EISEN
VOORAF VAN „LINKS"
NIET AANVAARDBAAR
Mc Govern loopt
in op Nixon
Beslissing KVP-
Partijraad:
Moordpar,ij £eid4e<2omA/ni
D 66 is verdeeld
over afspraak met
de confessionelen
Kleine Deense
meerderheid voor
toetreding EEG
ARP en CHU nogal terughoudend
over gesprek met PvdA
MAANDAG 2 OKTOBER 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
Het afgelopen weekeinde gonsde
weer van de politieke activiteit.
Hier discussie tijdens de zaterdag
in Tilburg gehouden partijraads
vergadering van de KVP. V.l.n.r.
de heren Andriessen en Nuyens,
mevrouw Leyten, de heren De
Zeeuw, Van Agt en Steenkamp.
Dr. Sicco Mansholt is tijdens de viering van het 25-jarige bestaan
de Europese beweging in Nederland, zaterdag in Utrecht, benoemd
tot „Europeaan van het jaar". Koningin Juliana en prins Claus be
hoorden tot degenen die hem daarmee feliciteerden. De heer Mans.
holt drong tijdens dit jubileum aan op meer steun van de EEG aan
de arme landen en zei demonstraties van Europese burgers tijdens
de topconferentie in Parijs om de ministers tot daden te prikkelen
toe te juichen.
Scepticisme;
overEuropese
topconferentie
UTRECHT (ANP) „De kans
bestaat dat de resultaten van de
komende Europese topconferen
tie beperkt zullen blijven tot be
vestiging van hetgeen reeds is
besloten over een economische
en monetaire unie, het afleggen
van een vage verklaring over
de derde wereld en het doen
van eveneens vage toezeggingen
over de toekomstige ontwikke
ling van de Europese instellin
gen. Levert de topconferentie 19
en 20 oktober in Parijs inder
daad niet meer op, dan zullen
de Europese bewegingen in alle
EEG-landen hun regeringen
moeten zeggen: dit nemen wij
niet", aldus de voorzitter van
de Europese beweging, de heer
J. H. C. Molenaar.
Dr. Mansholt herhaalde dat de
Europese Commissie van de
topconferentie verwacht dat alle
persoonlijke grenscontroles
den afgeschaft, de onderwijsmo
gelijkheden worden geharmoni
seerd en gastarbeiders na een
jaar verblijf burgerrechten
wordt verleend. De ruim
aanwezigen kozen dr. Mansholt
tot „Europeaan van het jaar"
(Zie foto). Tweede werd bonds
kanselier Willy Brandt: derde
prof. H. Brugmans, rector i
het Europacollege in Brugge.
(Van
UTRECHT Het congres van
D'66 demonstreerde gisteren
een ernstige verdeeldheid over
de samenwerking met de con
fessionele partijen. Zaterdag
a.s. zal D'66 een definitief
standpunt bepalen, maar giste
ren bleek het enthousiasme voor
afspraken met de confessionele
partijen niet bijster groot. De
standpunten op het congres van
D'66 liepen uiteen van: kei
hard nee zeggen tegen de con
fessionelen" tot „we moeten be
reid zijn tot een gesprek" (Van
Mierlo).
Een duidelijke tegenstander van
overleg met de confessionelen
toonde zich drs. Gruijters. Met
het Eerste Kamerlid mevrouw
Wassen-Van Schaveren was
lijsttrekker Van Mierlo van oor
deel dat alles moet worden ge
daan om een gesprek tussen
progressieve en confessionele
partijen op gang te brengen.
Maar dan moeten de confessio
nele partijen wel bereid zijn
wijzigingen in de begroting voor
1973 aan te brengen, want de
(Van onze parlementaire redactie)
Tilburg Het K.V.P.-partijbestuur heeft zaterdag in Til
burg van de K.V.P.-partijraad machtiging gekregen om
bij het streven naar een parlementair meederheidskabi-
net samen met A.R. en C.H.U. vóór de verkiezingen ge
sprekken te voeren met P.v.d.A, D'66, en P.P.R. Het be
stuur wil op grond van programvergelijking streven naar
een akkoord op hoofdlijnen en naar het noemen van na
men van kandidaat-ministers. Een resolutie daarover
heeft unanieme steun gekregen van Partijbestuur, Partj-
raad en Kamerfractie.
De K.V.P. weigert echter voor
waarden vooraf van de linkse
drie voor deze besprekingen en
stelt ook zelf geen voorwaarden.
