KUNST
OP
ZICHT
Folklore uit de Philippijnen
Prenten van
v. d. Eykel
OP NAAR HET CONCERT
Vijf jaar Culturele
Vereniging Ter Aar
Strijd in
Noord-
lerland
op toneel
Man,
vrouw en
minnaar
PERSONEEL
BURGERLIJKE STAND
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1972
LEIDSE COURANT
LEIDEN Door de eeuwen heen
zijn conflicten van alle mogelij
ke aard voor toneelschrijvers de
belangrijkste bronnen van inspi
ratie geweest. De hieruit voort-
vloelende stukken stelden
meestal een of meer hoofdperso
nen centraal en lieten deze ka
rakters zien in hun strijd tegen
zichzelf, het noodlot, hun omge
ving of hun idealen.
Gedurende de laatste decennia
heeft zich echter een belangrij
ke wijziging voorgedaan. In
plaats van de mens als individu
kwam steeds vaker de plaats
van de mens i-n zijn maatschap
pij centraal te staan. Oorzaak
van deze verschuiving was on
getwijfeld de steeds groeiende
sociale bewustwording van de
mens.Een volgende en onver
mijdelijke stap is natuurlijk het
conflict tussen bepaalde maat
schappelijke groeperingen en de
strijd tussen verschalende be-
volkingsgroepen en volkeren (de
strijd in Vietnam en het rassen
vraagstuk!). Slechts zelden
bood echter een Westeuropese
politieke situatie genoeg stof
voor een opzienbarende uitvoe
ring. Een belangrijke uitzonde
ring op deze regel is de voor
stelling van "Engeland's Ire
land" van het Engelse "Porta
ble Theatre", die onlangs in
Mickery-Amsterdam in (wereld)
première is gegaan. In dit stuk
hebben zeven auteurs aan de
hand van feiten, kranteberich-
i ten en geruchten en met behulp
van anecdotes en bijbelteksten
gepoogd eén enalyse te geven
van de gebeurtenissen in
Noord-Ierland en de oorzaken
en achtergrondea hiervan. Dat
Engeland hierbij niet de rol van
de vredelievende bemiddelaar
speelt, blijkt overduidelijk uit
de noodzaak het stuk in Neder
land in première te laten gaan.
Om te voorkomen dat zij een
eenzijdig en subjectief stand
punt zouden gaan innemen, heb
ben de auteurs een reeds eerder
door hen toegepaste methode
gevolgd'; gezamenlijk in één
kamer werkend hebben zij het
stuk al debatterend scène voor
scène en regel voor regel uitge
werkt. Bovendien wordt de tekst
wordt de tekst door drie van
hen voortdurend n.a.v. actuele
gebeurtenissen bijgewerkt.
Twee auteurs, David Hare en
Snoo Wilson, hebben zich met
de regie belast en onder hun lei
ding is er een verbluffende en
uiterst knappe voorstelling uit
de bus gekomen, die een bezoek
tea volle waard is.
Noorstelling"England's Ireland":
woensdag 20 september, 20.15u.
L.A.K.-theater, Levendaal.
Een scène uit England's Ireland"
Franse filmprijs
voor Nico Crama
DEN HAAG (ANP) De Haagse
cineast Nico Crama heeft voor
zijn film ..Daumier, verslagge
ver van zijn tijd" een mention
de qualité" gekregen van het
Centre nationale de la cinema
tographic in Parijs. Hij kreeg
ook een geldprijs van 10.000
franc. Nico Crama, die zijn film
in nauwe samenwerking met het
Haags gemeentemuseum maak
te. is nu bezig met een film
over de Nederlandse schilder
Piet Mondriaan. Enkele recente
films van zijn hand zijn: „de
Hoge Veluwe" en „het opont
houd" en was producent van
Paul Verhoeven's korte film
„De worstelaar", De met subsi
die van CRM vervaardige Te
kenfilm „Een zeer zonnige we
reld" van Pieter de Groot kreeg
ook een „Mention de qualité".
