(umfle
LIEFDE OP HET TWEEDE GEZICHT: MENORCA
FOTOSAFARI OP DE HOGE VELUWE
LIMBURG BLIJFT ONS LIMBURG
(Van een onzer verslaggevers)
MAHON We waren met zijn vij
ven in het huis. Gelukkig omvatte
het gezelschap ook een toegewijde
keukenpiet en een onverschrokken
chauffeur, getraind in de Afrikaanse
bush-bush. Het bleek maar weer dat
je juist dit soort mensen nodig hebt
om de geneugten van Menorca ten
volle te genieten. Onder leiding van
onze lekkerbek-kok ondernamen we
plundertochten naar de vismarkt in
Mahon om het zeebanket voor de
paella van 's-avonds te bemachtigen
of een vorstelijke grijze poon die zou
worden gegrilled boven een geurig
houtskoolvuurtje op een idyllisch,
verlaten strandje. Om daar te ko
men moest je geloven aan een hots-
partij lang smalle paadjes naar be
neden - kinderspel, zei onze chauf
feur die zich uit Kenia nog heel wat
ruigers herinnerde.
Eenvoudige genoegens, zoals die geweldige
markt, heerlijk zeebanket, een ruig wegen
net en verlaten stranden maken de tover
kracht van Menorca uit. En je moet wel
voorzichtig zijn om dit meest subtiele van
de Balearen te beschrijven. De liefde komt
niet op het eerste gezicht als je aan land
gaat op het vrij rotsige en bestruikte land
schap bij de hoofdstad Mahon. De betove
ring komt pas als je het groene hart van
het eiland gaat onderzoeken, als je paadjes
inslaat naar verborgen kreekjes, als je de
bootjes ziet dobberen langs de kust, terwijl
de netten te drogen hangen in de zon.
Het grote wonder van Menorca is dat het
nog zo betrekkelijk 'onbedorven' is. Dat is
de meest overtuigende reden om erheen te
gaan. Dat is ook de reden om er niet te
lang mee te wachten. Want de ontginners
liggen al op de loer en er zijn al sympto
men van suikerbaksel hier en daar. Voorlo
pig echter blijft er nog een eiland in de va
kantiegordel van de Middellandse Zee,
waar het nog mogelijk is een lyrisch land
schap of een strook strand je eigendom te
De prijs die je graag betaalt voor deze
heerlijkheden is een schaarste aan redelijk
berijdbare wegen, een gebrekkig openbaar
vervoer, heel weinig opgesierde pleister
plaatsen, een beperkt vertier na zonsonder
gang en een vrijwel geheel ontbreken van
'inheemse' eethuisjes. Wanneer een derge
lijk gemis je niet ontrieft, is het eiland
voor jou. Het eiland heeft een bruikbaar
formaat: het is nog geen vijftig kilometer
de bootjes die dobberen langs de kust
lang en nergens meer dan 15 kilometer
breed klein genoeg om je er overal aan
te herinneren dat je op een eiland bent,
maar groot genoeg om je aan het eind van
de vakantie het onvoldane gevoel te geven
dat er nog wegen zijn die je niet hebt kun
nen begaan, dat er nog niet-ontdekte
baaien zijn en grotten en prehistorische
schatten die je niet hebt gezien.
Vanaf de top van Monte Toro, Menorca's
centrale miniberg, ligt het hele eiland voor
je, als een keurige legpuzzel van honing-
kleurige opeengestapelde muren en groene
velden met langharige schapen en zwart
wit Friese koeien die er grazen als de die
ren van Noach in een speelgoedlandschap.
De scheef hangende bomen vertellen hun
eigen verhaal: dat het een winderig eiland
is, een gezegend oord in de hitte van de
Mediterrane zomer. In april, als de bries
wat scherpe kanten heeft, is het zelfs pret
tig over een goede verwarming in huis te
beschikken.
Afgesloten
Er zijn geen kustwegen die Menorca omzo
men een omstandigheid die het afgeslo
ten karakter van de ruige kust extra be
hoedt. Een draaglijke autoweg, de voor
naamste verkeersader, loopt dwars over
het eiland van Mahon in het oosten naar de
oude hoofdstad Ciudadela in het westen.
Een paar zijwegen lopen noordelijk en zui
delijk naar mini-nederzettingen aan de
kust. Om de honderdzoveel onontgonnen
stranden die de glorie van het eiland zijn
te bereiken, moet je weggetjes en paden
kiezen die niet zodanig zijn aangeduid en
die slechts als spinrag voorkomen op
de Mapa Arquelogica de Menorca die in de
plaatselijke boekwinkels te koop is.
