Drie zusters in
slappe-laeh-toneel
over zijn nieuwe
„Dagboek
van een gek''
„We hebben allemaal iets van dat anders-zijn,
dat gevangen zitten in een waan"
Avond poëzie van
Ida Gerhardt
Centrum speelt „Vis voor vier"
PAGINA 12
LEIDSE COURANT
DINSDAG 7 NOVEMBER l|
MÊMÊÊMmM
(Van een
redakteuren)
Net als in 1965 speelt Henk van
Ulsen Gogolj's „Dagboek van
een gek". Opnieuw een avond
solo-toneel met de bittere waan
zin van het onbelangrijke Oe-
kraïnse ambtenaartje Aksentei
Ivanovitsj Popritsjin. Popritsjin
de „gek" die uit de verstikken
de werkelijkheid vlucht door te
bouwen aan een geheel nieuw,
bevrijdend leven van fanta
sieën, en dromen. Een leven in
waan om het leven zin te ge
ven: „Ik ben koning Ferdinand
de Achtste. Jullie zijn gek. Alle
maal".
Destijds juichte het publiek, pre
zen de critici Van Ulsen's
adembenemende en gedurfde
éénmansspektakel. Een bijna
onbegonnen werk dat Van Ulsen
tot ruim 300 Nederlandse voor
stellingen bracht, naast opvoe
ringen in het Engels en Duits
en tournees door de West en
Zuid-Amerika. Een krachttoer
die uniek en niet herhaalbaar
leek.
Monodrama
Ontspannen bevestigt Henk van Ul
sen het: „Niet herhaalbaar, in
derdaad, dat doen we ook niet.
Dit is een geheel nieuwe vertol
king, heel anders dan die van
'65. Ondanks het feit dat ik het
weer ben die het doet en dat
Kees van Iersel weer de regie
heeft. Tussen haakjes, ik ge
bruikte het woord „we" heel be
wust. Het is dan wel een één-
mansstuk, maar geen solotoneel.
De Fransen hebben er een mooi
woord voor: Monodrama. Het is
vooral een gezamenlijke produk-
tie. Tapijtweefster Ria van Oer-
le-van Gorp die de decors ont
wierp, Niels de la Large die de
„geluidssignalen" componeerde
en de slagwerkersgroep van het
Concertgebouworkest met wie
Schreeuw
Nicolai Gogolj schreef het „Dag
boek" toen hij 26 was in de
vorm van een novelle. De Fran
sen Coggio en Luneau maakten
er een toneelbewerking van, en
die speelde Henk van Ulsen in
dertijd begeleid door symfoni
sche muziek van componist (to
neel en filmmuziek o.a. onze
„Mira") Georges Delerue. Dat
alles in sterk gestileerde, maar
nog net „Russische" decors.
Van die succesvolle opzet is nu
bijna niets meer over. Van Ul
sen: „We besloten die Franse
bewerking te vergeten. Ons uit
sluitend en volledig te concen
treren op de novelle zelf. Die
hebben we tot op het merg ont
leed. Alles wat op het toneel
franje zou zijn hebben we weg
gelaten om de stem, je mag ook
zeggen „de schreeuw", van Go
golj klank en helderheid te ge
ven. Dan blijkt nog sterker dan
in 1965 hoe universeel en „alle-
tijds" die tekst uit 1835 is.
Hersen gespin
„Die eerste vertolking bij Studio
was te illustratief, te decoratief,
te uiterlijk zou je kunnen zeg
gen. Ik val 'm niet af hoor, dat
was toen de beste en enige mo
gelijkheid. Maar intussen zijn
we en is de wereld zeven jaar
verder. We wilden dat Dagboek
van een tegenovergestelde kant
benaderen. Letterlijk van binnen
uit. Als het ware zich afspe
lend in het hoofd, in het hersen-
gespin van dat mislukte en uit
gestoten Petersburgse ambte
naartje, die Aksentei. Voor de de
cors, of beter gezegd de „in-kle-
ding" vonden we de tapijtweef
ster Ria van Gorp. Ik ben een
bewonderaar van haar werk -
het hangt o.a. in het Amster-
damse Stedelijk Museum - en
we bleken in dezelde geest te
kunnen werken. Nu speelt alles
zich af binnen drie concentri
sche cirkels, door haar ontwor
pen en geweven. Aksentei raakt
van de buitenste cirkel tenslotte
geheel vast in de benauwdheid
van de binnenste. Voor de mu
ziek hebben we eerst gedacht en
gesproken met fluitist Chris
Hinze. Uiteindelijk werden we
het erover eens dat de fluit toch
weer teveel melodie en te wei
nig „signaal" zou zijn. Zo kwa
men we bij Niels de la Large en
de door hem geleide slagwer
kersgroep".
