Vietnam:
Europa
wat
nu?
Mieke houdt van haar knorrige vrienden
WIE WAARBORGT
DE VEILIGHEID?
„GEORGE HEEFT
AL WEL KAPSONES"
ZATERDAG 27 JANUARI 1973
Van een onzer redacteuren
DEN HAAG Het akkoord
over een wapenstilstand in Viet
nam is gereed gëkomen. Morgen
zwijgen voor het eerst sinds vele
jaren de wapens op dat ver
minkte oorlogsterrein. Er komt
i eind aan de dodelijke regen
Amerikaanse explosieven,
brandbommen en splinterbom-
m, aan de gruwel van de me
thode van overkill, het meer
slachtoffers maken dan nodig
voor het te bereiken doel. En
daarom ondanks de ontzetten
de vernieling die is aangericht,
i ondanks de verwachting dat
het akkoord geen einde zal bete
kenen voor de binnenlandse
twisten is enige dank op zijn
plaats omdat een einde is geko-
aan de gruwelen van de
laatste jaren.
nensen die er het meest van
te lijden hadden, waren de Viet-
namezen zelf. Zij die het mmst
i staat waren zichzelf te laten
horen de dorpelingen en de
stadsbevolking van Zuid-Viet-
mogen nu hopen op een
minder onzeker bestaan.
Hun land is overigens in een
puinhoop veranderd. Dorpen en
gehuchten zijn aangevallen door
de Vietkong, uitgebrand door
Amerikaanse bommen, heroverd
door Zuidvietnamese troepen,
is niet eenmaal gebeurd,
r vele malen. De provinciès
die het dichtst bij de noordgrens
liggen, zijn vrijwel geheel ver
woest. De oogsten zijn jaren
achtereen verloren gegaan, gro
te aantallen mensen zijn dak
loos, verminkt, gescheiden van
hun familie.
In het noorden ls de schade nau
welijks minder. De oorlog heef
er niet de handel ten gronde ge
richt, zoals in het zuiden is
beurd, maar de bombardemen
ten en de blokkade hebben he
transport ontwricht, vele duizen
den gedood en het land gedwon
gen te leven in een oorlogseco
nomie. De hele krachtsinspan
ning van Noord-Vietnam i
richt geweest op de oorlog en de
poging om het zuiden te verde
len of te veranderen. Die strijd
is noch gewonnen, noch verlo
ren.
Maar terwijl de Vietnamezen als
volk rechtstreeks zijn getroffen,
zullen de gevolgen van deze oor
log zich over de hele wereld
doen gevoelen. Nooit meer, ten
minste in deze eeuw, zullen de
Amerikanen aan een oorlog be
ginnen buiten Noord-Amerika of
Europa. Zelfs de binding met
Europa is beschadigd, meer dan
de meeste Europeanen zich al
gerealiseerd hebben.
Welke uitleg er ook komt van de
bombardementen in de laatste
oorlogsfase, er bestaat een hard
nekkige achterdocht dat Nixon
bijna niemand geraadpleegd
heeft, zelfs niet in het Witte
Huis. De vraag lijkt gewettigd
'of de Amerikaanse president,
die het bevel voert over een al-
leven ontdaan.
les vernietigende kernmacht,
geen gehoor geeft aan advies.
De vraag is pijnlijk, maar zal
gesteld moeten worden.
Ter rechtvaardiging van Nixon
zal gesteld worden dat zijn be
sluit vruchten heeft afgeworpen.
De Noordvietnamezen zijn weer
aan de conferentietafel gaan zit
ten, maar het is niet zeker dat
dit een gevolg is geweest van de
bombardementen. Maar zelfs
dan is het optreden van de Ame
rikaanse luchtmacht in de laat
ste oorlogsfase verachtelijk en
onmenselijk geweest. Er werd
gebruik gemaakt van een over
dadig geweld om een beperkt di
plomatiek effect te bereiken.
