Producers verbaasd
over succes van
Hier komen de schutters
Tom Jones in
schelmenroman van
Tony Richardson
Akteurs blijven nog steeds lachen
TERUGBLIK
Hou het
scherm
in 't oog
LEIDSE COURANT
LONDEN Eerst voelden de akteurs van „Dad's army" ten ze zich eensklaps geen zorgen meer omtrent hun ima-
er niet veel voor, dat wij een repetitie bijwoonden. Ze wa- ge.
ren bang, dat wij het een teleurstellende belevenis zouden
vinden. „Wacht liever tot we het stuk onder de knie heb- „Kom woensdagmorgen maar eens kijken", zeiden ze.
ben en het opgenomen wordt", zeiden ze. Maar toen wij „We studeren de 6e aflevering van de 6e serie in in een
aandrongen en vertelden hoe populair „dad's army" is van de „Acton Rehearsal Rooms" van de BBC. Vraag
Nederland verdween hun gereserveerdheid. Toen maak- naar de producer David Croft".
In North Acton ontdekten wij die
morgen een indrukwekkend
BBC-gebouw dat bij nader on
derzoek niets anders dan zgn.
„repetitiekamers" bleek te be
vatten. Kamers is een klein
woord voor die vertrekken. Ze
hebben allemaal de afmetingen
van een behoorlijke balzaal.
Ruimte in overvloed om een
stuk grondig te kunnen instude
ren. Maar de Rehearsal Buil
ding zelf is niet groot genoeg.
„Wij hebben dubbel zoveel repe
titiekamers nodig. Sommigen
van onze mensen moeten genoe
gen nemen met gehuurde paro
chiezaaltjes", zegt de „fore
man", die ons eerst achterdoch
tige bekijkt omdat wij ons aan
melden zonder BBC-pas. Deze-
tekortkoming wordt echter tele
fonisch goedgemaakt door Da
vid Croft.
De lift brengt ons vier hoog naar
de repetitiezaal van „Dad's
army". Op een bordje aan de
ingang staat met krijt geschre
ven dat hier de jongens van
„Vaders leger" aan het werk
zijn. We gluren door het glazen
bovendeel van de dubbele in
gangsdeur en zien in de hoek
van de zaal een groepje man
nen en een jonge vrouw rond
een tafel. De repetitie is volop
aan de gang.
Home Guard
Ze dragen allemaal hun gewoon
burgerpak en geen make up,
maar toch herken je ze direct.
De gezellige kleine dikkerd, Ar
thur Lowe, die als kapitein
Mainwaring zijn ondergeschik
ten uit de hoogte tracht te be
kijken. En zijn assistent, ser
geant Wilson, alias John le Me-
surier een beetje afwezig en
verlegen. Gelukkig hebben we
Clive Dunn wel eens gezien op
de tv, zonder dat hij verkleed
was als de grijze 75 jarige
korporaal Jones. Clive
De typisch Engelse serie Dad's army die de VARA uitzendt on
der de veelzeggende titel „Daar komen de schutters" sloeg
vrijwel direct aan bij het Nederlandse kijkerspubliek. Dit suc
ces is volgens insiders te danken aan de zeer menselijke ty
pes die de akteurs op de buis brengen. Een onzer redacteuren
ging een kijkje nemen in de grote BBC-studlo waar men be
zig was met de 45ste aflevering van de vooral in Engeland
zeer populaire serie. In een verhaal dat wij in twee afleverin
gen publiceren vertelt hij hoe het er tijdens zo'n repetitie toe
gaat en wie de akteurs in werkelijkheid zijn.
vijftiger zonder wit haar die u
voortreffelijk de rol kan spelen ac£ler D"du'army Dav"' Cro/t
van heel oude hlina seniele <Foto M,,«" Konvalinka)
Jimmy Perry (links)
van heel oude, bijna seniele
mannetjes. Buiten het toneel
ziet hij er stralend jong uit.
