,WE VOELEN ONS IN ANDERE
KERK NU EENMAAL NIET THUIS'
Opzoek
naarh°ge
rente?
AM
li. li
I5JPII
Wallace zal
niet meer
kunnen lopen
Bomaanvallen
duren voort
in afwachting
van bestand
Bezetters St. Lambertuskerk
£eidocSouoant
VVD-stichting:
Misbruik sociale
uitkeringen
strafbaar stellen
Eerste
sneeuw
u krijgt tot 61% bö
de postspaarbank
PATIËNTEN IN DE KOU
I WOENSDAG 15 NOVEMBER 1972
LEIDSE COURANT
EINDHOVEN De lamp
brandende houden. Een
oer vaderlandse uitdruk
king die wil zeggen dat
men ook in tijden van
opperste duisternis en
nooddruft overeind pro
beert te blijven. De
Lambertus parochie in
de Eindhovense wijk
Gestel-zuid doet het let
terlijk. Die houdt tégen
een bisschoppelijke be
slissing in de godslamp
brandende. De parochia
nen kunnen niet anders.
Ze worden gedreven
door een vorm van gees
telijke paniek die in
deze tijd van kerkver
nieuwing misschien wat
vreemd aandoet, maar
die wortelt in een diepe
persoonlijke traditie.
Om iets te noemen: de
bisschoppelijk voorgeno
men sluiting van de St.-
Lambertuskerk betekent
tevens de sluiting van
het achtergelaten kerk
hof. Zerken, met duur
geld gekocht om dat de
gelovigen dachten dat
hun doden er vijftig of
zelfs honderd jaar rust
zouden vinden, dreigen
opeens te verdwijnen.
Tegen deze achtergrond bezien
krijgt de bezetting van de
Lambertus in Eindhoven op
eens een dramatisch mense
lijk accent. De eerste kerk-
bezetting in de Nederlandse
kerkprovincie - op zich al op
zienbarend genoeg. En hij
vond plaats toen bisschop
Bluyssen van Den Bosch af
gelopen zondag het bedehuis
om economische motieven
definitief wilde sluiten - uit
gerekend op de feestdag van
de H. Willibrordus, de ker-
kenbouwer bij uitstek. Wel
licht heeft deze symbolische
datum de bezetenheid van de
bezetters nog aangewakkerd.
Want ze zijn gelovig, daar in
het Eindhovense Gestel, op
een zo niet praktisch, dan
toch zielsverwarmende ma
nier. Kenmerkend is wat de
67-jarige bezetter Van den
Boezem zegt: „De Lamber
tus dateert uit 1910. Onze
Lieve Heer heeft het hier
zestig jaar uitgehouden.
Daar kunnen als het aan ons
ligt, zeker nog een paar we
ken bij".
Historisch schijnt de Lamber
tus overigens nog ouder te
zijn, en wel 800 jaar. Achter
deze mededeling staat bezet
tingsleider G. van den Berg,
van beroep administratief
beambte, maar hobby-ist in
de geschiedschrijving. Hij is
van alle bezetters de meest
alomtegenwoordige. Hij heeft
zijn geschiedschrijving opge
schort tot na de bezetting.
Hij heeft er vakantie voor
opgenomen. „Ik ga hier niet
weg voordat vast is komen
te staan dat de Lambertus
open blijft", zegt hij.
Vanaf de neo gothische toren
spits wappert een zwarte
vlag. Zondag werd hij gehe
sen. De daaropvolgende or
kaan heeft hem aan flarden
gescheurd. De bezetters la
ten hem hangen. Ook die
flarden hebben symbolische
betekenis. Binnen in de Lam
bertuskerk heerst de serene
rust die in een godshuis past.
Er branden veel kaarsen.
Het ontbreekt de bezetters
aan niets.
Daarom geven sympathisanten
een tientje, en zeggen:
„Steek er maar kaarsen
voor op". Hetgeen geschiedt.
De bezetters zelf halen trou
wens zo nu en dan een kwar
tje uit de portemonnee om
een kaars op te steken bij de
beeltenissen van Maria of
van hun beschermpatroon
Lambertus. Op de offer
schaal ligt zeker voor veer
tig gulden aan klein geld. De
parochie of het bisdom of de
Nederlandse kerkprovincie of
Rome - wie er in de ogen
van de bezetters ook verant
woordelijk moge zijn voor de
situatie - zullen er geen cent
aan tekort komen.
