Patiënt heeft recht
op bescherming tegen
medisch gemanipuleer
Professor Rang sprak oratie uit:
Waslijst klachten
buurtbewoners
Schaars gebruik
van verdelgings
middelen door
plantsoenendienst
Met
been
water
Met
beide
benen
op
de
grond
191 6GINA 3
VRIJDAG 26 JANUARI 1973
LEIDSE COURANT
Stad
11 'Hl
tm
EIDEN „We kunnen ons afvra
gen, of het niet hoog tijd wordt
af te stappen van de idee, dat
als patiënt omdat
hij kwetsbaar is alleen maar
beschermd moet worden, nu
deze overigens goed bedoelde
bescherming de vorm heeft aan
genomen van bevoogding door
overheid en hen die gezond
heidszorg verlenen. Dit is In
strijd met de persoonlijkheids
rechten van de mens, zoals
bijv. het recht op leven en het
recht op erkenning en eerbiedi-
de lichamelijke en
geestelijke integriteit Het be
lang van deze rechten neemt
naarmate de mens in een
meer kwetsbare positie verkeert.
Patiëntenrecht moet derhalve
mede op de persoonlijkheids
rechten worden gebaseerd. Het
icht op sterven betekent dan,
als onderdeel van het patiënten
recht, dat de zieke mens recht
heeft op bescherming tegen niet
door hem gewild gemanipuleer
tijdens het stervensproces."
prof. dr. Jacob Folkert
Rang (41) in zijn oratie, heden
middag uitgesproken bij de aan
aarding van het ambt van bij-
ïder hoogleraar vanwege het
pa
Leidsch Universiteitsfonds in de
sinds anderhalf jaar bestaande
Baron Cornelius Ver Heyden de
Lancey leerstoel in Gezond
heidsrecht aan de Rijksuniversi
teit te Leiden. Patiëntenrecht is
dat deel van het gezondheids
recht dat zich speciaal bezig
houdt met de rechten en plich
ten van de mens die enige vorm
van gezondheidsrecht ontvangt
of moet ontvangen omdat hij
ziek is, of om te voorkomen dat
hij ziek wordt. Prof. Rang is nu
van mening, dat met de visie
van de patiënt tot nog toe wei
nig of geen rekening wordt ge
houden. „Voor een medische in
greep moet toestemming wor
den gegeven. Daartoe moet de
patiënt worden geiinformeerd.
Het is een onjuist uitgangspunt
dat de arts moet beslissen over
informatie aan de patiënt. In
het wetboek oud en der da
gen zat zal een behandelings
contract dienen te worden gere
geld, zo vindt prof. Rang
In de rede wordt voorts gesteld
dat in de huidige gezondheids
wetgeving de mens als patiënt
niet of nauwelijks voorkomt.
Het beroep van de arts e.a.
staat centraal in de wetgeving,
alsmede de rechten, plichten en
bevoegdheden. Inzake de orga
nisatie gaat het primair om de
mens als consument, om de ver-
pleegprijs, de financiële bereik
baarheid, het bed e.d. Plichten
heeft de patiënt wel, echter rau
welijks rechten, omdat ziek zijn
of worden in de wetgeving niet
voorkomt.
Volgens prof. Rang kan collectief
patiëntenrecht ontstaan uit ac
ties van en voor patiënten als
gevolg van een gevoel van
machteloosheid over de als
rechteloos aangevoelde positie
van de individuele patiënt. „Het
kan worden geconcretiseerd
door de patiënten inspraak te
geven zowel in de beleidsvoe
ring als bij de behandeling zelf.
Uiteraard speelt hierin de mon-
Gewijzigde
bezoektijden
AZ na 1 maart
EIDEN De bezoektijden van
het Leidse Academische Zieken
huis worden per 1 maart gewij
zigd en daarmee gelijk vereen
voudigd. Er wordt namelijk één
uniform bezoektijdregeling inge
voerd voor alle afdelingen, met
uitzondering van de kinderafde
lingen.