Soldaat Frazer wordt gespeeld
pische" afdeling voorstelt van
de Britse „Home Guard", anno
1940.
door de 65 jarige Schot John Die burgerwacht van de Engelsen
Laurie een gewezen Shakes- was tegelijk een gekke en een
peare-akteur, die je ook overal
zou herkennen. Ian Lavender
speelt de niet bijzonder snugge
re soldaat Pike, de jongste van
deze lollige bende, die een ,,ty-
pijnlijke geschiedenis. In het be
gin van de jaren veertig waren
zij ervan overtuigd dat de
Duitsers zouden landen. In ie-
een „Home Guard" opgericht,
bestaande uit „manschappen"
die (nog) niet in aanmerking
kwamen voor normale militaire
dienst, 's Avonds na hun werk
in het burgerleven kwamen ze
bijeen om hun woonplaats te be
schermen tegen de gevreesde
invallers.
der Engels stadje of dorp werd De leden van de burgerwacht wa
ren gewapend met antieke ge
weren. Op het platteland namen
zij zich voor om in geval van
nood zelfs hooivorken te gebrui
ken tegen parachutisten. Hun
leeftijd en gebrek aan kennis
van militaire strategie gaf her
haaldelijk aanleiding tot tragi
komische situaties en gekolder,
vooral in perioden die geken
merkt werden door een bijna
panische angst voor de ver
wachte invasie.
De Engelsen waren toen van plan
om zich tot de dood te verdedi
gen tegen de invallers. Een za
kenman uit het noorden des
fonds vertelde ons ooit, dat hij
in die tijd steeds een geladen
revolver bij zich droeg. In geval
van een Duitse landing zou hij
eerst zijn vrouw doodgeschoten
en daarna zelfmoord gepleegd
hebben. De Engelse gemoede
ren waren zodanig in de war,
dat valse geruchten konden lei
den tot een bloedbad onder hun
eigen volk.
Vijf jaar
„Dad's army" speelt in die tijd.
Jimmy Perry en David Croft,
de auteurs van deze serie we
ten er alles van. Jimmy is zelf
als onervaren knaap lid geweest
van de burgerwacht. Het oor
spronkelijke idee voor „Dad's
army" kwam van hem. Zijn
vriend en co-writer David Croft
bracht heel de oorlog door in de
strijdkrachten. Ze schrijven sa
men iedere aflevering van „Va
ders leger". David is tevens re
gisseur en producer. Hij sluit
om de twee jaar een contract
af met de BBC, sektie lichte ont
spanning. Jimmy daarentegen
gaat met tante BBC telkens een
verbintenis aan voor 13 afleve
ringen van „Dad's army". Op
die manier kan hij ook werken
voor de commerciële televisie.
Hun gezamenlijke pennevruchten
doen het nu al vijf jaar, wat op
zichzelf een krachttoer is. Toen
de serie nog nieuw was bleef
het succes aan de lage kant,
maar geleidelijk werd ze meer
en meer populair. Vandaag de
dag zouden de Britten haar niet
meer willen missen. Ze geniet
ook sterke populariteit in het
buitenland, waaronder - naast
Nederland - Australië en Zwe
den.
Jimmy Perr/ verbaast er zich over'
dat de Nederlanders „Dad's
Een scène uit de 45ste aflevering. Nog in burger John Le Mesurier ofwel sergeant Wilson en Arthur Low
alias kapitein Mainwarring (rechts). (Folo Milan Konvalinka)
army" een prima programma
vinden. Hij vraagt zich af hoe
het komt dat wanneer de men
sen aan de overzijde van Het
Kanaal nagenoeg dezelfde zin
voor humor hebben als de En
gelsen, ze niet in staat zijn om,
zoals het in Groot-Brittannië ge
beurt, op vrij ruime schaal zelf
humoristische televisieprogram
ma's te maken, in plaats van
die elders te moeten kopen. Het
verwondert hem kennelijk dat
dingen, die de Engelsen doen
schateren, ook de lachspieren
van buitenlanders in werking
kunnen brengen.
Maar als dit dan toch gebeurt,
vinden Jimmy Perry en David
Croft en de akteurs van ..Dad's
army" het best. Iedere buiten
landse verkoop van hun serie
betekent, dat zij meer geld op
strijken. Ze proberen „Dad's
army" ook kwijt te raken in
Amerika, maar zijn daarin nog
niet geslaagd. De Amerikaanse
zin voor humor is toch lichtelijk
anders dan de onze.
Wordt morgen vervolgd.
Strop voor
Bovema na
kort geding
(Van onze radio- en tv-re-
dactie)
HAARLEM De grammo-
foonplatenmaatcshappij
Bovema uit Heemstede
moet onmiddellijk de ver
koop van de plaat „Alle
dertien goed klassiek"
staken, op straffe van
duizend gulden per ver
kochte plaat.
