,Hard Hat"
rennan
Londense theaters vol
spoken en spokende
kijkende
acteurs
IECHTSE VAKBONDSMAN
"N NIXONS KABINET
T
lost op
als je hem
te na
komt...
'JUAIj
•s. „ra,
■f (postlh
ZATERDAG 13 JANUARI 1973
[Peter Brennan: loon naar werken van Nixon
(Van onze correspondente Jane Rosen)
jASHINGTON Direct na zijn 'herverkiezing als
tesident van de Verenigde Staten, is president
xon begonnen met een reorganisatie van zijn
(bindt. In het algemeen kan men zeggen dat de
rtefeuMe-wisselingen een versterking betekenen
n Nixons conservatieve beleid. Een illustratie
iarvan is de benoeming van Peter Brennan als
Minister voor arbeid in de nieuwe regering.
55-jarige Brennan, was
'oeger huisschilder en een
*—d hat" (letterlijk:
nu in bredere zin:
mensen die om veilig-
een helm dra-
op het werk, zoals
00,- ^uwvakkers, constructiear-
iiders enzovoort. In Ame-
staan deze arbeiders
de lagere inkomensklas-
bekend om hun reactio-
houding). Brennan is
isident van de bouw- en
ïstrucfiievakbond voor dè
id New York (225.000 le-
i) en van de zelfde orga-
iatie voor de staat New
irk met 386.000 leden. Hij
een joviale en hartelijke
die met een sterk
Yorks accent spreekt
n speldje van de Ame-
;aanse vlag in zijn
ipsgat draagt om zijn
rachtige patriottistische
'ertuiging tot uitdrukking
k brengen. Hij is opge
roeid in de vakbeweging
ii weerspiegelt de mening
in idealen van de hard
pp een enigszins verrassen-
e manier is hij dpgeklom-
jien en befaamd geworden.
ot mei 1970 was hij al be-
r end als een krachtig vak-
ondsleider die sterke druk
p de regering uitoefende
m alledaagse belangen
'oor zijn mannen veilig te
R tellen. Toen op zekere dag
e zoveelste anti-Vietnam
lemonstratie gehouden
verd in het centrum van
'lew York-city, ondernamen
,hard hats" van een nabu-
ig bouwterrein een storm-
oop op de jongelui: met
0|! önstructiebuizen en moer-
ileutels maakten ze 'n ein
de aan de protestbijeen-
tomst. „De mannen hadden
choon genoeg van die figu-
'ren die de Amerikaanse
Vlag bespotten en onteren,"
:ïei Brennan. Enkele dagen
anJater organiseerde Brennan
tegendemonstratie van
ienduizenden „hard hats"
uitdrukking gaven aan
liefde voor de Ameri-
ise vlag, de jongens in
'ietnam en president
Rixon.
DANKBAAR
president toonde zijn
ikbaarheid door Brennan
fel enkele andere oorlogsge-
tinde vakbondsleiders op
iet Witte Huis te ontvan-
kleine plechtig-
-•■oid kreeg Nixon een helm
pfcangeboden en Brennan
Sfvertelde hem dat „dit het
s>mbool is voor vrijheid en
patriottisme voor ons ge
liefd Amerika". Een hechte
'vriendschap ontstond tussen
'de president en de bouw-
i! vakbondsleider en in de
II herfst van vorig jaar voer
de Brennan die vroeger de
mocraat was, een verkie
zingscampagne voor Nixon.
Hij leverde een mooie pres
tatie door ervoor te zorgen
kdat zijn bouwvakkers en orde.
constructiearbeiders voor
de president stemden.
Het lijkt er nu veel op dat
de republikeinse partij als
tegenprestatie Brennan
heeft opgenomen in het
nieuwe kabinet. Kennelijk
-.verwacht Nixon dat hij op
deze manier zijn regering
verzekert van de hernieuw
de steun van de vakbonden
en misschien zelfs voor de
republikeinse partij. En zelfs
de tegenstanders van Bren
nan geven toe dat deze tak-
tiek waarschijnlijk goed
werkt in ieder geval
voor een tijdje.
Brennan zal zeker niet veel
macht bezitten in de rege-
ring-Nixon. De president
heeft er al voor gezorgd
door de benoeming van de
minister van Financiën,
George Schultz, tot alge
meen economisch coördina
tor. Brennan wordt geen
onafhankelijk kabinetslid.
