WAALDRECHT
verzonnen stad vol
Hollandse mensen
Losgeslagen Mexicaanse
jeugd in Los olvidados
TERUGBLIK
Tweemaal
Wimbledon
op scherm
Bijzondere
voorstelling
van Boltini
LEIDSE COURANT
Het heeft er tot gisteren ruim ingezeten, dat de uit
1950 daterende film „Los olvidados" (Zij, die
vergeten worden) van de in Spanje geboren re
gisseur Luis Bunuel vanavond niet op het scherm
zou komen. De uit Frankrijk afkomstige copie
verkeerde in een zo slechte staat, dat men uit
zending niet verantwoord achtte. Gelukkig bleek
nog een copie van de film voorzien van Franse
en Nederlandse ondertitels in ons land aanwezig,
zodat de kijkers toch nog kennis kunnen nemen
van deze knappe maar rauw-realistische film.
Bunuel vestigde de aandacht op
zich aan het einde van de jaren
twintig, toen hij in nauwe sa
menwerking met Salvador Dali
de sur-realistische korte film Un
chien Andalou maakte. Beeld
voor beeld kon met met Freud
bij de hand de dubbele beteke
nis van het getoonde ontleden.
De in de Nederlandse korte film
Suprise, surprise geïmiteerde
scène met het doorgesneden oog
veroorzaakte onlangs op de tele
visie vertoond nog een storm
van verontwaardiging. Bunuel's
volgende film L'age d'or ont
moette zoveel kritiek, dat deze
eigenzinnige filmmaker Frank
rijk de rug toekeerde. In 1933
maakte hij nog Los Hurdes en
in 1936 Terre sans pain, twee
sociaal-kritische films, maar
daarna verdween deze geniale
cineast voor niet minder dan
veertien jaar in de vergetelheid,
zo nu en dan als assistent of
Hou 't scherm
in het oog
cutter anoniem inspringend,
maar niet meer in de gelegen
heid een film geheel naar eigen
inzicht te maken.
En toen kwam in 1951 Los olvida
dos: een meedogenloos beeld
van de straatjeugd in Mexico,
die van geweld leeft en als
slachtoffers bij voorkeur min-
dervaliden kiest. De film, die
meteen op het festival in Can
nes de Grand Prix veroverde,
riep wederom stormen van pro
testen op, maar liet niet na gro
te indruk te maken. We zijn nu
ruim twintig jaar later
wat gewend op het gebied van
sadisme en terreur, zowel op
het bioscoopscherm als op de
Op een onbestemde
plaats, ergens in
Nederland, staat
een stad in de stei
gers, waarvoor
niet één steen op
de andere zal wor
den gestapeld. Het
stadje zal slechts
bestaan in de ver
beelding en bevolkt
worden met bur
gers, die alle be
heptheden van de
Hollandse mens
vertonen. Het ligt
op de kruising van
twee grote rivieren
en zal dan ook
Waaldrecht heten.
Onder deze naam
zal het in de ko
mende winter op
VARA-tv en -radio
tot leven komen.
Waaldrecht is gedacht
als de gemiddelde Ne
derlandse gemeen
schap met een dokter,
een fabrieksdirecteur,
een gastarbeider, een
schipper, een kape
laan, een brigadier,
kortom al die figuren
die zich vanuit onze
samenleving een func
tie hebben verworven
en verweven zijn met
het wel en het wee
van deze gemeen
schap. Zoveel mogelijk
gelijktijdig op radio en
tv zal Waaldrecht in
dertien afleveringen
van 50 minuten uit zijn
sluimer worden gewekt
en zullen de inwoners
oog in oog worden ge
plaatst met de vraag
stukken van deze tijd
en actuele ontwikkelin
gen als ontslagen, mi
lieuvervuiling, celi
baat. sanering en an
dere sociale en maat
schappelijke roerselen.
Elke uitzending be
helst een afgerond ver
haal, maar daar door
heen loopt de draad,
die, alle Waaldrechters
met elkaar en tevens
met ons verbindt.
Want het is de bedoe
ling dat de kijker zich
zelf erin herkent aan
de spruitjes of in zijn
esprit.