Nijet middagbezoek zal per 1
maart plaatshebben van 15 tot
16 uur en het avondbezoek van
18.30 tot 20 uur. Alleen voor de
kinderafdeling is de bezoektijd
s-'s avonds een uur korter, name
lijk tot 19 uur. Voor de prema-
turen afdeling (te vroeg gebore
nen) zijn de bezoektijden van
maandag tot en met vrijdag
van J8.30 tot 18.45 en zaterdag
en zondag van 15.30 tot 15.45
uur. De invoering van de nieu
we regeling is vooral bedoeld
als dienstverlening aan de pa
tiënt.
LEIDEN —Op 1 februari
houdt prof. dr. J. J .Groen
een lezing over het onder
werp „Angst". Iedereen, die
interesse heeft om te komen,
is welko min de Modderman
straat 49, Leiden om 20 uur.
digheid van de patiënt een rol
Om dit te bereiken heeft de
gezondheidsjurist een taak bij
o.m. het vaststellen van rechten
en plichten van de individuele
patiënt".
Ofschoon volgens de letter van de
wet iedere medische handeling
juridische mishandeling
wordt het strafrecht pas
teerbaar als aan bepaalde voor
waarden niet is voldaan, bijv.
het behandelen tegen de wil van
de patiënt. Het zou volgens de
hoogleraar goed zijn de medi
sche handeling uitdrukkelijk
van het strafrecht uit te sluiten
indien aan bepaalde voorwaar
den is voldaan Een van deze
voorwaarden zou dan moeten
zijn, dat de patiënt toestemming
heeft gegeven.
Ongetwijfeld staan de abortus
provocatus en de euthanasie in
het middelpunt der belangstel
ling („vreemd genoeg is men in
Nederland vrij 6impel heenge
stapt over de ingreep der steri
lisatie", aldus prof. Rang). De
wet verbiedt deze handelingen,
maar in de praktijk worden
deze verbodsbepalingen telkens
overtreden. „Op zich behoeft
dat juridisch niet onjuist te zijn,
omdat uit de in Nederland alge
meen geaccepteerde strafrechts
theorie voortvloeit, dat al voldoet
een handeling formeel aan
delictsomschrijving, dit nog niet
per se met zich hoeft te bren
gen, dat deze handeling in dat
geval ook wederrechtelijk of on
rechtmatig is. De rechter moet
dat vaststellen aan de hand van
o.a. de ethische en religieuze
normen welke op dat punt in de
samenleving bestaan. Deze
theorie is bij de abortus provo
catus toegepast en het valt niet
in te zien waarom dezelfde theo
rie niet in het geval van eutha
nasie zou gelden".
Prof. Rang stelt, dat de norma-
tiek ten aanzien van beide han
delingen duidelijk aan het ver
anderen is, zodat ook de wets
toepassing een andere moet
worden. „Een stringente en let
terlijke toepassing van de ver
bodsbepalingen leidt dan ook tot
grote problemen. In feite gaat
het hier om de vraag of het Ne
derlandse strafrechtsstelsel wel
geschikt is om dergelijke hande
lingen te reguleren. Toch ligt de
uiteindelijke oplossing niet in
een ad hoe wijziging van de wet
telijke bepalingen. Eerst moet
worden nagegaan, of de per
soonlijkheidsrechten van de
mens wel op de juiste wijze in
het strafrecht bescherming vin
den. Pas als het strafrecht door
trokken is met de sfeer van
deze rechten, kan een verant
woorde oplossing worden be
reikt", aldus prof. dr. Rang in
zijn oratie, waarvan de tekst in
de handel verschijnt.
Jo.t: Jx -plaatfjsrhxm» zo sndHl? «leell
TTa-n en Steeli-ên- 4:
lBa»a?*t^i©02itlfc -Aa-j?3L^enras alen. een. otj'I.Ilooo'IIb jlveoQ-1
Xim.'lrXaniiijtfitknon ian anJer iii.-wJIuËJS«®<U3oOT-Tcev«il.