Als minister van arbeid is
hij samen met zijn collega
van handel en transport di
rect verantwoording schul-
"dig aan Schultz.
Maar toch, als Brennan de
capaciteiten en sociale visie
bezit, dan zou hij iets nut
tigs kunnen doen in een
aantal probleemgebieden.
Vooral met betrekking tot
de kwesties als inflatie-sti
mulerende looneisen, on
georganiseerde stakingen,
en de noodzaak om raciale
barrières in de Amerikaan
se vakbonden op te heffen.
BEPERKT
Op al deze gebieden echter
bezit Brennan beperkte
kundigheden. Wat betreft
het probleem van inflatie-
stimulerende looneisen, zo
merkte Wall Street Journal
op, was het vrijwel juist de
bouwvakbond die dit ver
schijnsel uitvond. In de
jongste onderhandelingen
zijn weer contracten gete
kend voor absurd hoge lo
nen. De leider van de
bouwvakbond is dus wel de
laatste persoon die voor te
genmaatregelen zal zorgen.
Sterker nog, Brennan ver
klaarde vorige week te ho
pen dat de beperkende
maatregelen op loonsverho
gingen geleidelijk afge
schaft zouden worden. Op
de vraag of dat niet zou lei
den tot een nieuwe ronde
van inflatoire loonsovereen-
komsten, antwoordde hij,
dat hij alleen minister van
arbeid zou zijn en dat ande
re mensen „met grotere
kennis van zaken dan ik"
bij de plannen betrokken
Wat de wilde stakingen be
treft, men beweert dat
Brennan enkele weinig suc
cesvolle pogingen heeft on
dernomen om een einde te
maken aan de staking van
liftconstnictiearbeiders. Zij
legden vijf maanden gele
den het werk neer en de
bouwsituatie in New York
verkeert nu in grote wan-
Londen Hij wordt „De Man in 't
Grijs" genoemd. Ofschoon het al jaren
geleden is dat hij zich nog Het zien, ge
niet geen enkel ander Londens spook
méér bekendheid dan deze rijzige jonge
man, die zwarte rijlaarzen, een sabel,
een grijze kapmantel en dito steek
draagt uit het begin van de 18de eeuw.
De Man in 't Grijs spookt in het „Thea
tre Royal", de oudste schouwburg van
Londen, die in de volksmond „Drury
Lane" heet, naar de zijstraat waarnaast
hij gelegen is.
Alles laat vermoeden, dat deze grijze
heer trouwe steun verleent aan de be
ruchte Engelse vakbeweging. Hij houdt
zich namelijk streng aan vaste werku
ren. De talloze mannen en vrouwen, die
hem tot nu toe gezien hebben, stelden
vast dat hij zich alleen overdag ver
toont. Hij schijnt geen haast te hebben
en wandelt met vaste tred. Hij is overi
gens heel goed zichtbaar, behalve wan
neer je hem benadert. Dan schijnt hij
ineens lucht te worden en compleet te
verdwijnen.
De Man in 't Grijs werd ooit opgemerkt
door een nieuwe schoonmaakster, die
Pat heette en op een mooie morgen de
engelenbak van Drury Lane een goede
beurt gaf. Ze zag hem zitten op de hoek
van de vierde rij. Zijn gelaat was aan
dachtig naar het toneel gericht, waar
net een repetitie begon. Pat dacht, dat
het een akteur was, die zijn beurt af
wachtte.
Gedreven door de nieuwsgierigheid, die
alle schoonmaaksters kenmerkt, begaf
ze zich naar de onbekende sinjeur in het
grijs, om met hem even een praatje te
maken. Tot haar grote verbazing ver
dween hij als bij toverslag, om vervol
gens opnieuw te verschijnen bij de uit
gang. Het geheimzinnige heerschap
stapte dwars door de deur, zonder haar
te openen.
Pat slaakte een doordringende gil en
snelde langs de andere zijde van de en
gelenbak naar beneden om achter de
schouwburgzaal, in het kamertje van de
schoonmaaksters, een hartversterkend
kopje thee te gaan drinken en haar ake
lige belevenis verder te vertellen. Nie
mand lachte erom, want de beschrijving
die de nieuwe schoonmaakster gaf van
de Man in 't Grijs ze had hem nooit
eerder gezien klopte volkomen met
het signalement van dit theaterspook.