Dit heeft de president van
de Haarlemse rechtbank
bepaald in het kort ge
ding dat tegen Bovema
was aangespannen door
Phonogram.
Phonogram heeft namelijk
het afgelopen jaar drie
platen uitgebracht met in
de titels „Alle dertien
goed". Volgens deze
maatschappij was het een
onrechtmatige daad van
Bovema deze slagzin over
te nemen.
De president oordeelde ver
der dat Bovema binnen
twee dagen aan de pla-
tenhandelaren moet vra
gen alle platen die nog in
voorraad zijn terug te
sturen. Bovema mag de
titel „Alle dertien goed"
nooit meer gebruiken. Op
overtreding rust een
dwangsom van een ton.
Doodslag op
vriendin
Eindhoven (anp) Een 33-
jarige Eindhovenaar heeft giste
ren, nadat hij zich vrijwillige
gemeld had bij de politie, be
kend zijn 32-jarige vriendin te
hebben doodgeslagen. Hij was,
zo vertelde hij, tot zijn daad ge
komen door de drankzucht van
de vrouw, die voortdurend veel
geld daarvoor uitgaf.
Ifoordat de man zich op het poli
tiebureau meldde had hij zijn
buurman ingelicht over het ge
beurde. Deze heeft hem overge
haald zich zo spoedig mogelijk
bij de politie aan te geven.
Alle spelers van de serie komen na een dag hard werken in de kantine even tot rust.
(Foto Milan Konvalinka
Albert Finney als Tom Jones is onder het toeziend oog van Hugh Griffith hard op weg een nieuwe ver
overing te maken. Scène uit Tony Richardson's verrukkelijke schelmenroman Tom Jones" vanavond op
het scherm.
Of de schaakmatch tussen Spasski
en Fischer inderdaad de
„match van de eeuw" wordt is,
vinden wij, iets wat pas op 31
december 1999 kan worden vast
gesteld. We zijn niet zo gek op
dit soort kreten die de sport
journalistiek teveel gebruikt te
genwoordig om er nog veel
waarde aan te hechten.
Natuurlijk is de wedstrijd in
Reykjavik minstens de ..match
van 1972" en derhalve belang
rijk voor alle schakers ter we
reld. Teleac heeft dat belang
onderkend door een speciale
cursus. Dr. Max Euwe analy
seert er, bijgestaan door W. J.
MUhring (en nog anderen ach
ter de schermen), elke wed
strijddag de gespeelde partij.
Euwe Is oud-wereldkampioen
schaken, wiskundige van profes
sie en computer-deskundige van
zijn laatste „baan". Hij heeft
tevens een computer-geheugen,
kon gisteren bij een bepaalde
stelling uit dat geheugen vertel
len dat Spasski ooit eenzelfde
stand op het bord had staan en
aangeven welke variant toen
volgde.
Met zo'n man als snelle commen
tator heeft Teleac, de Neder
landse t.v. dus. wellicht de bes
te beeldbegeleiding die zich den
ken laat. Voor schakers, ook j
voor niet-clubspelers, iets ver-
rukkelijks. Want Euwe is bij
zonder duidelijk en als er aan
die duidelijkheid iets mankeert
is Mühring er als beminnelijk-
corrigerende factor.
Donderdag, na afloop van het pro
gramma op Nederland I, volgt
de tweede aflevering die drie
maal per week een vervolg
krijgt. De omroep op het andere
net kan op Teleac-dagen beter
van Reykjavik afblijven. Giste
ren telefoneerde Johan van Min
ne in Achter het Nieuws het
laatste nieuws door. Echte
schaakliefhebbers keken toen
natuurlijk naar Teleac, dat dit
nieuws zoveel beter gaf.
Voorts zomerse routine gisteren
met Zomaar een zomeravond
bij de VARA en Haal het doek
maar op bij de NCRV. Van bei
de omroepen kwamen de
nieuwsrubrieken in actie. Hier
en Nu het best met een levendi
ge reportage over jonge Ame-
rikanen die goedkoop en erg
hoopvol naar ..Wonderful Am
sterdam" vliegen en voorts met
een goede aansluiting op het
nieuws terzake de Schiedamse
moord.
