Gordijn verspert vissen
vlucht uit IJsselmeer
^vrt
Hoe het wilde
viooltje zijn
geur verloor
DE AVONTUREN VAN PIET POTLOOD
/V\
JUNIOR-
HOEK
ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1972
PAGINA 6
V V
Lang geleden groeiden tusslen de goudgele korenaren niet al
leen rode klaprozen, blauwe korenbloemen en witte mar
grieten, maar ook kleine driekleurige viooltjes. De klap
rozen, korenbloemen en margrieten geurden niet. Maar
de wilde viooltjes vervuilden de lucht met geuren die de
heerlijkste rozentuin ovejrtroffen.
Als die bloempjes bloeiden, snoven de vrouwen en meisjes
de heerlijke lucht diep ap met gesloten ogen, en ze zucht
ten: „Ach, hoe hemels .ruikt het weer! Kom, we moeten
ze gaan plukken om er thuis van te kunnen genieten".
Dan trokken ze erop uit en liepen dwars door de velden.
Omdat de viooltjes zo laag bleven, moesten zij de aren
ook telkens ver uit elkaar buigen, anders vond je ze
niet.Het bescheiden bloempje had er verdriet van,
dat het goede koren zo vertrapt werd. Want koren is
graan, en graan wordt meel, en van meel bak je brood.
En voedsel is nodiger dan zoete geuren.
Als je tevoren je huisgenoten waarschuwt, mag je misschien dit herrie-
ding wel maken. Je neemt het deksel van een blikken doosje, bijv.
van een schoensmeerdoos. Je zoekt het midden op, zoals op de
tekening is aangegeven. Dan vraag je aan vader een hamer en een
spijker en je slaat daarmee twee gaatjes in de doos. Ook zoals op de
tekening staat. Dan boor je de zes gaatjes die met zwarte stippen
zijn getekend. Let op wat er verder gaat gebeuren. Je hebt nog een
touwtje (niet dat rafeltouw maar bijv. vliegertouwnodig van een
meter lengte en dat doe je door de twee gaatjes, gemerkt met A,
die je met hamer en spijker hebt gemaakt. Net zo doen als op de
tekening. Je draait het deksel een paar keer rond, trekt aan de uit
einden van het touwtje en je herrie-ding werkt. Als je thuis last er
mee krijgt, dan ben je nu al vast gewaarschuwd.
Er bestonden in die tijd nog go
den en godinnen. Eén daarran
was de godin Hertha, die zor fade
voor alles wat groeit en blceit.
Zij woonde op een eiland naid-
den in de zee. Maar in de viroe-
ge lente reed zij op een wonder-
wagen, getrokken door koelen,
over de golven naar het land
om rond te gaan en te zien, of
alles wel groeide en bloijfide
naar behoren. Als in de herfst
haar werk was gedaan, shrarde
zij haar wagen naar een gelteim
meer. Daar wachtten dien.iren
haar op om de wagen en. de
koeien zorgvuldig te wastsen.
waarna de godin met een blin
kend schoon gerij weer over de
golven naar haar eiland kout te
rugkeren.
Toen Hertha weer eens door het
zomerse land reed om te zien
hoe het met de gewassen sitond,
rook zij de honingzoete vlagen
die van de korenvelden kwamen
aanwaaien. Zij werd ongerust,
want de geuren waren veel, ster
ker dan ooit tevoren en ditbete
kende dat het wilde viooltj/iï een
dr-ngende vraag aan haar wilde
stellen. Hertha reed naaff' het
dichtstbijzijnde korenveld. Daar
zag zi< hoe de rijpende hialmen
waren vertrapt door mensenvoe
ten, hoe de aren uit elkaar wa
ren gebogen door mensenhan
den. En dat nog wel terwijl het
koren geplant en geoogst wordt
om tot voedsel van de mensen
te dienen.
Het viooltje voelde zich schuldig
omdat het met zijn geioren de
mensen lokte. Daarom sameekte
het de godin: ,,Neem de geuren
van mij af! Dan zal nl emand
meer door de velden waden om
mij te plukken en het kqren zal
er niet meer van lijden!-'
De godin Hertha kon er iniet toe
besluiten. ,,Je hebt alleisn maar
je geuren als sieraad meegekre
gen. Moet ik die afnemt n om de
mensen van hun eigen domheid
en hebzucht te genezen? Dat
vind ik niet nodig".