„Ze steken de draak met ons", zo schilderde iemand in Eindhoven
op de sokkel van het St. Jorisbeeld dat voor de ingang staat van
de St. Lambertuskerk. De kerk, die zondag door het bisdom
formeel is gesloten, wordt door bezetters open gehouden, om
daarmee duidelijk te maken dat er begeleidingsfouten zijn ge
maakt.
Selectief
Hoe de bezetting georganiseerd
is? Men moet vooral niet
denken aan de sfeer van de
Enka-bezetting in Breda. In
Gesten-zuid gaat het in
de ogen van de bezetters om
hogere waarden en men han
delt er nadrukkelijk naar.
Driehonderd namen kreeg P.
Diepstraten, lid van het ac
tiecomité, onmiddellijk bin
nen na de oproep tot bezet
ting. „Maar we gaan selec
tief te werk", zegt hij, „er
staan te grote belangen op
het spel". Daarmee doelt hij
met name op de aanzienlijke
kerkschatten die aanwezig
zijn, en die men tot geen
prijs wil laten vertrekken -
niet vanwege hun geldelijke
waarde, maar omdat ze de
sacramenten bevatten, „ons
Heer", zoals ze in Eindhoven
zeggen. Als de sacramenten
uit een kerk verdwenen zijn,
is het geen sacrale, geheilig
de grond meer. Dan hoeft de
Godslamp niet meer te bran
den. En de lamp moet bran
dende blijven, vinden de be
zetters.
In de praktijk komt het er op
neer dat er 's nachts vijf be
zetters aanwezig zijn die sla
pen bij een gaskachel in de
sacristie. Overdag kan men
er tien tot twintig tellen. Al
les geschiedt in ploègen-
dienst. Er is radio en er is
een draagbare televisie.
Drieduizend liter stookolie
voor de verwarming zijn in
de tank gestort - belange
loos. zoals alles belangeloos
geschiedt. Men heeft voor ja
ren sigaren en sigaretten ge
kregen. Aan koffie geen ge
brek, noch aan frisdranken.
Aan alcoholhoudende dran
ken zal men in de Lamber
tuskerk geen druppel vinden.
Nu hebben ze in Gestel-zuid
een carnavalsvereniging die
„de blauwbuiken" heet. Ze
weten er van wanten, als de
elfde van de elfde eenmaal
in de maand is geweest.
Maar in de Lambertus geen
druppel- het wordt door de
sympathisanten niet aange
boden, en het zou door de
bezetters niet worden geac
cepteerd. Ook vrouwen mo
gen het kerkgebouw niet bin
nen. Over de reden daarvoor
denkt men in Eindhoven (dat
massaal aan de kant van de
bezetters lijkt te staan) ver
schillend.
Overigens is het niet al religie
wat de klok in het bezette
bedehuis slaat. Vier mannen
zitten in het achterportaal
weliswaar onder de zware
houten, van binnen vergren
delde deur de toegang te be
waken, op de vingers gekeken
door een beeltenis van St.
Cristoffel, maar ze doden de
tijd met het zeer profane
kaartspel dat „toepen" heet.
Politie en justitie houden zich
afzijdig. Het gaat volgens de
autoriteiten om een „kerke-
lijk-juridische aangelegen
heid". Van die kant geen ge
vaar. Maar wat dan? Als er
geen enkele provocatie van
welke zijde dan ook is - het
bisdom zwijgt, de bezetteps
onderhouden de Lambertus
zoals hij nog nooit onderhou
den is - wat dan?
De bezetters geloven heilig in
hun overwinning. En ze zijn
nog voor reden vatbaar ook.
Ze kunnen er echt wel in ko
men dat hun kerk op den
duur dicht moet. Ze realise
ren zich dat er niets anders
op zit in een stad als Eindho
ven, waar de in totaal dertig
parochiekerken op religieuze
hoogtijdagen tweemaal zo
veel plaats bieden als er
kerkgangers zijn. Ze realise
ren zich ook dat het deke
naat Eindhoven jaarlijks een
tekort lijdt van een half mil
joen gulden (dit jaar waar
schijnlijk 600.000 gulden) en
dat er dus gesaneerd dient te
worden.
