WEGWIJS
ZELF DOEN In de tuin
Chrysler 2 liter
met automatische
versnellingsbak
VERHOGING
AUTOPRIJZEN
VALT MEE
25 jaar ANWB
technokeuringen
RAI verwacht
stabilisering
automarkt
HET AARDIGE VAN DE WETENSCHAP
Vrouwen trouwen vrouwen
om kinderen te krijgen
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 26 JANUARI 1973
Onder redaktie van Guido Halleen
Op de komende RAI-tentoonstelling voor personenwagens zal
Chrysler Nederland aanwezig zijn met een primeur in de vorm
van een Chrysler 2 liter. Behalve de grotere motor, de cilinder
inhoud is van 1812 cc op 1918 cc gebracht, is de meest opvallen
de eigenschap van deze wagen de volledige automatische trans
missie die tot de standaarduitrusting behoort.
Het is, volgens Chrysler, voor het eerst dat een personenwagen
met een 2 L. motor wordt ontworpen met een automatische ver
snellingsbak. Tot de standaarduitrusting behoort ook een zwart
vinyldak en twee voor da grille aangebacht ronde halogeenver-
stralers.
De topsnelheid van de nieuwe 2 L. Chrysler is gelijk aan die van
het 180 model, namelijk 179 km.
Omtrent de prijs is nog niets bekend. Die zal waarschijnlijk in
de buurt liggen van de 14.000. Voor het vaststellen van dit be
drag zijn wij uitgegaan van hetgeen er voor een 180 met auto
maat en vinyldak moet worden betaald. Dat bedrag is thans
13.223.
Uit een vergelijkend overzicht van de prijzen van een aantal po
pulaire autotypen blijkt dat de prijzen na 1 januari j.l. over het
algemeen minder sterk zijn verhoogd dan aanvankelijk werd ver
ondersteld. De meeste importeurs hebben alleen de verhoogde
btw (van 14 naar 16 procent) en de gestegen bijzondere ver
bruiksbelasting (van 15,5 naar 16 procent) doorberekend aldus
blijkt uit een door de RAI ingesteld onderzoek.
De RAI noteerde de volgende verhogingen:
Opel Kadett XL 7165 7360 2.7 pet
Vauxhall Viva 7484 7685 2,9
Chrysler 160 10.495 10.765 2,5
Simca 1100 7595 7782 2.5
Mercedes 200 diesel 20.087 20-439 1,8
Mazda 1000 7199 7229 1.4
DAF 44 7195 7370 2,4
Fiat 127 6726 6902 2.0
Renault R 4 6130 6275 2,4
Mini 850 5990 6170 3,0
Volvo 142 14.650 14.990 2,3
Peugeot 504 13.495 13.795 2,2
Ford Escort 11 6.886 7.053 2,4
Hierbij kan worden aangetekend dat in de laatste maanden van
vorig jaar de prijzen van verschillende modellen al zijn verhoogd
in verband met hogere fabrieksprijzen. In vergelijking met ja
nuari van het vorig jaar is do gemiddelde prijsstijging van 2,4
procent welke nu wordt genoteerd, in feite dus hoger en komt
men uit op 4 tot 4,5 procent.
Minder last
bij voorwiel
aandrijving
De Duitse automobielclub
ADAC heeft een onderzoek
verricht naar de zijwindgevoe
ligheid van personenauto's.
Het minst zijwindgevoelig ble
ken de Fiat 128, Fiat 127, Opel
Ascona 16S en Renault 16. Het
meest zljwlndgevoelige de Sim
ca 1000 Rallve 1, de VW 1302
en de NSU 1200.
Uit de testresultaten Is ook ge
bleken, dat een personenauto
met voorwielaandrijving en de
motor voorin geen al te grote
hinder heeft van sterke zij
wind. Auto's met de motor
voorin en aandrijving achter
zijn wat meer gevoelig voor
zijwind, terwijl auto's met de
motor achterin het meest zij-
windgevoelig zijn.
Bepalend voor de zijwindge
voeligheid van een auto is het
zwaartepunt, dat zo ver moge
lijk naar voren moet liggen.