De politieke leider van de
K.V.P., fractieleider Andriessen,
zei zaterdag: „De linkse drie
laden een geweldige verantwoor
delijkheid op zich door de par
tijpolitieke polarisatie zover te
drijven, dat wellicht slechts de
mogelijkheid van minderheids
kabinetten overblijft. Het is be
ter vooraf te praten, maar als
het vooraf niet lukt resultaten
te bereiken, dan moet het ach
teraf wel mogelijk blijven. Dat
moeten de linkse drie bedenken,
als zij samenwerking na de ver
kiezingen uitsluiten".
Hij riep de Partijraad op tot zelf
vertrouwen in de eigen koers,
tot „agressiviteit" en het tonen
van één gezicht in de verkie-
zinsstrijd.
Het gezamenlijk ontwerp-program
van K.V.P.A.R. en C.H.U.
Kreeg in de Partijraad een
slecht onthaal. Het werd als een
vaag compromisstuk afgewezen.
Voorzitter prof. Steenkamp van
de programcommissie ontkende
dat A.R. en C.H.U. hier debet
aan waren: „We wilden niet
voor sinterklaas spelen en geen
valse beloften doen". De pro
gramcommissie zal binnen 14
dagen een nieuw definitief
program op tafel leggen, waarin
het eigen K.V.P. kernprogram
(ook van Steenkamp) van vorig
jaar beter tot zijn recht komt.
Dit korte verkiezingsmanifest zal
in ieder geval als kernpunten
onder meer bevatten:
1. Hoogste prioriteit voor betaal
bare woningen.
2. Rechtvaardiger inkomens-/be-
zitsverdeling.
3. Opwaarderingen achtergebleven
groepen (onder meer werkende
jongeren, bejaarden,-kleine zelf
standigen, werklozen).
4. Democratisering van onderwijs,
vorming, cultuur, onderneming,
politiek en bestuur.
5. Een samenhangend welzijns- en
actief milieubeleid.
6. Inflatiebestrijding.
7 Ontwikkelingssamenwerking en
vredespolitiek.
Aanvaard werd tenslotte nog de
jongeren-resolutie die vraagt de
mogelijkheid na te gaan in 1973
alsnog de tweede dag partiële
leerplicht voor werkende jonge
ren te verwezenlijken, speciaal
in regio's met toenemende
j eugdwerklooshei d.
progressieven kunnen onmogelijk
regeren op basis van een begro
ting van het kabinet-Biesheuvel.
Waar is onze geloofwaardigheid,
aldus Van Mierlo, als wij geen
principiële bereidheid tot een
gesprek hebben.
Van Mierlo werd gekozen tot lijst
trekker. Op het laatste ogenblik
was het Tweede Kamerlid mej.
Goudsmit ook kandidaat ge
steld. Dat de populariteit van
Van Mierlo wat getaand is,
bleek bij de stemming: hij
kreeg 65 percent voorstemmers,
27,5 percent stemde tegen hem,
8,5 percent stemde blanco. Mej.
Goudsmit kreeg 36 percent
"3.5 tegen en 8.5 blanco.
Dodental treinramp: 48
MALMESBURY (AP) - Bij het
treinongeluk dat vrijdagavond
in Zuid-Afrika plaats heeft ge
had zijn 48 personen omgeko
men en 144 gewond. Alle doden
waren kleurlingen.
Explosie op
VS-kruiser:
19 doden
DA NANG (Reuter—AFP)
Negentien Amerikaan
se zeelieden zijn gister
ochtend gedood en tien
gewond bij een ontplof
fing in een van de ge
schutstorens van de zwa
re kruiser Newport News
ter hoogte van de Zuid-
vietnamese kust.
De explosie deed zich voor
toen de kruiser ondersteu-
ningsvuur verleende voor
Zuidvietnamese troepen
in de provincie Quang
Tri. Volgens een Ameri
kaanse marinewoordvoer
der is het een van de ern
stigste ongelukken aan
boord van een Ameri
kaanse oorlogsbodem in
het Vietnamese operatie
gebied.
De Newport News is de eni
ge zware kruiser die de
Amerikanen in het gebied
hebben. Het schip heeft
een bemanning van 1300
en arriveerde 11 mei in
de Vietnamese wateren.
Over de oorzaak van de ex
plosie zijn geen medede
lingen gedaan.
PPR is nog
verdeeld over
contact met
confessionelen
WAGENINGEN (ANP) Mr.
