HET EINDE BETEKENT SiüSTAL EEN LEGE BEURS
December zit vol verrassingen
KERSTMIS 1972
LEIDSE COURANT
Welgemoed stappen we ieder jaar de december
maand binnen. Het vooruitzicht op een gezellige Sin
terklaas, op een paar dagen in kerstsfeer en op een
uitbundige en plezierige oudejaarsavond maakt deze
maand bij voorbaat tot een van de plezierigste van
het jaar. Maar en dan komt het vermoeid en
vooral met een bijna lege portemonnee zeggen we
dezelfde decembermaand dikwijls weer met vreugde
vaarwel. Zo zijn wij mensen nu eenmaal. We denken
aan de gezellige dagen, maar duwen de binnenko
mende rekeningen in december het liefst zo diep mo
gelijk weg. Met in ons achterhoofd tegelijk de weten
schap, dat rond januari allerlei afrekeningen komen:
aan hypotheken, aan artsenbetalingen, aan verzeke
ringen enz. En dat in een maand, dat er al zoveel
van ons budget gevraagd wordt. Welgemoed stappen
we december binnen, berooid komen we er weer uit.
Er is in onze maatschappij bijzonder veel geregeld.
Maar in december is de burger vogelvrij en wordt
hij van alle kanten belaagd zonder dat hij enig te
genwicht kan bieden. ,,Er is weinig aan te doen",
zegt L. Doriia, direkteur van het Consumenten Con
tact Orgaan in Den Haag. „December is altijd al de
duurste maand geweest en het is inderdaad een feit
dat 1 januari als meest gebruikelijke vervaldag daar
nog een schepje bovenop doet. Er is eigenlijk nog
nooit aan gedacht of het mogelijk zou zijn regelma
tig terugkerende betalingen wat meer in de tijd te
spreiden".
Chaotisch is ook de situatie rond extra uitkeringen.
De een krijgt weinig of niets. De ander veel en nog
meer.
Bij het loonbureau van het voormalige college van
Rijksbemiddelaars kan men ook nauwelijks wijs uit
de grote verscheidenheid van „kerstuitkeringen". In
grove lijnen onderscheidt men er drie categorieën.
Dat zijn de echte kerstgratificaties, de uitkeringen
die afhankelijk zijn van de bedrijfsresultaten en wat
men eind-van-het-jaar uitkeringen noemt. In een vrij
groot aantal cao's zijn daarvoor regelingen getroffen
die meestal neerkomen op een uitkering van twee
pet ofwel een weeksalaris. Het gaat dan om een
recht op uitkering krachtens overeenkomst. Soms
wordeh ook vaste bedragen genoemd, zoals bij de
meeste autobusondernemingen die een vaste eind
jaarsuitkering plegen te geven.
„Dat is daar een bevoegdheid, geen verplichting". In
de havens is het gebruikelijk een kerstuitkering te
geven van een weekloon maar daar kent men ook
een voorjaarsuitkering van twee weeklonen. Wat dat
betreft zitten de havenarbeiders dus lang niet slecht.
In de Horecasector wordt gewoonlijk een weekloon
extra gegeven, althans als Bruin dat trekken kan. De
vleeswarenindustrie geeft 2 pet, de zuivelindustrie
eveneens. Grote sectoren als de bouw en de metaal
en de textiel kennen op dit punt geen cao-regelingen
alhoewel er per bedrijf wel uitkeringen gegeven kun
nen worden. Meestal laat rr.en dan de bedrijfsresulta
ten wegen. Philips en de Hoogovens zijn twee indu
striële reuzen met goede winstdelingsregelingen. Bij
Philips bovendien zodanig opgezet, dat men aan het
begin van het jaar al weet waaarop men in december
mag rekenen. Daar gaat het al de rich'ting uit van een
13de maand die reeds gewoonterecht geworden is in
het bank- en verzekeringswezen en soms gaat
men hier al verder naar een 14de maand extra.
„Dat wordt daar buiten de cao's om geregeld, het is
algemeen bekend", zegt men op het loonbureau. Het
is een personeelsgroep die er heel wat beter aan toe
is (alhoewel de lonen er lang slecht geweest zijn) dan
de groep uit de handelssectorjiie in de cao niets gere
geld heeft en waar de extra uitkeringen zeker niet
uit de hand lopen.
