MAANDAG 16 OKTOBER 1972
VOOR DE VROUW
A ;;r,V
Het gladgetrokken etalagebed.
In de etalage van de woninginrichter staat het bed opge
steld, een koele droom in modern lacqué of een roman
tisch houten, naar het folkloristisch neigende, slaapstee.
Die bedden zijn opgemaakt. Niet zo, dat je er meteen in
kunt gaan liggen. Geen kussen of laken nodigt uit er te
komen rusten. Maar een moderne deken in hippe kleuren
en Jugendstil-dessin is er overheen getrokken, strak als
een trommelvel. Het is de bedoeling dat die deken op
valt. En dat doet hij.
Enkele jaren geleden was de dekenverkoop in Nederland zeer
slecht en daar waren gpede verklaringen voor: de aanwezigheid
van centrale verwarming en het gebruik van electrische dekens.
Momenteel is de verkoop sterk stijgende ofschoon die oude verkla
ringen niet ontzenuwd zijn. De centrale verwarming is niet afge
broken en electrische dekens vinden nog (zij het wellicht iets min
der) aftrek. Maar de wens om van de slaapkamer een modieus
vertrek te maken is ontstaan, niet zonder taboereren op dit onder
werp door de woninginrichter.
De moderne dekens zien er aantrekkelijk uit en verleiden tot aan
koop. Nu moet de juiste keuze inzake het materiaal worden ge
maakt. Welke soort past in dit of in dat geval.
Er bestaat een rapport van de Bay erf abrieken te Leverkusen over
resultaten met dralondekens en die komen prachtig uit de bus. Nu
rijst de vraag of Bayer, de fabrikant van draion, het meest objec
tieve rapport van de wereld publiceert.
Het Internationaal Wol Secretariaat heeft ook gegevens. We zou
den ze naast elkaar moeten leggen. De Utrechtse Jaarbeurs die
het in dit najaar druk heeft met woningtextiel, geeft wel de resul
taten van het dralonrapport, niet de mening van wolexperts. Alle
deskundigen zijn het erover eens dat de slaper in een gezonde
slaap ontspannen en weerloos is. Deze toestand is alleen te berei
ken door wie zich beschermd en comfortabel weet. Bescherming
tegen koude en tocht biedt de deken; het voorkomen van warmte
verlies is dus één taak. Comfort, dat het benauwde gevoel opgeslo
ten te zitten uitsluit, een tweede. Van een beklemmend dek ontdoet
men zich slapend; onbewust doorstane kou is echter funest.
Een eenvoudige redenering die pleit voor wol, beroept zich op
Moeder Natuur. Zij heeft haar schepselen ter bescherming uitge
rust met een dek van keratine materialen zoals haar. dons en ve
ren, om in samenwerking met de huid het kwestbare lichaam te be
Synthetische vezels worden geboren in reageerbuizen.
ONDER
GOEDE
DEKENS IN
MORPHEUS
ARMEN
schutten. Welnu een zuiver wollen deken is van haar. Met een een
voudige redenering is echter geen rapport op te stellen. Vandaar
het wetenschappelijk onderzoek dat vaststelt: de wolvezel is sterk
gekroest. Wollen garens zijn hierdoor voorzien van kleine poriën
waarin zich stilstaande lucht bevindt, hetgeen zeer effectief is voor
warmte isolatie. Het oppervlak van de wolvezel (onderdeeltje van
de draad) is bedekt met over elkaar vallende schubben. Ook die
eigenschap helpt mee de isolerende luchtlaag vast te houden. De
veerkracht van haar en wolvezel laat vervormingen toe zonder te
breken, waardoor een deken soepel en veerkrachtig blijft. De wol
vezel heeft de unieke eigenschap vocht op te nemen en af te staan.
Onder uiterste omstandigheden kan wol 30% van zijn eigen ge
wicht aan vocht opnemen zonder klam aan te voelen.
Het menselijk lichaam geeft grote hoeveelheden waterdamp af,
ook wanneer er geen sprake is van zichtbare transpiratie. De wol-
en deken neemt, aan de zijde van het lichaam die onzichtbare
iranspiratie op, en transporteert het vocht naar de oppervlakte
waar het vochtgehalte lager is. Hierdoor raakt de luchtlaag die
het lichaam omringt, niet met vocht verzadigd en wordt niet als
transpiratie ervaren.
