Bemoei je
niet jezelf,
Amerika./
Isolationisme
een makkelijk
scheldwoord
MtGOVERN:
vertrouw
nfet
op de
wapens
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1972
iets hebben om te marchanderen aan de onderhandelingstafel
militaire overwegingen niet meer de belangrijkste
WASHINGTON "Concentreer
je op je binnenlandse aangele
genheden, Amerika". Dit was
het thema in de toespraak van
senator George McGovern toen
hij op de democratische conven
tie in Miami zijn kandidatuur
voor het presidentschap aan
nam. Komende herfst zal dit ook
een van de leuzen in zijn verkie
zingsstrijd zijn. Deze slagzin
heeft op een ongelukkige manier
de biikiank van isolationisme
gekregen, hetgeen deze week
op de republikeinse conventie,
eveneens in Miami, is bevestigd
en in Europa zal het mis
schien alleen overkomen als een
oproep aan de hier gelegerde
Amerikaanse troepen om naar
Amerika terug te keren.
In Washington voelen de gevestig
de kringen van het ministerie
van buitenlandse zaken zich
even onbehaaglijk over de alge
mene tendens van McGoverns
buitenlandse politiek als de mi
nisteries van buitenlandse zaken
in Londen en Bonn. Op een on
bescheiden manier gaf de Israë
lische ambassadeur in de Ver
enigde Staten bekendheid aan de
Israëlische ongerustheid. Presi
dent Nixon is vroegtijdig met een
aanval op zijn tegenstander be
gonnen, en maakt daarbij ge
bruik van de diensten van zijn
kabinetsfunctionarissen en uitge
rekend ook van zijn voormalige
minister van financiën, de de
mocraat John Connally. Nixon
en zijn aanhang willen zo het
stempel van neo-nationalisme op
de democratische kandidaat
drukken.
Isolationisme is een makkelijk
scheldwoord in een verkiezings
jaar. Bepaalde denkbeelden in
McGoverns buitenlandse politiek
mogen dan wel als onpraktisch
of halfgaar beschouwd worden,
maar isolationisme is werklijk
de verkeerde term voor de poli
tiek van een man die opnieuw
verklaard heeft dat hij zal vast
houden aan de belofte dat de de
fensie van Europa 'de hoeksteen
van de Amerikaanse buitenland
se politiek' zal vormen. Een
man ook die onbeperkte wapen
leveranties aan Israël heeft be
loofd en die aandringt op de
verdubbeling van het econo
misch hulpprogramma.
Het is erg makkelijk om McGo
vern als het stereotype van een
isolationist voor te 3tellen, want
hij zet grote vraagtekens achter
de mate waarin en de redenen
waarom de V.S. zich met andere
landen bemoeien. Hij gaat er
van uit dat overwegingen van
militaire aardniet langer meer
de overwegende factor zijn in de
formulering van een buitenlands
beleid. Omdat hij een voorstan
der is van het accepteren van
een nederlaag in Vietnam en
van een totale terugtrekking uit
Indo-China, roept hij in de ge
dachten van sommige critici
herinneringen aan Mtinchen op.
Domkop
Omdat hij de nadruk legt op
binnenlandse aangelegenheden
in plaats van oo nationaal suc
ces door militaire macht,
verdenkt men hem er vqn dat hij
zich van de wereld wil afkeren.
Omdat hij een politicus uit de
prairies van het midden westen
is, neemt men aan dat hij een
internationale domkop is.
De Amerikaanse stemming in de
nadagen van de afschuwelijke
ervaring in Vietnam levert veel
gevaren op. Maar die blijven be
staan. of McGovern nu wel of
niet in het Witte Huis komt te
zitten. Het Amerikaanse volk is
geneigd tot simpel moralisme;
waarom zou de slagzin "geen
Vietnams meer" een even gebie
dende kreet kunnen word n a's
het anti-communisme da 25
jaar lang de basis van de Ame
rikaanse wereldrol is geweest.
Een groot gedeelte van de elite,
die de buitenlandse politiek be
paalt, is door Vietnam in dis
krediet geraakt en het zelfver
trouwen in deze groep is danig
aangetast. Dit opent de weg
voor de eis van controle van 'net
volk op de buitenlandse politiek
en van een open diplomatie.
Deze democratische druk is in
veel opzichten gezond. Maar dit
houdt wel het risico Ln dat een
politiek uit de bus komt die
meer de uitdrukking is van een
nationale stemming, dan een
voorzichtige herwaardering van
de nationale belangen, zoals die
op het moment vereist wordt.
