Obligaties
in trek
ra
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
Dammen
li
LEIDSE COURANT
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Sana
0
KT
A
NI
a
E
AIBIS
m
m
aaaaa
a|
M
O
D
E
E
L
E
as
NJ
SE
E
l_
E
E
N
S
nas
E
TB
c
13
L
M
NJ
IC
O.
aas
1 NJ
a
3
El
N
O
T
E
M
E
a
sawa
iv
B
NJ
A
B
O
E
A
a
ara
aa
X
A
B
E
L
A
P
P
E
B
G
E
A
i
a
aESH
A
A
L
D
A
O
S
gaan
K
X
O
IC
A
E
L
1
E
u
1
O
B
A
Q
O
E
K
E
Q1
A
3
aas
-
F!
E
NJ
T
E
O
M
IC
A
A
3 ES
a
E
NJ
A
P
1
E
IC
NJ
A
A
A
P
L
i
E
O
A
3
n
s
T
A
M
E
A
E
e
G
1
D
s
P
A
L
S
A
A
S
NJ
T
M
e
T
A
A
L
P
n
z
S
T
A
O
K
A
NJ
O
K
A
1
M
A
NJ
F
IC
F
e
1
T
O
T
O
E
N
T
p
E
T
E
E
K
I
E
s
T
E
L
G
E
L
A
T
O
1
L
NJ
T
O
5
1
E
E
fA
A
S
T
fZ
E
E
J
A
NJ
A
s
U
E
L
1
T
E
M
A
O
E
S
NJ
A
A
1
s
D.
O
V
B
E
E
L
X
E
E
O
E
\A
A
T
S
1
s
A
B
O
E
P
O
O
E
M
A
X
IC
1
E
S
w
A
k:
K
E
NJ
M
E
K
D
E
IC
E
M
A_
Q_
E
NJ
L
E
Ai
Ai
A
T
E_^
u
u
L
E
D
E
NJ_
Cr
i.
A_
a
T
A
D_
s.
E
M
U
A_
A\
ij
5
A_
P_
A_
O
i)
V
E.
E
C
E
T
W
A_
s
e
A_
P_
L
O
IC
E
e
E
S
Z
0_
T
G_
E_
L__
I
SJ
IC
G
T
•21
E_
T
L_
E_
G~
E
'NJ
O
w
NJ
J_
cl
E
o_
E_
E_
L-
M
E
E_
3
E
NJ
-si
M
1 ISlTl
E
i
O
\bUG\
E
11
-A
T|l |E
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
AR?5TERDAM Het hoogtepunt
van de week was wel de grote
belangstelling voor obligaties,
hetgeen zich weerspiegelde in
hogere koersen en in een grote
re belangstelling voor nieuwe
emissies. Die belangstelling
die we overigens de laatste tijd
wel vaker hebben gezien
wordt geprikkeld door de duide
lijk dalende rente enerzijds en
door de ruime geld- en kapitaal
markt anderzijds. Beide krach
ten beïnvloeden elkaar natuur
lijk.
Die ruimte ontstaat weer op ver
schillende manieren. De han
dels- en kapitaalbalans ontwik
kelt zich goed, waardoor er veel
geld binnenstroomt. Daarnaast
wordt de kapitaalmarkt gevoed
door de aankopen van aandelen
voor buitenlandse (vooral En
gelse) rekeningen.
Hier staat tegenover dat de vraag
naar kapitaal beperkt blijft. Uit
de staatsbegroting voor 1973 is
gebleken, dat de rijksoverheid
geen beroep op de open kapi
taalmarkt behoeft te doen, zodat
er uit dien hoofde geen nieuw
materiaal aan de markt komt.
Het bedrijfsleven blijft met nieu
we emissies ook erg bescheiden.
Er zijn wel duidelijke aanwij
zingen dat de conjuntuur weer
gaat aantrekken, zodat het in de
lijn der verwachting ligt dat ook
de investeringslust weer groter
kan worden waardoor de be
hoefte aan nieuw kapitaal ook
weer zal stijgen. Zover is het
echter op het ogenblik nog niet.