Achter het Nieuws had een radio
item over Suriname, een BBC-
reportage uit Zuid-Afrika en
verouderd nieuws uit Reykjavik,
benevens tekortschietend echt-
nleuws uit IJsland omdat daar
over het andere net zoveel beter
informeerde.
Vraag: wist de VARA vooraf van
de Teleac-cursus of ging Johan
van Minne op reis in de ver
wachting dat hij echt nieuws
zou kunnen melden? Antwoord
op zo'n vraag lijkt ons interes
sant. T.v. (en kijkgeld) worden
steeds duurder. Voor een deel
wellicht omdat er zoveel onno
dig aan „verdubbeling" wordt
gedaaa
Vg.
In 1963 veraste regisseur Tony Richardson, na
films als „Look back in anger" en „A taste of
honey" gebrandmerkt als „the angry young man
of the cinema", met een ondeugende luchtige
costuumfilm „Ton Jones". Niet geheel gespeend
van sociale kritiek, want dat is de brond van inspi
ratie het boek van de Engelse rechter Henry Fiel
ding ook niet bepaald, maar toch heel wat opge
wekter dan de eigentijdse films, die Richardson
samen met de auteur John Osborne maakte.
„Tom Jones" is de geschiedenis van een jonge
bastaard te vondeling gelegd in het bed van een
oude landjonker, die hem als zijn zoon adopteert.
Richardson heeft van dit fragment met tussenti
tels en versnelde actie een verrukkelijk stukje
film gemaakt, dat meteen tekenend is voor de
ironische sfeer van deze achttiende eeuws schel
menroman. Eenmaal opgegroeid blijkt Tom een
echte vrijbuiter te zijn, die het tenslotte zo bont
maakt, dat hij de wijk moet nemen naar Londen.
Maar ook daar wachten hem, hoe kan het an
ders, nieuwe galante avonturen. Zij brengen hem
tenslotte op het schavot, wat hem altijd voorspeld
is, maar als alle goede onsterfelijke schelmen
brengt ook Tom Jones het er levend en wel af.
Albert Finney, de anti-held uit „Saturday night,
sunday morning" laat zien dat hij zich in het
lichte genre even goed thuis voelt. Diane Cilento,
Susannah York en Joan Greenwood spelen drie
van de vele vrouwen in Tom's leven en de rest
van de rolbezetting is eveneens van grote klasse.
De wijze waarop Richardson de waarschijnlijk
meest erotische maaltijd in de geschiedenis van
de film in beeld brengt vormt met de prachtig
gefilmde jachtpartij een van de hoogtepunten uit
deze verrukkelijke, speelse film, die destijds met
vier Oscars werd onderscheiden. Kleur-k.jkers
hebben vanavond een extra voordeel. Zelden is
merry old England" in zulke adembenemende
mooie bewegende schilderijtjes gevangen.
Ned. 1 - 20.35 uur.
Mensenkinderen
In de serie de jeugd in de wereld vanavond Enge
land. De typisch Britse film handelt over de ver
schillende manieren waarop kinderen in dat land
opgroeien. Var belang zijn hierbij de omgeving
waarin het kind zich bevindt en de wijze waarop
het zichzelf iets aanleert. De film werd op het
filmfestival van Venetië in 1970 onderscheiden
met de zilveren medaille.
Ned. 1 22.30 uur.
Pippa
Een boeiende natuurfilm. Pippa is een cheetah
(jachtluipaard) dat door mensen in Noord-Kenya
is grootgebracht. Joy Adamson zet het dier terug
in de wildernis en begeleidt Pippa vier jaar. Vier
jaar waarin Pippa zich met veel moeite aanpast
aan haar natuurlijke omgeving en ze tenslotte de
mens de rug toekeert.
Ned. ii 19.05 uur.
Brieven uit mijn molen
Les Lettres de mon moulin van Alphonse Daudet
werden door de Franse televisie bewerkt en in
een muzikale en bovenal zeer komische vorm ge
goten. De AVRO brengt deze vijf verhalen van
avond op het scherm.
Alphonse Daudet maakte vooral naam als schrijver
van het kleinburgerlijke leven van de doodgoede
Zuid-fransman. De verhalen spelen ziëh af in de
Provence rondom Arles. De vijf brieven hebben
de volgende titels. Het geheim van meester Cor-
nille; Het Elixer van de eerwaarde vader Gau
cher; De diligence van Beaucaire; De ondercom
missaris; De drie missen.
Ned. ii 20.21 uur.
