Schilderes
en Saartje
Riek Schagen
Gezin Ashton uit Liverpool
staat model voo r tv-serie
h
TERUGBLIK
NCRV
ONDER
PRESSIE
Hou het
scherm
in 't oog
HET BINNENHOF
MAANDAG 26 JUNI 1972
kAN
Riek Schagen, van nature een bezig mens
(Van een onzer verslaggeefsters)
AMSTERDAM Ook al vond Riek Schagen alias Saar
tje uit de tv-serie Swiebertje voor zichzelf het grote to
neel onbereikbaar, toch droomde zij er al op jeugdige leef
tijd van. Do van Dalsum, die les gaaf aan het amateurge
zelschap waarin Riek een ijverige speelster was, zag die
onbereikbaarheid niet zo en vond haar alleszins geschikt
voor het beroepstoneel. Mevrouw Van Dalsum vroeg aan
haar man, de grote Albert van Dalsum, of hij een rolletje
voor Riek had, en....dat kreeg ze. Albert van Dalsum
vond haar zelfs zo goed spelen oat hij haar nog een rol
aanbood. Zo startte haar toneelcarrière, waarna ze in de
meest uiteenlopende rollen en bij verschillende gezel
schappen (o.a. Comedia en het Amsterdamsch Toneelge
zelschap) optrad.
Als Saartje voelt Riek Schagen Swiebertje goed
Een van de grote raadsels van
Ons bestel is wel de verbinding
tussen omroep en Holland Festi
val. Enerzijds is er de radio.
Die kan alles uitzenden wat .het
horen waard is. En dat niet al
leen voor eigen luisteraars,
maar voor iedereen in de gehele
wereld. Men hoeft maar te kik
ken en men wordt „doorge
prikt" of krijgt desgevraagd
een bandje.
En de tv-massa-medium bij uit
stek? Die vindt haar relatie
voornamelijk bestaan in het
maken van enorm veel propa
ganda voor de verschillende
manifestaties, waarbij dan ook
flitsen van de betreffende pro
gramma's worden getoond die
net lang genoeg zijn uitslui
tend een propagandistisch effect
te kunnen hebben.
Daarenboven betaalt t.v. mee.
Met een flink bedrag om Poetry
International mogelijk te ma
ken, manifestatie in Rotterdam
waarbij dichters uit aller heren
landen eigen gedichten komen
voordragen.
Best leuk zo'n dichters-onderonsje
dat zo'n paar honderd belang
stellenden trekt. Misschien zelfs
erg belangrijk als dichters uit
de gehele wereld elkaar eens
horen en zien.
Maar van heel het Holland Festi
val lijkt er nauwelijks een eve
nement te bedenken dat zo wei
nig geschikt Is voor tv als juist
Poetry International. Het is
misschien een heleboel waard,
maar daarvan geen cent uit het
kijkgeld, zouden we zeggen.
De uitzending van gisteren, tech
nisch bovendien heel pover, le
verde het bewijs. Enig kijfcwerk
boden de flitsen van andere ma
nifestaties. De dichters? De Ne
derlanders LEZEN we liever,
de buitenlanders waren naar
onze mening zo onpoëtisch als
onverstaanbaarheid maar kan
zijn.
Toch heeft deze uitzending de
royale NOS waarschijnlijk meer
gekost dan de Hamlet die de
KRO ons zaterdag bood. Hamlet
in een Britse sterbezetting;
daar lieten we AVRO's Drieluik
echt voor staan. We kregen er
geen spijt van. Vonden het
vreemd dat de regie Hamiets
tijdloosheid wilde bewijzen door
het uitgerekend rond 1800 te si
tueren. Maar we hebben geno
ten van de superieure wijze
waarop hier de tekst behandeld
werd, alsook om de knappe en
scenering met o.m, de scherm-
scéne mooier gedaan dan we ons
uit vele opvoeringen herinneren.
Aansluitend bracht de KRO in
Brandpunt Extra minister Van
Agt in gesprek met Ad Lange-
bent over het wetsontwerp ter
zake abortus. Een puntig ge
sprek, dat door de goedgestelde
vragen opheldering gaf van tal
van punten. De interviewer
plaatste zich duidelijk op het
standpunt van de tegenstanders
van de wetswijziging. De minis
ter bood heldere antwoorden.