Terwijl Hertha in haar wonderwa-
gen wegreed om de bossen te
gaan bekijken, bleef het viooltje
de godin steeds dringender sme
ken om terug te keren en haar
geuren weg te nemen. Hertha
verdween in de wouden waar
het geurt naar dennen, wilde
anjers, grassen en mos. Zo ont
kwam zij aan de vragen van
het viooltje.
Maar de vrouwen en meisjes wer
den er nog sterker door aange
trokken en zwermdeji als bijen
op de velden af en konden het
niet laten daarbij het koren te
vernielen.
Die 2omer geurden alle huizen,
heel liet dorp en ver in het rond
de viooltjes.
Maar toen de oogsttijd aanbrak,
bleek er bitter weinig koren
over te zijn, bitter weinig
graan, weinig meel en daarom
weinig biood. Die winter leden
de mensen honger, en alle vrou
wen en meisjes waren te dom
om te begrijpen dat het hun ei
gen schuld was.
Het volgend voorjaar ontvouwde
het v.ooitje al heel vroeg zijn
bloemkelkjes. Het riep met haar
geuren zo smekend om Hertha,
dat de godin regelrecht naar het
korenveld reed, waar tussen het
groene koren de driekleurige
viool'jes al bloeiden. „Neem mij
mijn geuren af. er is hongers
nood geweest!" riep het bloem
pje. „Ik zal het doen, maar
je zu't een arm, stiefmoederlijk
bedeeld bloempje zijn", besloot
Hertha spijtig. En op hetzelfde
ogenblik waaide de laatste
vleug van de onbeschrijfelijk
zoete geur weg, om nooit meer
terug te keren.
Die zomer werd het koren rijp,
maar van geen enkel veld waai
den de zoete geuren naar de
huizen. De vrouwen vroegen:
„Waarom ruiken we geen viool
tjes meer?" Een meisje speurde
Vast en zeker heb je wel eens
hoord van de verschrikkelijke
sneeuwman die in de Himalaya
moet zwerven. De bewoners
ten met zekerheid te zeggen dat
het een reusachtig wezen is, dat
ze Yeti noemen en op een r
van enorme afmetingen moet lij
ken. In 1937 gingen mensen er
naar op zoek en ze kwamen te
rug met foto's van grote voet
indrukken die ze gevonden had
den. Wetenschapsmensen twijfe
len nog steeds. Het zouden grote
beren kunnen zijn, dus zeker
geen mensen, die in groepen van
vijf tot zes stuks bijeen leven.
Maar niemand heeft ze ooit ge
zien in levende lijve. Alleen de
voetsporen. Het blijft dus een
geheim, behalve voor de bevol
king in de buurt die heilig in de
verschrikkelijke sneeuwman ge
looft.
OPLOSSING
De lijn die bij geen van de vijf
gieters is getekend, is de schuine
streep aan het handvat. Dat is de
oplossing van de opgave van de
vorige week, 29 juli.
aan de rand van een veld en
vond er een. Zij rook er aan en
nam het mee naar de dorps-
msr.kt waar de vrouwen bij de
pomp bezig waren. „Ruik dit
miezerig bloempje eens!" riep
ze. Het bloempje ging van hand
tot hand. En de vrouwen zei
den: „Niets meer aan! Een
stiefmoedertjeü"
Juist toen kwam Hertha voorbij
gereden. Zij hoorde de domme
vrouwen, hield halt en zei
streng: „Voortaan zal het viool
tje Hertha-bloem heten. Alleen
een plantje dat al zijn rijkdom
offert om de mensen te bescher
men tegen hun eigen domheid,
verdient die eer. En nu, domme
ganzen, span mijn koeien uit en
bind ez achter mijn wagen. Ga
zelf in het tuig en trek mij naar
het heilige meer. Daar zullen
mijn dienaren toekijken hoe
domme vrouwen mij gerij was-
De vrouwen beefden van angst.
Zij spanden de koeien uit die
loom achter de wagen konden
voortstappen, terwijl de moe
ders en dochters het halve land
door moesten trekken, om bij
hel heilige meer te komen.
