Vandalisme van jeugd
oor raad veroordeeld
„Deftige landerijen"
grenzend aan een
„seer heerlijk dorp"
■)agen „Pius" geteld
B. en W. werkt plan
uit voor behuizing
openb. bibliotheek
l Vervolg Oudejaars-„viering Lisse
4
stad- en streeknieuws
'bOK
Wat u
moet
weten
Historie Sassenheim en Voorhout gebundeld
'ee
DONDERDAG 11 JANUARI 1973
LEIDSE COURANT
die t
\al Er waren geen felle dis- voor de bouw van een winkel- der Lisser bevolking de jaarwis-
US, IS in de raadsvergadering centrum in de Lisser Poelpol- seling met brandstichting heeft
'en k' er was wel blijdschap der. Daarnaast klonk een toon doorgebracht.
besluiten inzake logopedi- van diepe verontwaardiging Om met de verheugende besluiten
st di'bu
e dienst
ten c
verkoop grond
de wijze waarop een deel te beginnen: alle fractiespre-
mdvoorrr ar-
-let lehuis P. sse
is pj geteld. Ka. ,u het
duw het in de afge-
datm weken al zwaar
arbt moeten verduren
wege de baldadig-
ar i van de Li&sese
zijn nu de slo-
j met het omvang-
karwei gestart,
vat :eren en vandaag
Voft men zich hoofd-
i jor
zakelijk beperkt tot
het verwijderen van
het lood en de duizen
den leien op het dak.
Binnen enkele dagen
zal de bovenbouw er
aan moeten geloven.
Bij onze laatste tocht
door het gebouw von
den we gisteren nog
wat vergeelde famiJie-
prenten uit een ver
verleden, een oud da
meshoedje, een onder
steek en een verbogen
lorgnet zonder glas.
Alleen op de bovenste
verdieping kan men
nog niet spreken van
een chaos. Met veel
geduld trachtten enke
le schilders daar de
prachtige glas-in-lood
ramen heel uit de ka
pel te halen. Een
moeilijke opgave want
de uit het begin van
deze eeuw daterende
ramen zitten als een
rond de ramen ge
plaatste betonnen
rand. Het fraaiste bo
venste raam is ver
kocht aan de AMRO-
bank in Lisse. Het
overige gedeelte zal
waarschijnlijk naar
Amerika worden over
gebracht. Men ver
wacht dat huize Pius
binnen vijf weken plat
zal liggen.
kers hebben hun grote waarde
ring uitgesproken over het voor
stel van B. en W. om deel te
nemen aan een gemeenschappe
lijke regeling voor een logopedi
sche dienst voor het bieden van
hulp aan kinderen met spraak
stoornissen.
Uit rapporten is gebleken, dat het
aantal kinderen dat spraakles
sen behoeft, véél groter is, dan
het aantal kinderen dat nu
spraaklessen krijgt.
Over het voorstel van B. en W.
om aan de stichting Winkelcen
trum Poelpolder N.V. voor
750.000 een perceel grond te
verkopen ter oppervlakte van
bijna 5000 m2 in de Lisser Poel
polder voor de bouw van een
modern winkelcentrum was
men kort. Alle sprekers gingen
graag accoord en drongen op
spoed aan bij de realisering.
Bij de rondvraag was de heer J.
F. Snik (WD) de eerste spre
ker over de jaarwisseling in
Lisse. Dat Lisse een slecht be
gin heeft gemaakt hebben de
kratekoppen wel bewezen. Hij
noemde alles wat gebeurd is
zinloze vernieling door brand of
andere geweldsmiddelen, toege
past door een 'klein gedeelte van
de jeugd van Liissé en toe
gestaan door een groot gedeelte
van de ouderen.
Het nieuwe jaar heeft een bij
smaak gekregen door de brand
stichting in Huize Pius, de ver
nieling van telefooncellen, het
beletten van de brandweer in
haar functie, het kapotsnijden
van brandweerslangen, enz.,
een te lange trieste lijst om ge
heel vermeld te worden.