Fouten
Waar het om gaat, is de ma
nier waarop. Er zijn daar in
Gestel-zuid (eens een kerk
dorp van eenvoudige lieden,
nu opgeslokt door de grote
stad) begeleidingsfouten ge
maakt vinden de parochia
nen. Het bisdom heeft - veel
gehoorde grief - over het
hoofd gezien dat de Lamber
tus indertijd door de paro
chianen bij botje en beetje,
met dubbeltjes en kwartjes,
bij elkaar is gebracht. Het
bisdom is vergeten - andere
grief - wat het kan beteke
nen om van de ene dag op
de andere bij een „concurre
rende" parochie te worden
ondergebracht - bij Maria
Middelares, waar die van
Gestel-zuid zich nu eenmaal
niet thuis voelen. Dit soort
begeleidingsfouten willen de
bezetters van de Lambertus
hersteld zien. Het kan, zeg
gen ze. Is in Woensel soms
niet een kerk onder soortege-
lijke omstandigheden geslo
ten zonder dat zich moeilijk
heden hebben voorgedaan?
Het kan, zeggen ze in Ge
stel-zuid, al zal het weken
duren.
Eén doel duidelijk
I^R is nog maar weinig tekening in het beeld van de Kamerverkie
zingen 1972; hoop en vrees hebben nog ruimschoots de overhand
op stellige verwachtingen en zekerheid.
De opiniepeilingen van erkende bureaus en deskundige zelfstandigen
produceren in feite slechts reeksen sprongetjes omhoog en omlaag;
maar ook die wekken wel eens de indruk van een Echtemacher-
springprocessie.
Een paar weken vóór de verkiezingsdag zit er in de prognoses als
enige dominant: er komen verschuivingen en daarvan zullen partij
en die afgelopen jaren in de oppositiehoek zaten, profiteren; maar
grote verschuivingen, laat staan een politieke aardverschuiving
naar links, zijn heel wat minder waarschijnlijk dan een aantal
maanden geleden in het vat scheen te zitten. Door een aantal ge
compliceerde gebeurtenissen zijn zulke verwachtingen in het vat
toch verzuurd.
Is het onder indruk van deze verwachtingen en de geschatte getallen
waarop ze berusten, dat het linkse oppositieblok het sprookje van
„ondubbelzinnige overwinning voor het trio-Den Uyl" weer in het
boekenrek gestopt heeft om nu ter lezing aan te bevelen het essay
over de gezamenlijke partijen van links, die als grootste minder
heidsgroep straks het recht kunnen claimen om als eerste de vor
ming van een minderheidsregering ter hand te kunnen nemen?
Twee voorwaarden
T^WEE praktische voorwaarden zullen vervuld moeten zijn om mA
A die claim ook buiten eigen kring indruk te kunnen maken.
Ten eerste moet gezorgd worden dat „links" bij een eerste algemeen
debat in de Kamer en bij het uitbrengen van adviezen aan het
staatshoofd inderdaad duidelijk het sterkste blok vormt. Vandaar de
intensieve pogingen van de Partij van de Arbeid en D'66 om het
voorbeeld van de PPR te volgen en dus zo dik mogelijk aan te pap
pen met de PSP.
Ten tweede voorkomen dat op een andere manier dan De Gaay Fort
man Junior in laatste instantie bedoelde, een Kamermeerderheid
zich straks gaat uitspreken voor een vorm van extra-parlementair
kabinet. Want Den Uyl c.s. hebben begrepen, dat zo'n kabinet de
afhankelijkheid van zijn beleidsmogelijkheden van de confessionelen
niet minder groot maakt dan in het geval van een links minder
heidskabinet en bovendien de mogelijkheid van verdeeldheid in de
eigen achterban vergroot.
Die verdeeldheid, nu potentieel en straks mogelijk reëel, zou met de
verdere ontwikkelingen aan het christen-democratische front wel
eens beslissend kunnen zijn voor de periode na 29 november a.s.
De knapste politici in de PvdA en D'66 voelen zich daarom terecht
verplicht, dit ook nu niet helemaal uit hun denkpatroon te bannen.
NEW ORLEANS, (AFP) Gouverneur George Wallace van
Alabama zal waarschijnlijk nooit meer kunnen lopen, zo heeft
dr. Garber Galbraith, de arts die de kogel verwijderde uit de
ruggegraat van Wallace, verklaard.
Op de gouverneur is .een aanslag gepleegd tijdens een verkie
zingscampagne. Dr. Galbraith zei dat de toestand van Walla
ce niet is verbeterd na de operatie. De kogel heeft een paar
zenuwen doorgesneden.