Het congres oefent steeds
zwaardere druk uit op de defen
siebegroting en het buitenlandse
hulpprogramma. Stijgende per
soneelskosten, door de overscha
keling op een beroepsleger nog
vermeerderd, gecombineerd met
de eisen van nieuwe generaties
nucleaire en andere wapensyste
men. vragen om verhoging van
de defensiebegroting. Gelijktijdi
ge burgeraanspraken op de gel
den proberen de militaire uitga
ven te verminderen.De gevolgen
van deze tendens voor Ameri-
ka's bondgenoten in Europa en
in andere delen van de wereld
moeten met of zonder McGovern
onder ogen gezien worden.
De topontmoetingen in Moskou
en Peking geven precies aan uit
welke hoek de wind waait. In
Moskou handelde Nixon over de
hoofden van zijn westelijke
bondgenoten heen, toen hij over
eenstemming bereikte over prin
cipe-kwesties die betrekking
hebben op de oostwest onderhan
delingen die tijdens de Európese
veiligheidsconferentie plaatsvin
den. Fase twee van de Salt-be-
sprekingen zal haast wel zeker
gaan betekenén dat het als eer
ste gebruik maken van nucleaire
wapens, tactisch dan wel strate
gisch, uitgesloten zal moeten
worden uit het Navo-draaiboek.
Dit alles gebeurt onder presi
dent Nixon, niet onder McGo
vern.
Hoewel ze officieel niet op Euro
pa van toepassing is, bezit de
Nixon doctrine enkele vervelen
de gevolgtrekkingen voor Euro-
Al te groot vertrouwen
McGovern wordt in Eurpa en
Amerika gewoonlijk beschouwd
als een man met slechts één po
litiek principe, een vaag door
borduren op zijn standpunt te
gen de oorlog in Vietnam. Zijn
al vroeg opgevatte bezwaar te
gen de oorlog kwam in feite
voort uit een algemene constate
ring van de beperkingen van mi
litaire macht. Het nu beroemde
gedeelte over Vietnam in zijn toe
spraak voor de senaat in 1963
gebruikte hij alleen maar als
een treffend vorbeeld in zijn al
gemene kritiek op het al te grote
vertrouwen op militaire macht.
Het thema dat hij toen gebruikte,
past hij nu nog toe: „De misluk
king van ons Vietnambeleid be
hoort voor ieder van ons een te
ken te zijn dat we de grondslagen
van dat beleid opnieuw moeten
onderzoekenn. Een gedeelte van
die grondslagen ligt hier voor ons
in het buitensporige aandeel dat
op de begroting in beslag wordt
genomen door de wet op het ge
bruik van financiële middelen
voor militaire doeleinden. En
wij verzaken onze plicht ten op-
zidhte van de geschiedenis als
we er niet in slagen de juiste
oplossing voor dit probleem te
vinden. Want de mislukking in
Vietnam zal niet beperkt blijven
tot Vietnam alleen. De val
waarin we terecht zijn gekomen
zal ons blijven achtervolgen tot
in iedere hoek van deze revolu
tionaire wereld als we niet de
juiste lering uit deze ervaring
trekken. Ik merk op dat Ameri
ka een veel grotere invloed zal
uitoefenen voor vrede en vrij
heid in Europa en andere delen
van de wereld, als we minder op
bewapening vertrouwen en meer
op de economische, politiek en
morele bronnen van onze
macht".
Deze opvatting over de wereld
huldigt McGovern standvastig
vanaf het moment dat hij in
1958 als jonge man zijn steun
gaf aan George Wallace, die
met een derde politieke partij
meedong naar het president
schap. Het partijprogramma
van Wallace bestond grotendeels
uit een stellingname tegen de
koude oorlog. Maar voor het ge
val McGovern nu het gevaar
loopt afgewezen te worden als
een politieke meeloper of zelfs
een communistische sympathi
sant die niets is veranderd, moet
toch opgemerkt .worden dat het
Truman beleid (nl. de bestendi
ging van de toenbestaande in
vloedsferen) in 't algemeen tot
dezelfde conclusie is gekomen.
Onnodige uitgaven
Het uitgangspunt van McGo
verns alternatieve buitenlandse
politiek is zijn aanval op onnodi
ge militaire uitgaven. Zijn ont
werp van de defensiebegroting,
die door een jonge medewerker
van zijn rechtskundige staf,
John Holum, op indrukkende
manier tot in details is uitge
werkt, heeft veel kritiek opge
roepen. Regeringsfunctionaris
sen van Nixons kabinet bestem
pelden het als "een begroting
voor overgave aa nde vijand".
Het is misschien waar dat het
projekt voor een bezuiniging van
30 miljard dollar onrealistisch
is, maar de filosofie achter dat
ontwerp is veel belangrijker dan
de becijfering ei-van en is een
ernstige overweging waard. Het
is een "nul basis" begroting, dat
wil zeggen: het begint helemaal
opnieuw vanuit de grondbeginse
len en stelt alleen die strijd
krachten voor die nodig zijn om
werkelijke bedreigingen het
hoofd te bieden of die aan een
realistisch doel beantwoorden.