Overigens kan dit alles weer
doorkruist worden door een poli
tieke ontwikkeling, vooral na de
verkiezingen van 29 november,
die het klimaat voor de onder
nemers minder gunstig maakt
en daardoor ook hun investe
ringslust kan bekoelen.
De dalende rente komt duidelijk
tot uiting in nieuwe emissies.
Pakhoed heeft een 7 procents
15-jarige lening aangekondigd,
waarop op 29 september kan
worden ingeschreven. Dit is se
dert geruime tijd de eerste in
dustriële lening met een rente
van 7 procent. De koers van in
schrijving wordt nog nader be
kend gemaakt. Daarnaast is er
een 7,5 procents ziekenhuisle
ning aangekondigd (van Sint
Antoniushove uit Voorburg) te
gen een koers van 99, inschrij
ving 28 september. Ook deze
rente is nieuw voor een zieken
huislening. Voorts is het teke
nend dat voor de recente 71/4
percents lening van Total een
enorme belangstelling bestond.
Als wij tot slot nog vermelden dat
de banken de hypotheekrente
tot 7 3/4 pet. hebben verlaagd
en dat grote hypotheekbanken
deze week 7 procents pandbrie
ven hebben aangeboden, waar
voor een geweldige belangstel
ling bestaat, dan hebben wij de
dalende rente wel goed geïllu
streerd.
Een dalende rente betekent hoge
obligatiekoersen voor reeds ge
noteerde obligaties, maar theo
retisch ook hoge aandelenkoer
sen, omdat er een verband be
staat tussen het rendement op
aandelen en op obligaties. Daalt
het rendement op obligaties dan
is er een neiging dat ook het
rendement op aandelen naar be
neden gaat.
Er is evenwel geen sprake geweest
van stijgende aandelenkoersen.
De aandelenmarkt was ook deze
week ongeanimeerd en sterk
verdeeld. Even was op dinsdag
sprake van een technisch her
stel maar dit liep woensdag
weer dood. Het publiek blijft
een afwachtende houding aanne
men, waarin de twijfel over de
politieke toekomst goed tot ui
ting komt. De belegger stapt
hoogstens in de markt van aan
delen van ondernemingen die
met een bijzonder gunstig be
richt voor de dag komen, zoals
Nutricia (de koers steeg 18 pun
ten tot en met donderdag) en
aannemingsmij. Stevin (50 pun
ten). Over het algemeen be
perkten die berichten zich deze
week tot een gelijkblijven van
de winst (Bataafse Aannemings
Maatschappij, Chemische Fa
briek Naarden, Uitgeversmaat
schappij Wegener en het inter
nationale concern Internatio
MUller.
Er waren wel enkele tegenvallers.
Bols moest over het eerste half
jaar lagere winst melden omdat
de verkopen in West-Duitsland
door de accijnsverhoging onder
druk stonden en de internationa
le handelmaatschappij Ceteco
deelde mee dat de concernresul
taten achterblijven bij die van
1971. De koers van laatstge
noemd fonds reageerde hierop
praktisch niet, maar Bols moest
een veer van 70 punten laten.
De internationale fondsen kon
den zich redelijk handhaven,
waarbij wij eraan moeten den
ken dat Koninklijke Olie ex drie
guldenvijftig interimdividend
noteert. Alleen AKZO stond on
der druk (van 72,30 tot 68,60 op
donderdag). De beurs is kenne
lijk wel onder de indruk geko
men van de bezetting van het
Enkabedrijf in Breda en de
vloedgolf van reacties tegen de
reorganisatieplannen. Donder
dag werd echter bekend dat de
directie van AKZO die reorgani
satieplannen heeft ingetrokken,
een duidelijke lijn zat er niet in.
De scheepvaartfondsen schommel
den behoorlijk in koers, maar
een duidelijke lijn zat er niet in.
Koninklijke Nederlandse Stoom
boot Maatschappij en ae Hol
land Amerika Lijn trokken per
saldo enkele punten aan maar
Van Ommeren verloor 12,5
punt (donderdag 277). Dit ondui
delijke beeld was eigenlijk type
rend voor de gehele markt. De
belegger is in twijfel en hij
weet niet goed wat hij doen
moet.