Herman Fortuin, chef
afdeling drama tv:
„Waaldrecht wordt
een serie met Holland
se mensen. De VARA
acht zich vanuit over
tuiging verplicht de
samenleving door te
lichten. Dat kan het
dichten van dijken
zijn. de Deltawerken
of de Hoogovens. Maar
produkties in hoera-
stemming stuiten nog
al eens tegen de borst,
omdat ze ten dele ook
bezijden de waarheid
zijn. We moeten de
werkelijkheid onder
ogen zien en die ook
durven tonen. Vanuit
deze opvatting is twee
jaar geleden de ge
dachte ontstaan om de
mensen in hun werk
en wandel te volgen.
We spraken dit plan
door met drie Neder
landse auteurs, te we
ten Dick Walda, Henk
van Kerkwijk en
Frank Herzen. die de
opdracht kregen aan
dit groepsproject te
gaan werken. Zij heb
ben de leefsfeer en de
figuren bedacht, die in
regelmatige gesprek
ken een groei in de
breedte en de diepte
doormaakten, waarbij
het noodzakelijk bleek
er nog eens drie schrij
vers bij te halen. Dat
werden Kees Holier-
hoek, Anton Quintana
en Max Dendermonde.
Henk van Kerkwijk
komt de eer toe op
Waaldrecht gekomen
te zijn en als plaats
van handeling voor de
opnamen kozen wij
Gorinchem, omdat dit
tennaastebij de sfeer
van Waaldrecht ih zich
draagt."
Voorbereiding
De eerste drie van de
dertien afleveringen
liggen intussen op
beeldband vast. Daar
is enorm veel voorbe
reiding aan voorafge
gaan. Terwijl de Waal-
drechtse wederwaar
digheden steeds verder
om zich heen grepen,
groeide het inwonertal
uit tot 100. Dezen wer
den administratief on
dergebracht in een
burgerlijke stand om
persoonsverwisseling te
voorkomen.
De zes schrijvers-van-het-
collectief moesten met
één oogopslag kunnen
zien wat hun persona
ges in eerdere afleve
ringen achter de rug
hadden, maar boven
dien vergen deze 100
inwoners ook 100 ac
teurs, die deze mensen
waar moeten maken
zonder merkbare ge-
drags- en karakteraf
wijkingen in de eerste
en laatste aflevering
en alles daartussen in.
De bezetting door arties
ten vormde een pro
bleem apart. Omdat er
onvoldoende studio-fa
ciliteiten zijn vergen
de opnamen veel tijd.
Die 100 acteurs moe
ten derhalve over een
lange periode beschik
baar zijn en dat is
heel moeilijk te reali
seren. Ongewenste
wisselingen van ac
teurs kunnen het orga
nisch geheel van deze
serie schade doen. ook
al bevat elke afleve
ring een op zichzelf
staand verhaal.
De tv-regie van deze se
rie berust bij Eimert
Kruidhof, Nick v. d.
Boezem en John v. d.
Rest als gast. De rea
lisatie voor radio be
rust bij A. Cauvern en
A. Löbler. Het bindend
element tussen deze
radio- en tv-mensen
enerzijds en anderzijds
de schrijvers vormt
Rob Erenstein, verbon
den aan het Drama
tisch Instituut te Am
sterdam. Er bestaat
een groot verschil tus
sen het zichtbaar ma
ken van een drama op
de tv en het hoorbaar
maken ervan voor de
radio. Toch mogen de
versies van beide me
dia niet te zeer uiteen
lopen. Omdat de tv-re-
gisseurs zich wat meer
vrijheden moeten kun
nen veroorloven bin
nen beperkter techni
sche mogelijkheden,
krijgen zij het script
het eerst voor verwer
king in handen, waar
na de radiomensen
zich zoveel mogelijk
zullen richten naar het
verbeelde resultaat op
de band. Maar om het
allemaal zo ver te la
ten komen, is er heel
veel heen en weer ge
praat tussen alle be
trokken partijen. Om
de eenheid de gehele
serie door te handha
ven en iedereen la
minute een duidelijk
inzicht te geven in de
vorderingen, wordt de
ontwikkeling van deze
serie bijgehouden op
schema's en stafkaar
ten, die de wanden sie
ren van de werkkamer
van de chef drama tv.