Ideale mogelijkheid om eigen
opinie te vormen. Vg
Ongetwijfeld kreeg zij echter door
het medium televisie de groot
ste bekendheid, en wellicht nog
het méést ais Saartje, want
zegt zij „na een doorsnee-rol
vergeten de mensen je weer
gauw: maar vooral als je in een
serie speelt en de kijkers je re
gelmatig terugzien, onthoudt
men wie je bent". Laat staan
als een serie zoals Swiebertje
met op één na de hoogste kijk
dichtheid 14 jaar gaat. Riek
Schagen hoopt in het komende
seizoen voor het 10e jaar haar
Saartjesrol te vervullen.
„Onbegrijpelijk actief" vinden
sommige kennissen haar, ook al
zit Riek Schagen in haar Am
sterdamse woning soms hele
avonden in een boek weggedo
ken. Vooral Russische schrij
vers als Dostojewski hebben
haar aandacht omdat „hun figu
ren zoveel beleven". Dat doet
ze immers zelf ook. Als dochter
uit een gezin met 10 kinderen
was er altijd wel werk voor
haar en als dienstbode was stil
zitten er al evenmin bij. Daarna
zette zij dus in de vooroorlogse
jaren haar eerste stappen op
het grote toneel. De oorlogsja
ren brachten een kink in de ka
bel, maar ze hield met de Van
Dalsum's en enkele andere to
neelmensen levendig contact. In
de naoorlogse jaren ging ze
naast haar toneelactiviteiten te
vens in de Amsterdamse
Schouwburg bij Marie Steinheim
op het atelier werken omdat ze
het ontwerpen van costuums
zo'n boeiende bezigheid vond,
terwijl dat haar bovendien dn
die slechte tijd nog wat extra
inkomen opleverde.
Weldra speelde Riek Schagen met
vele bekende acteurs en van
zelfsprekend vond ze het „fijn"
om met grote spelers als Paul
Steenbergen in een stuk te
staan. Je kunt beter een sterk
acteur dan een minder talent te
genover je hebben. Naast een
bekwaam speler kom je zelf
meer naar boven; bij weinig te
genspel kun je zelf ook niets ge
ven en dan moet je geweldig
hard zwoegen om te laten zien
wat je waard bent. Ik heb ver
scheidene hoofdrollen gespeeld,
zoals Marianne in "Schakers",
en ook een heleboel bijrollen.
Tijdens een hoofdrol moet je de
kracht vinden om die rol de
hele avond op te houden; bijrol
len zijn vaak moeilijk omdat je
zonder meer zo maar in het
spel moet vallen en in korte
tijd moet laten zien wat je kunt.
Ook kleine rollen kunnen een
stuk maken of breken. Volgens
regisseur Peter Sjarov bestaan
er geen kleine rollen en zijn er
alleen maar kleine toneelspelers
en -speelster."
Dramatisch
Riek Schagen, die vooral na een
goede recensie echt fijn de plan
ken opgaat, vindt dramatische
rollen heerlijk om te doen. Ze
krijgt echter vaak meer het ko
mische werk aangeboden. Toch
heeft ze in serieuze stukken ge
staan (o.a. Kaas, Op hoop van
zegen) cn ook in films gespeeld
(o.a. in Ciske de rat). Boven
dien zagen we haar in menig
stuk op de beeldbuis (Stadhuis
op stellen, De kleine waarheid,
enz.) Het mag dan moeilijk zijn
om het publiek te ontroeren, om
de toeschouwers aan het lachen
te krijgen valt evenmin mee!
Druk
Tegenwoordig speelt ze alleen nog
gastrollen; zo stond ze in het af
gelopen seizoen o.a. bij de
Haagsche Comedie in Albees 't
Is voorbij. Ze ambieert het gas
teren omdat het de verscheiden
heid aan rollen vergroot; door
gebondenheid aan een gezel
schap krijgt een actrice/acteur
soms steeds zo'n beetje hetzelf
de genre werk. De regisseurs
weten zo langzamerhand wel
wat ze aan haar hebben, zodat
ze nooit afwijzend op een ver
zoek hoeft te reageren. Erg ex
treme, experimentele stukken
met naaktscènes hoeven voor
haar niet. Zij houdt ook graag
voldoende tijd over om toneel te
gaan kijken. Dat vindt Riek
Schagen zeer leerzaam; het is
voor haar even boeiend om te
zien hoe de collega's het er af
brengen als om zelf te mogen
meesoslen. Maar; ze doet graag
mee!