We sluiten af met het voor de
beurs verheugende feit dat er
twee fondsen bijkomen. De aan
delen van de Engelse bierbrou
wer Allied Breweries en van de
Japanse fototoestellenfabriek
Asahi Optical zullen binnenkort
aan het Damrak genoteerd wor
den. Zo'n aanvulling kan onze
beurs best gebruiken.
HORIZONTAAL:
2. slaapplaats
9. nota
16. ambtshalve
18. sporeplant
19. deel van Azië
20. projectieplaatje
21. pl. in de N.O.-polder
22. muzieknoot
23. kledingstuk
25. dun
28. pl. in Friesland
30. drankgelegenheid
31. vorstentitel
33. snelle loop
34. tennisterm
36. voegwoord
37. onderpand
38. woonschip
40. pl. in Zwitserland
41. droog
42. delfstof
45. bovendien
46. gevierde vrouw
48. pl. in Drenthe
49. deel v.e. schip
50. nimmer
51. belemmering
52. edel
53. ijsdrank
56. voor
58. middagslaapje
60. lengtemaat
61. afgedamd water in
Zeeland
64. plooi
66. tin
67. zwaardwalvis
69. iemand die i
geld leeft
70. vr. munt
72. matig
73. bevel
74. gewicht
75. meelachtig
77. vloerbedekking
78. zuivelprodukt
81. eetrste vrouw
83. spil
85. aardgordel
86. nauwe opening
88. familielid
89. tactvol politicus
92. onderwereld
94. natuurverschijnsel
97. happig
98. veerkracht
99. Europees land
101. watering
102. bevel
103. bron
104. deel van Azië
105. recht stuk v.e. vaart
106. pl. op de Veluwe
108. kledingstuk
110. lusje
111. graaf werktuig
112. herkauwer
114. deel v.e. staat
117. verhoogde toon
118. stilte
120. bijwoord
121. erkentelijkheid
haring
i zijn
123. scherprechter
124. vrouw, titel
125. nieuwsagentschap
127. soort ontspanning
128. zangstem
130. waasachtig
131. rondhout
132. in persoon
133. pl. in Noord-Holland
135. klamp
136. vrouw die slaapt
139. luchtvaartmaat
schappij
141. getijde
143. afsluitmiddel
144. uniek
146. water in Noord-Bra
bant
147. deel v.e. breuk
150. voorkeur
152. Spaanse vloot
155. vat
156. waterkering
157. voordelig
158. wisselgebruik
159. metaal
160. opplakbriefje
163. onder (Lat.)
165. soort duif
167. ingewand v.i
168. committent
170. aanw. vnw.
171. behoeftige
173. groei
174. bloeiwijze
175. viervoeter
177. Noorse goden
179. gravin van Holland
180. afgesloten stand
182. ingewijde
184. oude doek
185. achter
186. gemalin van Aegir
187. jaartelling
189. vr. munt
190. boom
190. boom
192. vr. titel
193. lijst
194. pl. in Utrecht.
VERTICAAL:
1. neiging om alles van
de donkere zijde te
3. titel
4. hoofdkerk
5. zijriv. v.d. Donau
6. aantekenboekje
7. gevangenis
8. blijkens de akten
9. eerwaarde heer
10. vordering
11. specerij
12. draaikolk
13. deel v.e. fuik
14. vervoeronderne-
15. Oriënt
17. vrouw, dier
22. mannetjesbij
24. vulkaanopening
26. godin
27. het op de wereld ko
men
29. telwoord
30. verhoging voor een
huis
32. tijdrekening
34. kussenovertrek
35. pl. in Japan
37. meetk. lichaam
39. aanlegplaats
41. kledingstuk
43. Ezau
44. Europese taal
46. hieltje v. e. ham
47. onbep. vnw.