Geen misère
Herman Fortuin: „Of
schoon we in Waal
drecht het leven in
zijn werkelijkheid po
gen te betrappen, zal
het zeker niet een en
al misère zijn wat de
kijker krijgt voorgezet.
De schrijvers tonen
ook gevoel voor de
luchtige kant van het
leven en zij schuwen
de humor niet bij het
aanpakken van précai-
.re zaken. Zij hebben
gemikt op echt drama,
d.w.z. de menselijke
reacties tegen de ach
tergrond van de grote
re gebeurens, zoals we
dat ook bij Ibsen aan
treffen. En bij Heijer-
mans.
Mogelijk daardoor zal
Waaldrecht ook een
sociaal-kritische wer
king krijgen, al moet
ik oppassen, dat ik
niet te hoog van de to
ren blaas. Het is voor
het eerst dat een der
gelijk groepsproject
voor de tv wordt uitge
werkt en als je je ei
gen verwachtingen of
die van anderen te
hoog spant, kun je wel
eens de kans lopen ge
makkelijk de mist in
te gaan. Daarvoor
moeten wij waken. Wij
hebben deze serie niet
opgezet om een mooi'
stuk werk te leveren,
al hopen wij dat dit er
uit komt, maar vooral
om de kijkers zinvol
en ook een beetje ver
makelijk bezig te hou
den. Daar zitten wij
hier voor en vanuit die
opvatting werken wij.
Bovendien gaat Waal
drecht gepaard met
een oprecht pogen om
de kloof tussen radio
en tv te versmallen.
Het dient nergens toe
deze twee media als
aparte werelden te be
naderen. In onderlinge
samenwerking kunnen
beide hun mogelijkhe
den uitbuiten.
Waaldrecht is op geen
kaart te vinden, maar
het is de bedoeling,
dat het komt te liggen
op de kruising van
twee rivieren in het
hart van de natie.
TON OLIEMUI.LER
Robert Reed in de serie Wat een familie.
beeldbuis, maar Los Olvidados
was in dat opzicht zijn tijd ver
vooruit. Ook in zijn latere werk
toonde Luis Bunuel zich een on
barmhartig toeschouwer, die de
mens niet beter toont, dan dat
hij hem ziet zoals uit de serie
op de t.v. te vertonen films dui
delijk zal blijken, maar Los ol
vidados was een doorbraak,
waaraan de meeste filmkeur
ders maar uiterst aarzelend toe
gaven.
Ned. 11 21.05 uur
Wat een familie
Greg vindt dat hij toe is aan een
eigen slaapkamer.
Ned. I 19.10 uur
Adelaarsjong
Een filmteam heeft ondanks grote
moeilijkheden kans gezien om
adelaars te filmen in de Zuid-
afrikaanse bergen.
Ned. 1 19.35 uur
Verraden
Verraden en verkocht heet de af
levering van vanavond van de
serie Tatort, waarin een inbre
ker zijn grote slag meent te
kunnen slaan.
Ned. 1 20.21 uur
En public
Als gasten vanavond in deze ru
briek het Engelse paar mr. en
mrs. Music, Tony Hatch en de
zangeres Jackie Trent.
Ned. 1 22.15 uur
Graag gedaan
Mevr. de Jongh uit Monnikendam
vertelt vanavond van haar we
dervaren in haar omgang met
andere mensen.
Ned. 1 19.05 uur
VPRO-jazz
Clyde Mc Coy and his Sugar
Blues Orchestra verschijnen in
deze rubriek. Clyde Mc Coy en
zijn orkest spelen enkele oude
swingende nummers (waaron
der: You go to my head en An
old cow hand) m.m.v. Wilbur
Gregg en de dansende Three
Bennett Sisters.
Ned. II 19.40 uur
Figuranten
Bruiloftsgasten, cafébezoekers,
begrafenisgasten, soldaten, tip
pelende hoertjes, toeschouwers
bij een ongeluk, postbodes
keukenmeiden zijn onmisbare fi
guren in talloze televisiestukken
en speelfilms. Maar ze vallen
de kijker niet zo op, want ze ho
ren net als het decor en de ach
tergrondmuziek bij de entoura
ge, waarbinnen de acteurs hun
hoofdrol kunnen spelen. Figu
ranten blijven in de meeste ge
vallen onvermeld en onbekend.
