Sacco van der Made
toch liever op toneel
i
Beroep van VN
op Portugal
Doe het zelf
bij Studio Vrij
no honderden hoorspelen
TELEVISIE VANAVOND
Hou het
scherm
in 't oog
RADIO MORGEN
LEIDSE COURANT
NEW YORK (Reuter) De alge
mene vergadering van de Ver
enigde Naties heeft eert beroep
op Portugal gedaan om zijn
strijdkrachten uit Portugese ge
bieden in Afrika terug te trek
ken. Voorts werd op alle rege
ringen een beroep gedaan de
bevolking van de betrokken ge
bieden te helpen bij het verkrij
gen van zelfbeschikking en on
afhankelijkheid.
De desbetreffende resolutie werd
aangenomen met 98 tegen zes
stemmen bij acht onthoudingen.
Nederland stemde voor.
In de resolutie wordt bevestigd
wat maandag al door de beheer-
schapscommissie werd uitge
sproken: dat de „nationale be
vrijdingsbewegingen in Portu
gees Afrika de ware vertegen-
woordigers van de autochtone
bevolking zijn en dat de Ver
enigde Naties met hen zaken
zouden moeten doen".
De veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties komt vanavond
bijeen om zich te beraden
de toestand in de Portugese ge
bieden in Afrika.
Premier Caetano van Portugal
heeft in een toespraak voor de
radio en televisie verklaard dat
zijn land nooit met de guerrilla
strijders zal onderhandelen over
de overdracht van „Portugals
provincies in Afrika."
Sacco van der Made heeft nooit anders dan naar het toneel gewild.
Zijn hart trok bovendien naar de film. Zijn kantoorbaan werd een
grote flop. Met zijn artistieke prestaties liep het beter. Hij is nu een
bekend acteur en wordt door velen uit duizenden herkend, alleen al
door „die rare kraakstem", die zo dikwijls door de radio klinkt.
Door de Duitse inval moest hij in 1940 in Zeeland waar zijn vader
jarenlang dokter was blijven hangen, terwijl hij juist na voorspelen
bij Ko Arnoldi in september als volontair op het toneel had kunnen
beginnen. Na de oorlog greep hij zijn kans bij het Zuid-Nederlands
Toneel onder Pierre BalleduX in Den Haag. Tegelijkertijd werd hij
door dr. Ritter en Kommer Kleyn in de radio-hoorspelkern opgeno
men. In de daaropvolgende jaren kwam hij bij een troepje dat voor
de militairen speelde, stroopte hij met Lou Steenbergen eens een zo
mer lang met een tentje heel Brabant af om kindertoneel te geven en
rolde hij in Het Rotterdams Toneelgezelschap. Hij stapte o.a. over
naar Arnhem en keerde later (voor 13 jaar) weer terug naar Rotter
dam. Nu is hij al weer voor het tweede seizoen verbonden aan de
Noorder Compagnie, het toneelgezelschap onder leiding van Jaap
Maarleveldt dat zetelt in Drachten.
Tot 1953 heeft Van der Made in zeker 600 hoorspelen meegespeeld,
soms wel in 2 per week. De repetities van een hoorspel nemen 2 tot 3
dagen in beslag, zodat vaak zijn hele week eraan op ging. Vaste ver
bintenissen zowel met de radio als met een toneelgezelschap gaan
niet samen. Hij koos voor het toneel, maar deed en doet nog ontelba
re malen als gast aan een hoorspel mee.
Intussen stond hij in een honderdtal tv-produkties. Hij was zelfs al bij
de allereerste officiële vara-tv-uitzending. Gelukkig smaakte hij ook
het genoegen in verscheidene films (o.a. ca. 10 Nederlandse) mee te
spelen. Kortgeleden werd hij nog op ons tv-scherm gepresenteerd in
een film uit een Engelse filmserie. Verder speelde hij recentelijk o.a.
in de NCRV-tv-serie ritmeester Buat en in de kinder-tv-serie Floris.
Door zijn radiowerk heeft hij de juiste behandeling van een tekst ge
leerd evenals het belangrijke sfeer-maken met de stem. Hoorspelen
worden door acteurs vaak onderschat. Zij denken het er wel even bij
te kunnen doen. „Maar het is een heel apart métier", zegt de onder
houdende Sacco van der Made. „Ik zou nooit mijn hele leven alleen
aan hoorspelen willen meewerken, maar ik vind het erg fijn zo vaak
te hebben meegedaan. Toneel en film trekken mij meer. Zij bieden
mimisch zoveel meer mogelijkheden".