Onwillekeurig belandt een gesprek
met oe onderhoudende Riek
Schagen regelmatig bij de tele
visie. Ze 'loopt warm voor de se
rie van Swiebertje, die als
het aan haar en de andere me
dewerkers ligt tot in lengte
van dagen m«g doorgaan. Er
heerst telkens weer een prettige
sfeer en elke keer heeft Saartje
bewondering voor de schrijver
John uit den Boogaard, die al 14
jaar achtereen Inmiddels
voor enkele generaties van kin
deren steeds weer nieuwe
avonturen verzint.
Riek is voor één uitzending (van
bijna een uur) alles bij elkaar
toch wel 7 dagen in de weer. En
dat terwijl ze deze rol nog heel
erg gemakkelijk leert. Het laat
ste komt waarschijnlijk omdat
zij al zo lang in de figuur van
Saartje is ingeleefd dat ze ge
woon aanvoelt wat er komen
gaat. "De tekst moet je goed le
ren; niet alleen omdat je mede
spelers en de cameramensen
een slotzin dienen te hebben
waarop zij kunnen reageren,
maar bovendien omdat kinderen
erg kritisch zijn", vertelt Saar
tje, die ook in het dagelijks le
ven heel huishoudelijk is aange
legd en haar huis graag gezellig
ttan kant houdt. „Misschien kij
ken zovele volwassenen naar de
serie omdat zij er hun jeugd in
terugvinden of omdat die leuke
tijd van rond 1910 iedereen aan
spreekt. Dat doet trouwens
eveneens die onbezonnen Swie-
ber-zwervers-soort!'
ook behoorlijk produktief. Zij
heeft vroeger veel gekeken naar
haar schoonvader, de bekende
paardenschildcr G.B.J. Wester-
mann. Ook haar man schildert
onder het pseudoniem Martljn
Jegers). Hij heeft momenteel
als econoom echter te veel werk
om voor zijn artistieke presta
ties de nodigs tijd over te hou
den.
Voor zichzelf is ze bepaald niet
gemakkelijk. Meestal begint ze
zomaar en wacht ze wel af wat
eruit komt. Als haar fantasie
een enkele keer verstek laat
gaan jammert zij niet, maar
laat ze rustig een werkstukje in
de prullenmand verdwijnen.
Riek Schagen die zichzelf maar
een gewoon mens vindt, zit
boordevol activiteit en heeft
praktisch elke dag behoefte aan
hard werken. Dat inspireert
haar. En alleen op die manier
vallen ook twéé carrières op te
bouwen!
TELEVISIE
HEDEN
nIderland i
KRO
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Postzegels spreken I
19.15 uur Charlie als zeeman 1
19.30 uur Sessie (2) (pop)
20.00 uur Journaal
20.21 uur De familie Ashton
(tv-serie)
21.10 uur Niks aan te zien
(film over blind-geziJ
22.00 uur Dean Martinshow
22.45 uur Journaal
nederland ii
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
1 19.05 uur Een avontuurlijke
vakantie in Afrika i
19.30 uur Sébastien en de MaiR'
Morgane (2) E
20.00 uur Journaal
20.21 uur José Feliciano (show]^
21.10 uur Peyton Place
I 22.00 uur Televizier-magazine
22.50 uur Journaal
Exposities
Naast haar toneelloopbaan heeft
zij bovendien als abstract schil
deres een carrière opgebouwd.
Hele dagen is zij in haar grote
atelier te vinden om voorname
lijk gouaches, aquarellen of te
keningen te maken. Inmiddels
staan er zo'n 12 exposüties ©p
haar naam, zowel In Nederland
(o.a. iu Laren en bij de Hoog
ovens) als daarbuiten (waaron
der in Kopenhagen). Zij is dan
Fred Kaps
naar Hawaii
(Van onze showredactie)
ROTTERDAM Fred Kaps, die
wordt beschouwd als de Neder
landse grootmeester van de goo
chelkunst, heeft een uitnodiging
ontvangen van de Amerikaanse
goochelkunstorganisatie om le
zingen te houden tijdens een in
ternationaal congres in Hawaii".
Ook zal hij optreden in Los An
geles, Las Vegas, Hollywood
San Francisco.