LEIDEN De geschiedenis van
de Nationale Philippijnse Dans
groep ,,Ba/anihan" is begon
nen in de jaren dertig. In die
tijd begon men namelijk een ac
tie tot het verzamelen en behou
den van inheemse volksdansen,
volksmuziek, regionale kos
tuums en inlandse kunstvaardig
heid. Als uitvloeisel hiervan gin
gen Philippijnse studenten volks-
dansdemonstraties geven, in de
hoop hiermee belangstelling te
Het succes van een serie voorstel
lingen in Pakistan in 1954 was
van dien aard, dat het geleid
heeft tot de oprichting van
„Bayanihan". In 1958 trad deze
groep met groot succes op tij
dens de Wereldtentoonstelling te
Brussel en dit leidde tot uitnodi
gingen uit alle delen van de we
reld. Om aan de vraag zoveel
mogelijk te kunnen voldoen heb
ben ze in 1967-'68 zelfs een we
reldtournee van meer dan een
jaar moeten maken met twee
groepen tegelijk: de ene bezocht
Amerika, West-Europa en het
Sovjet-blok, de andere door
kruiste geheel Azië.
an enkele jaren gele
den heeft de dansgroep -„Baya
nihan ertoe gebracht om met een
grotendeels gewijzigd repertoire
wederom 'n tournee door Europa
Het
te maken. Of ze hiermee inder
daad veel belangstelling wekken
voor de cultuur van de Philippij
nen blijft een vraag, maar dat
ze de liefhebbers van folkloristi
sche dansen een bijzondere
avond bezorgen is zo goed als
P.K.
Voorstelling „Bayanihan": zater
dag 23 september, 20.1Su. Stads
gehoorzaal.
De Nationale Philippijnse Dansgroep „Bayanihan"
LEIDEN „Toen Leon van den Eykel in 1966 met
zijn werk debuteerde op de eerste triënnale van
het Gewest Leiden in De Lakenhal, liet hij goua
ches zien van poëtische voorstellingen, waarin en
waar doorheen hij poëtische teksten geschreven
had. Men had er nog over kunnen twijfelen of hij
kunstenaar was of dichter of allebei. Desondanks
(of juist daardoor) verwierf hij een eervolle ver
melding van de jury van de Triënnale. Die on
derscheiding, even betrekkelijk als alle andere
kunstprijzen, maar voor een debutant toch niet
niks, werkte echter anders uit dan dikwijls het
geval is. Van den Eykel vroeg zich af of hij met
dat werk. dat een jury blijkbaar zo gemakkelijk
kon bekoren, wel op de goede weg was. Over zul
ke argumenten valt te twisten en er zullen zeker
ook andere oorzaken zijn geweest, maar het di-
rekte gevolg was toch dat Van den EvkelS werk
van enkele maanden later een volledig ander
aanzien had. De poëtische voorstelling bleek het
veld te hebben geruimd voor abstrakte vlakken
in heldere kleur en de poëtische teksten voor on
poëtische zijferreeksen
Ook de tweede verandering voerde naar de ab-
straktie, omdat cijfertekens en ook als herkenbare
rekenkundige gegevens altijd abstrakter blijven
dan woorden kunnen zijn. Werden ze dan als
niets anders dan abstrakte vormelementen in ab
strakte komposities gebruikt? Soms wel, maar in
den regel is er meer aan de hand. Alleen deed
Van den Eykel met zijn cijferreeksen iets waar
aan slechts een beeldend kunstenaar en niet een
boekhouder of wiskundige kon hebben gedacht".
Aldus opent Hans Sizoo het inleidende woord in de
begeleidende catalogus.
Deze ietwat alpha-gymnasiale inleiding geeft naar
mijn gevoel wel inzicht in de artistieke opstelling
van Van den Eykel, maar dat betekent niet dat
Sizoo daarmee deze kunstvorm gemakkelijker
aanspreekbaar maakt voor de gemiddelde be-
schouwer, die zich soms wel de vraag zal stellen
of de kunstproductie van deze tekenaar-graficus
niet meer moet worden gezien in het kader van
technische kunde (al of niet fylosofisch geïnter
preteerd) dan van kunst met technisch-visuele
optische kenmerken. Det de prenten van Van den
Eykel „toegankelijk" zijn voor de doorsnee be
zoeker van deze tentoonstelling vraag ik (on
danks de loffelijke pogingen van Sizoo) te betwij
felen.
Ondanks deze twijfel acht ik de exposant toch een
kunstenaar in de geijkte zin van het woord, maar
ik wil daarbij wel terdege onderscheid maken
tussen de opvallende perspectiefgrapjes van een
aantal bladen en andere, die dat minder nadruk
kelijk maar wel kunstzinniger tonen.