Bas de Gaay Fortman is zater
dag op een congres van de PPR
in Wageningen definitief tot
lijsttrekker gekozen. Verder
staan op de lijst onder meer
Erik Jurgens (N.-Holland). Mi
chel van Huiten (Zeeland), Dolf
Coppes (Twente), Dilia van de
Heem (Rijnmond) en Fokke
Goudswaard (Amsterdam).
De partij bleek verdeeld over de
vraag of de progressieve drie al
of niet met de confessionelen
rond de tafel moeten gaan zit
ten. Op 7 oktober als het con
gres van de PPR opnieuw bij
eenkomt of als de progressieve
partijen een gezamenlijk con
gres houden, zal de PPR op dit
punt een beslissing nemen.
in Florida
BRANDON, FLORIDA (AP) -
Twee mannen gewapend met
zware geweren zijn gistermor
gen een boerderij bij Brandon
in Californië binnengedrongen
en hebben daar vier mensen
vermoord, onder wie de vader
van een meisje die een van de
moordenaars had afgewezen.
De beide schutters, de inmiddels
al gearresteerde 32-jarige Tho
mas Chambers en de 21-jarige
Robert Harris, spaarden het
meisje, een gescheiden moeder
van twee kinderen, ondanks
haar smeekbede om haar te do
den en de anderen met i*ust te
laten.
De langste brug van Europa, 6070
meter, duizend meter langer
dan onze Oosterscheldebrug, is
zaterdag tussen het Zweedse vas
teland en het eiland Oeland ge
opend. Een stukje brug in vogel
vlucht met daarop een deel van
de vele automobilisten die de
sensatie van de lange brugrit
wilden ondergaan.
de zuivere
Jonge Jenever met
KWALITEITS
CERTIFICAAT*
The Royal Institute of Public Health
and Hygiene te Londen heeft, na een
uiterst zorg\'uldig onderzoek, op
18 juli 1972 liet Certificaat voor
"Quality and Merit" verleend aan
Dl KUYPER
EXPORT JONGE JENEVER
Dit Certificaat is een officiële erkenning
van dc voortreffelijke kwaliteit van
"De Kuyper Export Jonge Jenever"
Het wachten is nu op
het P.v.d.A.-congres
VFTAT is de voorlopige balans na een weekend dat het beeld van een
sterk-verbrokkelde politieke toestand in Nederland nog eens be
vestigde?
Dat het congres van de Partij van de Arbeid binnenkort de beslissing
zal moeten brengen op de vraag of het al dan niet tot serieuze on
derhandelingen gaat komen tussen het linkse blok en enkele of alle
partijen van het christen-democratische trio.
Dat de situatie sedert vrijdag sterk veranderd is, mogen we niet be
weren. Wel zijn enkele vermoedens nu bevestigd. Bijvoorbeeld dat
ook progressieve K.V.P.'ers als voorzitter De Zeeuw en program
maker prof. Steenkamp de scherp-slijperij van woordvoerders uit
het linkse blok beu beginnen te worden. Ten tweede dat er in het
christen-democratische blok inderdaad terzake van de animo om bij
voorkeur met de P.v.d.A. te praten een bereidheid bestaat die in af
dalende richting loopt van de K.V.P. tot de C.H.U.
Ten derde dat met name de K.V.P.-fractie bereid is tot het aanbren
gen van wijzigingen in de begroting voor 1973, mits dit haar niet
dwingt tot ontrouw aan beloften, gedaan bij de formatie van het
romp-kabinet-Biesheuvel. Ten vierde dat D-'66 het bondgenootschap
met de P.v.d.A. en de P.P.R. ziet zo wil laten domineren, dat de
beslissingen inzake program en regeerakkoord helemaal uit eigen
handen geeft.
Inventarisatie
AL met al is het toekomstbeeld voorlopig bijzonder ingewikkeld. Dit
bleek zaterdag in de namiddag al. toen onmiddellijk na het
K.V.P.-congres diverse socialisten onder wie partijvoorzitter v. d.
groot-regeerakkoord wezen, maar later op de avond de hoogste top
vuidig wilde nagaan welke openingep de partijraad van de K.V.P.
Louw uitspraken deden die op het overlijden van de kans op een
van .het „progressieve trio" liet weten, dat ze toch nog eens zorg-
had gemaakt, alvorens definitieve conclusies te trekken.
