25 Toerisme: toeristische
Informatie uit binnen- en buitenland.
13.50 Van Ta-ta-ta tot totale taal:
een rubriek over het leven In de
taal. 14.00 (S) Muziek uit de Middel-
ntaren uit alle deler
land en veel muziek. (16.00-16.02
Nieuws). VPRO: 17.00 Vrijdag: recht
streeks programma met politieke
analyses, reportages, achtergrondin
formatie en telefonische reakties
(17.30 Aktualltelten, 17.55 Mededelin-
muziek (gr.). 7.30 Nieuws.
EcLo. 7.50 (S) Badlnerie (klasslel
muziek (gr.). 8.24 Overweging. 8.1
Nieuws. 8.36 Gymnastiek voor
hulsvrouw. 8.45 Moeders wil ls we
9 40 Schoolradio. 10.00 (S) Aubade
klassieke muziek (gr.). (Om
gevarieerd programme [ft
met om 12.22 WIJ van het land;
12.26 Mededelingen voor land- r
tuinbouw; 12.30 Nieuws: 12.41-12.»
Echo en 13.00-13.05 Raden maar...
14.00 Schoolradio. 14.30 (S) Interke
kaal op vrijdag: licht muzlekprO'
gramma met om 15.30 Nieuws. 17.0!
Zonder grenzen: rubriek over miss!»
en zending. 17.10 (S) Metropole
Nleut
17.3
HILVERSUM 3
HILVERSUM
8.00 Nlei
Tussen thee en koffie.
Nieuws.) 10.00 Nieuws. 10.03 De i
zikale fruitmandverzoekplatcni
gramma van en voor ziek
NCRV: 11.00 Nieuws. 11.03 Popcorn
12.00 Nieuws. 12.03 Bij Barend. 13.
Nieuws. 13.03 Hiep hiep hit hoera
Internationale hitlijsten. NOS: 14.0
Nieuws. 14.03 Felix Meurders
AVRO: 15.00 Nieuws. 15.03 Tos
Twenty: De amerikaanse hit-parad«
16.00 Nieuws. 16.03 Top Twenty - d
engelse hit-parade. 17.00 Nleuwi
17.03 Radiojournaal. 17.06 Postbu
700: verzoekplatenprogramma.
De enige hulp die Miriam Makeba
in de Verenigde Staten nodig
heeft, is die van een distribu
teur.
WK-schaatsen
op televisie
(Van onze correspondent)
DEVENTER Het is
thans definitief, dat de
wereldkampioenschap
pen schaatsen in Deven
ter vrijwel rechtstreeks
op de televisie zullen wor
den uitgezonden. In een
gesprek bereikten de NOS
en de Deventer organisa
toren hierover overeen
stemming.
Het uitzendschema ziet er
voor beide dagen zo uit:
zaterdag van 15.00—16.30
uur; zondag van 13.00
13.45, van 14.30 tot 15.30
uur, van 15.0016.25 uur,
flitsen in het programma
NOS-kiosk en van 16.35
tot het eind van de we
reldkampioenschappen.
Negen landen nemen de
uitzending over. Daarvoor
zijn 16 tv-reporters naar
Deventer onderweg.
Leo Beyers (de nieuwe directeur van de Nieuwe Komedie te Scheveningenspeelt in het tv-spel Merijntje
Gijzen de rol van De Kruik.
Radio King nieuwe piraat
HILVERSUM Nederland krijgt er over zes weken een nieuwe pira
tenzender bij. Het zendschip Galaxy gooit eind deze week het anker
uit voor de kust van IJ muiden.
Onder de naam van Radio King zal vanaf de Galaxy op de 266 meter
middengolf popmuziek worden uitgezonden. Zaakwaarnemer is Ren-
die Vassiel, een ex-medewerker van Radio Caroline. Binnen zes we
ken is het schip zendklaar.
Behalve één nachtelijke vertoning
enkele jaren geleden tijdens de
Filmweek Arnhem is „Ucceliac-
ci e uccellini" (Grote en kleine
vogels) van Pier Paolo Pasolini
nooit in Nederland geweest. Niet
zo verwonderlijk als men be
denkt dat het toch wel een ech
te praatfilm is hoewel met een
vrolijke ondertoon, waarin de
twijfels van de links georiën
teerde auteur-filmer duidelijker
dan in elk ander werk van zijn
hand naar voren komen.
Pasolini Iaat een oude man - wij
len de Italiaanse komiek Toto in
een serieuze rol - samen met
zijn zoon door de wereld trek
ken. Zij krijgen gezelschap van
een wijze, sprekende raaf. die
het tweetal iets tracht bij te
brengen aan de hand van para
bels. Zij steken er niets van op.
Ned. I, 21.45 uur.
Zwijgen is goud
Maarten van Rooijen toont frag
menten uit oude films, waarin
„In naam der wet" wordt opge
treden.
Ned. 1, 19.20 uur.
All in the family
In het bedrijf waar Archie Bun
ker werkt zijn ontslagen geval
len. Hij maakt zich nu zoveel
zorgen dat hij *9 nachts niet kan
slapen. Midden in de nacht ijs
beert hij door de woonkamer...
Ned. I, 20.35 uur.
Namens
John Fleming
bond NW een portret van Joht
Fleming, 28 jaar, draaier
Werkspoor Weesp. Hij werd on
langs benoemd als voorzitwt
van de bedrijfsledengroep in d<
fabriek, waar hij werkt.
Ned. 1, 21.00 uur.
De
natuurgebieden
In Noord- en Zuid-Amerika ziJr
gebieden, die nog niet in aanra
king zijn gekomen met de bf
schaving. In zo'n gebied,
Grand Canyon, heeft de
een film opgenomen.
Ned. 11, 20.21 uur.
En nu
mijn verzoek
De sopraan Maria Laulaa,
jeugdkoor Holy Sound, de ba!
bariton Jaap Hunze en organif
Bert Matter vervullen vanavon
de muzikale wensen van ki;
kers.
Ned. 11, 21.10 uur.
Naar het
beloofde land
Vanuit Rusland vertrekken n<
regelmatig Joden via Wen<
naar Israël. Een cameraploj—
van de BBC begeleidde 20 M
groep en filmde de verwacht*^
gen. die soms wel, soms of
uitkwamen.
Ned. 11, 22.10 uur.