Alleen
Inmiddels staat Henk van Ulsen
weer alleen op het toneel. De
laatste keer dat hij er „gezel
schap" had. was vorig jaar bij
de Haagse Comedie als de Nar
in Shakespeare's „Driekonin
genavond". Van Ulsen is een
moeilijk mens, met veel van het
demonische dat hij zo vaak op
het toneel vertolkt. Hij paste
niet binnen de lijnen van gelei
delijkheid die het Haagse gezel
schap pleegt te gaan. Hij ver
dween uit zichzelf. Om weer al
leen te zijn. Alleen met de
waanzin van Gogolj's Aksentei.
Van Ulsen: „Het ging Gogolj ook
om ons. Niet alleen om de per
soon en de belevenissen van
Aleksei. Ook niet om intelectue-
len of kunstenaars die men - in
Aksentei. Ook niet om intellec
tuelen of kunstenaars die men -
in psychiatrische inrichtingen of
andere manier „anders" zijn.
En dus gevaarlijk worden
geacht, en dus voor gek worden
uitgekreten. Als het erop aan
komt hebben we allemaal - u en
ik even goed - iets van die ver
latenheid, van dat anderszijn,
van dat gevangen zitten in een
waan. Daar gaat het om".
Henk van Ulsen gaat volgend jaar werken
aan een avondvullend programma met ge
dichten van Ida M.G. Gerhardt. Hij zal
daarvoor samen met de dichteres, een keu
ze maken zowel uit haar eigen verzen als
uit de pas uitgekomen nieuwe dichterlijke
psalmen, zoals ze die uit het Hebreeuws
herdichtte samen met Dr. Marie H. W. van
der Zeyde. Henk van Ulsen vertelde dit tij
dens een gesprek over zijn 24 oktober j.l.
in Rotterdam in première gegane produk-
tie van „Dagboek van een gek". De 45-ja-
rige acteur is in zijn Kamper jeugd- en
gymnasiumjaren leerling van de classica
en dichteres Ida Gerhardt geweest. Hij be
wondert haar nog steeds.
Waanzin van binnen uit in Gogolj's Dagboek van een gek"
■Hl
KUNST EN
KUNSTENAARS
Het Centraal Museum te Utrecht
heeft een beveiliging nodig tegen
inbraak die ongeveer 300.000
kost. De Commissie Culturele Za
ken heeft b. en w. van Utrecht
geadviseerd de raad voor te stel-
Het Zingende Zolder-concert van
vrijdag 10 november zal gegeven
worden door Kees Boeke, blok
fluit en Bob van Asperen, clave-
cimbel, in plaats van het Quadro
Hotteterre dat eerder aangekon
digd was.
De Amsterdamse schilder Ger La-
taster exposeert zijn werken in
het Stedelijk Museum van de
hoofdstad van 11 november tot 7
januari. Tekeningen van Jan van
Herwijnen die in 1965 overleed
worden daar geëxposeerd van de
11e tot de 17e december.
.Klanten kunnen niet wachten"
van Jan Staal zal opgevoerd wor
den door de Toneelgroep van per
soneelsvereniging ENNIA op
vrijdag 24 en zaterdag 25 novem
ber in het Ned. Congresgebouw
regie van Folgert de Jong.
Als het al mogelijk is „Vis voor
vier" van Toneelgroep Centrum
in een kader te vatten, dan zou
dat het „slappe-Iach-toneel"
moeten heten. Toneel dat gister
avond in de Koninklijke
Schouwburg (magertjes bezet)
tussen parodie en „camp" bleek
in te zweven en in z'n vrijblij
vendheid nauwelijks iets voor
het steeds betekenisvolle reper
toire van Centrum leek.
Dat de „gruwelkomedie" van de
Oostduitsers Wolfgang Kohl-
haase en Rita Zimmer toch een
typische „Centrum-voorstelling"
werd, ligt dan ook meer aan de
vorm dan aan de inhoud. Bin
nen de toneel-lijst van de
schouwburg staat weer een lijst,
waarvoor een „souffleuse" af
en toe voor geluidseffecten
zorgt en scènes aan elkaar zingt
en een pianist allerlei ver
vreemdende stukjes muziek weg
geeft (als het over „vis" gaat,
pingelt hij „Die Forelle" van
Schubert). Een dubbele lijst en
een dubbele bodem.
Want op dat toneel-op-het-toneel
wordt een spelletje met het
theater gespeeld, acteurs paro-
diëren zichzelf en het geheel
heeft veel weg van de melodra
matische stijl van sommige
stomme films-met-explicateur.