Vaarwater
Een dokumentaire over de taak van de hydrografie
en het loodswezen in de marine.
Ned. ii 21.35 uur.
WOENSDAG 12 JULI L
TELEVISIE
HEDEN
AVRO:
17.Ü0 uur Trumpton
17.15 uur Dierentuinen
NOS:
17.55 uur Democratische
daarna Tour de
France
Brigadier Dog
Journaal
Van gewest tot geiT~
Toeristische tips
Journaal
Socutera
Tom Jones film)
Mensenkinderen
(tv-serie)
Journaal
18.45 uur
18.55 uur
19.05 uur
19.50 uur
20.00 uur
20.21 uur
20.25 uur
22.30 uur
23.00 uur
NEDERLAND II
AVRO:
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Pippa (natuurfilm
20.00 uur Journaal
20.21 uur Brieven uit mijn
molen (tv-spel)
21.35 uur Vaarwater (doe.)
IKOR/RKK:
22.00 uur Kenmerk
22.25 uur Journaal
rr
MORGEN
NEDERLAND
NOS:
12.30 uur Democratische
Conventie in Miam
18.25 uur Tour de France
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Democratische
Conventie in Miami? v'
VPRO:
19.30 uur Abott en Costello
ontmoeten
20.21 uur Abbott en Costello
(vervolg)
21.00 uur West (doc.-film)
21.35 uur De hulpverleners!
(rep.)
22.30 uur Journaal
NEDERLAND II
TROS:
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Calimero
19.10 uur Zorro
19.35 uur Het stokpaard
(hobby's)
20.00 uur Journaal
20.21 uur De Spotvogels (film)
22.35 uur Van Boedapest na
New York (muziek)
22.40 uur Journaal
RADIO
HEDEN
HILVERSUM 1
18.00 (S) Aperitief: licht muziek[
gramma. 18.30 Nieuws. 18.41
Veel gevraagde gewijde m
19.00 De kerk vandaag - nieuws
commentaar. NOS: 19.10 Proge
nia voor blinden en slechtziend),-
19.20 (S) Woensdagavond -
magazine. '.'1.00 CS) Ken
Festival Reprise. Bond
Naam: 22.25 Met elkas^
mans, lezing. NOS: 22.C0 Nieu
22.40 Lichte grammofoonmuz
22.50 Zintuig: kunstkroniek 1
het Nederlandse taalgebied.
(S) Rostrum of Composers
moderne muziek. 23.55-24.00 Nieu
HILVERSUM II
La Mancha.
cal. 20.25 Jan mag het z
sprekken. 21.00 (S) Popsr
te stemmen. 22.30 (NOS) De 1
van Frankrijk. 22.35 (S) Ter
piano: moderne muziek. 22.55 I
zlne. 23.55-24 00 Nleu\
MORGEN
ILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 He
woord. 7.08 tS) Te Deum 1
geestelijke liederen _(g
(S) Conecrtgebouv
kest: klassieke- en seml
muziek. 10.30 Nieuws. 10.3
ngen. 12.00 Los-Vast: gevar
(12.26 Mededellr
13.00-13.04
Zuigen n
13.45 Keer
dienst. 15.30 Nieuws. 15.33 Lichte
gelklanken. 15.45. (S) Meisjes"
met piano. 16.00 (S) Poptatd
jeugdprogramma. 17.00
Hilversum li
i 9.35
li Ochtendg
met een ga
8.50 Mol
;n. 10.00 Vo'c
ickplater
leldsv
11.00 Nieuws. 11.30 Ronde
Beursberhgh ten12.30 Sportrei
13.00 Nieuws. 13.11 Radiojot
13.30 (Si Nedrlands Koorf
1972. 14.00 (S> Rombola (gr.
derlandse artisten zingen en
Voor u. 15.00 Palet: progi
HILVERSUM III
Take nlte.
nieuws. 10.03 Robbie Dale on
EO: 11.00 Nieuws. 11.03 De n
le fruitmand: verzoekplatenpri
KRO's pauzeprogramma met
Raden maar. NOS:
Nieuws. 13.03-1S.00 Radio Tot
France; popmuziek afgewlsselt
schaal. l-i.OO Nleu\
rs. aetuallteitt
k. 2U.00 Balli
ert. 22.00 NU
•olp. 23.00 Bli
Soul. 23.40-23.45 Nieuws.