Gelukkig kunnen zelfs de domste
huisvrouwen erg goed wassen
en poetsen en boenen. De wa
gen werd dan ook glanzender
dan ooit. De dienaren keken
hun ogen uit en vroegen de go
din of zij niet elk jaar deze
vrouwen zou kunnen
deze tekening staan zes dieren
en apart zes staarten. Je begrijpt
het natuurlijk al. Plak de staart
aan het dier waar dat kwispel-
ding bij hoort. Volgende week
vertellen we of je het goed hebt
gedaan.
voor dit moeilijke werk. Maar
Heitha vond dat de vrouwen ai
genoeg gestraft waren, en liet
ze terugkeren naar hun huizen.
Zelf ceed zij over de golven van
de zee naar haar eiland. Zich
nu en dan omkerend in haar
wagen riep zij prijzend: „Her
tha-bloem, mijn lievelingsbloem,
toi volgend voorjaar!"
En toch zijn er nog streken,
waar dit bloempje „Stiefmoe-
dertje" heet.
Tom
en
Marie
Ann
De
vredes-
spuitbus
(Van een onzer verslaggevers)
DEN OEVER Vlsseies die zich vertwijfeld afvragen waarom het
IJsselmeer gedegradeerd lijkt tot een tweederangs vanggebied voor
paling, snoekbaars en baars hebben de lJmuidense biologen van het
Rijksinstituut voor Visserij-onderzoek doen besluiten te proberen of
een elektrisch scherm de vissen kan tegenhouden. Het instituut ver
moedt namelijk dat veel vis onder andere via de spuisluizen bij
Den Oever en Kornwerderzand naar de Noordzeekust zwemt, want
daar wordt de laatste jaren steeds meer gevangen. Elektriciteit zou
de vissen echter zo afschrikken dat ze in het IJsselmeer blijven.
Verwacht wordt dat de eerste re
sultaten van de prcèïf in de
tweede helft van oktoiier op ta
fel kunnen komen. Een van de
twee spuikokers wordt tot die
tijd voor doorgaand visverkeer
afgesloten. De andere blijft
open om het instituut aan ver
gelijkingsmateriaal te helpen.
Zou het ministerie van Visserij
definitief een „gordijn" willen
ophangen, dan zal dat miljoenen
guldens gaan kosten. Nergens in
Nederland is een scherm van
deze omvang in gebruik. Wel
bezit de organisatie, die zich
met een verbetering van de bin
nenvisserij bezig.ioudt, elektri
sche apparaten die de omvang
van de visstand bepalen. Cen
trales hebben ook wel de be-
sch;kking over ,-Je.ne schermen
om vis uit he: t.water te hou
den. Er zijn _c fs pogingen ge
daan via elel... I- eit de
te verdoven zï gemai
in het ne jen is. E
kend
pass
men u
Afrika
behot
n nav'
gers v..
best de
op de s
Als
„e grote scher-
.ten aan Zuid-
.oor haaienbeten
i deze voorgan-
.iijksinstituut het
.e waard de proef
nemen. Het schip
met een „elektriciteitsnet" ligt
nu al klaar in Den Oever. Het
slaat volgens dr. C. Deelder
bio'oog van het RIVO wel
vast dat een van de oorzaken
var. de tegenvallende paling-
vangsten de vluchtweg via de
spu s uizen is. Vandaar ver-
dwiint de vis niet alleen naar
de N' ordzee, maar ook naar de
Waddenzee.
me spuikoker herme
tisch wordt afgesloten en de an
dere koker blijft open, kunnen
de vangsten in grote netten er
achter het verschil laten zien.
Dan zijn de biologen niet alleen
in staat om het nut van het gor
dijn vast te stellen maar ook
om achter de juiste stroom-
sterkte voor het scherm te ko-
vissers van Den Oever
van wie de meeste niet
op het IJsselmeer varen
staan nogal sceptisch tegenover
de proef, maar dat is een hou
ding die de vissers wel vaker in
het begin aannemen, vindt bio
loog Deelder. Hij kan hun nog
niets vertellen over de verwach
te resultaten, maar hoopt zo
snel mogelijk een advies te kun
nen opstellen voor minister Lar-
dinois van Visserij. De vissers
moeten het allemaal nog zien.
Er z.jn er zelfs bij die van het
gordijn juist het tegenoverge
stelde effect verwachten. De
vissen zouden volgens hen zoda
nig bedwelmd worden dat ze
half-bewusteloos toch vanzelf
door de spuisluizen glippen.
.i-j*
Dit schip met een net van telkens onder stroom te zetten draden moet een belangrijke barrière gaan v
men voor IJsselmeervis die via de spuisluizen bij Den Oever naar de Waddenzee en de Noordzee