In aansluiting op de scherpe af
keuring van de heer Snik diende
de heer Smith (P.C.) een motie
in, die ter kennis wordt ge
bracht van politie, brandweer
en openbare werken.
„Wij willen ieder van politie,
brandweer en openbare werken,
die zich op de bewuste nacht
hebben ingezet onze erkentelijk
heid betuigen voor hun rustig
en beheerst optreden", aldus de
motie.
jke [SCHOTEN De commissie
els.f onderwijs- en culturele za-
r van Voorschoten dook gis-
°k ,vond in de gemeentebegro-
rooi v00r het dienstjaar 1973.
ithouder Esselaar (KVP) was
^enJ weinig mededeelzaam over
tt toek<
huisvesting van deze bibiio-
behoort tot mijn dagelijk-
zorgen, hoewel de huisves-
in eerste instantie een taak
voor het Stichtingsbestuur
j de Bibliotheek. Het ge-
(Mentebestuur heeft thans enige
nnen, maar deze mogen nog
in de openbaarheid bespro-
bij i worden. Tijdens de raads
kom ik daarop te-
aldus de wethouder, die
(rmede voorlopig de discus-
tions afsneed. De heer Uyterlin-
l(PCG) rekende de wethouder
dat de openbare biblio-
t. lek Voorschoten slechts 3,30
the*1 inwoner kost, terwijl dit be-
I pïg in omliggende gemeenten
Dr hd de 7 ligt.
wofsterk gestegen tekort op de
grploitatie van het Cultureel
intrum voor 1973 begrootop
10.000 deed drs. Mennema
verzoeken tr.t het lager
"""aken van de huurprijs: „De
kunnen het niet
analen, omdat het Cultureel
duur is zijn ook de an-
ete*"
dere zaalhuren in Voorschoten
•omhoog gegaan en er ziin Vocr-
schotense vereniging ;n, die o.a.
in Leiden vergaderen". Mr.
Goosens (D'66) meende dat. zijn
vraag over het niet beschikbaar
stellen van het Centram voor
bioscoopvoorstellingen verkeerd
was beantwoord met do mede
deling dat de gemeente de
plaatselijke bioscoop niet wil
beconcurreren: „Het is juist de
Voorschotense bioscoop geweest,
die de aanvraag ingediend
heeft". De wethouder verander
de het antwoord van B. en W.
door te wijzen op de onmoge
lijkheid om het Centrum tijdens
de weekeinden als bioscoop te
laten fungeren, omdat dan
meestal het centrum aan ver
enigingen verhuurd wordt". De
huurvergoedingen zijn in 1968
vastgesteld en daarna nimmer
meer verhoogd, zodat ze thans
volgens de wethouder aan de
lage kant zijn.
De begroting biedt een ruimte
van 75.000 voor randvoorzie-
ningen bij het onderwijs zoals
een schoolbioloog. Mevrouw
Scheffer (VVD) vond het spijtig
dat wel met deze randvcorzie-
ningen gepraat is net de
schoolbesturen van de bijzonde
re scholen, maar nie: met het
schoolbestuur van de openbare
school te weten dc gemeente
raad. Hoewel de wethouder vol
hield, dat dit slechts oriënteren
de gesprekken geweest waren,
ging mevrouw Schetfer hier niet
helemaal mee akkoord en deel
de mede tijdens de algemene
beschouwingen dit punt nog
maals in discussie tz brengen.
De heer Marcelis vKVP) fprak
zijn verontrusting uit over het
gemeentelijk apparaat: „Er
moet onderbezetting zijn dat tot
uitdrukking komt o.;;. in de
beantwoording van de vragen
van raadsleden. Het gaat niet
soepel op het gemeen», ihuis".