Bij nadere kennismaking zijn er
evenwel heel wat, die de behoef
te hebben om als artiest te wi
den erkend. Zo ontplooien
naast de toch incidentele figui
tie nog een groot aantal artistie
ke activiteiten, zoals schilderen,
liedjes maken, zingen, dansen,
wandkleden borduren etc. Tallo
zen die hun foto hebben neerge
legd bij het figurantenburo
Thonhauser te Amsterdam ho
pen op ontdekking van hun ta
lenten. Het is dromen, proberen
en afwachten voor een figurant
Een amusante, maar ook
wel melancholieke film van Mat
van Hensbergen (camera) er
Pieter Verhoeff (samenstelling)
Ned. 11 20.21 uur.
De gisteren door de NOS geboden
uitzending van het Holland Fes
tival was ongetwijfeld de meest
belangwekkende totnogtoe. Om
dat de centrale figuur van het
festival, Luciano Berio, met een
hem kenmerkend werk, Labo-
rintus II, werd aangepakt.
Regisseur was Louis Andriessen,
man van wie verwacht kon. wor
den dat hij de zaak op de eerste
plaats van de muzikale kaht uit
zou benaderen. Dat was een
voordeel, vonden we. Componist
Berio heeft zo zijn ideeën over
muzikaal theater, met alle vi
suele mogelijkheden vandien,
maar hij is op de eerste plaats
muzikant.
Een eigentijds muzikant die de
verworvenheden van het verle
den kent en verwerkt, maar die
een taal spreekt die, pakweg
tien jaar geleden, nog ondenk
baar was.
Naar die taal hebbben we erg
geïnteresseerd geluisterd. Ze
werd begeleid door beelden die
de muziek niet stoorden, eigen
lijk ook nauwelijks aanvulden,
dachten we.
Hier bleek een tekort van de
vormgeving, die meer luister
houding dan kijkhouding vereis
te. Dat tekort werd versterkt
door het feit dat de tv-kijkers
niet, zoals de „consumenten in
de zaal" konden beschikken
over een programma-boekje,
een toelichting die eigenlijk on
ontbeerlijk was. Immers: de
muziek was onconventioneel en
er werd gebruik gemaakt van
teksten die, ook voor Engels- en
Italiaans-sprekenden lang niet
gemakkelijk te volgen waren.
Dat leverde moeilijkheden die ge
makkelijk hadden kunnen wor
den voorkomen door een gespro
ken jnleiding. Methode die toch
niet ongebruikelijk is voor t.v.,
zelfs als het zeer conventionele
werken betreft
Voor en na Berio zagen we via de
NCRV dat in „Spel zonder gren
zen" Venray het spel beter
speelde dan het ooit een Neder
landse ploeg gelukte. Met een
royale voorsprong werd op de
eerste plaats beslag gelegd
dat is iets waar met voldoening
op teruggeblikt kan worden.
Wat we van Spel zonder grenzen
konden zien, leek, afgezien
de pret om de Nederlandse
zege, ook verder kijkwaardiger
dan normaal. De Italiaanse iv,
had spelletjes bedacht die goed
op het scherm overkwamen. En
de Italiaanse tv-techniek bracht
het inderdaad goed over.
In „Kenmerk" trof ons een enge
kreet: er werd droef gedaan
over het feit dat theologie-stu-
denten vrijgesteld zijn
dienstplicht. Daardoor zijn
n.l. niet in staat dienst te weige
ren. Gek, gekker, Kenmerk,
zouden we zeggen wat dit be
treft.
Vg.
Holland Festival
op de radio
Holland Festival op radio van
avond van 20.05 tot 22.30 uur,
Hilversum 2: opnamen van het
Instituut voor Sonologie, m.m.v.
het Ardito Kwintet en Cathy
Berberian, (concert van 23 juni
in de Geertekerk in Utrecht),
het Utrechts Symfonie Orkest
o.l.v. Francis Travis, m.m.v.
Cathy Berberian (concert van
27 juni in Tivoli in Utrecht) en
Charles de Wolff, orgel, m.m.v.
leden van het Residentie-Orkest
(concert van 28 juni in de St.