Jtode lijn" tussen
Oost-West-
Duitsland
)NN (Reuter) Bonn en Oost-
BerLijn hebben-besloten dat een
„Rode lijn" zal worden aange
legd tussen de hoofdsteden van
West- én Oost-Duitsland zodra
het onlangs afgesloten basisver
drag van kracht wordt. De tele
foonlijn is nodig om dringende
zaken op te lossen die zich kun
nen voordoen bij het toepassen
van het normaliseringsverdrag.
Belg dood door
drijfstang in
meelfabriek
LEIDEN In de meelfabriek is
vanmorgen een Belg tussen
drijfstangen geraakt en meege
sleurd. Hij was op slag dood.
De juiste toedracht van het on
geval is nog niet bekend.
Het slachtoffer stond op een lad
der werk te verrichten aan een
buis, die vrij dicht in de buurt
van de drijfstangen zat. De po
litie en bedrijfsinspectie stellen
een onderzoek in.
DEN HAAG (ANP) De
eerste sneeuw van dit sei
zoen is vanmorgen in ons
land gevallen n Gronin
gen en Limburg. De tem
peratuur schommelde
daarbij dicht bij het
vriespunt.
altijd safe
SAIGON (UPI/Rtr) - In afwach
ting van een bestand hebben
Amerikaanse B-52-bommenwer-
pers bevoorradingscentra bij
Thanh Hoa, 133 km. ten zuiden
van Hanoi gebombardeerd. Zij
waren sedert 25 april niet zover
in noordelijk gebied doorgedron
gen.
Thanh Hoa ligt 21 km. ten zuiden
leider, Pham Dang Lam, is op
weg naar Parijs. Hij wil dat
Zuid-Vietnam deelneemt aan het
vredesoverleg. Er is evenwel
ontkend dat Lam gezegd heeft,
dat Saigon bereid is een gedeel
telijke terugtrekking van Noord-
vietnamese troepen uit het zui
den en een hergroepering van
de overige strijdkrachten te
W aanvaarden,
van de twintigste breedtegraad. De Amel.,kaiwn vermoede-
de grens die president Nixon op
23 oktober voor bombardemen
ten stelde met het oog op de
vredesonderhandelingen.
Inmiddels is de belangrijkste
Noordvietnamese onderhande
laar. Le Due Tho, uit Peking
vertrokken. Hij zal via Moskou
naar Parijs reizen.
Ook de Zuidvietnamese delegatie-
J. J. Loerakker
nog twee jaar
ARKA-voorzitter
MAASTRICHT (ANP) Het con
gres van de algemene rooms-
katholieke ambtenarenvereni-
ging ARKA in Maastricht heeft
gisteren de heer J. J. Loerakker
voor twee jaar opnieuw gekozen
tot algemeen voorzitter.
Dit gebeurde ondanks de bezwa
ren van één van de afdelingen
van deze bond, die de wettelijke
regeling van pensionering bij
het bereiken van de 65-jarige
leeftijd dermate zwaar achtte
dat hierop geen uitzondering ge
maakt zou mogen worden. Het
is een kwalijke zaak indien een
ambtenarenorganisatie op deze
regeling inbreuk maakt, aldus
de afdeling.
lijk niet willen toegeven aan de
wens van Saigon tot bijwoning
van de onderhandelingen tussen
Kissinger en Le Due Tho.
Stakingen
in Frankrijk
PARIJS (REUTER) In Frank
rijk is het spoorwegpersoneel
gisteren een reeks wisselstakin
gen begonnen. Het eerste was
het westen aan de beurt waar
het stakingsparool voor 80 tot
100 procent werd opgevolgd.
Doordat de in Parijs werkende
forenzen per auto naar de hoofd
stad kwamen, ontstonden reus
achtige verkeersopstoppingen,
stoppingen.
De komende dagen zal elders In
het land bij de spoorwegen wor
den gestaakt voor hogere lonen
en betere werkomstandigheden.
Vandaag gebeurt dit in het zuid
westen. Verwacht wordt dat
slechts ongeveer een kwart van
de hoofdverbindingen zal wor
den onderhouden. Bij het buurt
verkeer zal de Irequentie nog
geringer zijn.
Deze week gaat ook ander over
heidspersoneel in de verschillen
de delen van Frankrijk bij toer
beurt in staking.
DEN HAAG (ANP) - Het opzet
telijk ten onrechte genieten van
een sociale uitkering moet als
afzonderlijk delict strafbaar
worden gesteld. Aldus een con
clusie van de Prof. Teldersstlch-
ting, het wetenschappelijk cen
trum van de VVD, in een rap
port over de sociale wetgeving.
