THE GODFATHER j
"familiefilm" van Mafia
Brando
Cosa
Nostra
Sinatra
Oorlog
Smeer
Voorlopig hoeft niemand
de hoge heren in Holly
wood meer iets te vertel
len over filmmaken.
Want voor een paar jaar
Is de wijsheid in pacht
genomen door de finan
ciers en makers van 'The
Godfather'. Het Mafia-
epos van Mario Puzo dat
als boek al een wereld
bestseller werd, heeft als
film alle records gesla
gen. En dat is niet zo
maar een loze kreet. In
derdaad laat de op
brengst van 'The God-
father" op dit ogenblik,
de opbrengst van onaan
tastbaar geachte spekta
kel als „Gejaagd door de
wind" en „Sound of Mu
sic" ver achter zich. En
met die goudmijnen heeft
de filmindustrie het toch
een aardig tijdje moeten
doen.
Elj Paramount, de film-
1.1...cnappij die „The
Godiatner" onder z'n
hoede heeft, praat men
al lang niet meer over de
vorige hit „Love Story".
Met het geld komt de
wijsheid en men is al
bezig met een Godfather-
nummer-twee. En daar
zal het niet bij blijven.
Andere filmmaatschap
pijen zullen gretig de
onderwereld omwoelen
om er een brokje film op
te diepen en inmiddels is
Terence Young voor Pa
ramount in Rome al be
gonnen met de verfilming
van de memoires van Joe
Valachi, de mafiaman
die doorsloeg.
„The Godfather" (kosten
ruim 6 miljoen dollar)
gaat volgens de ramin
gen op ait ogenblik zo'n
slordige 150 miljoen dol
lar opbrengen. Een cij
fer dat geoaseerd is op
het succes van de film
in Amerika, in Japan en
Australië.In Nederland
zullen we tot eind sep
tember moeten wachten
voor we het nieuwe bios-
coopwonder te zien krij
gen. Maar de producent
van „The Godfather",
Albert S. Ruddy, was
een paar dagen in Ne
derland om ais een per
fecte handelsreiziger en
kele verbale voorproef
jes te geven. „Het was
een nachtmerrie om een
film als „The Godfa
ther'.' te maken", is zijn
ontnuchterende openings
zet. „Iedereen haatte de
film. De kwade brieven
telefoontjes met bedrei
gingen, protesten, hiel
den niet op. Amerika
heeft zo'n 30 miljoen Ita
lianen, de grootste min
derheidsgroep in het
land en ze leken alle
maal bezwaar te maken
geen behoorlijk woord
uit die jongen. We heb
ben tenslotte de camera
achter z'n rug moeten
zetten om die scène te
maken. Nou moet Bran
do kwaad op 'm worden
en die scène lukt een
paar keer niet. Tot
Brando 't opeens niet
meer kan hebben en op
Martino afspringt of ie
'm wil vermoorden.
Martino schrikt zich 'n
ongeluk en de scène Is
in één keer goed".
Die rol van Johnny Fon-
tane heeft duidelijk en
kele trekken van Frank
Sinatra, een inmiddels
publiek bekend feit na
dat Sinatra de schrijver
van „The Godfather",
Puzo, in het openbaar de
huid vol gescholden
heeft. Niemand hoefde er
dus maar even over te
denken Sinatra-himself
voor die rol te vragen.
Maar Albert Ruddy ver
telt wel dat hij „The
Voice" heeft gebeld of
die rol misschien iets
voor Frank Sinatra Ju
nior zou zijn. Vergeet 't
maar, was het antwoord.
„Nou is Frank Junior
een erg domme jongen"
lacht Ruddy. „Z'n va
der heeft hem een hoop
geld meegegeven en ge
zegd: ga jij maar surf-
rijden op Hawaii. Dus ik
De hele Mafia-familie Corleone vergadert i
handel in drugs.