„Vis voor vier" is het verhaal
van drie zusters (ze zijn niet
van de lucht dit seizoen), onge
trouwd en verzorgd door een
huisknecht die behalve voetveeg
en sloof ook nog in het ge
heim liefdespartner voor de
drie joffers is. Wanneer hij z'n
werk zat is, komt hij een be
loofd zakcentje voor een wereld
reis opvragen, maar dan geven
de dames niet thuis. De thuis-
knecht leigt met chantage en
dan ontspint zich een
stukje wraak en weerwraak
een maaltijd bedorven
slapstick-achtig gegoochel
flesjes arsenicum tussen i
oude kant.
Els van Rooden, Ingeborg Els»
vier, Elisabeth Hoytink en voort
Jacques Commandeur als d
huisknecht spelen hun zwaa
aangezette spel-met-een-knil,
oog-vanverstandhouding voo
treffelijk en vooral dankzij hg
blijf je kijken. Want in feil
weegt die originele theatervon
veel te zwaar op dit niemendal
letje en is vooral het deel vod
de pauze (te vaak onderbrokë
door liedjes) soms tergend lanf
Voor wie het genoeg is wat „ar
ders" op het toneel te zier
staat Centrum vandaag en mor
gen weer klaar in de Koninklij"
ke Schouwburg.
BERT JANSMJ.
'01710-22244|
telefoontjes
SLECHTS 2 X BETALEN
SLECHTS 3 x' BETALEN
Personeel aangeb.
fleiwerk on zachtboardplatonds. Tel.
01710-31929.
Bekwam» 1» kapster b-Z.a. voor L»l-'
den of Leiderdorp, liefst zaterdags
vrij. Brieven onder no. 5223 bur. blad.
Huish. pers. gevr.
Wie wil mij 2 dagen In de week
vervangen in mijn huishouden met
2 jonge kinderen, zodat ik mijn werk
bij gehandicapte kinderen kan blijven
doen. Mevr. v. Emmerik. Wasslraat
65. Leiden. Tel. 42956.
Mevr. W. A v.d. Velden. Parnashof-
weg S3, Leldschendam. vraagt we
gens huwelijk van haar tegenwoordi
ge meisje, per 13 nov. a.s. een meisje
.Algemene Bank Nederland N.V. Bree-
straat 81. Leiden, vraagt een werk
ster. Werktijden ma. t/m vr. van 18.00
tot 20.00 uur. Sollicitaties ma t/m vr.
van 9.00 tot 17.00 uur. Telef. 01710-
42241,
Handels- en
kantoorpers. gevr.
voor geroutineerde administratieve
krachten. Regelmatig plaatsingsmo
gelijkheden voor TYPISTES, steno
typistes m.t.. dictatonistes. telefonis
tes. boekhoudkundige krachten. Loon
en secundaire arbeidsvoorzieningen
zoals vakantiegeld, volgent c.a.0.
Kom eens langs voor nadere inl. of
Receptioniste. St. Elisabeth Gasthuis
hof, verploegtehuls v. bejaarden, Cae-
clliastr. 16, Leiden, vraagt een Jeugdl-
en. MAVO-opl. strekt tot aanbeveling.
Prima salariëring. Inf. bl) zr. M. Kerck-
hoffs. Alg. Hoofdverpl. Tel. 22346 toe-
Winkel- en
kapperspers. gevr.
Caaeleree voor alle mlddagon. behal
ve dinsdag en zaterdag, v.d. Krogt
Bakkerijen en Levenamlddelenbedrljf.
Div. pers. gevr.
Aantrekkelijke bijverdiensten, een
gezellige baan voor dames die wat
tijd beschikbaar hebben. Schrijf di
rect Mevr. Vonk, Oude Singel 80.
plaatsingsmogelijkheden v
Bediende voor onze afdeling groente
en fruit, 16-18 jaar, evt. zal. vrij. v.d.
Krogt Bakkerijen en Levensmiddelen-
bedrijf. Hoge Rijndijk 199, Zoeterwou-
de. Tel. 01710-20165.
Woningenkamers
enz. te huur aang.
Wij verhuren klapstoelen, tafels, glas-
sorvlezen, koffiezetapparaten enz.
Eradus, Herenstraat 94. Lalden.
chee. Inlichtingen: dagelijks Antonius
Clubhuls, Lange Mare 41—43. Tel.
31626.
mooie zonnige kamer met gebruik
van keuken. Voor net werkend meisje
of verpleegster. Tel. 24044.
Woningen, kamers
enz. te huur gevr.