Natuurlijk is het perspectief - uitzonderingen bij
bepaalde kunstrichtingen daargelaten - een on
vervreemdbaar en onafwendbaar onderdeel
van een weergave op het platte vlak en dat het
ook wel „kunstig" is dat perspectief te onderlij
nen met bepaalde cijferreeksen, toch vind ik te
grote differenties in de prenten. Ondanks pogin
gen om met fylodofische uitspraken die verschil
len te verdoezelen.
Het kunstenaarschap van Van den Eykel spreekt
dan ook veel meer tot d# beschouwer in „Figu
ren", een serie van vijf zeefdrukken en in een
zevental tekeningen van metaalstrukturen, die
niet alleen tekentechnisch zeer mooi zijn, maar
ook als abstrakties fraai in het vlak liggen.
Ondanks do tegenwerpingen acht ik Van den Eykel
een tekc.iaar en graficus die de aandacht nu en
hopelijk in de toekomst ten volle verdient.
De tentoonstelling duurt jrrt 22 oktober.
WILLEM PRINS.
LEIDEN Wat kan er gebeuren
als de vriend van de echtgenoot
de minnaar van de echtgenote
wordt
Het is niet moeilijk op deze vraag
een antwoord te vinden. In ie
der toneelstuk van de Franse
blijspel-auteur Georges Feydeau
komt immers wel minstens één
scène voor waarin een dergelij
ke situatie wordt uitgewerkt.
Zelf heeft Feydeau eens gezegd
dat het grote geheim van het
blijspel is "mensen die elkaar
niet in een bepaalde situatie
mogen ontmoeten, zo snel mo
gelijk bij elkaar te brengen."
André Roussin, die na Feydeau
de fakkel van het zogenaamde
boulevardtoneel brandende heeft
gehouden, heeft zich deze raad
bijzonder goed ter harte geno
men. In "De kleine hut", een
van zijn meest succesvolle stuk
ken. brengt hij het echtpaar en
de minnende vriend niet alleen
bij elkaar, maar hij laat ze
zelfs gedrieën op een onbe
woond eiland aanspoelen. Zijn
rijke fantasie en zijn grote er
varing als blijspel-acteur staan
ervoor garant dat het publiek
zich geen moment zal hoeven te
vervelen. Vier jaar na zijn pre
mière in 1949 is "De kleine hut"
met groot succes in Nederland
opgevoerd met Guus Hermus en
Enny Meunier in de hoofdrollen.
Nu, 19 jaar later, komt het in
een vrije productie naar Leiden
met in de hoofdrollen Bob de
Lange, onze grote specialist
voor het Franse blijspel, Hetty
Vertioogt en Paul Cammer-
mans. Succes gegarandeerd.
Voorstelling "De kleine hut":
vrijdag 22 september, 20.15 uur.
Rijnlands Lyceum.
Si"
1
55*
J
HETTY VERHOOGT
LEIDEN Het Lcidse muzieksei-
zoen gaat weer beginnen. Het
Rotterdams Philharmonisch or
kest opent op donderdag 21 sep
tember de rij. Merkwaardiger
wijze, althans voor dit orkest,
met een nogal conventioneel
programma, op „Lontano" van
Ligeti na.
Liet het Residentie-orkest na veel
verzuchtingen in onze stad ein
delijk een versleten touwtje val
len, en zal het nu met een frisse
aanpak beginnen, het Rotter
damse orkest heeft er iets in
gezien, dit draadje op te pak-
Het om zo te zeggen afgeroomde,
en inmiddels wel karnemelk ge
worden programma omvat de
derde Symphonie van Brahms
en Beethovens vioolconcert.
„Jawel, maar dat blijft mooi",
zult u zeggen. Er is zoveel dat
mooi is en dat hier praktisch
nooit wordt gehoord. Maar diri
gent Edo de Waart en violist
Herman Krebbers zijn behoorlij
ke trekpleisters, van wie veel is
te verwachten. In elk geval een
brok dynamiek van Edo de
Waart, dat het in Brahms wel
zal doen.