Maar wanneer drs. Den Uyl c.s. het noodzakelijk vinden zich nog
eens te bezinnen over de stelling welke de K.V.P. op het schaak
bord heeft laten staan, die zelfde K.V.P. kan niet rustig blijven af
wachten, wat de uitkomst van de socialistische analyses is. Zij zal
deze week met de topleiding van haar christen-democratische part
ners moeten vaststellen, of en hoe de grenzen van de samenwerking
van K.VP., A.R.P. en C.H.U. verlegd zijn. Want de gang van zaken
op hun partijraadscongressen is ook geen gesynchroniseerde bewe
ging gebleken.
Vast pii
nnen
TN hoeverre delen anti-revolutionairen en christen-historischen de
bereidheid van de K.V.P.-fractie om te pogen begroting en dek
kingsplan als dit niet op veto's van het kabinet stuit meer in
overeenstemming te brengen met dringende wensen van het grote
oppositieblok van nu? Inhoeverre dekt de voorkeur van de K.VP.
voor de Partij van de Arbeid als eerste gesprekspartner bij onder
handelingen over een regeerakkoord de opvattingen in de partijen
van Aantjes en Tilanus?
Want terwijl de positie van de K.V.P. in het politieke krachtenveld
zaterdag door de uiteindelijke eensgezindheid van haar partijraad
flink verbeterd is, blijft het jammer dat De Zeeuw, Veerman en
Van Verschuer zaterdag niet zo eensgezind hebben gesproken als in
de Kamer bij Andriessen. Aantjes en Tilanus vaak het geval is ge
weest.
Zo iets schept bijvoorbeeld het risiko dat de progressieve drie eerst
gaan proberen de meningsverschillen tussen de christen-democrati
sche drie tot een breuk te forceren, om daarna de eventuele samen
werking met des te meer kracht op haar voorwaarden vast te pin-
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Senator McGo-
vern begint zijn achterstand op
Nixon in te lopen. Dit blijkt uit
de laatste Gallup opiniepeiling,
maar vóór 7 november moet
hij nog een grote kloof over
bruggen.
Een onderzoek dat tussen 22 en 25
september is gehouden, toont
aan, dat McGovern 28 punten
achterligt op president Nixon.
Dit betekent dat de afstand met
Een foto van de Amerikaanse
zware kruiser Newport News,
waarop een ontploffing in een ge
schutstoren de dood van negen
tien opvarenden veroorzaakte.
zes punten verminderd is in
vergelijking met een Gallup-opi-
niepeiling eind augustus.
Het beeld dat de Gallup-poll geeft,
ziet er voor McGovern iets be
moedigender uit ais het zuiden
van de Verenigde Staten, een
verloren zaak voor hem, buiten
beschouwing wordt gelaten. In
de rest van het land heeft
McGovern dan een achterstand
van 22 punten.
Gallup voorziet, dat de kloof tus
sen de kandidaat-president en
Nixon steeds kleiner wordt,
maar gelooft niet dat McGovern
zal winnen. Hij verwacht, dat
de „verkiezingsresultaten zo
dicht bij elkaar zullen liggen,
dat de republikeinen behoorlijk
schrikken."
De campagne van McGovern con
centreert zich nu op het herstel
van het image van de kandi
daat. Men neemt aan, dat de
alarmerende voorsprong van
president Nixon voor een groot
deel het gevolg is van overlo
pende democraten. Deze zijn
nauwelijks of helemaal niet en
thousiast voor de republikeinen,
maar hebben zich afgekeerd
van McGovern omdat ze hem
een radicaal vinden of een prut
ser of allebei. Men legt nu weer
de nadruk op het beeld van de
fatsoenlijke, eerlijke, practische
en verstandige man die uit de
voorverkiezingen tevoorschijn
kwam.
KOPENHAGEN (AP) Meer dan
70.000 Denen hebben gisteren in
Kopenhagen 'n demonstratie ge
houden tegen de toetreding van
Denemarken tot de EEG. Maar
volgens de laatste opiniepeilin
gen is nog steeds een meerder
heid van de bevolking voor toe
treding van Denemarken. De
demonstratie, die eindigde bij
het stadhuis van Kopenhagen
vond plaats in een sfeer van op
timisme over de mogelijkheid
dat Denemarken, in navolging
van Noorwegen zal besluiten om
niet tot de EEG toe te treden.
In de stoet werden ook veel
Noorse vlaggen meegedrngen.
De uitslag van het referendum
wordt vannacht verwacht.