Daarom is het van belang het
gewicht zo gunstig mogelijk te
verdelen. Bij personenauto's
met de motor achterin kunnen
de bagagestukken het best in
de voorste kofferruimte gebor
gen worden.
DE Z'JWINDGEVOELIGHEID VAN AUTO's
Alleen mef beshjurder
De ANWB-technodienst bestaat
deze maand 25 jaar. In die pe
riode steeg het aantal keurin
gen per jaar van 600 naar
80.000. Aanvankelijk werden de
technokeuringen aan huis ver
richt met de zogenaamde tech-
nomobielen. Geleidelijk werd
deze aktiviteit echter verlegd
naar de technostations. De
ANWB beschikt nu over 19
technostations, verspreid over
het gehele land.
Akties tegen malafide praktij
ken in de autohandel hebben
mede tot gevolg gehad dat de
goedwillende handel in ge
bruikte auto's steeds meer ge
bruik gaat maken van de mo
gelijkheid tot het objectief la
ten keuren van hun auto's.
De snel toenemende belang
stelling voor autokeuringen
van de zijde van de autohandel
heeft de ANWB doen besluiten
ook auto's te keuren bij de be
drijven. Dit gebeurt door keur
meesters. die mede gebruik
maken van de technische outil
lage van de betreffende bedrij-
Op zaterdag 20 januari wordt
door de ANWB alleen voor le
den een speciale „jubileum
veiligheidskeuring" gehouden
tegen verlaagd tarief. Gekeurd
'j worden: stuurinrichting, rem
men, chassis, verlichting en
banden.
In het interieur van de nieuwe
Chrysler 2 Litres brede voor-
stoelen van een nieuw type;
de rugleuningen geven meer
zijdelingse steun. Op het mid
denconsole de selectiehendel
van de automatische trans-
Per 1 februari zal van de
luxe Saab 99 L een eenvoudi
ger uitvoering verkrijgbaar
zijn. Deze Saab 99 XL heeft
een simpeler dashboard, rub-
bermatten i.p.v. tapijt, roest
vrijstalen i.p.v. schokabsorbe-
rende bumpers en eenvoudiger
voorstoelen. De prijs is 13.990
gulden.
KORTWEG
Stelling bij een proefschrift
van drs. J. E. Schelling: Een
verhoging van de accijnzen op
tabaksartikelen ten behoeve
van verbetering en beveiliging
van het Nederlandse wegennet,
zou de gemiddelde levensduur
van de Nederlandse bevolking
kunnen verhogen.
Buitenlanders vinden de
fiets zo typisch Nederlands,
dat ze er ook erg romantische
dingen over kunnen schrijven.
Zo geeft de Amerikaan John
Whitman in zijn onlangs ver
schenen Special Guide to Euro
pe in alle ernst het advies bij
een bezoek aan een Neder
lands restaurant je fiets mee
naar binnen te nemen, omdat
hij anders gestolen wordt.
Een andere Amerikaan, Pe
ter Lawlor, schrijft in „The
clear Creek bike book", dat in
Amsterdam het gemeentebe
stuur witte fietsen voor ieder
een vrij ter beschikking heeft
en dat je ze overal ziet staan;
er zijn speciale schilders in
dienst, die de fietsen hagelwit
houden. Hij schrijft ook ont
dekt te hebben dat er naast
witte ook groene fietsen zijn,
maar die mogen alleen door
militairen worden gebruikt.
In verschillende buitenland
se publikaties wordt er met
verwondering op gewezen dat
je in Nederland verliefde pa
ren hand in hand kunt zien
fietsen, of daarbij zelfs de ar
men Om eikaars schouders ge
slagen hebben en niet nalaten
elkaar al fietsend te kussen.
Ook kun je lezen dat er in
ons land deftige heren zijn, die
met opgestoken paraplu over
straat fietsen, of dat Nederlan
ders er in het weekend graag
op de fiets op uit trekken en
dan baby of hond in mandjes
meenemen.
Snellere
Fiat 600
Van de Fiat 600 is een nieuwe
versie verschenen, de Fiat 600
L, die vier DIN pk meer mo
torvermogen heeft meegekre
gen dan zijn broertje, de Fiat
600 (24 DIN pk).