Hxwëlcuven'ig1 aHfiL ooit -v©(mL
JDaxL't^èexiL ®xis os^gTiier siet, aiaut J^ajdetrinDiyCJije. Ooael
LEIDERDORP „Dit heerlijk plaatje door natuur zo mild bedeeld" is in Leiderdorp min of meer als
visitekaartje ingevoerd. Vreemdelingen, die op de een of andere manier met deze gemeente in contact
komen, krijgen een dergelijke prent. Een aardige geste, die - zo vinden wij - navolging verdiend.
LEIDEN Twee disputen uit het
Leidse Studentencorps hadden
de bedoeling, door een open
discussieavond vooral de Leidse
studenten te betrekken bij de
problemen van de Leidse be
volking. Achter in de zaal hing
een lijst, waarop meevoelende
studenten konden intekenen
voor een van de werkgroepen
maar aan het eind van de
avond was de lijst nog blanco.
De organisatoren hadden op het
verkeerde paard gewed.
LEIDEN Door een onzorgvul
digheid van het Pielerswijkse
buurtcomité is het verkeersplan,
zoals dat woensdag in onze
krant stond, niet compleet. Hier
volgt het ontbrekende deel.
Komende vanaf de Nieuwsteeg-
hrug een inrijverbod voor de
Nieuwsteeg. Alle verkeer rechts
af. Het verkeer dat in de Pie-
terswijk moet zijn kan via de
Steenschuur de Lange Brug in
rijden. In de Lange Brug geko
men kan men uit 2 routes kie
zen. I. De Lange Brug uitrijden
naar de Pieterskerkgracht. Pa
pengracht. Gerecht en de
wijk verlaten via Rapenburg en
Brcestraat. 2. Linksaf de Zonne
veldstraat in en rechtsaf de
Nieuwsteeg in. of linksaf Nieuw
steeg in.
Het verkeer dat van de tweede
route gebruik maakt kan ook
via de Pieterskerkstraat op de
Pieterskerkgracht komen. Vanaf
dit gedeelte kan men niet meer
terug rijden richting kerk. om
dat de Muskadelsteeg is afgeslo
ten en de Pieterskerkstraat een
richting verkeer heeft vanaf het
Pieterskerkhof. Na openstelling
van het Rapenburg moet er
eveneens een inrijverbod komen
voor Kloksteeg, Herensteeg en
Scheepmakersteeg. De Hout
straat moet open blijven. Het
inrijden van de Papengracht
vanuit de Breestraat moet ook
vervallen.
miMmm
LEIDEN „Ach meneer, het is voorgekomen, dat ze cement aanma
ken in de huiskamer. Dat is toch te gek. Bij mij zouden ze zoiets
niet moeten uithalen, ik zet ze zo op straat met hun emmertje, daar
lunnen ze op rekenen". Het grote ongenoegen van de bewoners uit
Leiden-noord over de slechte herstelwerkzaamheden aan hun huizen
werd gisteravond duidelijk naar voren gebracht, zoals uit het hier
boven door een buurtbewoonster genoemde voorval mag blijken. En
dat was ook de bedoeling. De noord-mensen waren namelijk door de
leden van de commissie voor volkshuisvesting uitgenodigd om nou
eens precies te vertellen wat er allemaal niet klopte van het de
laatste tijd uitgevoerde „lap"-werk.
Zoals te vrezen was. bleek er in
derdaad veel aangerommeld te
zijn aan de huizen, heel veel
zelfs. Onder het motto „het is
oud. het is rot. dat fiksen we wel
even vlug", zijn klussen uitge
voerd door aannemers, die de si
tuatie in sommige gevallen niet
verbeterd maar eerder ver
slechterd hebben. Hele waslijs
ten van lachten werden gis
teravond door de bewoners voor
de voeten van de commissiele
den neergeworpen.
Stank uit kasten en uit riolen.
LEIDEN Het gebruik van
kruidverdelgingsmiddelen wordt
door de gemeente Leiden tot het
absolute minimum beperkt. De
middelen, die gebruikt worden,
zijn dan ook nog van die sa
menstelling, dat ze nooit scha
delijk kunnen zijn".
Dit zei gisteren de heer Gaastra,
chef van de gemeentelijke
plantsoenendienst.