De berechting van het bedoelde
misbruik moet volgens de stich
ting geschieden door de econo
mische politierechter. Tegelijk
met zijn straf uitspraak zal hi'j
ook in de gevallen, dat de ten
onrechte genoten bedragen op
eenvoudige wijze kunnen wor
den vastgesteld, de verplichting
tot terugbetaling dienen te bepa
len.
De stichting bepleit de aanstelling
van sociale inspecteurs, omdat
er enige controle moet zijn. Een
klein, goed uitgerust opsporings
apparaat dat in voorkomende
gevallen een zaak tot op de bo
dem kan uitzoeken, is een on
misbaar sluitstuk voor een goe
de functionering van de sociale
wetgeving, aldus het rapport.
Er zal ook krachtiger opgetreden
dienen te worden tegen werkge
vers, die onvoldoende of geen
boek houden en het rijk en de
sociale verzekeringsinstellingen
bij hun faillissementen met gro
te vorderingen laten zitten.
Voorts wordt in het rapport ge
pleit voor samenvoeging van de
werkloosheidswet (die een werk
loze zes maanden uitkering ga
randeert) en de wet werkloos
heidsvoorziening (die twee jaar
financiële steun biedt). De rijks
groepsregeling werkloze werk
nemers kan dan worden opgehe
ven.
ALDERSHOT (UP1) Een En
gelse rechtbank heeft gisteren
de 42-jarige Noel Jenkinson tot
levenslange gevangenisstraf
veroordeeld, nadat deze schul
dig was bevonden aan de bom
aanslag op een kantine op de
Britse legerplaats Aldershot op
22 februari van dit jaar. Bij
de?e aanslag die het werk zou
zijn geweest van het verboden
Ierse republikeinse leger (IRA)
kwamen zeven mensen om het
leven.
J T- T£
In één van de verwarmingsketels van het St. Claraziekenhuis in Rotterdam deed zich gisteren een ontplof
fing voor waardoor een deel van de glazen wand van het ketelhuis en de schoorsteen werden vernield.
Er deden zich geen persoonlijke ongelukken voor. Uit vrees voor verdere ontploffingen schakelde men
aanvankelijk ook de andere ketels uit en overwoog men zelfs de 550 patiënten uit het (koude) ziekenhuis
te evacueren. Van dat laatste zag men echter af toen gisteravond één van de ketels weer in werking kon
worden gesteld.
Nijmeegse
katholieken
schrijven
naar paus
NIJMEGEN (KNP) In
een brief aan paus Paulus
vragen Nijmeegse katho
lieken om ruimte en rui
mere mogelijkheden voor
een eigen plaatselijke
verantwoorde vormgeving
van het christen zijn.
„We willen leven in verbon
denheid met de wereld
kerk, maar die solidair
teit". zo menen zij, „kan
onmogelijk een dusdanige
uniformiteit betekenen,
dat in alle landen ter we
reld de kerk eenzelfde ge
stalte zou moeten heb
ben."
De brief is een initiatief
van de pastores van de
Emmausparochle en is ln
20.000 exemplaren ver
spreid onder de parochies
in Nijmegen, waarvan de
helft besloten heeft om
mee te doen. Volgens de
ondertekenaars van de
brief wordt de geheel el-
gen en onal neem bare ver
antwoordelijkheid, die ie
dere christen bezit, be
dreigd, door mensen die
een gezag menen te moe
ten uitoefenen dat niet
meer in de lijn ligt van
de jongste tradities.
Vic. Braun
naar Rome
ROTTERDAM (KNP)
Mgr. dr. C. Braun, vica
ris-generaal van het bis
dom Rotterdam, is giste
ren naar Rome vertrok
ken voor een internationa
le bijeenkomst van het
Romeinse sekretariaat
voor de eenheid over het
thema „Oecumene in de
zending van de kerk".
Mgr. Braun vervangt prof.
dr. J. Groot, voorzitter
van de Willibrordvereni-
ging en gedelegeerde van
het episkopaat voor oecu
mene, die wegens ziekte
verhinderd is.
Het Is de bedoeling dat ln
Rome niet de oecumene
op zich wordt besproken,
maar 'in het kader van
katechese, liturgie e.d.
Verwacht wordt dat bij
de bespreking van het ge
mengde huwelijk ook de
open communie, welke 5
no-.-amtor in Rijswijk
heeft plaatsgevonden en
waartegen mgr. Si moois
zich bee't uitgesproken,
aan de orde komt.