54. meisjesnaam
55. ingang
57. pl. in Limburg
59. vis
62. leraar
63. meer in Finland
64. riv. in Afrika
65. bijwoord
67. familielid
68. paardje
70. watering
71. voorzetsel
76. deel v.e. schip
78. gebak
79. plant
80. deel v.d. hals
82. Noorse godin
84. stakkerd
85. Ned. provincie
87. geneesmiddel
88. het afgemat zijn
90. godsdienst
91. sport v.e. ladder
92. uitroep v. vreugde
93. pl. in Groningen
95. oud Spaanse munt
96. briefaanhef
99. vaatwerk
100. muurholte
106. insekteneter
107. titel
109. grote plaats
111. steun
112. noot
113. pl. in Noord—Holland
115. alleen
116. van dezelfde soort
118. kruipend dier
119. prov. hoofdstad
122. jongen
123. straf
125. vierh. zoogdier
126. geneesmiddel
128. grap
129. bijb. figuur
134. maart
136. te zijner plaatse
137. Europees land
138. het Romeinse rijk
140. waarmede men op de
maan landt
142. vaartuig
143. schrijfgerei
145. eter
146. groet
148. raadsel
149. nobel
150. kneedbare massa
151. vogel
153. kleur
154. bewijsstuk
161. Ind. Chinees
162. smaad
164. schaapshoeder
166. meisjesnaam
168. tussenzetsel
169. vlaktemaat
172. République démocra-
tique Allemande
(afk.)
173. muur
180. voertuig
181. roem
182. papegaai
183. ogenblik
186. ambtshalve
188. bijwoord
189. Ohio (afk.)
191. bijvoorbeeld.
Oplossingen dienen voor
woensdag 27 sept. 12
uur, met vermelding,
„puzzel 57",
ingezonden
bureau 1
vermelding,
>7", te zijn M
n aan het t
in ons blad.
tt
In de vorige rubriek werd U iets
verteld over de capaciteiten van
de Canadees Eric Murray en
wel in het bijzonder over zijn
gewoonte om met bizarre biedin
gen op de proppen te komen, op
momenten dat de tegenpartij
geen enkele reden heeft deze te
wantrouwen. Dat is een niet te
onderschatten gave, duizenden
bridgers hebben van tijd tot tijd
óók een krankzinnig bod gedaan,
maar kwamen na afloop van het
spel tot de ontdekking, dat de
tegenpartij vele honderden pun
ten op haar conto kon boeken.
Murray ziet evenwel kans de te
genpartij in vrijwel elk spel der
mate onder druk te zetten, dat
deze het op een gegeven moment
ook niet meer weet en bezwijkt,
waardoor „onmogelijke" contrac
ten worden gemaakt hetgeen op
volgende spellen vaak ook nog
winst brengt.
Het onderstaande spel is uit de
wedstrijd tegen Engeland, U
weet wel, die met het deelscore
spelletje van de vorige week,
dat 11 matchpunten opbracht en
die met 50-38 werd gewonnen.
Hier winnen de Canadezen
slechts negen matchpunten en
hadden er méér kunnen verlie
zen, maar het resultaat telt nu
makkelijk genoeg de fouten van
de verdediging aan te wijzen,
maar aan de tafel valt dat lang
niet altijd mee.
Zuid was gever en niemand
kwetsbaar. De Canadese zuid
opende met 1 ruiten, Flint volg
de met 1 harten, noord doubleer-
ruiten, west en noord pasten,
oost 2 harten, zuid drie ruiten,
waarna werd rondgepast. Dit
contract ging een down, 50 pun
ten vor Engeland,
Aan de andere tafel werd ook
met 1 ruiten geopend, Kehela
doubleerde, noord bood 2 ruiten
drie ruiten, west 3 harten, noord
en Murray. 2 harten! Zuid
Noord
4 A 9 8 5
4 83
V54
8 6 3 2
West
432
A H V 6
Oost
VI
B 9
2
10 9 7
Zuid
H 10
10 5
A H 10 9 6 3
H B 5
pas en Murray.3 schoppen!!
Zuid paste, west 4 harten en
rondgepast. Zuid kwam uit met
ruitenheer.
Murray had kans gezien ieder
een (ook zichzelf) er van te
overtuigen dat hij een goed spel
had, wat bij het afspelen een rol
van betekenis speelde. Na rui
tenheer vervolgde zuid met
troef, die in west werd geno
men. Er volgde een kleine
schoppen naar de vrouw, voor
de heer van zuid. Die had er
geen notie van, dat zijn partner
naast ruitenvrouw ook schoppen
aas bezat (anders had het
recht via een schoppenintroever
zijp loop gekregen), speelde
weer troef voor west, waarna
weer een schoppen werd ge
speeld. Toen noord deze met het
aas nam, voelde zuid zich niet
lekker en waande zich reeds
verloren. Noord vervolgde met
schoppen voor oost, die inmid
dels al acht slagen kon tellen.