Zuiver scheerwollen dekens zijn niet ontvlambaar. In aanraking
met vlammen schroeit alleen het haardek. Wol smelt niet bij hoge
temperaturen (brandweerlieden gebruiken wollen dekens om bij
reddingen mensen tegen vlammen te beschermen en in brand ge
raakte kleren te doven.) Zij zijn niet statisch, trekken geen vuil
aan en blijven langer schoon. Scheerwollen dekens kunnen mot- en
kevervrij zijn en bovendien krimp- en vervilting-vrij gemaakt wor
den zodat ze regelmatig bij hogere temperaturen gewassen kunnen
worden.
Zó gewassen - zó droog, is wel het grootste pluspunt voor het syn
thetisch materiaal. Het onderzoek door Bayer, werd verricht in
ziekenhuizen, verpleeg- en bejaardeninrichtingen. In het rapport
wordt gesteld dat de vochtigheidsgraad rond de bedlegerige door
de „juiste" deken laag wordt gehouden. Alle nadruk valt op de
eerste eis van hygiëne in genoemde inrichtingen speciaal in zie
kenhuizen waar de bedden voortdurend door elkaar opvolgende pa
tiënten zijn bezet. Gemakkelijk wassen is hier veel waard. De dra-
Ion deken kan in de wasmachine bij een temperatuur van 35° zo
vaak gewassen worden als men wil. Ook zonder centrifuge is zo'n
deken zeer snel droog. Een te zware deken belemmert ontspan
ning. Die van de zieke moet toch zeker licht zijn. Dat de syntheti
sche deken de huid zou irriteren moet ontkend worden, uit deze
onderzoekingen blijkt daarvan geen sprake. Maar de synthetische
vezel is nu eenmaal niet poreus en houdt geen vocht vast (van
daar zó droog!)
Dons verpakt in bloemrijke katoen, overtrek van Freindshop, Almelo.
In de afgelopen vier jaar is het gebruik van donzen dekens in ons
land verviervoudigd. Uit een marktonderzoek is de belangstelling
ervoor duidelijk geworden toen 40% der ondervraagden positief
erop reageerden. Men zou voor dons dezelfde voordelen kunnen
aanhalen door moeder natuur toebedeeld, als voor wol. Wat het
gewicht aangaat zweeft het echte dons boven alle andere materia
len uit (1000 tot 2000 gram per deken!)
Wij zouden verschil willen maken tussen donzen dekens en de in
de mode komende dekbedden. Eiderdons (zeldzaam en welhaast
onbetaalbaar rakend) is heel ouderwets, maar verrukkelijk voor
dekens. De moderne dekbedden zijn met minder exclusief maar
goed dons gevuld. Althans in ons land waar de warenwet toeziet
dat geen nieuwe dekens met alreeds gebruikt dons gevuld worden
(hetgeen met buitenlandse producten wel kan voorkomen). De
Ned. Ver. van Huisvrouwen geeft bovendien de goede een certifi
caat. Volgens de fabrikant van Irisette speelt het gemak een grote
rol bij de neiging naar donzen dekbedden over te gaan. De gehuwd
werkende vrouw vindt het een voordeel dat het bed in enkele se
conden is opgemaakt en het zwabberwerk zeer beperkt aangezien
deze dekken geen stof of vlokken geven. De dessinering van de
wasbare hoezen wordt steeds fantasierijker.
De woninginrichter moet echter wel een nieuwe manier van etale
ren bedenken om het donzen dekbed aantrekkelijk te maken. Het
is namelijk wel lekker om onder te liggen maar niet spiegelglad
aver de matras te trekken. Dan maar een mooie mannequin in het
dons opgekruld achter de etalageruit.
VOOR DE VROUW
MEDISCHE RUBRIEK
VOOR DE VROUW
KAPSELS
VAN ALEXANDRE
De Franse haarkunstenaar van meest besproken naam en
rondgebazuinde faam blijft Alexandre. Natuurlijk heeft hij
een vinger in de pap van het in Parijs zetelend Syndicat de la
Haute Coiffure. Ofshoon dit syndicaat onlangs als hèt kapsel
voor deze winter 'n lokkenhoofdje met lange nekharen lanceer
de. stelt Alexandre er prijs op te tonen welk 'n individualist hij
is! Zijn nieuwe lijn heet Hop en maakt het mooie kopje rond
als een hal. dus kaal in de nek; desgewenst wollig van luchti
ge. ..en brossegeknipte haren, of zijdeachtig glad gekamd
en opzij met een fantasieclip vastgezet. Zijn mannequins zijn
altijd opgemaakt door Hubbard Ayer, want hij hoor.t onver
brekelijk bij dat cosmeticahuis (en dat hoort weer thuis in
Unilever...).
Een katoenen regenjas
kan men gemakkelijk zelf
wassen, alleen is het na
deel dat de waterafsto
tendheid direct verdwijnt.