Michielskerk ir. Zwolle).
Kunst en
Kunstenaars
tel collectief van zes schrijvers, dat aan Waaldrecht werkte (van links naar rechts): Henk van Kerkwijk,
Kees Holierhoek, Anton Quintana. Dick Walda, Max Dendermonde en Frank Herzen.
De 24ste Oude Kunst en Antiek
beurs wordt van 21 september
t/m 11 oktober gehouden in Het
Prinsenhof te Delft.
Jaap Hillen volgt Rocus van Ype-
ren op als dirigent van de Kon.
Zangvereniging Excelsior te
Den Haag.
Het Concertgebouworkest heeft ii
het afgelopen seizoen op tien
Haagse concerten 12.606 bezoe
kers getrokken. Dit aantal bete
kent een achteruitgang (zaalbe
zetting nu 65,5%) die wordt toe
geschreven aan het feit dat niet
als voorheen op zaterdagavon
den werd geconcerteerd, r
op donderdag- en vrijdagavond.
In het Volkenkundig Museum te
Tilburg wordt van 15 juli tot 31
augustus een tentoonstelling ge
houden van Precolumbiaans
aardewerk uit het Centrale An-
desgebied.
Galerie Du Midi, De Capentier-
straat 11, Den Hoag, exposeert
tot eind juli ;crilde?ijen van Pe
ter Meijer en g. -nek van Ineke
v. d. Burg.
Een kleine tekening n Rem
brandt, voorstellende i be
snorde man met een bontmuts
heeft op een veiling van Chris
ties in Londen een prijs opge
bracht van 15.750 pond (ruim
120.000 gulden).
(Van onze radio- en tv-redaktie)
HILVERSUM De NOS-televisie
zal twee reportages wijden aan
het tennistoernooi in Wimble
don, dat wordt gehouden tot en
met 3 juli. Op vrijdag 7 juli
wordt van 17.30 tot 18,25 uur via
Nederland II een samenvatting
uitgezonden van de die middag
gespeelde wedstrijden dames
enkel. Zaterdag 8 juli kan men
van 14.00 tot plm. 18.45 uur via
Nederland II een rechtstreekse
reportage zien van de wedstrij
den heren enkel, dames dubbel
en gemengd dubbel. Commenta
tor is Jan Kamlag.
(Van o
e showredactie)
AMSTERDAM In theater Carré in Amsterdam is door circa
1500 toeschouwers de première bijgewoond van het optreden
van het circus Tony Boltini in Amsterdam. Gedurende de
maand juli zal het circus in Carré blijven. Het ongeveer vier
uur durende programma omvat 18 onderdelen, die aan elkaar
werden gepraat door tal van bekende Nederlanders, zoals
Rita Corrita, Adje Keulen. Conny Vink, Albert Mol. Simon
Vinkenoog. Simon van Collem, Joop Doderer en Fred Haché.
Het programma werd ingeleid door de zoon van de verhinder
de minister Geertsema. De baten van de première waren be
stemd voor het bijstandsfonds van de dit jaar 40 jaar be
staande Nederlandse vereniging van foto-journalisten.