„Don" van een van de
vijf New Yorkse mafia-
families, was inderdaad
voor velen een angstige
affaire. Niet in het minst
voor de financiers die
alle vertrouwen verloren
hadden in de man die
ooit 1 miljoen dollar
voor een rol kon vragen
na legendarische succes
sen in „Streetcar named
Desire" en „On the wa
terfront". Hoe Brando
aan z'n rol is gekomen
is inmiddels als een wijd
vermaarde anecdote in
Amerika. Brando had
zelf om de rol gevraagd,
maar dat werd nauwe
lijks serieus overwogen.
„Laat 'm een camera
test doen", riepen de
studio-bazen. Nu is in
Amerika Brando een ca
meratest laten doen
even krankzinnig als
Herbert von Karajan
even proef te laten diri
geren voordat hij voor
het Concertgebouworkest
mag staan, dus niemand
durfde dat voor te stel
len. Tot Marlon zelf
kwam met „Zeg .waar
om laten jullie me geen
test doen?". De camera
ploeg die bij hem aan
huis kwam, vond daar
de grootst voorstelbare
chaos. Overal over de
vloer lag make-up mate
riaal en met cleenex-
doekjes en schoensmeer
had Brando zich toegeta
keld om oud te lijken.
Voor de camera met een
sigaar in z'n mondhoek
en bakken vol espresso
slurpend, snauwde,grijn-
het voor en tegen van de
ophouden, ik word dood
zenuwachtig. En Colom
bo antwoordt: Maak je
geen zorgen Die man
heeft alleen maar veer-
„Ons sterkste argu
ment" gaat Ruddy ver
der „was dat we konden
zeggen dat we de gang
sters als gewone mensen
wilden afschilde-
ren"(Brando heeft de
pers zelfs verteld dat 't
wat hem betreft niet al
len om de maffia ging,
maar om alle willekeuri
ge grote zakenlieden die
op die manier werken).
„We wilden beslist geen
rijke, vette filmsterren
Vandaar dat we een
hoop onbekenden een
kans hebben gegeven,
om toch maar vooral de
indruk van echte men
sen te krijgen. Voor ons
doel hadden we niets
aan 't soort film met
Ex-worstelkampioen Lenny Montana als man-van-de-bloedige karweitjes Luca
Brasi onder handen genomen door een concurrerende Mafia-familie.
een koele en berekenen
de ijskoude keizer-van-
de-misdaad-in-spé. Een
op papier nauwelijkj ge
loofwaardige verande-
.Maar nog steeds waren
de moeilijkheden niet
van de baan Albert
Ruddy „Om eindelijk
spijkers met koppen te
slaan, heb ik om 'n on
derhoud gevraagd met
de New Yorkse Mafia-
leider Joe Colombo. Ik
heb 'm gezegd: Joe, of
ie wilt of niet, ik ga die
film maken, hier of el
ders. Dit is het script, je
mag het lezen en als er
iets is dat je beledigend
vindt, praten we erover.
Joe Colombo haalt z'n
Benjamin Franklin-bril
tevoorschijn en begint
in het script te bladeren.
Nou was dat ons com
plete opname-script, zo'n
150 pagina's en Colombo
had in elk geval r.og
nooit zoiets gelezen. Hij
geeft 't docc aan een
medewerker die geeft
het verder door, maar
niemand leest 't. Okay,
zegt Colombo, ik werk
mee als je alle woorden
mafia en Cosa Nostra
d'r uit haalt. Goed zeg
ik, dat is een „deal".
Maar hij wist niet dat
Cosa Nostra maar één
keer in het script stond
en het woord mafia niet
eens genoemd werd. 't
Stond onmiddellijk in de
koppen van de kranten.
De oude Godfather draagt zijn ijk over
(Al Pacino).
tien jaar in de gevange
nis gezeten voor moord.
Hij is net vrij". Vanaf
dat gesprek met de
mafia, gaat het allemaal
wat makkelijker met
„The Godfather". De
een John Wayne in de
hoofdrol, een Burt Lan
caster als tegenspeler,
en raad 'ns wie er dan
binnenkomt? Kirk Dou-
gla:
Grootste ontdekking tus-
ring die AI Pacino -
die een heel klein beet
je van Dustin Hoffmann
wegheeft - ongelooflijk
knap waarmaakt. Maar
de man die het in Ame
rika - opnieuw - „ge-
waardoor z'n typische
stemgeluid een r.og ster
ker accent krijgt. Rud
dy: „In de eerste scènes
van de film komt een
Italiaanse begrafenison
dernemer een gunst vra
gen bij de Peetvader
Die man spreekt moei
zaam en gebroken En
gels en daarnaast brab
belde Brando z'n taaltje.