Die paden kunnen kronkelen, ze zitten vol
gaten en sporen, zijn onderbroken door
stroompjes, verdwijnen af en toe in plassen
van onbekende diepte en dreigen soms he
lemaal dood te lopen. Als je het geluk hebt
geen bordje tegen te komen met de strenge
aanwijzing 'prohibido el paso', moet je on
bekommerd doorploegen. Je komt er aller
lei bekoringen en verrassingen tegen zoals
de plotselinge vlucht kraanvogels die we
zagen bij Binimel-lè of de rijkdom aan wil
de orchideeën in de bossen van Cala Tur-
queta. Overmijdelijk verdwaal je. En het
doet er nauwelijks toe of het prachtige
strand aan het eind van het spoor precies
datgene is dat je dacht te zoeken.
Dit is een tijdeloos landschap. De archeolo
gische kaart is bespikkeld met plaatsen
van megalitische monumenten ofschoon
we ooor eigen schuld er niet een gezien
hebben. Van latere bewoners en elke
denkbeeldige invaller is er geweest, van de
Foeniciërs af is nauwelijks een spoor
overgebleven. Er is geen verplichte lijst
van belangrijke monumenten die je af
moet lopen. En dit helpt mee aan het onbe
zorgde karakter van een vakantie op Me
norca, tenzij je natuurlijk een gedreven
sightseeër bent.
In de steden is iets meer van de geschiede
nis blijven hangen. Mahon, ofschoon ty
pisch Spaans, heeft wonderlijke Engelse
elementen, daterend van een periode van
bijna honderd jaar Britse overheersing. Er
zijn facades uit de tijd van de Georges (18e
eeuw) en schuiframen die elders in Spanje
onbekend zijn, en die in mijn reisgids met
dodelijke precisie worden omschreven als
'guillotine vensters'. Maar behalve verder
een zeer drinkbare gin waarvan de berei
ding van de Engelsen is overgenomen, zijn
de voornaamste kenmerken van Mahon
heel eigen: zijn geweldige diepwater haven,
een van 's-werelds fijnste aanlegplaatsen.
Ciudadela, aan het andere eind van het ei
land, is een schattige plaats met een vleug
je Moors karakter, een doolhof van nauwe
overwelfde straatjes, met grote, imposante
pleinen, terughoudende 18de-eeuwse huizen
en een fijne kleine haven waar onze kok
een hengel leende van een vriendelijke vis
ser maar vergeefs het aas uitgooide.
Vriendelijkheid
Er is hartverwarmende vriendelijkheid op
Menorca. Het meisje dat de tank van je
auto vult loopt even mee om te zien of je
de juiste weg inslaat. Een bouwvakker
klimt van het dak waar hij bezig is naar
beneden om even te studeren op je kaart
en jouw problemen tot de zijne maken. En
de winkelier van het dorp staat je samen
zweerderig toe de achterdeur te gebruiken
als je voorraud na sluitingstijden uitgeput
blijken te zijn.
Waar moet je blijven op dit onbedorven ei
land? Als je de verlokkingen van een com
fortabel hotel niet kan weerstaan, moet je
onvermijdelijk naar de ontluikende bouw
sels aan het strand waar het bederf begon
nen is. Mijn eigen keus zou hier neerkomen
op de kleine inham van Alcaufar, dichtbij
Mahon. met een klein hotel, of het specta
culaire Cala Caldana waar het strand een
achtergrond heeft van torenhoge, met pijn
bomen begroeide klippen, of Santo Tomas
rustiger, minder spectaculair en met een
lang strand en open achterland.
Het alternatief en wij vonden het veel
voldoening geven is een huis huren, zelf
voor je eten zorgen en een klein beetje
deelnemen aan het leven op het eiland.
(Van een onzer verslaggevers)
HOGE VELUWE Terwijl de herten
hun geweien langs bomen en struiken
schurèn tot de vellen er letterlijk blij-
hangen, is op de Hoge Veluwe het wach
ten op de bloei van de dopheide. Voor
de .thuisblijvers" in deze vakantie
maanden is er reden te over voor een be
zoek: het park is een natuurreservaat
van vermaardheid, rijk aan natuur
schoon uit de planten- en dierenwereld,
en het herbergt' een zeldzaam samenle
ven tussen natuur en cultuur in het cen
traal gelegen beeldenpark en het mu
seum Kröller-Müller. Voor de foto-en
thousiasten is nu een speciale fotoroute
uitgezet door de Stichting Amateurfoto
grafie in samenwerking met het park en
de ANWB.