DONDERDAG 6 JULI
TELEVISIE
HEDEN
NEDERLAND I
TROS:
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
i 19.05 uur Calimero
19.10 uur Wat een familie,
tv-serie
19.35 uur Het adelaarsjong
(reportage)
20.00 uur Journaal
20.21 uur Verraden en verkoelt
tv-spel
22.15 uur En public
(amusement)
22.40 uur Journaal
NEDERLAND II
NOS:
18.25 uur
18.45 uur
18.55 uur
19.05 uur
VPRO:
19.30 uur
19.35 uur
19.40 uur
21.05 uur
22.21 uur
Tour de France
Brigadier Dog
Journaal
Graag gedaan
(reportage)
Betty Boop
Popeye
Sugar Blues Orchestfl^
(amusement)
Journaal Jjj
Figuranten dromen
(doc. film)
Los olvidados
(speelfilm)
Journaal
MORGEN
NEDERLAND
TROS:
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur UNICEF-kinderfeest
(show)
20.00 uur Journaal
20.21 uur De dief van
Washington (2)
21.10 uur Studiozomer
22.10 uur Sport
22.45 uur Journaal
NEDERLAND II
NOS:
17.50 uur Wimbledon-
tennistoernooi
18.25 uur Tour de France
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
VARA:
19.05 uur Pipo op Bizarra (slot)
20.00 uur Journaal
20.21 uur Daar komen de
schutters, tv-spel
20.50 uur Commissaris Maigret
22.15 uur Kom maar binnen,
tv-film
NOS:
22.40 uur Uit de kunst
23.10 uur Journaal
RADIO
HEDEN
S.OO Country Western rubriek. 18.24
op - de man at. 18.30 Nieuws. 18.41
Wereldpanorama. IS.50 (S) Tijd
k ln vrije tijd: gewijdi --
iet orgelbegeleiding. 19.24 f
van het Leger des Heils,
laatschappelijke dienstverlening ge H
HILVERSUM I
18.00 Nieuws en om 18.11 Radiojour
naal. 19.00 (S) Amateurs musiceren: r
19.25 De gesproken brief. 1KOR:
19.30 Kleur: vragen rondom schrift
en samenleving AVRO: 20.00
Nieuws. 20.05 (NOS) De Ronde van
Frankrijk. 22.20 Partners ln Europa. D
22.55 Mededelingen. 23.00 Nieuws.
23.10 Radiojournaal. 23.20 Essay LI-
teraire uitzending. 23.55-24.00
Nieuws.
MORGEN
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levend*
woord. 7.07 (S) Badinerle: klassieke
cn semiklassleke muziek (gr). (7.30
Nieuws. 7.41—7.60 Echo.) 8.10 Hoera
vakanUe: Jeugduitzending. 8.24
Overweging. 8.30 Nieuws. 8.41 Moe
ders wil is wet. 9.45 Dood doet le
ven. serie gesprekken over leven,
dood en toekomst (herh). 10.00 (S)
Aubade, klassieke en moderne or
kestmuziek (gr). (10.30—10.32
Nieuws.) 11.00 De Zonnebloem: pro:
gramma voor de zieken. 11.55 Mede
delingen. 12.00 (S) Van twaalf tot
tweeKRO's pauzeprogramma.
«12.22 Wij van het land. 12.26 Mede
delingen t.b.v. land- en tuinbouw.,
12.30 Nieuws. 12.41-12.50 Echo.
13.00—13.05 Raden maar.) 14.00 Re-
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym
nastiek. 7.20 (S) Dag met een gaat
je: lichte grammofoonmuzlek. repor
tages en lntervieuws. met om 8.00
Nieuws, om 8.11 Radiojournaal en
om 8.30 De Groenteman. 9.00 Roe
meense muziek (gr.) 9.35 Waterstan
den 9.40 (S) Speelmuzick uit de
Middeleeuwen (gr.). 10.00 Voor de
kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen: po
pulair verzoekplatonprogramma mei
om 11.00 Nieuws. 11.30 Horlepiep:
een seri programma's over volks
muziek. 11.55 Bcursberichon. NOS:
12.00 Blik op de wereld: Informatief
programmn. 12.30 Overhcldsultzoft-
ding: uitzending voor de landbouw.
Jram-
istlsche Informatie uit
binnen- cn buitenland. 13.55 (S) Me-
tropole Orkest. 14.25 Spiegel van
Duitsland: Informatie en muziek uit
de Bondsrepubliek. EO: 14.55 Rulrn-
te:Radiomagazine mei gewijde mu-
?en programma
•ntaj-en berichten.
telefonische reakUes. (16.00 Nieuw*
17.55 Mededelingen
HILVERSUM III
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Zing. zing.
zing!: lichte vokale muziek (8.00
Nieuws.» NOS: 9 00 Nieuws. 9.03
Jan Corduwener Show met o.n. Eu-
Popparlement.
Ion Show. VPRO:
Nlei:
12.03 The Joe Blow Show. NOS:
13.00 Nieuws. 13.03—18 00 Radio
Tour de France: popmuziek, afge
wisseld met directe reportages van
de Ronde van Frankrijk (14.Ou.
15.00, 16.00 en 17.00 Nieuws.)
I