LISSE De gelukkigen
'van de winnaars van de in
geleverde kerstboomverbran
ding te Lisse zijn de volgen
de: groen: 63. 99. 154, 176,
25. 263. 388, 327. 422, 467, 501,
583 619 691, 732 779, 829,
897. 916, 955; rose: 42 98,
122. 183. 23. 278, 313, 362. 437,
491, 517. 574. 62. 706, 773 814,
859, 900, 993; blauw: 7 69,
v132. 195. 227, 295. 309, 373,
416, 481, 533, 557, 607, 666,
'721, 798, 831, 873, 908, 871,
J wit: 338.
In het „Poelhuys"
morgen een kienavond
Aanvang 20.00
derlandse Vereniging voor
huisvrouwen hielden gisteren
hun eerste vergadering in
•ouw Kingma hield een le-
ing over de reis die zij naar
ririka heeft gemaakt. Bo-
In de Hervormde
dt a.s. zondag een
e jeugddienst gehou
den. Het thema is „Is het
geloof meer dan de liefde".
LEIDEN Op het Rapenburg wordt momenteel een aardig staaltje
van boomchirurgie toegepast, dat een natuurlijk" evenwicht tot
gevolg moet hebben. Er worden namelijk bij de werkzaamheden aan
de walmuren momenteel nogal wat boomwortels beschadigd, die in
veel gevallen geamputeerd" moeten worden. De voeding van de
bomen via de wortels wordt daardoor dus minder, wat schadelijke
gevolgen zou kunnen hebben. De gemeentelijke plantsoenendienst
herstelt het evenwicht echter door tegelijkertijd de takken van de
bomen te snoeien, wat het evenwicht weer herstelt. Leidse natuur
liefhebbers kunnen dus gerust zijn. De plantsoenendienst gaat de
bomen zelfs nog extra vitamine toedienen door achter de straks weer
dicht te metselen walmuren verse grond te stauwen.
„Het oude Koningshuis" zoals het eruit zag in de negentiende eeuw
LEIDEN „Sassem of Sas-
senheijm, een seer heerlijk
en groot dorp". Zo begint ,,'t
seer heerlijk Sassenheim en
Voorhout", geschreven door
A. M. Hulkenberg. In het
boekje, dat eind december
1972 ls uitgekomen staan al
lerlei gravures en penteke
ningen van oude gebouwen,
straten en hulzen van de bei
de dorpen. De begeleidende
tekst gaat in op de vroegere
bewoners.
Zo wordt een aantal bladzijden
gewijd aan het nog steeds
bestaande „Oude Konings
huis". dat in 1628 werd ge
bouwd t'sor he: echtprar
Van Egmond-Cromvliet. De
wapensteen op de voorgevel
van het huis herinnert aan
dit echtpaar. Vele vooraan
staande personen hebben
daarna hun intrek in het
huis genomen. Zoals bijvoor
beeld twee Portugese prin
sessen. Zij waren achter
kleinkinderen van Willem
van Oranje.
In de loop der tijd heeft het
huis verschillende namen ge
kregen. De eerste eigenaars
noemden het „Nijenburch"
of „Nieuwburgh". In 1720
genoemde Willem Scheltovan
Bronkhorst het huis „Sas*
sigt". Nadat stadhouder Wil
lem III koning van Enge
land, eigenaar was geweest
kon men tot de huidige naam
komen „Het oude Konings
huis". Dat de schrijver het
niet helemaal eens is met de
huidige functie van het ge
bouw (hotel-restaurant)
blijkt uit de zinsnede „Er is
een lelijke betonnen brug en
allerlei kitsch werd tegen en
voor het huis aangebracht.
Dat moet, zegt men. Wij
wensen de eigenaars zulk
een succes toe, dat ai deze
prullaria t.z.t. gevoeglijk
kunnen verdwijnen. Een
fraai huis met een rijke his
torie en vooral een goede
keuken; wat wil men
meer?".