MORGEN
nederland
NCRV
18.45 Brigadiec Dog
18.55 Journaal
19.05 Follyfoot
19.30 Mijn idee
20.00 Journaal
20.21 Hier en nu
21.00 Haal het doek maar op
(show)
22.00 Parijs (film)
22.25 Glory Halleluja 2000
22.35 Journaal
nederland ii
VARA
18.45 Brigadier Dog
18.55 Journaal
19.05 Zomaar een zomeravond
21.00 McCloud
22.15 Achter het nieuws
22.55 Journaal
23.00 Den Haag vandaag
RADIO
HEDEN
HILVERSUM 1
De KRO gaat vanavond van start met de eerste aflevering uit een
Engelse serie in 52 delen, waarvan cr voorlopig 13 op het program
ma zijn gezet. De titel is Family at War en behandelt de lotgeval
len van het gezin van het echtpaar Ashton uit Liverpool tijdens de
laatste wereldoorlog. Deze produktie is met veel zorg in elkaar ge
zet en toont In gedramatiseerde vorm het wel en wee van een ge
middeld gezin. Kijkers met herinneringen aan de tweede wereldoor
log zullen de sfeer van het verleden in deze serie herkennen. Het
gezin Ashton bestaat uit vader, moeder, twee dochters en een zoon, Ned. I, 20.21 uur.
Sessie
alsmede de geliefden van de kinderen. De eerste aflevering speelt
in 1938, toen de oorlog zich aankondigde. De vader heeft een goede™"
baan. De zoon moet zich met minder tevreden stellen. Beiden wer
ken aan een goede carrière. Hun zorgen hierover worden o.m. be
paald door de toen in Engeland heersende werkloosheid. Ondanks
de spanningen en de zorgen zijn de kinderen in deze eerste afleve
ring bezig voorbereidingen te treffen voor het huwelijksfeest van
hun ouders.
Het tweede popprogramma in de
6-delige serie van Theo Stok
kink, waarbij Nederlandse beat-
groepen tezamen musiceren op
basis van een door een van de
groepen gemaakte compositie.
Poprecensent Peter SchrÖder
geeft zijn commentaar en
voorts verschijnen Canned Heat
en Soft Machine.
Ned. I. 19.30 uur.
Niks aan te zien
Wij schreven onlangs al over de
film, die Hans Koekoek heeft
gemaakt over het gezin Brand
uit Alkmaar, waarvan de vader
en de moeder blind zijn en de
twee kinderen ziende. Hij kreeg
hiervoor een onderscheiding van
de Ned. Blindenbond. De film
laat zien hoe blinden voor zich
zelf de mogelijkheden scheppen
om een normaal leven te leiden.
De film heet Niks aan te zien.
Ned. I, 21.10 uur.
Dean Martin
Dean Martin staat vanavond in
een eigen show en ontvangt als
gasten mensen als Orson Wel
les, Petula Clark, Joey Bishop
en Key Medfort.
Ned. I, 22.00 uur.
Vakantie in Afrika
Twee jong® Amerikanen trokken
door Kenya en Tanzania en
kwamen terug met schitterende
natuur- en dierenopnamen.
Ned. II, 19.05 uur.
krijgt te maken met het geheim
van Morsan.
Ned. II 19.30 uur.
Sebastien
José Feliciano
iJtrecht (ANP) „De NCRV
staat voortdurend bloot aan
pressie. Herhaaldelijk krijgen
we mededelingen van koren, dat
ze ook wel eens op de TV wil
len. Als we dat dan niet meteen
doen. gaan ze naar de EO".
be adjunct-directeur van de
NCRV. de heer Geerink Bakker,
zei dit dinsdagmiddag op de
jaarvergadering van de omroep
in Utrecht. Over de erkenning
van de evangelische omroep als I
c-zuil zei de voorzitter van
NCRV, dr. Ozinga, dat „minis-
ter Engels zich kennelijk heeft
afgevraagd: Van welke beslis-
sing krijg ik de minste politieke
pijn?"
be NCRV bezint zich nu op de
wijze waarop verandering in het
eenzijdige karakter kan worden
gebracht.
Sebastien, die bij zijn oom uit loge
ren is op een Bretons buiten, De meesterlijke gitarist-zanger
José Feliciano krijgt in zijn ei
gen show visite van figuren als
Andy Williams, Glen Campbell,
Burt Bacharach, Dionne War
wick en de Blossoms.
Ned. II, 20.21 uur.
Peyton Place
Het huwelijk van Martin Peyton
en Adrienne van Leyden staat
te gebeuren, maar boosaardig
babbelende betrokkenen maken
het er allenaal niet gemakkelij
ker op. Men neemt elkaar in
vertrouwen, draait elkaar een
rad voor de ogen en speelt met
eikaars emoties alsof het alle
maal niks is. Enfin, de spanning
staat op de gezichten af te le
zen. Peyton Place blijft een
broeinest, ook vanavond.