als voetganger zonder eigen vervoer
niet te laten afschrikken, want ook een
gedeelte van het parcours kan worden
afgelegd geeft een uitstekende gele
genheid om met het Nederlandse wild
kennis te maken. Wilde zwijnen, reeën,
moeflons en edelherten kunnen, als men
geluk en geduld heeft want dat zijn
wel enkele voorwaarden vrijelijk
voor uw parate cameraoog verschijnen,
waarbij we natuurlijk de eigen ogen niet
in de zak houden. Vooral de zwijnen
hebben rond het jachtslot St. Hubertus
in het noorden van het park hun schuw
heid vrijwel veiloren.
Het park met zijn 5500 hectare biedt een
voortdurend wisselend, landschap van
bossen, opgestoven zandheuvels, be
groeide laagvlakten, kortom een stuk
onbedorven natuur dat de eeuwen heeft
getrotseerd.
Een folder die aan het bezoekerscen
trum cn via de ANWB-kantoren gratis
verkrijgbaar is, levert een aantal foto-
tips voor de meest markante plekjes te
midden van een routebeschrijving. De
fotografen hebben daarbij het geluk dat
ze zich vooral vrij kunnen begeven, ook
buiten de aangegeven paden, met uit
zondering dan van de zg. rustgebieden
die gereserveerd zijn voor het grotere
wild. Alle mogelijkheden zijn dus voor
handen voor onverwachte ontmoetingen
in de natuur.
De folder levert bovendien een aantal
technische aanwijzingen en een kalender
met fotomogelijkheden voor alle maan
den van het jaar. Want niet alleen de
zomer is aantrekkelijk voor een bezoek.
Zoals trouwens niet alleen fotografen
van de fotoroute gebruik hoeven te ma
ken.
(Van een onzer verslaggevers.)
De ene vakantieganger is verzot op het
feestgewoel van het Zuidlimburgse Val
kenburg, de andere zoekt de stilte op
van de even fraaie heuvels en bossen in
zuidelijk Nederland. Het is maar hoe
men zijn eigen land wil bekijken. Voor
al deze vakantiegangers met hun grote
verscheidenheid aan wensen en verlan
gens heeft Limburg voortreffelijk ge
zorgd. Er zijn in de hele maand juli tal
van evenementen, die liggen tussen ijs-
shows in Valkenburg, museumbezoek in
Maastricht, zomerfeesten in Afferden,
tot allerlei aktiviteiten ook in het grens
gebied van Limburg.
In Belgisch Limburg bijvoorbeeld en in
het gebied rond Aken kan men van alles
meemaken wat in de vakantiesfeer ligt.
Men kan in Belgisch Limburg bijvoor
beeld een bezoek brengen aan de steen
kolenmijn van Waterschei en Winter-
slag. Steenkolenmijnen worden langza
merhand historie, zelfs zeldzame histo-
cie, vandaar deze excursies.ln Luik is
er iedere zondag een boeiend klank- en
lichtspel, dat t.m. 27 augustus op de
zondagen wordt gegeven. Het Duits
grensgebied heeft eveneens tal van eve
nementen, waarover de Limburgse V.
V. V. graag de bijzonderheden bekend
maakt.
En wat ons eigen dierbaar Limburg be
treft: de forellenkwekerij in Gulpen
trekt ieder jaar meer belangstellenden.
Dat is nogal begrijpelijk, niet alleen
vanwege de forellen, maar ook door het
attraktieve recreatiepark dat daar in
het hartje van Zuid-L.mbr y. gel:' 'en
is. Het kijken naar de miljoen forellen
in de kwekerij kan nu afgewisseld wor
den met kinderzwempartijen in speciale
kinderbaden, met kanoën, met spelen in
een goed uitgeruste speeltuin.
En voor de wat romantische vakantie
ganger: de kastelen van Limburg blij
ven zeer aantrekkelijk. Bijvoorbeeld het
kasteelpark Bom. waar een prachtige
tuin tal van fraaie vogelsoorten huis
vest.
En wil men op safari in het grensge
bied? In Tuddcrn, vlak over de grens
bij Sitlard ligt liet Europark, waar leeu
wen, tijgers, olifanten, zebra's, giraffen,
lama's, en zelfs struisvogels en kangoe
roes in de. natuur verblijven. Maar wel
in een auto blijven zitten, met de
raampjes dicht. Men kan immers nooit
weten.
Vrouwelijk edelwild in een fegenlichtopname