Weet je dat we er bij de
repetities geen woord
van konden verstaan!
We hebben Brando heel
voorzichtig moeten ver
tellen dat ie 't wat min
der moest doen, anders
hadden we de film voor
Amerika wel mogen on
dertitelen".
„Brando Is trouwens een
genie. Iedereen liep met
hem weg. Je hoeft die
man niets te vertellen
Een andere acteur kan
je zeggen hoe hij binnen
moet komen, maar als
Brando de deur open
doet gedraagt hij zich
meteen zoals de Peetva
der werkelijk zou doen.
Hi i plukt een bloem,
ruikt er aan, slaat z'n
handen om een paar
schouders en begint dan
pas te praten.
F.n hij haat slechte ac
teurs. De zanger Al
Martino speelt de rol
van Johnny Fontane, de
peetzoon van Don Cor
leone. Hij is zanger, is
z'n stem kwijt en wil
een filmrol. Er kwam
bel naar Hawaii. Je
weet nooit. Of Frankie
geen nieuwe carrière wil
starten als filmster? Ja,
ontzettend graag. In
„The Godfather". Ge
weldig, maar dan moest
ie wel eerst z'n vader
bellen". Je kan je voor
stellen dat Sinatra de te
lefoon bijna zo hard uit
de muur heeft getrokken
dat ie z'n zoon weer
thuis had".
„The Godfather" werd
opgenomen en tegelijker
tijd werd de illusie har
de werkelijkheid. Terwijl
in New York de film
ploeg van regisseur Cop
pola bezig is aan de
bloedige verfilming van
een moordaanslag,
wordt elders in New
York Joseph Colombo
neergeschoten. Do illusie
is niet meer. Een gang
steroorlog 'lijkt weer te
beginnen. Colombo heeft
te veel macht gekregen
en zijn concurrenten
trachten 'm uit de weg
te ruimen. Colombo
blijft leven, maar heeft
zwaar hersenletsel. De
man die op hem schoot,
wordt ter plekke neerge
knald en meer moord
aanslagen zullen vol
gen. Dat het thema
van de film, de bekend
heid van het bock, Mar
lon Brando's come back,
alles werkt opeens 'mee'
om een succes van de
tegen „The Godfather".
Waarom nou weer een
film waarin Italianen de
kwaaie pieren zijn? Jul
lie beledigen ons. Net of
elke Italiaan een gang
ster is. Een toen kwa
men de moeilijkheden
van de kant van de
mafia zelf. Een van onze
wagens werd vernield en
er werd gedreigd dat
deze film in elk geval
nooit in New York opge
nomen zou kunnen wor
den Wij waren vastbe
sloten de film te maken,
al moesten we uitwijken
naar Londen of Rome.
We hadden een,,hlt no
dig. De regisseur Fran
cis Ford Coppola had
drie films gemaakt die
geflopt waren, Marlon
Brando was na zo'n vijf
tal mislukte films bijna
uitgerangeerd en over
mijn produkties voor
„The Godfather" praten
we maar niet eens
„Making It", „Little
Fauss and Big Halsy").
We moesten en zouden
doorgaan. Iedereen cook
z'n kans".
De keus van Brando als
Capo Mafiose de
maakt" heeft is Marlon
Brando. Hij straalt een -
weliswaar misdadige -
waardigheid uit, en loopt
als een echte Ameri
kaanse Italiaan zonder
één woord Italiaans) lis
pelend door het beeld.