5-8 uur, Bachstraat 326, Leiden.
Rapenburg
5-9 (3x bellen) of tel. 070686953 (C.
v. Deelen).
Zaken en financ.
Persoonlijke leningen. Van ƒ2000-
tot 10.000.- max. aflossing 5 jr.; 2e
hypotheek tot ƒ20.000.- max. aflos
sing 10 jaar. Inl. Fin. kantoor Om
moord. p/a J. Leeflang, Bellamystraat
6. Postbus 141, Gouda. Tel. 01820-
15947.
TVradioree. enz.
01710-23739.
WeBe Het allergoedkoopste adres
voor al uw stereo opneem- en af
speelapparatuur. Wie onze etalages
ziet. gelooft zijn ogen niet. Vraag
event, prijsopgaaf. Breestraaf 3-5. Lei-
Goed Idee.v
geval kijken bij de grootste en goed
koopste bontzaak van Nederland.
Duizenden korte en lange bontman
tels, bonthoeden en colliers tegen
aantrekkelijke lage.
vertrouwen. Een 3-jarig garantie-
Meer waarborg voor bont. Desge
wenst soepele kredietservice. De
Bontkoning. Hoogst r
Breestr. 32. Leiden.
Kunst en Antiek
Kunst- en antiekhandel T. Ooms.
Voor het vakkundig restaureren van
al uw schilderstukken, porselein en
aardewerk. Ruim 30 jaar ervaring.
Tevens woninginrichting en het goed
koopste adres voor omlijsten van pla
ten. foto's enz. Haarlemmerstr. 93.
Lelden. Tel. 26368.
Te koop antieke Franee klok me
harpsllnger. Hoorneslaan 454, Katwijl
aan Zee.
Ook voor U hebben wij een betrouw-
Aanhangwagens te koop. Nieuwe
aanhangwagens v.a. 600,-. In- er
verkoop van 2e-hands aanhangwa
gens Fa. Jansen. Hoge Rijndijk 170
01714-2719
Rotterdam-C. Tel. 010-117117. Groot dealer er
Aulo Heemskerk offici
voor 2 pers. per bus. trein of eigen
auto wordt reisgeld terugbetaald. Dus
gratis reizen! Vrijdagsavonds tot 9
BOVAG-gar«nliebowi|s. Ie
dere keuring mogelijk. Rijksweg
Amsterdam-Rotterdam aan de afrit
Kaagdorp/Roelotarendsveen. Tel
01713-2666.
Bij Meyknecht kunt U uw auto tegen
contante betaling kwijt. Wij kunnen
hem dan weer na een frisse service
beurt mat 3 maanden BOVAG-
garantie verkopen. Kom eens langs.
Leidseweg 388A, Voorschoten.
Te koop 2 Rats wegens overcom
pleet. 1 Fiat 1500 comfort met radio
1967 1750. 1 Fiat 600 jagst bouwjr.
1967 1250. J. H. Vellekoop. Veld
zichtstraat 13, Zoeterwoude. Tel.
01715-1877.
Opel Rekord 1700 bjr '66. bij erkende
garage in onderhoud gaaf lakwerk
radiaal banden M.L.-methode, radio,
t koop, 2 mnd oud. 1000
n nieuwprijs. Ook evenf. Inruil,
nes. Parklaan 71. Sassenheim.
Lessenclubs
goed judo natuurlijk 3port-
ol Luiten. Lossen jiu-jitsu, kara-
:ondllletrainlng, damesgymn., ju-
Ing van A.
iploon. Tel.
J. Polanen, 4.
1972 en oud E
01710-23728.
Schrijf uw kind het nieuwo seizoen
ir. Bij wie' Natuurlijk bi) sportschool
Luiten. Pieterskerkgracht 9. Leiden.
Tel. 01710-23728.
voor inlichtingen: Bljlescenlri
Thuiswerkbegeleiding van do Alge
ne Studenten Arbeidsverlening
01710-32245.
Dieren en planten
Jagerthekken, zgn. schaarbekken in
div riaten. Arbulex Canadion ge
ding. Vraagt onzi
trum Elma, Th. A
Tel. 01722—2134.
rcissen In soorten. Alles ex-
iliteit, scherpe prijzen. Tuin-
n Elma. Th. A. Hydra, Lange-
len en uitvoeringen en staan u hierbij
met ons advies terzijde Bloemenma
gazijn C. L. Mulder. Haarlemmerweg
21 te Leiden. Tel. 20550.
en voor de tuin. chrysanten, narcis-
len en bijgoed in soorten. Speciale
tanbledlng 100 tulpon In 10 soorten
roor slechts 10. Fa Th. Hoogkamer,
ferenweg 501. Lisse, post Sassen-
teim. Tel. 02522-11776.
witte voetjes, zoekt goed tehuis. Tel.
na 19 uur 24295.