De auto heeft voorts een snel
lere acceleratie gekregen door
uitlaatsysteem en carburateur
te moderniseren. De cilinderin
houd bedraagt 767 kubieke cen
timeter. Door deze voorzienin
gen is de topsnelheid 120 km
per uur-
Ter verhoging van de veilig
heid is een zwarte schokabsor-
berende bekleding op het dash
board aangebracht. Verder
zijn de stoelen wat verbreed
en fungeert de aan de onderzij
de van de stuurkolom aange
brachte contactschakelaar te
vens als stuurslot. De wagen
gaat (incl. btw) 5.127,- kos
ten.
De vooruitzichten voor de Europese automarkt zijn niet ongun
stig. Van een grote groei, zoals de markt die sinds de oorlog
heeft gekend, zal in de toekomst geen sprake meer zijn, aldus de
RAI.
Er wordt op gewezen dat naarmate steeds meer mnsen over
een auto beschikken, de automarkt gaandeweg een vervangings-
markt wordt. De groepen, die nog geen auto hebben, zijn niet zo
groot meer. Velen die in een auto rijden doen dat in een tweede
hands wagen en de overstap naar een nieuwe wagen is voor deze
mensen nog te groot.
De RAI verwacht, dat de afzet dit jaar ongeveer op hetzelfde ni
veau zal komen te liggen als in 1972, circa 435.000 nieuwe perso
nenauto's.
Voor de automobielindustrie Ziet de RAI alleen nog maar grote
groeimogelijkheden in landen welke aan het begin van het indus
trialisatieproces staan, zoals Spanje, Portugal en Griekenland.
Geen mooier gereedschap dan
de menselijke hand, en geen
gereedschap dat de meest uit
eenlopende karweien zo snel
en doeltreffend kan uitvoeren-
Maar toch ook aan beperkin
gen gebonden, zodat hulpwerk
tuigen er aan te pas moeten
komen. Daarom zal handigheid
gepaard moeten gaan aan eni
ge kennis van materialen en
gereedschappen.
Goede boeken zijn tegenwoor
dig ruimschoots voorhanden.
Het afgelopen jaar heeft er
weer verscheidene zien ver
schijnen, waaronder een voor
treffelijke heruitgave: ooit
door het Spectrum uitgegeven
en nu door Vroom en Drees-
mann in een grote, gebonden
editie: Knaurs handboek „Ik
doe het zelf", geschreven door
G. Voss en E. Reese. En om
duidelijk aan te geven waarom
het gaat: „onderhoud, repara
tie en verfraaiing van uw wo
ning."
Een dergelijk boek is in een
tijd, waarin het zo op het zelf
doen aankomt, een bijna nood
zakelijk bezit. De grote varia
tie van karweien die thuis
moeten worden verricht en de
ingewikkeldheid en de kost
prijs van de gereedschappen
en materialen maken duidelij
ke voorlichting noodzakelijk,
wil men tenminste niet met
kostbare brokken blijven zit
ten.
Het nieuw uitgegeven hand
boek is een voortreffelijke
vraagbaak op allerlei terrein.
Grondig als van een van oor
sprong Duitse uitgave mag
worden verwacht, maar zeer
Het boek is beperkter van
omvang omdat een aantal on
derwerpen in volgende delen
wordt behandeld en ook wel
omdat de tekst soberder, ook
feitelijker is gehouden
staan nogal wat berekeningen
vermeld, die veel gevorderde
doe-het-zelvers zullen interes
seren (maten van schroeven,
hout, etc.), terwijl het geheel!
toch uiterst helder is gebleven. 'I
De behandelde onderwerpen
zijn: houtbewerking, spijkers
en schroeven, kleur in
ning, deuren en ramen, beton,
herstel van meubelen, electri-
citeit en werkplaats en uitrus-'
ting. Eveneens een register
aanwezig in deze uitstekende
uitgave.