Naar aanleiding van publikaties,
dat verdelgingsmiddelen in som
mige gevallen kankerverwek
kend zouden zijn, reageerde de
heer Gaastra, dat men zich in
Leiden niet ongerust over hoeft
te maken. Onkruidverdelgings-
middelen worden in zeer be
perkte hoeveelheden gebruikt.
Ook zout voor de bestrijding van
gladheid zal maar mondjesmaat
worden gebruikt om zodoende de
schade aan beplanting binnen de
perken te houden.
dclljk. Prijzen (ln Kulden* per 100
stuks): eieren van 50-58 Krom 9.10-
lO.Hfi. kK-prlJs 1.82-1,87 59-64 «ram
11.10-12.65. kc-prij* 1.88-1.98 65-69
Kri.m 12.80-18.40, k«-prljs 1.97-1.94:
wille eieren 0.50-1.50 per 100 stuk*
per kK tot 4,72. Hand
Velling Katwijk t
p, kist:
vocht overal in huizen, scheuren
in plafonds, tis zo langzamer
hand iedereen wel bekend met
welke problemen de bewoners
uit noord zitten. Daar komt nu
dus nog eens bij, dat als er be
paalde reparaties worden ver
richt, ze in vele gevallen zeer
slecht worden gedaan. In ver
band hiermee is de aan handen
en voeten gebonden gemeente
Leiden tot een bescheiden actie
overgegaan.
Per advertentie werd deze week
namelijk gehengeld naar een
extra man voor de Gemeentelij
ke Woningstichting. Deze nieu
we kracht zal straks de nacon-
trole op de door de aannemers
verrichte werkzaamheden moe
ten verrichten.
Volgens de heer Cavé uit Leiden-
noord moeten nu absoluut rigou
reuze mnntregelen genomen
worden. Hij sprak over de
meest elementaire mensenrech
ten, zoals die zijn vastgelegd in
het akkoord van Genëvc. „Er
moeten gewoon grote subsidies
komen, die aan de krepeerge-
vallen een einde maken", aldus
de heer Cavé. Volgens het com
missielid Cornelissens van de
KVP is het zaak, dat de bewo
ners van noord een urgentielijst
samenstellen, waarop bovenaan
de ergste noodsituaties staan.
Duidelijk kwam nog naar voren,
dat in het blok tussen dc Bern-
hardkade en de Sophiastraat, de
slechtste woontoestanden heer-
J
Verliefd
De aap uit de mouw
Tot tweemaal toe woedde er, nog kort geleden, brand in De
Kaag. Verzekering dekte de schade enzo. Maar voorkomen
blijft nog altijd beter dan genezen. Dat heeft ook het ge
meentebestuur van Alkemade begrepen, blijkens een
voorstel aan de raad om 16.000,- krediet te geven voor
de aanschaffing van een nieuw brandweeralarmeringssy
steem. Het voorstel begint met de achteraf gezien
bijna dramatische zin: „De thans bij de blusgroep Kaag
van de gemeentelijke vrijwillige brandweer in gebruik
zijnde alarminstallatie, welke dezelfde is als de installa
ties, die voorheen in Roelofarendsveen en Rijpwetering in
gebruik waren, verkeert in een zodanig slechte staat, dat
daarop niet langer vertrouwd kan worden".
Als automobilist heb je geen le
ven meer. Vooral niet, wanneer
je bezwaard wordt door de ge
dachte dat je deel uitmaakt van
dat teveel aan auto's dat met te
weinig mensen er in de ver
keersknooppunten (en niet de
wegen!doen volstromen en
daarbij met z'n allen de samen
leving de dodelijke dampen in
jagen.
Maar het wordt bijna teveel voor
je hart als je in het drukke
stadsverkeer tot tweemaal toe
hetzelfde juffie voor de bumper
krijgt, dat zonder richting aan
te geven van hot naar haar
door de straten fietst. Het einde
is dicht nabij als je dan stopt
en vriendelijk vraagt: „Juf
frouw bent u misschien verliefd
ofzo?" en het schatje, argeloos
antwoordt: „Sorry, ik zag u he
lemaal niet... Ik was dus ook
niet verliefd". Zoiets is dode
lijk voor je ijdelheid.
