VE
ui
LE
„Laat ze het maar voeSen
VOLKSGEZCNBHEID
TRIESTE AANKLACHT TEGEN GEESTELIJKE
ZATERDAG 25 NOVEMBER 19}
100jaar/
NederlandseI
krantefotoY
1929: Volksstelling in Leiden, nadat door een b rand in het stadhuis aldaar bevolkingsgegevens
verloren gegaan waren. Ook de koningin van he t Leidse zigeunerdorp werd voor deze telling be
zocht.
1917: Op het dieptepunt van de Eerste Wereldoorlog werd in Nederland alles even schaars. Zelfs
warm water, dat Haagse dienstmeisjes aan de gemeentewagen konden verkrijgen.
Van een onzer redacteu
ren.
Amsterdam Fotoboeken
zijn een modieus ver
schijnsel, maar met „Ons
Lieve Leven" is iets bij
zonders aan de hand. Het
bevat een neerslag van
honderd jaar Nederlandse
krantenfoto's. Ongeveer
een eeuw geleden ver
scheen hier en daar een
merkwaardig heer: de
persfotograaf. Waardig en
kalm maakte hij kiekjes
van Opzienbarende Ge
beurtenissen en die ver
schijnen zowaar in De
Courant. Nu kent iedereen
de razendsnelle vakman,
die fotojournalist is gaan
heten. Omhangen met het
modernste materiaal weet
hij zelfs de snelste mo
menten te vangen. Hij is
overal bij, gewenst of
niet, en meestal zijn we
er later blij om dat hij er
wél was.
Het is deze periode die
„Ons Lieve Leven" in
woord, maar uiteraard
'y vooral in beeld overspant.
Aangezien het boek ver
schijnt ter gelegenheid
van het 40-jarig jubileum
van de Nederlandse Ver-
- eniging van Fotojournalis
ten is er bijzondere zorg
aan besteed. Voor de
stichting Collectieve Pro
paganda van het Neder
landse Boek was dit weer
aanleiding om er het boek
van de maand van te ma
ken, hetgeen betekent dat
men het tot 14 januari
kan kopen voor de aan
trekkelijke prijs van tien
gulden. Daarna gaat het
17 gulden 50 kosten. Het is
vanaf 7 december in de
boekhandel verkrijgbaar.
Wat valt er in de afgelo
pen 100 Jaar vaderlandse
geschiedenis in krantenfo
to's niet te weerspiegelen?
De strijd om het alge
meen kiesrecht. De eerste
stakingen. De mobilisatie
In 1914. De crisisjaren. De
tweede wereldoorlog. Het
verlies van Indonesië. De
opkomst van boer Koe
koek. De rellen in Amster
dam. Snip en Snap. Karei
Appel. Johan Cruyff.
1903: Spoorwegstaking in Nederland. Maar het transport, zeker van levensmiddelen, moest doorgaan, begeleid
door de gewapende macht, omdat de autoriteiten anders overvallen of diefstal vreesden.
1900: Paul Kruger, president van Transvaal werd na de
Boerennederlaag tegen de Engelsen op dringend verzoek
van koningin Wilhelmina uit Zuid-Afrika gehaald. Kort
daarop kwam hij in Den Haag aan en groette hij vol dank
baarheid op het balkon van hotel Des Indes de Neder
landers.
I 1932—1934: Ernstige
economische crisis met
bijna een half miljoen
werklozen, die dikwijls
als wandelende adver- I
tenties probeerden werk
te vinden.
Er zijn 472 persfoto's in
opgenomen waarvan 16
pagina's in vier kleuren.
De samenstellers hebben
er daarbij bewust naar
gestreefd bepaalde lijnen
te trekken. Vandaar de
onderverdeling in de on
derwerpen sociale ontwik
keling, oorlog, techniek en
verkeer, sport, jeugd, poli
tiek, koninklijk huis,
schokkend nieuws, kunst
en Ons Lieve Leven, Per
rubriek zijn de foto's in
chronologische volgorde
gerangschikt, voorzien
van een korte toelichting
die ondertussen dikwijls
toch een helder flitslicht
op het betrokken tijdsge
wricht werpt.
1938: Vlootschouw voor de kust bij Scheveningen langs de Pier. Twee jaren later vielen de Duitsers binnen en werd
deze Pier afgebroken.
1970: Hardhandig treffen tussen demonstrerende Zuid-Molukkers in Den Haag en de politie. Van beide kanten
werd van stokken en gummiknuppel gebruik gemaakt.
(Van een onzer verslaggevers.)