Bij de overheid zit het trouwens ook niet zo lekker.
„Vast locn en vaste armoe", zei men vroeger. Zo is
het gelukkig niet meer. Maar de ambtenaar zal het
in de dure kerstmaand wel moeten doen van zijn
normale verdiensten. Een extraatje is er voor hem
niet bij. „De overheid geeft normaal geen extra uit
keringen," zegt KABO-bestuurder L. Verrier. Toe
vallig krijgen de ambtenaren dit jaar 4 pet extra
met terugwerkende kracht vanaf 1 augustus en 2,25
pet nacalculatie trend om achterstanden ten opzichte
van het bedrijfsleven recht te trekken. Per 1 januari
komt daar nog eens 3 pet bij. „De ambtenaren vragen
jaren om een 13de maanduitkering, maar die wordt
telkens door de minister afgewezen op grond van de
overweging dat ook in het bedrijfsleven de winstde
lingen zich niet uitbreiden en er met het spaarloon
ook wel wat te doen is."
Uit een en ander blijkt hoe verkeerd het eigenlijk
verdeeld is in het financiële wereldje van december
en in het huishoudbudget. Soms moeten de kalkoe
nen duur betaald worden of wordt broer konijn de
laatste toevlucht voor de feestelijke kerstdis. En na
tuurlijk volgt er een run op de spaarbanken. Over
de laatste drie jaren (statistische cijfers 1969, 1970
en 1971) werd in de maand december 188 miljoen
gulden ontspaard. Over december 1971 was er weer
een spaaroverschot van 129 miljoen, hetgeen echter
toch nog 100 miljoen minder is dan het maandover-
schotgemiddelde van 1971. Bovendien werd in ja
nuari 1972 weer voor 293 miljoen meer ingelegd dan
terugbetaald.
Uit de spaarcijfers blijkt duidelijk dat de volle las
ten drukken op de maand december. In de laatste
jaren was december 1968 de duurste maand toen er
112 miljoen ontspaard moest worden, in december
1969 was dat maar 25 miljoen en in 1970 60 miljoen.
Het zijn gigantische bedragen, zeker wanneer men
beseft dat ze bij wijze van spreken, met dubbeltjes,
kwartjes en guldens bij elkaar worden gebracht. Al
thans door hen die nog iets te brengen hebben. De
vrij aanzienlijke groep van de sociaal zwakkeren uit
onze samenleving behoeft aan wat extra versiering
nauwelijks te denken en onder die groep rekenen we
ook de gezinnen met twee of drie niet verdienende
kleine kinderen die all-in met 250,- in de week rond
moeten komen en daarvan vaak direkt al een grote
hap aan dure huren weg zien gaan. In materiële zin
hebben ze nauwelijks reden om feest te vieren.
JAN VAN DEN DUNGEN
Zilver en goud schitteren ons toe uit de etalages. De overdaad die de maand december ons brengt kost ook inderdaad goud.
Toch zouden we die blinkende en glimmende etalages niet willen missen. Ze fleuren de donkere maand tenminste een beetje
op.
Wie aan het eind van de maand zijn portemonnee met een gul gebaar wil opentrekken, zou best eens dit kunnen tegenkomen: wat stuivers,
wat dubbeltjes, een knoop en een sleutel. De sleutel voor een betere tijd?
Tja, vorig jaar viel de doos met kerstballen bij het opbergen juist op het laatste nippertje stuk Of dit jaar namen we
een wat grotere kerstboom In ieder geval gingen de gekleurde ballen ook dit jaar weer met dozen vol de winkeldeur
uit.
Eigenlijk is de hele decembermaand een vuurwerk. Je begint eraan en het
moois is zo voorbij.
Die ene met die streepjes Net wat voor mij. Betalen is er voor hem, geluksvogeltje, nog niet bij. Voor
hem is de maand december een maand vol verrassingen zonder dat zijn spaarpot er ook maar een centje
pijn aan heeft.
Oliebollen horen er bij. Zonder zou de jaarwisseling geen échte |aarwisseling
zijn.