U kunt dit voorkomen
door als volgt te hande
len: De jas eerst in echte
zeep(vlokken) wassen.
Dan direct uit het sop in
een oplossing van 100
gram aluinpoeder en ge
noeg lauw water om de
jas zwemmend" te hou
den. Ongeveer tien minu
ten in dit water laten
staan en dan de jas met
lauw water naspoelen. De
zeep heeft zich hierdoor
met de aluin verbonden,
wat waterafstotendheid tot
gevolg heeft.
Handig
huishouden
Moeheid in al zijn
vormen is een vrijwel
dagelijkse klacht.
Verhoogde vermoeid
heid is bovendien een
zeer onaangename
klacht, zowel voor de
arts als voor de pa
tiënt. Inderdaad,
vaak is het irriterend
voor de arts dat hij
de moeheid zo slecht
kan plaatsen en dik
wijls lang moet zoe
ken naar de oorzaak.
De grens tussen ech
te en voorgewende
moeheid is niet
steeds gemakkelijk te
leggen. Hetzelfde kan
gezegd worden van
de vage scheidings
lijn tussen luiheid en
vermoeidheid.
Vermoeidheid wordt
niet zelden gehan
teerd als een middel
om zich te onttrekken
aan conflictsituaties
en de onaangename
kanten van het werk.
Maar ook voor de
werkelijke patiënt is
de vermoeidheid on
aangenaam omdat
het de totale mens
treft.
Ondanks een toename
van het inspannings-
gevoel gaan de ar
beidsvreugde en de
belangstelling voor
het werk tanen.
In de huidige maat
schappij zijn de
meeste klachten van
vermoeidheid niet
van organische aard.
Een grieptoestand,
een tuberculose, een
leverontsteking of
bloedarmoede, alle
maal organische ziek
ten die een orga
nisch vermoeidheids-
gevoel kunnen geven,
zijn duidelijk in de
minderheid bij de
geestelijke of psychi
sche vormen van ver
moeidheid.
Deze vinden hun
ooi-psrong in te hoge
eisen gesteld aan de
psychische en de
emotionele strukturen
van de mens. Daar
enboven wordt een
emotionele vermoeid
heid niet zelden in
verband gebracht
met reeds bestaande
psychische labiliteit.
Psychische vermoeid
heid heeft overeen
komsten met de li
chamelijke moeheid.
Zoals we ons ver
moeid voelen na zwa
re lichamelijke in
spanningen, kunnen
we ons ook vermoeid
voelen wanneer we
langdurig onder men
tale druk staan.
Onze intellectuele
vermogens zoals con
centratie, belangstel
ling en geheugen,
verzwakken door het
langdurig verwerken
van informatie. Daar
enboven staan we
meestal ook onder
emotionele spanning.
De onzekerheid die
hieruit voortvloeit
wordt niet zelden ver
drongen om toch
maar de nodige effi
ciëntie en rendement
te bereiken. Een per
soon die op deze ma
nier steeds zijn reser
vekrachten moet aan
spreken leeft voortdu
rend in een overbe
lasting die uit kan
monden in een over
spanningstoestand.
De overgang van
spanning naar over
spanning is meestal
een kwestie van gra
datie, alhoewel de
arts toch een vrij
kan iemand ook over
de grens van zijn psy
chische capaciteiten
duwen maar geeft
anderzijds meer vol
doening.
De vermoeidheid is
bij toestanden van
psychische of emotio
nele overbelasting in
gebed in een ruim
klachtenbeeld.
Centraal staat na
tuurlijk de wanver
houding tussen het
moeheidsgevoel en de
geringe inspanning.
Zelfs indien de slaap
niet gestoord is,
brengt hij toch geen
oplossing, 's Morgens
voelt men zich nog
meer geraadbraakt
dan 's avonds. Verve
ling en opstandigheid
zijn frequente stem
mingsbeelden maar
anderzijds kan men
zijn leven ook instel
len op een laag psy
chisch pitje waarbij
men wel lusteloos
kan zijn, doch zonder
opstandigheid of ver
veling.
Intellectuelen houden
GEESTELIJKE
VERMOEIDHEID
eenvoudig vergelij-
kings mogelijkheid
heeft. De „gespan
nen persoon blijft
meestal doorwerken,
de „overspannen" per
soon legt er het bijl
tje bij neer en neemt
de status van zieke
De psychische moe
heid verstoort het be-
vattings vermogen,
de motoriek en de
elementaire psychi
sche funkties. Meest
al wordt de patiënt
onverschillig tegen
over gemaakte fouten
hij heeft minder am
bitie, is vlug ont
stemd en prikkel
baar. Het werk staat
hem tegen maar hij
wil zijn verminderde
werklust compense
ren met allerhande
nevenaktiviteiten.