Heel onschuldig speelde Murray
nu klaver 9 voor en dat werd de
negende slag toen de aangesla
gen zuidspeler deze niet dekte.
Een snit op klaverheer bracht
de tiende op en de Canadezen
konden 420 noteren!
SKOPJ
voor
Austi
eersl
Bron
kans
ken
kam]
Donn
remi
versl
het t
Na de oogst van prachtige par
tijen uit het titelgevecht te
Reykjavik is het zinvol aandacht
te besteden aan een tweetal
boeiende probleemposities van
de Nederlandse en internationale
probleemmeester Jac Haring.
Beide problemen hebben prijzen
gewonnen en zijn beslist de
moeite waard om te bestuderen.
1
iü ê-: 4»
Iflr 11
3 m m
m m E
1 B
IB
BUI'
r jr.
DOOR W. J. MUHRING
Wit aan zet en geeft mat In
twee zetten
De oplossing luidt: 1. Dc7—c5!
(Geeft veld d7 vrij en neemt
veld d5 in bezit. Het merkwaar
dige is, dat de tekstzet geen
matdreigingen inhoudt maar de
zwarte positie in een soort zet-
dwang brengt).
1. Ke€xd7 21. Lg6—f5 mat of
1Ph7—f8 2. e7xf8 Paard!
mat of 1. Ph7—f6 2. Pd7—f8
mat of 1. Ph7—g5 2. Lg6xe8
mat of 1. Le8xd7 2. Dc5e5
mat of 1Le8—f7 2. Lg6—f5
mat en tenslotte 1. Le8xg6 2.
e7—e8 Dame mat.
Wit aan zet en geeft mat en
twee zetten
De winstvoortzetting luidt als
i
i lat
i 1 Ut
i
i
volgt: 1. Df4c2! (met de drei
ging 2. Pf3 mat) Op 1. Pg3
e2 beslist 2. Pd4xe2 mat of 1.
Pg3fl 2. Dd2g2 mat of 1.
Pg3e4! 2. Dd2a2 mat of
1. Pg3xf3t 2. Pd4xf5 mat
1. Kd5e4 c.q. Kd5—e5 2.
Pe6—c7 mat en tenslotte 1
c6c5 2. Pe6f4 mat.
Alle hulde!
Voor het belangrijke treffen tus
sen Harm Wiersma en Andris
Andreike in de wedstrijd om het
wereldkampioenschap had de
Rus enige malen remise aange
boden maar de jonge Fries had
dit vanzelfsprekend even zo vele
keren afgewezen. Deze partij uit
de twaalfde ronde was verscho
ven naar de vrije zondag direct
voor de laatste ronde. Andreiko
die in de elfde ronde tegen zijn
landgenoot Gantwarg moest spe
len meldde zich toen ziek en de
Belgische arbiter Raymond Pi-
card liet deze partij de volgende
dag tijdens de twaalfde ronde
spelen. Het duel tussen Gant
warg en Fanelli werd eveneens
naar de zondag verplaatst. Voor
Wiersma was zijn partij tegen
Andreiko van zeer groot belang
want bij winst zou hij Sijbrands
tot op een punt naderen. In de
laatste ronde moest hij het dan
nog opnemen tegen Hisard ter
wijl Sijbrands tegenover Andrei
ko zat. Een kans op een gelijke
aankomst was dus niet ondenk
baar. Zo ver is het echter niet
gekomen. Wel kreeg Wiersma
aanzienlijk voordeel tegen An
dreiko en zag het er op een be
paald moment naar uit dat hij
zou gaan winnen. Maar de Rus
verdedigde zich koelbloedig en
bereikte zijn begeerde remise.
Deze partij die geheel in het
teken stond van de strijd om het
centrum volgt hieronder. Wiers
ma heeft wit.