Er zaten ook fundamenteel foute
kanten aan deze oorlog. De
Amerikanen hebben van het be
gin af niet beseft dat de sociale
en politieke structuur in Zuid-
Vietnam te zwak was; de Ame
rikanen hebben bijna voortdu
rend op los zand gebouwd. In de
tweede plaats hebben zij niet be
seft dat de oorlog gevoerd moest
worden door een reeks kleine
gevechten in moerassen, rimboe
en rijstvelden. De oorlog kon
niet gewonnen worden door
bombardementen die het land in
een ruïne veranderden. Tamelijk
laat, twee jaar na de interven
tie, is McNamara dit gaan in
zien. Hij heeft geprobeerd het
overdadig gebruik van zware
wapens te beperken, maar na
het Tetoffensief in 1968 zijn de
aanvallen opnieuw in hevigheid
toegenomen. De overweging
werd weer, dat stukken land
verwoest moesten worden om
gered te kunnen worden.
Voor Europa blijft de vraag of
Nixon, als hij zelfstandig is op
getreden tijdens de decembercri-
sis, dit ook zou doen bij een Eu
ropese crisis. Laten we hopen
dat de omstandigheden die een
dringend presidentieel besluit
noodzakelijk maken, ver weg
zijn. Want nog steeds voert de
Amerikaanse president het bevel
over het grootste kernwapenar
senaal van de hele wereld, ter
wijl de hele strategie van de
NAyO berust op de waarborg
van deze Amerikaanse kernwa
pens.
Voor zover bekend, zijn de be
veiligingssystemen voor de kern
wapens ontworpen om te voorko
men dat er een onjuist gebruik
gemaakt kan worden van Pola
ris, Poseidon of andere wapens
door een generaal, admiraal, en
om te voorkomen dat iemand bij
vergissing op de atoomknop
drukt. Of er een soortgelijk be
veiligingssysteem bestaat om
een onstuimige beslissing van de
president te voorkomen is niet
bekend. De Nationale Veilig
heidsraad wordt verondersteld
bij elke belangrijke crisis in
contact te staan met de presi
dent, maar hij heeft geen over
wicht op hem. De meest effec
tieve veiligheid zou bestaan in
een adequate kernmacht bij de
tegenpartij. Maar de Noord-Viet-
namezen hadden er geen.
Er is misschien niet veel dat de
regeringen van de NAVO-landen
zouden kunnen bereiken. Nixon
sluit zich af voor elk advies.
Maar een tijdige raadpleging
van de bondgenoten zal noodza
kelijk zijn bij de komende voort
gezette besprekingen met het
Warschaupact, de voorbereiding
tot een Europese veiligheidscon
ferentie en de besprekingen over
wederzijdse troepenverminde
ring.
De strijdkrachten van Rusland
en de landen van het Warschau
pact heben een groot overwicht
op de westerse strijdkrachten,
maar gelukkig bestaat er min
der kans dat zij die gaan ge
bruiken dan 10 of 20 jaar gele
den. Voor West-Europa wordt nu
de vraag van belang of het al
dan niet formeren van een klei
ne kernmacht noodzakelijk
wordt. Die vraag zal men, zij
het met tegenzin, onder ogen
moeten zien. Want nu de conflict
haard van Vietnam dan wel
niet is gedoofd, don toch heel
wat lager gaat branden, komt
onze eigen veiligheid weer in de
schijnwerpers van de belangstel
ling te staan. Vietnam gaat zijn
eigen lot bepalen. Voor Europa
lijkt do tijd voor een eigen
standpunt ook te gaan aanbre
ken.
Zuidvietnamese moeders en hun
ken bij bombardementen
bunkers hoeven te zoe-
BARNEVELD „Ik vind het
vreselijk al die belangstelling
voor mij en mijn varkens. Ik
wil niets ten nadele van U zeg
gen, maar als U niet was geko
men had ik de varkensschuur
kunnen schoonmaken en nu
moet ik dat straks doen." Dit
recht-voor-de-raapse binnenko-
mertje doet iedere andere ver
welkoming vergeten. Mieke Ro-
mijn zit tegenover me op de
bank in de woonstede van een
Barneveldse boerderij. £e kruist
haar spijkerbroekbenen en zegt:
„U heeft geluk gehad, er heerst
jeukpest in de buurt, maar wij
hebben er nog geen last van.