Hij draagt een plaatje in
z'n mond, waardoor z'n
gezicht uitgezakter en
hij ouder lijkt, maar
Marlon Brando rust als oude Godfather uit van zijn leven als gangsterkoning Don Vifo Corleone.
sen die onbekenden is
zonder mecc Al Pacino,
tot voor kort gespeciali
seerd in rolletjes als een
aan drugs verslaafde
jongeman, nu de oudste
zoon van de Peetvader,
die eerst buiten de fami-
lie„zaken" staat, maar
na de aanslag op z'n va
ders leven verandert in
een perfecte opvolger,
ste, lachte en bewoog
Brando. In de studio's
luidde het commentaar
van de bazen: „Die ziet
er goed Italiaans uit,
maar wie is het?" Bran
do werd gecontrac
teerd. Andere gegadig
den van Laurence Oli
vier tot George C. Scott
waren definitief versla
gen.
Alsof we met het pistool
tegen het voorhoofd ge
dwongen waren conces
sies te doen. Maar het
ging allemaal veel ge
makkelijker, al had hij
dan wel de zenuwen
Naast me zat 'n mafia
man tijdens het gesprek
almaar met een voor
werp te tikken Ik zeg
Joe, kan die man niet
gangsters geven advie
zen, o.a. via de vriend
van een zoon van Colom
bo die een rolletje in de
film krijgt als Carlo
(schoonzoon van de
Peetvader). Ruddy ver
telt zelfs dat een van de
familie-Dons komt kij
ken bij de opnames in
New York. Brando als
een oud geworden leider,
loopt in de tuin van z'n
huis rond in wat slobbe
rige, gemakkelijke kle
ren. Er wordt al gauw
commentaar overge
bracht: Waarom trekken
jullie 'm geen goeie kle
ren aan. Hij ziet er uit
als een arme man. Geef
'm een gordel met dia
manten.
film te maken. Als de
première komt, staat
heel Amerika in de rij.
„Onze film was opeens
geen stuk geschiedenis
uit 1946 meer" zegt Rud
dy, „maar een spiegel
van de Amerikaanse
mentaliteit". Ondanks
het feit dat „The Godfa
ther" drie volle uren
duurt, de theatereigena
ren onderhands morren
omdat er geen pauze in
gebracht mag worden en
er dus geen popcorn ver
kocht wordt, loopt het
storm. „Opeens was ik
rijk, kon Brando weer
een miljoen dollar voor
een volgende film vra
gen, was Ford Coppola
miljonair, en zo voort",
lachte Albert Ruddy.
„Politie te paard moest
de rijen voor de theaters
in bedwang houden. De
mensen gingen zelfs zo
ver dat er ergens een
man langs de rij naar de
kassa strompelt en zegt:
Ik heb gangreen in m'n
been. 't Duurt niet lang
of ik kan niet meer lo
pen, kan ik de bioscoop
in? Hij krijgt 'n kaartje
maar eenmoal op z'n
plaats maakt hij z'n ver
band wat losser en gaat
lekker achteruit zitten.
Hij wordt de bioscoop
uitgezet Een jongen
met stok en donkere gla
zen komt bij de kassa:
Ik ben blind. Ik kan do
film niet zien maar ik
wil hem zo graag horen.
Hij wordt langs de rijen
gelaten en in de bios
coop zet-ie z'n bril af.
Ongelooflijk, onze nacht
merrie was eindelijk af
gelopen. Ik had het ge
voel of ik iedereen die
vier of vijf dollar voor
een kaartje neertelde
persoonlijk moest gaan
bedanken".
Met „The Godfather"
heeft de mafia z'n hel
denzang gekregen. De
misdaad die loonde,
kreeg de film die loont.
Een film die de bittere,
keiharde eenzaamheid
van de „killers" roman
tiseert. Ondanks de vaak
bloedige en gewelddadi
ge scènes een film die
af en toe ruimschoots de
tijd heeft voor een
traan. Een boodschap
hoeft niemand er aan af
te lezen. Een ijskoud ont
roerend stuk amusement
wel.
Ruddy voor de laatste
maal: „Ik heb „The
Godfather" gedraaid
voor mafiamensen. Niet
In m'n eigen kantoor,
maar ergens achteraf op
42nd Street. 7.e vonden
het prachtig. Dat is Luc
ky Luciano, dat is Vito
Genovesè, riepen ze. En
met tranen in hun ogen
gingen zc het bioscoop
zaaltje uit. Het was hun
familiefilm".
BERT JANSMA.