1. 33—29, ook na deze eerste zet
bood zwart remise aan. Wit wei
gerde natuurlijk weer en zwart
antwoordde toen zo iets dat hij
dan nu wilde winnen. Na een
kwartier speelde zwart het pas
sieve: 19—24; 2. 39—33, 14—19;
3. 44—30, 20—25; 4. 29x20, 25x14;
5. 50—44, 17—22; Op 18—23 of
19—23 kan wit goed met 32—28
vervolgen. 6. 3530, 1117; 7.
34—29, 6-11; 8. 40-34, 14—20;
DOOR FREEK GORDIJN
.3, Q
j 1 <3 i,
IS 13 m
3 H
0 a s
□BB
m G 3 8
j H BE
a a a. e
I B 8 B
De uit
ken
rondt
ban»
Rico-
Daadrt
de 1<
De s
1. Alb;
8 pi
parti
„V
WIERSMA
9. 30—25, 19—23; 10. 25x14,
10x19; 11. 32—28, 23x32; 12.
37x28, 9-14; 13. 41—37, hier is
38—32 waarschijnlijk beter, 16-21;
14. 31-26, 11-16; 15. 38-32. 21-27;
16. 32x21, 6x27; 17. 37—32, 27x38;
18. 43x32, 5-10; 19. 46-41, 19-23; 20.
28x19, 14x23; 21. 42—37, 10-14;
22. 32—28, 23x32; 23. 37x28, 13—
19; 24. 36—31, 4—10; 25. 45—40,
19—23; 26. 28x19, 14x23; 27. 31—
27. 22x31; 28. 26x37, 17—22; 29.
40—35, 8—13; 30. 35—30, 7—11;
31. 30—24, 12—17; 32. 33—28,
23x32; 33. 37x28, 22x33; 34.
39x28. 10—14; 35. 44—39, 2—8;
36. 41—37, zie diagram. Zwart
vervolgde nu met 14—19 en dat
werd de inleiding tot een variant
die maar net remise werd voor
hem. Zwart voelde blijkbaar niet
voor 1—6, 28—23 enz. 37. 48—43,
19x30; 28. 34x25, 13—19; 39. 39—
33. 3—9; 40. 25—20, 15x24; 41.
29x20, 1—6; Met deze zet vond
zwart de weg naar remise. Op
8—13 volgt 20—15, 9—14, 33—29
met de dreiging 28—23 en 29—
24. 42. 37—32, 8—13; 43. 43—39,
9—14; 44. 20x9. 13x4; 45. 39-34.
4—10; 46. 34—30, 10—14 47. 49
44; 17—22; 48. 28x17, 11x22; 49.
32—28, 14—20; 50. 28x17, 20—25;
51. 30—24, 19x30; 52. 33—29, 30
-35; 53. 47—42 25—30; 54 42—
DESLAURIERS
GANTWARG
38 18—23; 55. 29x18, 30—34; 56.
18—12. 34—10; 57. 44—39, 40—15;
58. 12—7, 45-50; 59. 38-33,
35—40; 60. 7—1, 40—14; en hier
werd tot remise besloten. Zwart
kon niet 5045 wegens 39—34 en
17—12. Ook 611 ging niet door:
17x6, 50—45 (op 40—44 volgt 1—
40 met winst) 17, 4044, 39x50,
45x1, 50—45, 1—18, 45-40. 18x45,
6—1 met winst.
In de positie in het tweede dia
gram had zwart als laatste 22.
7—11 gespeeld. Wit vervolgde
toen met 23. 4842. Hoe listig
de Canadees wel is blijkt uit het
volgende; Indien wit had ge
speeld 40—35 dan was gevolgd
19—24! Dreigt 22—28. Maar ook
24—30 en 18—23 en dan tevens
nog 14—19, 18x49. Speelt wit dan
als verdediging 3430 dan was
gevolgd: 1419, 25x23. 2228,
33x13, 24x31. 36x27, 8x46U Ja, ja.
hei is oppassen geblazen met
Marcel.
Het damkampioenshap van
Frankrijk 1972 is gewonnen door
de nog jonge Pierre Rabalet met
19 punten, vóór Raoul Delhom
die 18 punten scoorde. Michel
Hisard heeft in dit toernooi zijn
titel niet verdedigd.
ROTT1
heefi
geru
Fey<
Ham
ken.
het st
telefi
port<
Feye
Leen
in d
li?F,
grap
maa
Mou
ruch
grap