„Lontano" van Ligeti is een diepe
buiging voor hen, die zich op de
hoogte willen stellen van de ul-
tra-modeme kunstrichting. Aan
de brede massa geeft het wel
licht (nog) geen esthetisch ge
noegen, maar dit is geen reden
om het dan maar achterwege te
laten. Kunstenaars gaan hun
tijd ver vooruit, of beter nog,
concertbezoekers lopen op zijn
minst een halve eeuw achter.
Door zich voor deze muziek
open te stellen, leert men het
idioom kennen en zo komt men
tot waardering. Onder vele jon
ge luisteraars is de interesse er
al omdat zij door eigen kunst
beoefening en goede voorlich
ting, zich met deze ontwikkeling
vertrouwd hebben kunnen ma
ken. Zij weten dus, hoe zij moe
ten luisteren.
Er ligt in onze stad een taak te
wachten om door middel van
bijvoorbeeld voorlichtingscur
sussen ook de andere concert
gangers wat meer met deze ma
terie vertrouwd te maken.
Vooral nu men deze muziek in het
huidige muziekonderwijs heeft
opgenomen en ook meermalen
ten gehore heeft gebracht, dik
wijls tot vreugde niet alleen van
de uitvoerenden, maar ook van.
de luisteraars.Het kan dus wel
en het is maar een stapje over
de drempel, die velen tot nu toe
het dorpeltje hebben gelaten
met de mededeling „mij met
gezien". Maar zoals gezegd,
jongeren denken daar anders
over; en omdat in onze dagen de
tendens bestaat heel lang jong
te blijven, waarom zou er dan
geen massale opgang zijn te
verwachten naar Ligeti's „Lon
tano". En naar Brahms' derde
symphonie. En naar Beethovens
vioolconcert. Of beter nog: naar
het Rotterdams Philharmonisch
orkest. En naar Edo de Waart.
En naar Herman Krebbers.
BEB RIJNDERS
Ter Aar Vanavond barst in het
dorpshuis van Ter Aar weer een
nieuw kultureel seizoen los dat
wellicht nog meer zal aanslaan
dan alle voorgaande kulturele
opisodes. Dit seizoen is het het
vijfde jaar dat het doek wordt
gehesen en zo'n jubileum wordt
nu eenmaal altijd gevierd met
extra attracties en het opdraven
van nog betere kassuccessen.
Niet dot de Kulturele Vereni
ging van Ter Aar in de afgelo
pen jaren wat kleinkunstspul
heeft laten opdraven want dat is
beslist niet zo. Bijna alle groot
heden op het trio Hermans,
Zonneveld en Kan na, hebben
Ter Aar aangedaan en met sue-
De sfeer is er steeds geweest.
Want als je pianist Louis van
Dijk zover weet te krijgen dat
hij het Ter Aarse volkslied
„hoeperdepoep zat op de stoep"
ten beste geeft en cabaretgroep
„Don Quishocking" tot laat op
Cursussen
expressie
de avond een borreltje blijft
driniken dan mag je best van
succes spreken.
Desondanks is de Kulturele Ver
eniging niet met een zonnebril
op aan het nieuwe seizoen be
gonnen. Helder voor ogen staat
hen dat er In en rond Ter Aar
toch nog een aantal groepen
zijn die tot nu toe nog te weinig
zijn betrokken bij de activitei
ten van de KV.
Bestuurslid mevr. C. Damen:
„We willen per sé naar een
meer populair programma toe.
Niet zo hoog cultureel. Daar be
reik je ee n te klein publiek
mee. We moeten meer gaan
gokken op de autochtone bevol
king". Als men tijdens de voor
gaande voorstellingen der KV
een kijkje in de zaal had geno
men dan had men inderdaad
kunnen vaststellen dat er bij
zonder weinig Ter Aarders op
de stoelen zaten. Om de Ter
Aarse bevolking toch nog in de
kraag te kunnen vatten wil men
vooral de bejaarden en de jon
geren de poort wijd openzetten.
De gedachten gaan uit naar een
jougdsociëteit. Een beatgroep
durft men nog niet goed aan
omdat er in het verleden tijdens
dansavonden nogal wat vecht
partijen zijn voorgevallen. Bij
voldoende belangstelling zullen
in de toekomst ook een aantal
kursussen worden georganiseerd
zoals potten bakken, wandkle
den maken, tuinieren, bloem
schikken en volksdansen.