Om de beslissing van het Deense
parlement om tot de EEG toe
te treden ongedaan te maken
moet niet alleen de meerderheid
van de stemmers daar tegen
zijn, maar moet die meerder
heid ook minstens 30 procent
van het totale, uit 3.455.600 kie
zers bestaande Deense eletoraat
uitmaken.
In tegenstelling tot het Noorse re
ferendum is de uitslag bindend
voor regering en parlement.
De leiders van de Britse Labour
Party hebben gisteren dc Engel
se toekomst binnen Europa
weer geheel op losse schroeven
gezet. De Labour top besloot
een resolutie te Rteunen waarin
de verwijdering van de Ameri
kaanse kernduikbootbases uit het
land wordt geëist en een resolu
tie waarin nieuwe onderhande
lingen worden Revraagd aan
gaande het Britse lidmaatschap
van de EEG.
Bestand tussen
Pakistan
en India
NEW DELHI (Reuter-AFP) In
dia en Pakistan hebben besloten
tot een staakt het vuren aan de
bestandslijn in Kasjmir.
Indiase en Pakistaanse grenstroe
pen begonnen zaterdag op el
kaar te schieten in het bos van
Tarkoendi, dat een kleine hon
derd kilometer van de hoofdstad
van Kasjmir, Srlnagar, ligt.
Vicaris vraagt
steun voor
episcopaat
HAARLEM (KNP) Mgr. Kui
pers, vicaris van het bisdom
Haarlem en lid van de Beheers
en Beleidscommissie van de Ne
derlandse kerkprovincie heeft
een beroep gedann op de grote
groep van gelovigen in de kerk
van Nederland, die achter het
beleid van de Nederlandse bis
schoppen staan om door middel
van een brief of briefkaartje dit
aan de bisschoppen zelf of aan
Rome te laten weten.
Volgens de vicaris Is dat nodig
omdat vooral dc laatste weken
weer een golf van verdraaide
berichten over de kerk van Ne
derland in het buitenland ver
schijnt. HIJ begrijpt niet, waar
om zoveel mensen, die hun vol
le vertrouwen aan de bisschop
pen geven (volgens een laatste
enquête waren het er rond tach
tig procent), dit niet aan de bis
schoppen of Rome laten weten.
Het is, aldus mgr. Kuipers, de
laatste tijd opgevallen dat juist
degenen die het niet met de bis
schoppen eens zijn,'dit eerder
en feller laten horen, vooral aan
Rome, dan degenen die wel ach
ter de bisschoppen staan.
Daardoor wordt in het buitenland
en in Rome de werkelijke situa
tie in Nederland totaal verte
kend.
Van onze parlementaire redactie
AMSTERDAM/ZWOLLE De
Partijraden van de ARP en de
CHU hebben zich zaterdag
zij het aarzelend en na soms
lelie discussies uitgesproken
voor een gesprek tussen de con
fessionelen en de PvdA over het
vormen van een meerderheids
kabinet na de verkiezingen. Bei
de partijen stonden erop, dat al
lereerst met de PvdA gesproken
wordt, zonder dat daardoor een
duidelijke keuze voor de socia
listen alleen gemaakt wordt.
Bij de CHU was de niet duidelijke
opstelling oorzaak van moeilijk
heden tijdens de bijeenkomst.
De CH-jongeren namen deze on
duidelijkheid het bestuur zo
kwalijk, dat het vanavond bij
eenkomst om een standpunt te
bepalen over de verdere interne
samenwerking met de CHU.
Ook bij de ARP waren verschil
lende moeilijkheden vanwege
onder meer het KVP-concept-
program, dat voor vele ARP-af-
gevaardigden te vaag was. Ook
de samenwerking met de CHU
en de KVP ondervond hij vele
AR-leden weerstanden. Zij wil
den de samenwerking niet ver
der laten gaan, dan wat totnu-
toe verricht wordt. Hun voorstel
werd echter door de meerder
heid weggestemd.
De AR-fractieleider Aantjes liet in
de vergadering wel uitkomen
zijn hart vast te houden voor
wat hij noemde de tegenkrach
ten in de PvdA, die geen samen
werking met de conL ssionelen
meer willen. Zijns inziens mag
de PvdA, die eenderde vun de
Nederlanders in het parlement
vertegenwoordigt, niet meer
buitenspel blijven staan. „Deze
partij behoort in de regering",
aldus mr. Aantjes.