De grijze geest is als het ware een deel
van de inventaris van het Theatre
Royal. Volgens de akteurs en aktrices
brengt hij geluk. Als de Heer in 't Grijs
zich laat zien enkele dagen vóór de pre
mière van een nieuwe show (het Thea
tre Royal is sinds vele jaren gespec.ali-
seerd in musicals) zal het stuk een
triomfantelijk succes kennen. Vertoont
hij zich niet, dan wordt het een flop.
Het is nu al een hele poos geleden, dat
de Man in 't Grijs nog zijn instemming
betuigd heeft met een show van Drury
Lane. Vroeger liepen de grote musicals
daar soms vijf, zes jaar, maar de laat
ste jaren is het vet veel vlugger van de
soep. De Man in 't Grijs verschijnt nooit
als er een fiasco voor het voetlicht ge
bracht gaat worden. Hij werd opge
merkt kort vóór de premières van suc
cesrijke musicals zoals The Dancing
Years, Glamorous Nights, Crest of the
Wave, Careless Rapture, Oklahoma,
Carrousel, South Pacific en The King
and I. Tijdens de jaren dat deze shows
op het programma stonden in Drury
Lane, liet hij zich herhaaldelijk zien.
Soms laat de Man in 't Grijs alleen
maar voelen, dat hij aanwezig is. De
Amerikaanse aktrice Betty Jo Jones
speelde in het Theatre Royal de grappi
ge rol van Ado Annie in Oklahoma. Tij
dens de eerste voorstellingen stelde Bet
ty vast, dat het publiek niet veel plezier
beleefde aan haar vertolkingen, of
schoon ze precies deed wat de regie van
haar verwachtte. Dit gebrek aan succes
maakte haar ongelukkig en zeer ner
veus. Toen ze zich op een avond met
twee akteurs op de Bühne bevond, ge
reed voor haar eigen nummer, voelde ze
dat iemand aan haar rok trok.
De twee mannen waren te ver verwij
derd om haar te kunnen aanraken. Na
de ruk aan haar rok voelde ze twee han
den rusten op haar schouders. Zacht
maar kordaat werd ze over het toneel
naar een andere plaats geleid. Op een
gegeven moment kreeg ze een vriend
schappelijk klapje op de rug dat zoveel
betekende als: „Hier sta je goed!"
Betty speelde haar nummer op die nieu-
William Terriss, die er op 16 december 1897 vermoord
we positie cn dit keer vouwde het pu
bliek bijna dubbel van de pret. De vol
gende dag nam de aktrice zonder na te
denken haar oude plaats in, maar op
nieuw duwden de handen van het spook
haar naar een ander punt op het reus
achtige toneel. Daarna liep alles weer
gesmeerd en oogstte ze een overweldi
gend succes. Van die dag af had Betty
Jo Jones geen moeilijkheden meer met
haar rol.
Volgens de legende was de Man in 't
Grijs vroeger een rijke jonge losbol, die
mooie aktrices opzocht in hun kleedka
mers. Een knappe toneelspeelster van
Drury Lane werd door hem het hof ge
maakt. Ze was echter verloofd met een
eenvoudige burger, zonder fortuin. Deze
verloofde besloot de rijke concurrent uit
de wereld te helpen en stak hem koel
bloedig dood met een dolk.
De moordenaar metselde het lijk in een
oude muur van het theater. Deze mis
daad lekte nooit uit. Het geraamte werd
pas 118 jaar geleden ontdekt.
Het is eigenlijk geen wonder, dat het
spookt in Drury Lane. Charles Macklin,
een warmbloedige Ierse akteur, heeft er
een collega vermoord in de Groene Ka-
mer. Macklin ontsnapte aan de lange
arm van het gerecht. In hetzelfde thea
ter botste de akteur Stanley Lupino eens
bijna letterlijk op het spook van een
grote Victoriaanse komiek, Dan Leno.
Lupino schrok zich haast een ongeluk.
Drury Lane, de oudste schouwburg van
Londen, was het eerste koninklijke thea
ter van de wereld. Het werd geopend in
1663, maar brandde negen jaar later af.
Het tweede Koninklijke Theater werd
afgebroken, in 1791 en het derde brand
de af in 1809. De huidige schouburg,
foeilelijk aan de buitenkant, maar
prachtig van binnen, dateert van 1812.