Ook in de veelgeprezen Casa-
reeks, een uitgave van Kluwer
in samenwerking met
Bouwcentrum, is na boeken
over het kopen en financieren
van huizen, over problemen
van vocht en gehorigheid, over
de mogelijkheden van keuken,
zolder en vloerbedekking, nu
een deel verschenen over
derhoud, geschreven door Stef
Leidekker. In de betrekkelijk
beknopte vorm van deze uitga
ven zit een massa voorlichting
verwerkt: hier betreffende het
,.huis-an-sich", dus muren,
dak. vloeren, wanden, ramen
en deuren, het hout van de
ning met noodzakelijk schilder
werk, verwarming en wa
watervoorziening, sanitair
afvoer. Voor al degenen die
hun woning ter harte gaan
en wie zijn dat niet? een
zeer praktische uitgave.
De bekende tuinarchitecte
pio
helder en plezierig vertellend
beschreven, behandelt het het
hele scala van „klussen"
waarvoor de huisgenoten ko
men te staan. Daarbij wordt
materiaalkennis gegeven, de
verkrijgbare sortering en de
noodzakelijke voorwaarden
voor een juiste behandeling.
Naast deze materiaalkennis en
de daarbij behandelde gereed
schappen krijgen de huishoude
lijke „onderdelen" die onder
houden of hersteld moeten
worden een beurt: de muren,
klemmende of tochtende deu
ren en ramen, inclusief de slo
ten, waterleiding en afvoeren,
de verwarmingsinstallatie, al
les over de electriciteit in
clusief voorschriften trap
pen, vloeren, dak, vloerbedek
king, muurbekleding alles in
kleur de kameraankleding,
kleine karweitjes, de werk
plaats en tenslotte wat in de
praktijk vaak vooraf gelezen
moet worden het materiaal:
hout, lijm, metaal, steen en
het electrische gereedschap.
Voor zover de ruim 400 pagi
na's nog onduidelijkheden
overlaten, bieden de grote
voorraad veelkleurige tekenin
gen uitkomst. Behalve de aan
gegeven indeling maakt een
uitstekend register dit boek tot
een snelle gids. De prijs is
voor een dergelijke uitgave
bijzonder laag: 14,95.
Wat anders van opzet is het
eerste deel van „Alles zelf
doen in huis" door M. Vermee-
ren, J. Platteeuw en I. Navez
(Standaard uitgeverij).
Mien Ruys heeft een ni
uitgave verzorgd van haar
„Toepassing en verzorging
vaste planten" (Uitg. Kos-
bos). Vaste planten, dat ge
deelte van de flora dat elk
jaar op dezelfde plaats terug
komt, vormen met bomen
heesters de basis van de tuin.
De schijfster, die haar vak
beheerst als weinig anderen
behandelt het onderwerp uit
puttend: de bedoelingen bij de
aanleg, de wijze van
schikken, eisen bij de sa
stelling, borders .kleur, plaats,
grondbewerking en onderhoud.
Vervolgens lijsten gerangschikt
naar kleur en standplaats, kort
om een volledig boekje
zijn beknoptheid, en een boek
je waaruit niets dan liefde
voor de natuur spreekt, ook
voor dat gedeelte dat wij nog
ten onrechte met „onkruid"
bestempelen.
Bij dezelfde uitgeverij ook een
heel ander onderwerp: „Tui
nieren met hamer en troffel",
door Peter en Adrienne Oldale.
En deze titel geeft eigenlijk
een heel werkterrein aan
tuin dat zich niet beperkt tot
van schop en hark. Met i
dan 500 foto's en een duidelijke
tekst worden ideeën gegeven
over t gazon, beton en te
gels, schuttingen en gaa:
lerlei hekwerken en muren,
plantenbakken en rekken, per
gola's en zaaikistjes en natuur
lijk tuinmeubelen. Onderwer
pen die de „normale tuinboe-
ken" vaak nauwelijks behande-
len. Een boek vol tuinplezier.
In tenminste twintig Afrikaan
se gemeenschappen komt een
unieke vorm van huwelijk
voor: een vrouw mag met een
andere vrouw in het huwelijk
treden volgens de regels en ce
remonieën van de stem en ze
kan de wettige en sociale rol
van man en vader op zich ne
men. In zulke gevallen kiest
de vader-vrouw mannelijke
partners (soms worden die toe
gewezen) die het vrouwelijke
stel van nakomelingschap moe
ten voorzien, zonder evenwel
vader in wettelijke en sociale
zin te kunnen zijn; ze worden
alleen maar biologisch inge
schakeld.