Nog verder in de historie
graaft de heer Hulkenberg
bij zijn beschrijving van het
slot Teylingcn, waarvan nu
nog slechts de traptoren
overeind staat. Het slot werd
omstreeks de twaalfde eeuw
gebouwd. Na het uitsterven
van het geslacht Teylingen
hebben enkele eeuwen ver
schillende houtvesters het
huis bewoond. Hiervan is wel
de bekendste Jacoba van
Beyeren, de kleindochter van
graaf Albrecht.
Tijdens de tachtigjarige oorlog
werd het slot danig vernield.
Degene die zich het lot van
de „enige antiquifceyt van
Hollandl" aantrok was de
nieuwe houtvester, Johan
van Duivenvoorde, heer van
Warmond, die een praktisch
nieuw Teylingen liet verrij
zen.
Bij de veiling van 1857 kwam
het slot weer in handen van
een familie Van Teylingen
van Kamerik, die preten
deerde af te stammen van
het aloude adellijke geslacht.
De kinderloze jonkheer Wil
lem van Teylingen van Ka
merik schonk het slot in 1899
aan het rijk. Een betreurens
waardige gebeurtenis, vindt
de schrijver want sinds 1934
heeft „Noch Sassenheim,
noch Voorhout naar de „ee-
nighe antiquiteyt van Hol-
landt ooit een vinger uitge
stoken...".
Ook de gewone Sassenheimer
laat de schrijver niet onver-
noemd. Zo zijn er in het
boek citaten te vinden uit de
gemeenteraadsvergadering,
waarin over het „onbetame
lijk hard rijden" van de
voertuigen rond 1826 wordt
geklaagd.
Een aparte kopergravure is
gewijd aan het meer dan
honderd jaar oude echtpaar
Jansen die op het eind van
de achttiende eeuw overle
den zijn. Paulus Vincent
Jansen was dragonder ge
weest en ging pas op zijn
oude dag in Sassenheim wo-
Voorhout wordt in de inleiding
„klein" maar „ongemeen
vermakelijk met zeer deftige
landerijen" genoemd. Gezien
de onverbrekelijke band van
de twee dorpen stammende
uit de Middeleeuwen (tussen
1811 en 1818 vormden ze
zelfs één gemeente) worden
ze in een adem genoemd. De
kerk van het dorp, waar de
beroemde Boerhaave in 1668
werd geboren, stamt uit 1581.
Geeft Voorhout over het alge
meen misschien een rustige
aanblik, dat is toch niet al
tijd zo gewoest. In de tijd
van de reformatie was voor
al Voorhout een strijdtoneel
van katholieken en protes
tanten. Enkele citaten van
dominee Passchier de Fyne
wijzen hierop
De huidige Boekhorstlaan
dankt zijn naam aan Het
Huis Boekhorst, dat in de
veertiende eeuw bewoond
werd door een adellijke fa
milie met dezelfde naam. Bij
de restauratio van de dorps
kerk vond men de grafzer
ken van deze familie. In 1720
blijkt het huis een ruïne tc
zijn geworden. Andries
Schoemaker: „sljnde van
binnen met allerlei bomen en
ruigte bewassen".
Een verhandeling over Voor
hout zou niet volledig zijn
wanneer de Nagelbrug (over
de trekvaart) onvermeld zou
blijven. Historisch gezien is
er eigenlijk sprake van twee
bruggen: de oude over dc
Dinsdagse Wetering en sinds
1657 een tweede over de
Trekvaart. De naam is
waarschijnlijk gegeven door
het belangrijke Voorhoutse
geslacht Nagel. Veel van dc
oude glorie rond de Nagel-
brug is verdwenen. Zo lag er
de boerderij „De Knip" en
aan de andere kant café „De
Roode Leeuw" en „Schoon
oord". In „De Roode
Leeuw" werd „De Bonte
Koe" gevestigd, die in 1971
afbrandde.
De Nagelbrug met „De Bonte Koe" en Schoonoord