Hij heeft veel gevoel voor dialecten en omdat deze geheide Rotter
dammer overal in Nederland heeft gewoond, kon hij zo'n streektaal
nog in de praktijk Ieren ook. Hij beheerst Frans, Duits en Engels
eveneens goed, wat o.a. meebrengt dat hij nooit moeite heeft met het
begrijpen van buitenlandse regisseurs.
Zonder souffleur
Het was voor van der Made (54) een hele stap van Rotterdam naar
het gezelschap van Jaap Maarleveldt, die hij al vanaf 1947 kent. „Zo
hadden we in Rotterdam twee souffleurs en nu spelen we zonder zo'n
steun", zegt hij. „Dat is wel eens griezelig. Omdat we een betrekke
lijk klein budget hebben, wil Jaap de kosten laag houden. We hebben
evenmin een eigen kapper of kleedster. Dat zijn luxes, die we in het
westen gewend waren. Ik vind het bijkomstigheden en eigenlijk is het
wel prettig óm veel zelf te doen.
Met souffleur kan ook iedereen een black-out overkomen. Dat had ik
eens in Breda. Ik hoorde alleen „oh" uit de zaal komen en niets van
de souffleur. In de tegenwoordige décors is geen plaats meer voor
hem, zodat hij meestal opzij in de coulissen staat. Als je net aan de
andere kant van het toneel bent, valt het niet mee hem te horen".
Toneelvernieuwing mag van Sacco van der Made best, mits hij haar
opzet kan begrijpen. „Ik heb veel experimenteel toneel gedaan, zoals
in het Rotterdamse Piccolo-theater. Dat is een vierkant theater, waar
het publiek bovenop je lip zit. Het eist een angstwekkende concentra-
>m te spelen als de toeschouwer je -vanaf gelijke hoogte aankijkt.
Sacco
Dat experimenteel toneel is niet mijn liefste werk, maar ik onttrek
me er niet aan. Ik wil voorkomen dat wordt gezegd dat ik alleen
Heyermans kan spelen", aldus deze goed met jonge spelers omgaan
de acteur. „Ik vind het ergens wel een uitdaging. Het meest houd ik
echter van goede speelstukken en ik speel ook graag blijspelen. Door
traditie is het de droom van bijna iedere acteur om Hamlet te spelen.
Daar ben ik nooit de figuur voor geweest (mijn zoon zou er geknipt
voor zijn). Ik vind het wel geweldig toneel".
Jarenlang heeft de bescheiden Sacco van der Made gevoetbald en ook
gehockeyd. Deze sportiviteit en zijn drukke werkzaamheden leden niet
onder de op 20-jarige leeftijd ontdekte suikerziekte. Hij heeft zich van
meet af aan voorgenomen, zijn „handel en wandel" er niets door te
laten veranderen en hij weet er uitstekend mee te leven. Intussen gaf
hij zichzelf gedurende 34-jaar dagelijks 3 maal een injectie. Hij had
daar zelfs niet op gezinspeeld als ons gesprek door het zoetje-in-de-kof-
lle er niet op was terechtgekomen.
NEDERLAND I
17.00 uur Nog wiedus
18.35 uur Ti-ta tovenaar
18.40 uur Zendtijd PSP
18.55 uur Journaal
AVRO:
19.05 uur Proftennis
19.50 uur Stichting Socutera
20.00 uur Journaal
20.21 uur Openbaar kunstbezit
20.25 uur Columbo
21.40 uur Proftennis
KRO:
20.21 uur Studio vrij
22.05 uur Het leerhuis
22.50 uur Zendtijd RPN
23.00 uur Journaal
23.05 uur Teleac
kleur.
BELGIE NEDERLANDS
r Jevanjong
r De Fabeltjeskrant
r Keurig Frans
r Politieke tribune
r Mededelingen en
weerbericht
r Nieuws
r Piste
21.00 uur Dubbeldekkers
21.15 uur Bedat
22.10 uur Horen en zien
22.30 uur Nieuws
Vanavond brengt de KRO-televisie
voor de derde maal het ruim an
derhalf uur durende programma
„Studio Vrij" op het scherm in
een direkte uitzending. Dit pro
gramma wil verpozende informa
tie geven over vrije-tijdsbesteding
en Zelf-doen.