Een dergelijke vrouw-vrouw
verbintenis heeft niets met ho-
mofiliteit te maken, maar wel
met maatschappelijke en eco
nomische achtergronden. De
onderzoeker O'Brien heeft acht
van zulke gemeenschappen
geanalyseerd en twee typen
van vrouwelijke „mannen"
geïsoleerd. In een geval han
delt de vrouw volgens oud
recht als vervanger voor een
mannelijke bloedverwant; ze
neemt dan de plaats in van
een overleden vader of broer
en wordt „vader" van zijn kin
deren en „echtgenoot" van
zijn vrouw of vrouwen. In een
ander geval neemt een vrouw,
die zelf geen kinderen kan
krijgen, een „echtgenote" om
toch nakomelingschap te krij
gen. Dit alles legt de vrouwe
lijke echtgenoot geen windeie
ren, want zij ontvangt bruids
schatten van de dochters die
op die manier geboren worden
en betaling van de mannen die
optreden als de biologische
partners van haar vrouw of
Als gevolg van de enorme
vlucht die de autoindustrie
overal ter wereld heeft geno
men, neemt ook de hoeveel
heid oude autobanden schrik
barend toe. In de VS is 't al
een ernstig probleem. De ban
den kunnen niet zomaar wor
den verbrand, omdat dan nog
meer vuiligheid de lucht in
wordt geblazen. Begraven
heeft evenmin zin en er nieuwe
banden van maken is in de
praktijk niet doenlijk. Deskun
digen van het Rutgers Institute
of Microbiology hebben nu ont
dekt dat heel wat zwam- en
gistsoorten op bandenafval wil
len groeien. Zij zijn in staat uit
dat materiaal de voor hen zo
onontbeerlijke koolstof te ha
len. Het gevolg is dat de ban
den afgebroken worden tot een
poeder. Met dit poeder kan
men weer onproduktief land
voor landbouw geschikt ma
ken. Vermengd met zand blijkt
het produkt goed water te kun
nen vasthouden. Vermengt
men het met klei, dan vloeit
het water beter door de klei-
massa. Tenslotte gedijen
pronk- en slaboontjes uitste
kend op een voedingsbodem
van zand en poeder.
In zijn proefschrift „Foetale
echo-cephalometrie" beschrijft
de onlangs in Utrecht gepro
moveerde dr. T. M. Hameet-
man een methode om met be
hulp van echo's van ultrage
luid (geluid met zeer hoge fre
quentie) gedurende de zwan
gerschap de breedte van de
schedel van het ongeboren
kind te meten. Op die manier
is het niet alleen mogelijk om
de groei van het kind te vol
gen. maar ook om tijdig aller
lei afwijkingen vast te stellen.
Dr. Hameetman heeft voor de
tweede helft van de zwanger
schap een groeicurve opge
steld. Het vroegtijdig vaststel
len van groeiafwijkingen is
zeer belangrijk, omdat er dan
in veel gevallen maatregelen
kunnen worden genomen om te
voorkomen dat het kind over
lijdt of bij voorbeeld hersenbe
schadigingen oploopt. Onder
ontwikkeling kan het gevolg
zijn van het slechte functione
ren va nd eplacenta. Met bed-
rust en zoutloos dieet kan men
ernstige gevolgen voor de baby
voorkomen. Anderzijds kan bij
voorbeeld suikerziekte bij de
moeder er toe leiden dat zij
een te groot kind krijgt. Ook
daar kan iets aan gedaan wor
den, als men er tijdig bij is.
Dank zij de geluidsmetingen
van de schedel kan men ook
het tijdstip vaststellen waarop
het verantwoord is een onder
ontwikkelde baby geboren te
laten worden: het moment na
melijk waarop hij in de cou
veuse meer overlevingskansen
heeft dan bij de moeder. Ten
slotte kan men door middel
van de meetmethode ook de
duur van de zwangerschap vrij
betrouwbaar vaststellen.
Oude autobanden: smakelijk hapje voor zwam- en gistsoorten