Oplossing
In de Leiderdorpse Houtkamp
wordt eind februari een eilandje
ter beschikking gesteld voor
honden, die daar los kunnen lo
pen en hun behoeften kunnen
doen, zonder dat de overige be
woners van Leiderdorp het risi
co lopen voortdurend een Ba
rend Servet-act te moeten op
voeren. Dat besluit is door de
gemeente genomen, omdat de
honden tot nu 10e kinder
zandbakken en speelplaatsen op
zochten om hun natuurlijke ge
dragingen een kans te geven.
Het gevolg was, dat de kinderen
van hun ouders daar niet meer
mochten spelen en dat dan
maar op straat gingen doen,
waar ze de auto's in de weg lie
pen. De gemeente heeft voor bo
ven beschreven oplossing geko
zen. Maar was het nu niet veel
eenvoudiger geweest om de kin
deren hun straat te laten, de
honden hun zandbakken en alle
auto's op een eiland te zetten?
Leefklimaat
Marnixstraat
verbeterd
LEIDEN In de loop van dit
voorjaar zal de verbetering van
het leefklimaat ln de Leidse
Marnixstraat worden aangevat.
Het wachten is momenteel al
leen nog op de toestemming van
het ministerie van CRM.
Drie dames en een heer uit de be
treffende struat, die gisteren
aanwezig waren bij de vergade
ring van de commissie voor
Volkshuisvesting en Openbare
Werken hoorden dit uit de mond
van wethouder Ham. Een van
de bewoonsters opperde tijdens
de vergadering het plan om
scholieren in te schakelen bij
het schoonhouden van de huurt.
Dit idee zal worden hekeken.
Over de tong
Stadsmuzikant Hans van Wouw: uitgeluid.
Mocht u zich soms hebben geergerd aan zetfouten in deze krant, dan
moet u wel begrijpen, dat het allemaal menzewrk is, en vmtksyeh,
tkpfootllsk, en nrjkeijs n
Longman op zijn smalst?
Barend Servies
Wie die Super Europa Cup ziet, zal hem niet eens meer willen winnen.
Daar komen de schutters
Officiële opening
Na veel wikken en wegen werd
eindelijk bekend gemaakt dat
prins Claus Boskoops nieuwe
tuinbouwschool zal openen.
Daar is vee! over te doen ge
weest. Meerdere malen zijn de
leerlingen op „het matje" ge
weest bij de schooldirectie, op
dat zij in hun jeugdig enthou
siasme hun mond niet voorbj
zouden spreken. De rijksvoor
lichtingsdienst doet helemaal
geheimzinnig, alsof Boskoop we
melt van de Russische spion
nen- Er is een keurig draaiboek
samengesteld, waarin het hele
gebeuren is vastgelegd. Sponta
niteit kan er kennelijk niet af.
Enfin, in Boskoop zullen de
straatjes waar de prins langs
komt. k?urig geveegd worden
en wie weet gaat men de sloten
nog even stofzuigen. Jammer
dat men nog geen kans ziet
ook in een boomkwekersdorp
niet de bladeren aan de win
terse bomen te toveren. De hef-
brug moet zolang de prins in
het dorp is worden vastgetim-
merd, want Zijne Koninklijke
Hoogheid moet over de brug
kunnen. Jazeker, de dorpsscho-
nen gaan allemaal naar de kap
per. Of Claus nu echt naar de
opgetutte hoofden zal kijken, is
een andere zaak. Het openbaar
vervoer wordt door de komst
van de prins aanmerkelijk ver
beterd. Er is z°lfs een extra
busdienst ingezet voor de par
keerders bij de Beurshal van de
A. van Neslaan tot de nieuwe
school aan de Azalealaan. Zijn
komst zal met gouden letters in
de analen ven de Tuinbouw-
school vermeld worden. Maar is
Prins Claus niet gewoon een
aardige man, die ook zonder al
die poespas in staat is een
school te openen?
V'.