Doe het zelf
PLAFONDTEGELS hebben wij in 10
verschillende uitvoeringen, ook vouw
deuren reeds vanaf 39.50 en dakgo
ten uil voorraad leverbaar bij Doe hef
ir BOEKENKASTEN, gro.
Camping
Te koop aangeboden au« soorten
tour- en stacaravans. Prijzen va.
1500. Keuze uit 30 stuks Steekter-
weg 67a. Alphen a/d Rijn. Tel.
0172073294.
Diversen
WIJ VERZORGEN AL UW DRUKWERK
legen zeer scherp concurrerende prij
zen: o.a. visite, geboorte en verlo
vingskaarten. huweiljksaankondigin-
afwerklng, vlotte bediening.
Drukwerk-service Halpa. Haarlem
merstr. 64. Tel. 24185.
Aangeboden: grole en kleine partijen
wandbeeldjes. Hoge Rijndijk 306. Tel.
01710-42616.
NIEUWE
VRIESKISTEN
2e KEUS
'VOOR OUDE PRIJZEN'
200 Itr425,-
300 Itr590,-
425 Itr790,-
600 Itr99o]-
5 jaar garantie
Inhoud verzekerd
temperatuur 30 o/C
Prijzen incl. BTW
Afgehaald 5% korting.
Tel. 01710-31726
WEBER KOELTECHNIEK
Bernhardstraat 12
Leiderdorp
Kunstgebitten reparaties. Klaar ter
wijl U wacht. Dag. van 9—4 uur.
behalve zaterdags. Ook iedere
maandag- en donderdagavond van
7—8 uur. Fa. L. A. v. Berge Henegou
wen. Schelpenkade 47. Leiden. Tel.
20794.
Bezoek wasaulomafiek „De Een
dracht", Zoeterwoudseslngel 14B (In
gang De Poort). Uw was schoon en
droog gewassen In 35 min. Oroogkast
en stoommangel aanwezig. Goopond
dag en vrijdag tot 7.00 uur n.m.
Zaterdag lot 12.00 u. vjn. Chemisch
wassen 4 kg. ƒ7.50.
„De Zon" voor uw huishoudwas. Fa.
H. J. Dieben. Tel. 21839. Nu ook
Cobetstr. 81.
„De Zon", voor uw stomerl|, voor 1e
klas afwerking. Fa. H. J. Dieben, Zoe-
lerwoudsesingel 23. Tel. 21839. Nu
ook Cobelstr. 81.
Paraplu-rep. (ook voor opvouwbare
oa. Knirps). invalidenstokken. wan
delstokken Van Oerle. Haarlem
merstr. 95. bij de Vrouwensteeg. Re-
aangenomen. Tel. 23458.
Batontegels In diverse maten, grijs-
rood- cn gewassen grintlegels. Uit-,
eventueel bezorgd. Tegen scherp
Elma. Th A. Hijdra, Langeraar. Tel.
01722-2134.
Klein aannemersbedrijf gespeclall-
leme verbouwingen en restauraties.
Tel. 01712-694.
Huwelijk
Kit jongedamo. )))33 laar, zoekt
een jongeman van ong. dezellde teel
de!' no" LC45Z7 bur'blad'5 'e'0U
J Dieben. Zoetorwoudsesmgel 23.
Tel. 21839. Nu ook Cobetsir 81.
To koop aang stalen bureau, prijs
prijs 800. De Lampenkoning. Haar
lemmerstr. 141. Lelden. Tel. 01710-
41677.
R.K. Weduwe 46 jaar zou graag in
RK heer ca 50 jaar om de eenzaam
heid op te lossen, kinderen uit vorig
woord retour onder no. LC 5192 bur.
blad.
Te koop aangeb.
fetttegels. Alle kleuren dir
aar. 5 jaar garanlle. Gemak
leggen. Tljdolljk Stanley n
Smits Woninginrichting, M
Hang- legkasten - linnenkasten,
wandmeubeien. keukenkasten, keu
kens. bureaus en slaapkamers. Enor
me sortering. Ultra modern! Niet
duur. De Kastenspecialist, Hoogland-
u wacht. Haarden, kachels.!
en gebruikt voor gas. kolen en
I P. Hartwijk, Nieuwe Beesten-
7-11. Leiden Tel. 26627.
INLICHTINGEN
OVER
ADVERTEREN
TEL.
01710/22244