Het is alleen dubbel oppassen
want anders sterven me alle
biggetjes".
Mieke Romijn schudt even haar
zeventien jaar jonge hoofd,
wrijft een blonde haarlok in een
andere verkeerde richting en
geeft dan een korte causerie
over de aardse wezens waarmee
zij haar puberjaren verslijt:
varkens.
„Men zegt vaak", zegt Mieke
om dingen alvast recht te zetten
voordat zij krom gaan staan,
„Dat ik een varkenshoedster
ben. Dat is pertinent niet waar.
Varkens hoeden is ouderwets,
dat is een soort herder met var
kens in plaats van schapen.
Nee, ik houd varkens, en var
kens houden is een zeer inten
sief werk. Je hebt weinig tijd
voor iets anders, je bent er al
tijd mee bezig. Ik dacht dat dat
altijd zo is, als ja met levend
materiaal werkt". Dan is hoe
den ook intensief en misschien
hetzelfde?
Mieke Romijn kijkt langs de
stadsmens naar het Barneveldse
platteland, waar een regen mie
zert op het dak van de biggen-
schuur. ,,Ik voed mijn varkens
op, ik verzorg ze en zorg dat het
bedrijf loopt. Ik heb vijftig fok-
zeugen, waarvan momenteel zes
hoogdrachtige en 92 jonge big
gen. De fokzeugen laat ik dek
ken door mijn beren Pedro,
Bram, eigenlijk Abraham en
George. George is de jongste.
Hij is nog een klein beertje
maar hij heeft wel al kapsones.
Voorlopig moet hij nog rustig bij
zijn zusters slapen. Abraham is
een enorme beer, voor mensen
kan hij agressief zijn, maar mij
kent ie. Als ik zijn naam roep,
dan is hij een en al aandacht".
Mieke Romijns kennis van var
kens gaat duidelijk verder dan
dat zij de voortschrijdende eta
lages zijn van model- en keur
slagers. Geen haar op het blon
de meisjeshoofd dat denkt aan
koteletten en varkenshaasjes,
want het geknor van de varkens
is voor Mieke wat de under-
groundmuziek is voor 'n hippie.
Mieke geeft nadere teksten uit
leg: „Je moet je dieren in opti
male conditie brengen en hou
den. Als een dier iets heeft, dan
constateer ik dat zelf. Ik kan
bijvoorbeeld heus wel het ver
schil zien tussen een long en
vruchtziekte Ik behandel ze
zelf, tegen longziekte geef ik ze
een spuit die ik krijg van de
vee-arts. De vee-arts laten ko
men is veel te duur".
Mieke Romijn dankt haar kennis
aan de opleiding van de pluim
veevakschool te Barneveld,
waar zij als best geslaagde de
schoolbanken verliet. De var
kens trokken haar het meest
aan en daarom verwondert het
maar matig wanneer Mieke
zegt: „Ik heb een band met
mijn dieren. De beren kennen
me en ook de zeug Sophia. Ik
volg een avondcursus MAVO en
als ik in mijn schoolkleren in de
stal kom, kennen ze me niet. Ik
moet mijn spijkerbroek, shirtje
en pet dragen, dan voelen ze
zich goed. Varkens zijn bijzon
der intelligente beesten. Mijn
vader kan niets bij hun klaar
spelen. Ais een zeug 's nachts
moet werpen, dan ben ik in de
stal, dan voelt de aanstaande
moeder zich stukken beter. Nee,
ik verveel me nooit, ik verzorg
ze en bovendien neem ik mijn
studiemateriaal mee naar de
stal".