In 1940 werd hij beschadigd door een
bom en zes jaar later met grote luister
heropend.
Sinds 1663 beschikt Drury Lane over
een koninklijke oorkonde, toegekend
door Charles II. Deze vorst wenste, dat
vrouwenrollen voortaan door vrouwen
gespeeld zouden worden en niet door
jongens, zoals dit toen de gewoonte was.
Zo deed de koning het beroep van to
neelspeelster ontstaan.
Het handvest is een enorm verzegeld
stuk perkament dat „Het Patent" heet
De Man in 'f Grijs, het beroemde spook van Drury Lane, zoals hij er zou kunnen uitzien als de c
i hem ooit in de lens zou krijgen
en zorgvuldig ingelijst bewaard
wordt. Sinds enkele jaren bestaat in
Groot-Brittannië geen theatercensuur
meer, maar vóór die tijd had Drury
Lane het te danken aan zijn Patent, dat
het theater geen speelvergunningen
moest aanvragen bij de „Lord Cham
berlain", een lid van het koninklijke hof
dat ieder theaterstuk streng censureer
de. Alle andere Britse schouwburgen
waren op grond van de wet van 1841 on
derworpen aan deze censuur.
Zelfs zonder spoken is Drury Lane een
merkwaardig theater. In de hal bevin
den zich twee monumentale trappen.
Boven de ene trap prijken de woorden
„King's Side" (Kant van de koning) en
boven de andere „Prince's Side" (Kant
van de prins). Deze opschriften hebben
hun bestaan ta danken aan een konink
lijke muilpeer.
George III en zijn zoon, die „Prinny"
genoemd en later regent en vervolgens
George IV werd, maakten doorlopend
ruzie. Zij konden elkaar niet luchten. Op
een mooie avond woonden zij bij toeval
dezelfde voorstelling bij in hel Thentre
Royal. Tijdens de pauze ontmoetten de
vorstelijke vader en zoon olkaur tussen
de andere theaterliefhebbers.
De koning diende zijn zoon vliegensvlug
een klinkende klap toe in het t ange-
zicht. Om te vermijden, dat een derge
lijk incident zich zou herhalen, besloot
de theaterdirektie deze twee opschriften
aan te brengen. Ofschoon ze er al lang
niet meer nodig zijn, denken de conser
vatieve Engelsen er niet aan ze te ver
wijderen.
Niet ver van Drury Lane bevindt zich
aan de Strand een andere bekende
schouwburg, het Adclphi Theatre, worur
in het eveneens spookt dat het een aart!
heeft. De geest van den huize is daat
ene William Terriss, die in de tijd vati
koningin Victoria een knap „matinee-
idool" was. Op de avond van 16 decem
ber 1897 stond Terriss, die de hoofdrol
vertolkte in het drama ,,On Secret Ser
vice", op het punt de Adelphi te betre
den via een privé-ingang aan de Maiden
Lane. Hij werd er overvallen door Ar
cher Prince, een berooide en succesloze
akteur, die Terriss haatte en hem ver
moordde met een mes.
De Adclphi werd sindsdien herbouwd,
maar toch hebben toneelknechten er in
1R62 het spcok van Terriss gezien. Twee
van zijn kleindochters en een journalist
zagen zijn geest opnieuw in 1967. Ze
hadden heel de nacht gewaakt en be
merkten een „schaduwachtige figuur",
die zich over het toneel haastte.
Vrijwel ieder oud theater van Londen
dat zich respecteert heeft een eigen
spook. Het Theatre Royal aan de Hay-
market heeft er zelfs twee. Het zijn ge
wezen akteurs, die men soms hun rollen
hoort repeteren in een kleedkamer. Ze
komen wel eens door een raampje kij
ken en tijdens de winter van 1063/'G4 ge
beurde het, dnt een van beide spoken
mee op het toneel kwam staan, tussen
M'chael Flanders en Donald Swnn, twee
artiesten van vlees en bloed. Ofschoon
de schouwburg no':vól zat, bemerkte al-
j^egle-Pssistentt. Olga Bennett.
n v v/ s- rnfr men meent,
populaire akteur-
IC;!? nruw.
r ""O nfet ge'oven. Ze
1 opr'euw. Mr-ar hoe
- -O or..: ü'.pr r.dn om iets te zien, het
spook van John BucKstone was weg.
ROGER SIMONS