Terwijl het officiële militaire
denken zich concentreert op het
vermogen van de vijand, be
hoort McGovern met de bove-
omschreven filosofie tot de
school die groter belang toekent
aan de waarschijnlijke bedoelin
gen van de vijand.
Zijn alternatieve plan verwerpt
een groot aantal principes uit de
orthodoxie van de koude oorlog.
Het militaire establishment
hangt graag de filosofie aan dat
men iets moet hebben om over
te marchanderen aan de onder
handelingstafel, als een recht
vaardiging voor wapensystemen
waarvoor helemaal geen militai
re behoefte bestaat. Deze bena
dering wordt in McGoverns plan
totaal verworpen. Het weigert
mee te doen aan de middeleeuw
se theorie van de "eerste aan
val" en "de strategie van de te*
genklap", en verwerpt de hoge
re wiskunde van de wederzijdse
vernietiging. Het plan neemt
"ehel juist aan dat het even
wicht van wederzijds verzekerde
vernietiging al bestaat.
Conventionele strijdkrachten wor
den op deelfde manier aan
een herwaardering onderworpen
wat betreft hun noodzakelijkheid
en gerichtheid op toevallige ge
beurtenissen. Men neemt alge
niet de redding van de derde wereld van hef communisme
pa Deze doctrine houdt in dat
Amerika bereid is geld en tech
nologie te besteden ten bate van
haar bondgenoten, maar dat zij
niet langer bereid is haar eigen
bloed te vergieten. Dit houdt ook
in dat de Amerikaanse hulp ge
leverd wordt onder voorwaarde
dat Europa zich zelf helpt De
dogmatische stijl van de Nixon-
Connally maatregelen van 15 au
gustus 1971, kunnen beschouwd
worden als Europa's eerste
voorproefje van de Nixon doctri
ne. McGovern betreurt die bena
dering als "eigengerechtigde re
toriek en het nemen van grote
risico's op een roekeloze, econo
misch onnodige manier".
meen aan dat de Verenigde Sta
ten zich er niet op hoeven voor
te bereiden gelijktijdige oorlogen
in Europa en Azië te voeren
("tegelijk met Rusland en China
bezig zijn"), en ondertussen ook
nog moeten klaar staan om het
hoofd te bieden aan hoogst on
waarschijnlijke toevallige ge-j
beurtenissen op het westelijk;
halfrond. Een grotere financiële!
bijdrage wordt toegekend aan
troepenversterkingen om een
weloverwogen antwoord te ge
ven op wat vor soort militaire
dreiging dan ook.
In plaats van een buitenlandse
politiek, die geworden is tot de
voortzetting van diplomatie metj
militaire middelen, wil de inter
nationale politiek van McGovern!
grotere nadruk leggen op het de
len van macht. Dit wil hij doen
door de Verenigde Naties en inj
deelgenootschap met bondgeno
ten, met name leden van de
EEG, Japan en de buurtlanden
ten noorden en zuiden van de
VS op het Amerikaanse konti-;
nent.
dat wij rijk zijn
en zij arm
McGovern deelt de mening dat
"de tijd is aangebroken om het
algemene principe aan te nemen
dat de VS geen militaire bij
stand zal geven aan reactionaire
en repressieve dictatoriale regi
mes". Dit is gericht tot zowel
Athene en Lissabon als Saigon.
Misschien is het goed ons even
te herinneren dat de Truman
doctrine voor het eerst verkon
digd werd ter verdediging van
de Griekse democratie. McGo
vern is van mening dat de ware
rechtvaardiging voor ontwikke
lingshulp (die hij wil verdubbe
len) niet de redding van de der
de wereld van het communis
me moet zijn, maar "simpelweg
het feit dat wij rijk zijn en zij
Dit zijn de welgemeende gevoe-1
lens van een internationalist.
Toen hij op de democratische
conventie in Miami Beach zijn
kanditatuur aannam, zei McGo
vern: "Amerika moet zich weer
herstellen, zodat zij haar eigen
rol in de wereld kan spelen. J
Maar we kunnen dit alleen be
reiken door het vertrouwen in j
onszelf te herstellen. De grootste
verdienste die Amerika nu haar
burgers kan leveren is het weer
gezond maken van ons grootse
land dat diep in de moeilijkhe
den zit". Het thema: "Concen
treer je op je eigen land, Ameri
ka" wordt niet bedoeld als een
oproep om z:ch van deze wereld
terug te tre';ken, maar a!s een
bevel om terug te komen van de
verloren wereld van het Truman
tijdperk en zich te rirtiten op
wat volgens senator McGovern
de echte wereld van vandaag is