Daarmee hepft Mieke haar le
venswandel zo'n beetje gete
kend. Want naast haar bedrij
vigheid in en rond de varkens
stallen en haar studieboeken
heeft Mieke geen enkele verpo
zing. Mieke wil blijven studeren
om straks naar een ontwikke
lingsland te gaan. Natuurlijk om
te werken in de veeteelt. Een
meisje dat haar neus slechts
steekt in boeken en varkensspek
zou toch best eens iets ander
Willen? „Ja", slaakt Mieke ver
zuchtend. „Ik wil best wel eens
op vakantie, maar ik zou geen
moment rust hebben. Ik zie me
al ergens arn het strand en dan
de hele dag denken hoe is het
met Sophie, 'I George wel dek
ken of zal Pedro geen nukken
vertonen? Niemand kan dat van
mij overnemen. De dieren zijn
aan mij gewend."
Hoe gewend, laat Mieke even la-
Mieke Romijn mei e
i haar knorrige vriendjes.
ter zien, wanneer geposeerd
moet worden voor de fotograaf.
Een jonge beer wordt taktisch
uit de schuur geloodst, terwijl
George en Pedro het gebeuren
nauwlettend gadeslaan. De
naamloze held krijgt een touw
op zijn rechterachterpoot, knort
in allo richtingen maar blijkt
verder gespeend te zijn van elk
gevoel voor publiciteit. Mieke
sjort en rukt wat aan ons foto
model, maar het indolente var
ken wil alleen poseren wanneer
wat voederbrokken op de Barne
veldse zandgrond worden ge
strooid. Anonymus moet na zijn
bijdrage weer terug in de
schuur, maar hiermee heeft
Mieke de meeste moeite, ze
geeft de beer beurtelings, een
paar fikse lellen op zijn linker
haaskarbonade en trekt hem
aan zijn guitige oortjes. Als het
moeizame karwei achter de rug
is, zegt Mieke ongevraagd:
„Deze behandeling lijkt wat
hardhandig, maar is doodnor
maal. De stadsmensen hebben
er geen kaas van gegeten. Hoe
vaak wordt de agrarische sector
niet negatief gezien. Over zul
ke dingen kan ik emotioneel
worden. Ze zien ons al barba
ren. Het is nu mode om grote
eenheden te houden. In mijn
stallen zijn veel biggen bij el
kaar. En denk maar eens aan
een kippenbatterij. De mensen
vergeten dat je zo de dieren be
ter kunt voeden en controleren.
Door de eigen warmte voelen ze
zich behaaglijk, Wat doen stads
mensen eigenlijk? Zij hokken
toch ook samen in grote flatge
bouwen. Ik kan zo 100 mensen
bellen en vragen wie er neurose
heeft. Dat kan ook bij de dieren
gebeuren. Ik zie zo. als een
zeug, die wordt vastgebonden,
wat aan de poten heeft. Dan
maak ik haar log totdat het eu
vel genezen is. A1b biggen wor
den geboren met een open rug
dan worden ze tegen de muur
kapot gegooid. Het klinkt vrese
lijk. maar het is voor het diertje
beter dan te worden vertrapt.
Bij iedere worp worden wel big
gen geboren met open rug, po
ten, buikvlics of gesloten anus.
Die dieren lijden vreselijk en
kunnen beter worden afge
maakt".
Mieke Romijn mot spijkerbroek,
t-shirt en haar blonde krullen
verborgen onder een boerenpet
maakt dagelijks vele uurtjes;.,
rond met haar varkensstal. Zo
houdt vun haar knorrige krul
staarten Pedro, Bram, George
en Sophia. „In deze kleren en
met die pet op, lijk ik net een
jongen. Ik doe ook mannenwerk,
maar ik vind het heerlijk. Van
mij mag het zo blijven, al ben
ik toch heus een meisje hoor".
En met die wetenschap nemen
we afscheid van Mieke Romijn
en haar varkens.
LEON VANKAN
I