In deze aflevering van „Studio
Vrij" wordt aandacht besteed aan
de volgende onderwerpen: Nieu
wigheden voor doe-het-zelvers;
oorduurpatronen maken zonder
:ekentalent; wat zetten we in de
plantenbak, en hoe?; wat is fijn
'cinderspeelgoed?; koude start van
ie auto bij vorst en vocht; het
:elf maken van een ikoon, en Ra-
Jen Maarmet Kees Schilper-
tort. Aan deze aflevering van
.Studio Vrij" werken mee: de
\NWB, Ned. Katholieke Jeugd
raad, Maandblad Doe het zelf,
let Bouwcentrum, Handwerkblad
\riadne en Kon. Mij. v. Tuin-
louw- en Plantkunde.
•Jed. II 20.21 uur.
trapeze. Verder: Medifreds (top-
jongleurs) Troupe Larible (spring
nummer) Charlie Cairoli (clown)
en de drie Gamby's met polstok
akrobatiek.
Ned. II 19.05 uur.
Leerhuis
Piste
°roftennis
De KRO zet zijn niet te verwoes
ten „Piste" vanuit Treslong in
Hillegom voort. Les Ballan's ma
ken capriolen op de fietsen. Car
men de Castello doet dat aan de
In het derde leeiTiuisgesprek wor
den de verhoudingen tussen gebod
en vrijheid door rabbijn mr. dr. M.
König uit Amsterdam aan de orde
gesteld. Hoe kan in de bijbelse
traditie een man als Mozes tege
lijk de opstandeling tegen het ge
zag van Egypte zijn en de wetge
ver van Israël.
Ned. II 22.05 uur.
n samenwerking met de AVRO-
v heeft het Rotterdamse sportpa-
•is Ahoy het Amerikaanse tennis-
-ircus van Lamar Hunt naar ons
fcnd gehaald. Wij zien o.a. Arthur
',she, Tom Okker en John New-
ombe.
led. I 19.05 uur.
Zolombo
'eter Flak de wat slungelig aan-
oende politieagent moet weer
heel wat boeventuig tot de orde
?epen. Colombo moet de moord op
avid Buckner een man van
root aanzien oplossen. Een neef
in David maakt zich verdacht
»or zonder overleg de leiding
in het bedrijf van het slachtof-
tr over te nemen. Hij wordt hier-
j welwillend bijgestaan door
rtty Bishop, een juffrouw die
■el wat meer blijkt te kunnen
tn brieven typen.
'd. I. 20.26 uur.
Subsidie voor de
schooladviesdienst
LEIDEN De Schooladviesdienst
heeft van het ministerie Onder
wijs en Wetenschappen de toe
zegging gekregen dat hij voor
het jaar 1973 een subsidie van j
150.000.- krijgt. Hiermee krijgt
de dienst zelfs meer subsidie
dan de schooladviesdienst in
Helmond, die maar 100.000,-
kreeg.
Het geld wordt speciaal besteed
aan de activiteiten van de
dienst in Leiden-Noord en de
Kooi. De mogelijkheid is nu ge
schapen om meer klassen dan
alleen de eerste klassen te gaan
begeleiden.
De subsidie geldt voor één jaar
met de mogelijkheid tot verho
ging of verlaging.
Bas Roodnat
weg bij
Achter het nieuws
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Moeilijkheden bij
de afdeling Achter het Nieuws
hebben bij de redacteur Bas
Roodnat geleid tot het indienen
van zijn ontslag bij de VARA. Het
bestuur van de VARA heeft be
grip voor het standpunt van de
heer Roodnat en heeft hem het
gevraagde ontslag verleend. Bas
Roodnat zal de VARA per i ja
nuari verlaten. Hij gaat bij NRC-
handelsblad werken. Van het
standpunt van de overige redac
teuren is nog niets naders be-
Landboutvprijs
voor Roel Renssen
van NOS-t.v.
Van onze radio- en tv-redactie
UTRECHT Roel Renssen, chef
van de afdeling regionale pro
gramma's van de NOS-televisie,
heeft dit jaar de KNLC-prijs
van 1000,- ontvangen, die het
Koninklijk Nederlands Land-
bouwcomité KNLC ieder jaar
geeft aan iemand, die op bijzon
dere wijze heeft bijgedragen
aan het versterken van de goe
de betrekkingen tussen het Ne
derlandse volk en zijn land- en
tuinbouw.
De heer Renssen, sinds 17 jaar
bij de televisie, is sinds 1968
verantwoordelijk voor de pro
gramma's van Gewest tot Ge
west en Internationaal Agra
risch Nieuws.