DEN HAAG „Het is de slechtste inrichting in Ne
derland", zegt de Inspecteur voor de Geestelijke
Volksgezondheid. „Er zijn mensen overleden, wier
dood niet natuurlijk te noemen is. In de meeste ge-
Vallen kunnen wij niets bewijzen en bovendien: wat
doet men als de patiënt al overleden Is" .Met
verbijstering leest men dit en vele andere afschuwe
lijke gesprekken over en met een patiënte in een
psychiatrische inrichting in Nederland. Een patiënte,
die na een verpleging van 25 jaar meer afschuwelij
ke ondervindingen en soms wrede behandelingen
heeft moeten doormaken, dan men zich kan voorstel
len. Zij, een Rotterdamse, door de onverwachte dood
van haar moeder en door de oorlog uit haar even
wicht geraakt, is volgens het boek „Laten ze het
maar voelen" (ultg. van Gennep-Amsterdam) door
een hel gegaan. Een hel, waarin vele Nederlandse
psychiatrische patiënten nog steeds verblijven. Om
dat de Nederlandse psychiatrische verpleegkunde tal
van leemten en gebreken kent, die ondanks alles wat
men eraan heeft proberen te doen, nog steeds niet
verholpen zijn.
De patiënte uit het boek „Laten ze het maar voe
len", is die 25 jaren door haar zuster geholpen zo
veel deze kon. Deze tweelingzus heeft voor de pa
tiënte iedere dag gevochten, 25 jaar lang. Maar het
enige resultaat is geweest: een Inspecteur voor de
Geestelijke Volksgezondheid, die zich afvroeg wat er
aan te kunnen doen, een officier van just tie, die na
enkele vaagheden een onderzoek niet gerechtvaar
digd achtte, medici, die alle schuld en verantwoorde
lijkheid van zich afschoven. Politici, die er niet uit
konden komen. Pe zuster van de patiënte is even
eens door een hel gegaan en ten einde raad schreef
zij het boek „Laten ze het maar voelen".
„Niets in dit verhaal berust op fantasie. Van het be
gin van de opname van mijn zus af heb ik de brie
ven, die ik schreef en ontving bewaard. Zij zijn voor
ieder, die dit zou wensen, beschikbaar".
„Men denkt dat wantoestanden, zoals in dit boek be
schreven niet meer van deze tijd zijn. Helaas is dit
niet waar. Nog altijd laten de behandeling en de
huisvesting van onze psychisch zieke medemens heel
veel te wensen over. Niet alleen door gebrek aan
personnel en inzicht, ook door gebrek aan midde
len", aldus het voorwoord.
Het boek vermeldt niet welke inrichting bedoeld
wordt, maar het is wel duidelijk geworden dat zij
langs de kust in Zuidholland staat. Een lid van Pro
vinciale Staten van Zuid-Holland heeft er intussen al
v. n over gesteld.
D.t boek is bijzo.-.der triest. Triest om de onmense-
l.jkhzd.n, die patiënten moe.en on.i aan van \^r-
p.ogend personeel; triest om de diepe eenzanmh id,
i .i z.ch de vrrpiceg-len bev nd n en om de ir -
keur waarmee z.j en de bezoekers door het verple
gend personeel behandeld v, orden; triest om de on
macht van velen, die er iets aan willen veranderen,
maar telkens stuklopen. Zoals een nieuwe jonge ge-
neesheer-direkteur, die in de inrichting veel wil ver-
andaren, maar tenslotte het hoofd moet buigen en
ontslagen wordt door het bestuur van de zustercon
gregatie, waarvan hij leden als ondergeschikten
heeft.
De patiënten worden soms om een kleinigheid onder
een spanlaken gebonden. Zoals de patiënte uit het
boak, die in een agressieve bui een kras in het pia
no-blad trok en vastgebonden werd. Haar zuster
moest als schadevergoeding ook nog eens 25 gulden
betalen. En toen deze patiënte bij een zeer depres-
j bui uit em rem w ide springen werd z j door
n verpleger n t alleen van het raam weggetrok-
was ccn in.,-end'ge kneuzing. Verwaarlozing
.12 r.g as er b..end.cn de
..ak ...n da. de - :knaar later bl ek b i k t.' .c.
-u opgc—pcn. Le Lu aklacn.cn w.l n door net
verplegend personeel voortdurend afgedaan met
„aanstellerij" en dergel jke.
Geestelijke wreedheden zijn voor de mensen de
nnarste ervaringen, voor psychische paiëntei nog
erger. Dit boek staat vol van dergelijke geestelijke
wreedheden tegenover weerloze patiënten.
Voor mensen, die er nooit mee in contact geweest
z.jn is het onverklaarbaar, dat dit alles mogelijk is,
Het is zonder meer duidelijk, dat aan de kennis en
kunde in psychiatrische inricht.ngen nog zeer veel
mankeert. Dat aan de opleiding van het personeel
vej! on.breekt en dat ook de entourage van deze in-j
rici.tin en te, n.ecteld werkt aan het doel: de medi
sche en psych sche verbetering van de patiënten.
Het boek „Laten ze het maar voelen" is een
a. t ;,.n de ge s ri jke volksgw
d iti .cd.id, d.e sch jnbaar volledig on-
s a ,i .i 1. e.d gezags- en
1. i. i die gel jl; jd g verzuimt optl-
i cl.
1I...1 a.ujjg t.j-, da. anders bewezen,
word., Wil Nederland net geschokt blijven door dit
soort trieste en in wezen niet-menselijke geschrif-