De zustervereniging „Het Regt-
huys" te Nieuwkoop organi
seert het komende seizoen de
cursussen vrije expressie in me
taal, pottenbakken, macramè
bandweven. schilderen en teke
nen, waaraan ook de leden van
Hoving in
Voorschoten
VOORSCHOTEN Cabaret Sieto
Hoving komt met het program
ma „Waartoe Waarheen" in
Voorschoten op dinsdag 19 sep
tember as. Samen met zijn
vrouw Marijke en hun gast Rob
de Nijs zullen zij optreden in het
Cultureel Centrum.
Dit programma is niet alleen in
Sieto's stamtheater Tingel Tan
gel, maar ook in vrijwel alle Ne
derlandse theaters warm ont
vangen. BIJ de première was de
pers algemeen van mening, dat
deze jongste aflevering van Sie
to's repertoire één van de beste
uit de lange serie van zestien
programma's is geworden. Met
name de persiflage op de Boe-
renkantate van Bach rond de fi
guur van Barend Biesheuvel
werd unaniem geprezen als een
prachtig kolderiek werkstuk.
Gastcabaretier Rob de Nije
heeft een groot aandeel in Sie
to's programma en voelt zich
goed ihuis ln de sfeer van dq
politieke satire. De muzikale re
gie en begeleiding is in handen
van Antoine Oomcn.
Twee enthousiaste leden van de Culturele Vereniging Ter Aar. Mevrouw Damen links
de Kulturele Vereniging Ter
Aar tegen gereduceerde prijs
kunnen deelnemen. Voor de
maanden september en oktober
staan op het programma: van
avond in het dorpshuis Ter Aar
een optreden van poppentheater
Otto v.d. Mieden en Martine
Bijl. Zaterdag 21 oktober, even
eens in het dorpshuis, een hu
moristisch optreden van het be
kende Kolder-Cocktail.
Trees Zwetsloot
exposeert in
de Wassenaarse
bibliotheek
LEIDEN/WASSENAAR De
Leidse schllderes-grafica houdt
van 16 sept. tot 7 oktober een
tentoonstelling van schilderijen,
etsen en tekeningen in de Gale
rie-bibliotheek aun de Luifel-
baan te Wassenaar.
De opening zal geschieden zater
dag 16 sept. om 15 uur door
Joop van den Heuvel. De ope
ning zal worden omlijst met
herspel door Beatrijs Gradetv
witz en Leontien Zwetsloot.
Trees Zwetsloot is eerst laat met
schilderen en etsen begonnen.
Als leerlinge van Fer Hakkaart
heeft zij enige tijd geëxposeert
in de bibliotheek aan de Van
Beinumstraat.
(ADVERTENTIE)
Wij vragen:
WO!-BRUGGE
na en P. C. M. van
in den Bnm-h en A
Uommers on M. E.
voor de tuin en voor de verzendtijd.
boomkwekerijen comb, van der poel
DE LOETE 17 - HAZERSWOUDE-Dorp - TEL. (01727)-2155
\SSENHEIM -
v. E J. WlJnU
Stephen An!
Pctronella Cornelia.
Zuiderduin en M. C. Nulkes; Marca
Arnold. 7. v J. Wesslng
Ltsse en E. F. Siembert. LJsse: G.
E Alandt. Llise en Y. D I'. O
Pont. Haarlem; N. H. A. Mooljman.
1.1 sse. en L. H. M. Warmerdam.
Ll<se: J. M. an der Steen. Llsse
wd: J. P. Schrama. Blltter
J. Kikkert en K.
Grardla. Getrouw Petrus E. J.
S"-h"l!cn «34» en Wllbelmlna A. C vd.
ri .cK. Johannes J. M. van Klink
(23> en Martina H. G v. <L Voorn
D van Bleien en A. C. Wlldenr
Kulco. r P. W P 11. Ludwl*
M. Halite. Ondertrouwd: N. G
Warmerdam en H. M. J. v. d. Vr
Gehuwd: L. A. J. vi
J. Muller. A. Kriek
iendrlcks. T KÓÓL Satkla M d v D. N. van M. van
der Poel en C. 8. M. Warmerdam. G. Klein
Loon en G. Pnschalu J i vm
i M. E. Ron- Rijn en M. M. A.
d van L M. A. Wollera-
K M. W. Pasveer. -
uwd P. J. Groenendijk te
M .1 J. van der Hoorn.
Gronlngi
i C. C.
es M.
M. J.
Char- E M