In dit verband dient
toch even onder
streept te worden dat
zinloos werk enorm
nadelig kan inwerken
op ons geestelijke
evenwicht. Een ver
antwoordelijk werk
.sche oorzaak
vermoeidheid.
hardnekkig
i organi-
Wanneer de arts toch
inzicht wil krijgen in
het psychisch aspekt
van hun moeheid rea
geren ze dikwijls met
aggressie, cynisme
en skepsis.
Vele personen ver
wachten alle heil van
een overdreven rust.
Deze drang naar rust
verdoezelt dikwijls 'n
aanvaarding van zijn
maatschappelijke
mislukking. Om het
anders uit te druk
ken: vermoeid zijn,
overbezet en over
spannen gelden bijna
als een statussymbool
dat voor de omgeving
een enorme inzet
moet waar maken en
zo de maatschappelij
ke mislukking sociaal
aanvaardbaar maakt.
Slaapstoornissen ver
gezellen de vermoeid
heid. In het beginsta-
eerder onder
dreven slaapneiging,
nadien onder de
vorm van slapeloos
heid. Hoofdpijn ont
breekt praktisch
nooit. Ze wordt be
schreven als een
band rond het hoofd
die uitstraalt naar de
nek, en de streek tus
sen de schouderbla
den.
Een persoon kan op
meer manieren rea
geren op een emotio
nele vermoeidheid.
De meest efficiënte
manier is het tijdig
nemen van rust en
ontspanning. Perso
nen die voortdurend
onder stoom staan
maar nog niet in een
overspanning versuk
keld zijn. kunnen er
toch boven op gera
ken door een „dagje
uit" of een korte va
kantie.
De overcompensatie
is een reaktie die
heel wat minder aan
gepast is. In plaats
van af te remmen
jakkert hij zijn ver
moeid organisme nog
meer af door over
uren, nevenaktivitei
ten, werk mee te ne
men naar huis en
door het prijsgeven
van zijn vakantie. Dit
leidt onvermijdelijk
tot een volledige in
eenstorting.
De „psychische ver
moeidheid" is voor
de patiënt ook wel
eens de gelegenheid
om het slagveld van
de normale dagelijk
se taak op een even
eervolle als neuroti
sche manier te verla
ten. Zo kan men door
„moeheid" terzelfder-
tijd sympathie op
wekken en een uit
vlucht vinden voor
een lager rendement.
Vermoeidheid kan be
slissingen en aktivi-
teiten uitstellen. An
deren nemen ze soms
over waardoor de
vermoeide zijn ver
antwoordelijkheid
niet meer moet opne
men. Soms heeft ie
mand een grote be
hoefte aan geborgen
heid. Door zijn ver
moeidheid treedt de
huwelijkspartner dik
wijls naar voren als
de beschermende per
soon door wie de ver
moeide man zich ge
borgen en bemoederd
wordt.
NUTTIGE
GESCHENKEN
VOOR HET
HUIS
HOUDEN
Grote gebeurtenissen werpen
hun schaduw vooruit. Zo ook
de decemberfeesten waarvan
men zegt dat geven zaliger is
dan ontvangen. Nochtans is
het krijgen van iets dat je
goed gebruiken kunt, heel wat
plezieriger dan iets waarvan je
zegt: wat moet ik daarmee?
Vandaar de verlanglijst waar
op een nieuwe keukentafel kan
staan.
Maak het u gemakkelijk en eet
in de keuken, maar doe het ge
zellig. Brabantia's nieuwe keu
kentafel heeft een omkeerbaar
blad, wit en oranje, nu eens
zus dan weer zo te gebruiken.
Men kan het blad zelfs over
trekken met een hoes, bijvoor
beeld in de stof van de gordij
nen. Hoe dol wij op hoezen zijn
is te zien op W.C.'s met be-
hoesde deksel, eigenlijk niet
netjes dit aan te halen bij een
eettafel. De tafel meet 60 x 90
en kost 72,50 (zonder hoes,
maar wel wit en oranje van
Brabantia).
Het spaarvarken raakt uit de
I fc'n'
tijd nu wij zo gedecentrali
seerd leren besteden. Hier een
spaardoos met zeven afdelin
gen voor de vele „potjes" die
huisvrouwen erop na plegen ;Pee
te houden, of voor zeven ver- j Faa
schillende mensen, de hele fa- <ioel
milie met hond en kat. Als ie- fens
dereen zijn eigen nummer deli
maar onthoudt. In oranje, j vall
paars en geel: ƒ8,50. (Braban-
tia). T1*3
Jte