Ned. II, 21.10 uur.
Twee Ashton-dochters en hun schoonzuster Sheila, respectievelijk
Barbara Flynn, Coral Atkins en Lesley Nunnerley.
18.00 (S) Vokale verrassingen. Politie1
ke Partijen: 18.19 Uitzending van rtd
Volkspartij voor Vrijheid cn Demo-I
krntlc. NCRV: 18.30 Nieuws. 18.4ll
Toelichting bij het nieuws. 18.47 (SIK
Koninklijke Militaire Kapel, E.O.Ï
19.00 (S) WIJ hebben een woorf
voor do wereld: muziek, informatli
en berichten, met om: 19.04 Refor
.fl 20
19.40 Utt het leve
20.15 Het Amadeuskwarte
Klassieke en moderne muzl
NCRV: 22.20 Avondoverdenkl
22.30 Nieuws. 22.40 Literama. rat
kroniek over boeken, schrijvers
toneel. 23.00 Pleisterplaats: lntorn
(S) Verbosonika 1972: Keï Text-
and-Sound Festival in Stock"
HILVERSUM 11
zijn relaties tot Neder-1
Berghe. NOS: 20.00 Nieuws. I
zu.uö Komt u maar....: actueel I
programma met lichte muziek en
'telefonische reacties. 22.00 (S)
N.O.S.-Jazz Jazz In aktle: E.B.U.
Jazz Concert 1971. 22.55 Mededelin
gen. 23.00 Nieuws. AVRO: 23.10 Ra
diojournaal. NOS: 23.20 (S) Hobbys-
coop. 23.55-24.00 Nieuws.
MORGEN
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
woord. 7.07 (S) Badlnerle: klassieke-
muziek (gr). (7.30
0.00 (S) Aubade: klas
sieke muziek (gr). (10.30-10.32
Nieuws). 11.00 Voor dc zieken. 11.30 1
Bejaardenprogramma. 11.55 Medede- 1
lingon. 12.00 (S) Van twaalf tot
twee: gevarieerd programma. (12.22 j
Wij van het land; 12.26 Mededelin
gen t.b.v. land- en tuinbouw 12.30
Nieuws; 12.41-12.60 Echo: 13.00-13.05
Raden maar14.05.15 32
Nieuws: 16.00-17.00 Vraaggesprek f
Overheidsvoorlichting: 17.00 Nieuws'
uit de Nederlandse Antillen. Spre
ker: mr. H. L. Braam. KRO: 17.10
(Si Het Metropolc Orkest. 17.25-
Voor de kinderen. 17.30 Nieuws.,
"ERSUM 11
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgym-,,
nastlek. 7.20 (S) Dag met een gaat
je: lichte platen. (t>.00 Nieuws. S.11-
Radlojournaal 8.50 Morgenwijding.
9.00 (S) Nieuw# grammofoonplaten
met toelichting. (9.35-9.40 Waterstan
den) 10 00 Voor de kleuters 10.1©
Arbeidsvitaminen: populair verzoek-
plntenprogrnmma. (11.00-11.02
Nieuws.) 11.30 Rondom 12: pro
gramma voor dc vrouw. (11.55
Beursberichten). Overheidsvoorlich
ting: 12,30 Uitzending voor de land
bouw. AVRO: 12.-10 Knipperlicht
wekelijks rndloverkecrsmagazlne.
13.00 Nieuws, 13,11 Radiojournaal.
alle delen
van het land en veel muziek.
(16.00-16.02 Nieuws). AVRO: 17.00
Mobiel: een beweeglijk programma
IE
:EL (NEDERLANDS)
iws. nicdPdellngen en SOS
i. 12.05 I-'l'm muziek. 12.15
stkronlek. 12.50 Buitenlands
zicht. 13.00 Nieuws, weerbo-
toneelngenda. 13.20 Lichte
ir.c© Nieuw
16.10 Cnslnorr
mededelingen
'k. 17.00 Nieuws en
7.10 Voor oudere
Weegschaal. 18.00
ne 15.55 Taalwenkcn. 18.57 Gram
mofoonplaten 19.00 Nieuws en ac
tualiteiten. Aansluitend: Lichte mu
ziek. 19.45 Vakbondskroniek. 19.55
Lichte orkestmuziek. 20,00 Platen-
programma. 22.00 Nieuws en de ze
ver- kunsten. 22.20 Jazzprogramma.