Als lid van de internationale
werkgroep voor agrarische tele
visieaangelegenheden van de
Europese Omroepunie heeft de
heer Renssen kans gezien om
tientallen televisieprogramma's
over aspecten van agrarisch
Nederland uitgezonden te krij
gen in 11 Europese landen.
Canada en Australië.
Verr N. Inber, de Russische dich
teres en literaire critica, die in
dertijd de in ongenade gevallen
schrijver Boris Pasternak heeft
verdedigd, is op 82-jarige leef
tijd overleden. Volgens vele cri
tici was zij de belangrijkste Rus
sische dichteres van deze tijd.
Wij hebben, evenals u, een bru-
to-salaris, dat erg hoopvol aan
doet. We hebben ook een „loon-
speclficatie" die allerei dingen
aftrekt en we houden iets over
waar u en wij met moeite mee
rondkomen.
Sommige van die aftrekposten
werden gisteren uitvoerig aan
de orde gesteld. In VARA's Ko
ning Klant werd gemeld hoe één
specialisten-oogopslag dertig gul
den kostte.
Dat onderwerp werd nader uit
gewerkt in NCRV's Hier en Nu.
De rubriek liet specialisten
(rond twee ton per jaar inko
men) aan het woord, benevens
deskundigen op het gebied van
ziektekostenverzekering.
Wat voor ons het zwaarst woog
was nog niet die onzinnige twee
ton, maar wel het feit dat zo'n
super-inkomen wordt bereikt
door het instandhouden van een
verouderd, onefficiënt systeem
dat in feite de gezondheidszorg
belaagt.
Dit wat de aftrekpost „ziekte
kosten" betreft. Er is ook een
WW-aftrekpost. Van de WW
wordt spaarzaam misbruik ge
maakt en de (VVD) Telders-
stichting maakte er een rapport
over dat Hier en Nu als discus
sie-punt aandroeg.
We geloven dat misbruik van
onze unieke sociale wetgeving
verhoudingsgewijze verwaarloos
baar is. Maar het feit dat som
mige fraudeurs ervoor zorgen
dat onze loonspecificatie onnodig
laag uitvalt maakt ons nijdig.
CNV-woordvoerder De Graaf
scheen dit niet te begrijpen.
Over dat unieke van de Neder
landse sociale wetgeving sprak
in „Den Haag vandaag" KVP-
kamerlid Piet van der Sande,
zomaar in een verkiezingsbijeen
komst in Rijswijk. Zijn betoog
sloot wonderwel aan bij wat eer
der over onze sociale verwor
venheden was gemeld.
Dat deed ook de dagsluiting van
ds. A. C. D. van den Bosch die
het probleem van de dure spe
cialisten van een heel andere
hoek bekeek.
Een afronding bood de verkie
zingsuitzending van de CHU.
Lijsttrekker Tilanus stelde er
het ziekteverzuim aan de orde,
ook zo'n geval waar sommigen
gemakkelijk aan tillen. Met het
gevolg dat anderen extra belast
worden. Resumé: t.v. bracht
een mogelijkheid tot een soort
collectief „gewetensonderzoek"
dat de niet-solidairen in de ver-
dachtenbank plaatste.
Vg.
II). 19.50
20.00 Nieuws.
20.05 (S) Woensdagavond Muzlekma-
gazine. 23.55-24.00 Nieuws.
Den Haag vanda'r
HILVERSUM III
how. 19.00 Nieuws. 19.03
deler Show. (20.00. 21.00.
.00 Nieuws; Om 22.55 Me-
NOS: 18.00 Splef
i Duitsland: In.
l Ochtendgym- 11.0.
irheld. 12.20
9 00 Toppers
(S) Voor de kleut
•adlo.
0.00
mble. 12.25 Mededelingen
lojoui
(11.00 r
10.10 Arbeids-
11.03
S) Rondom
Ilerlel r
(11.55 Beursberichten),
evue. 13 00 Nieuws. 13.H Ka-
rnaal. 13.21 Alert! - op het
12.30
reld
ichapplj.
j opera: be.
opera's. 15.00 (S)
NCRV: 7 00 Nleu\
nor de huisvrouw. 8.45 (S) Tot ui
>ek. 10.00 Schoolradio. 10.20 Ider
twaalf tot twee: KRO's pauzepro
gramma. met om 13.00 Nieuw
om 13.03 Raden maar
Nieuws. 14.03 DIscJocke.vshow. (15.00
Nieuws) NOS: 16 00 Nieuws. 16 03
Da daverende dertig (17.00 Nieuws!
