KONINGIN
JULIANA
SPREEKT MET
KAMERLEDEN
Belfasts jeugd op
vakantie in Nederland
Landelijke pastorale raad
groeit naar voltooiing
Kardinaal
evangelische
waarden dienst
aan mensheid
Opvolger
Petrus
geen spook
maar baken
i.VRIJDAG 23 JUNI 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA II
De koningin is van plan komende herfst regelmatig leden van
het parlement te ontvangen om zich door hen op politiek ge
bied te laten voorlichten. Groepjes van 7-8 kamerleden zullen
zich naar Huis ten Bosch begeven, zo is bekend gemaakt. De
koningin wil alle leden van de Tweede Kamer en Eerste Ka
mer ontmoeten, de groepjes zullen telkens een politieke
dwarsdoorsnede moeten vormen en de samenstelling ervan
zal zoveel mogelijk samenhangen met het terrein, waarop de
koningin zich graag zou willen oriënteren. Het zal voor konin
gin en kamerleden een extra-belasting gaan betekenen. Daar
beide partijen toch al overbezet zijn met kontakt-verplichti-
nen, zal deze en gene zich afvragen wat de zin van deze ont
vangsten zou kunnen zijn. Maar belangrijker is de vraag of
zulke gesprekken onder de huidige staatsrechtelijke verhou
dingen wel juist zijn.
door prof. rar. H. Th. J. F. van Maarseveen,
hoogleraar staats- en administratief recht te R'dam.
Men kan. de koningin noch iemand
anders het recht ontzeggen te
praten met wie ze wil. Daar
gaat het echter niet om. We
hebben te maken met het
staatshoofd dat in die hoedanig
heid een relatie wenst te onder
houden met een aantal politici in
hun hoedanigheid van kamer-
lid-volksvertegenwoordiger. Dat
is nieuw. Het staatshoofd wil
misschien beter geïnformeerd
worden over politieke zaken. Dat
is te billijken, maar zijn daar
225 kamerleden voor nodig? Er
staan de koningin op het particu
liere vlak talrijke kontakten ten
dienste. De beeld-, woord- en
drukpers zijn onuitputtelijke in
formatiebronnen. Voorts heeft
zij een ambtelijk kabinet, dat
gegevens voor haar kan verza
melen, en is er een Rijksvoor
lichtingsdienst, die hetzelfde
kan doen. De Raad van State is
er ook nog. En wie zijn staats
rechtelijk de eerst aangewezen
informanten? Toch zeker de mi
nisters! Waarom dan politieke
gesprekken met kamerleden?
Het blijft duister.
Vorstin en parlement
Behalve op Prinsjesdag en ten tij
de van een kabinetsformatie be
staan er geen direkte verbin
dingslijnen tussen koningin en
parlement. Alles loopt via de
minsters. Met hen wordt het
overleg gevoerd, zij zijn de ver-
antwoordelijken. .Deze konstruk-
tie ondersteunt de onschend
baarheid van de koningin. Het
schermt haar af van de politiek
en maakt haar onaantastbaar.
Het parlement kan dan ook
nimmer in konflikt komen met
het staatshoofd, maar alleen
met ministers. Omgekeerd kan
het staatshoofd het parlement
niet beïnvloeden dan via de mi
nisters en wat er tussen minis
ters en koningin afgehandeld
wordt, blijft in beslotenheid.
Het zou nu 'n merkwaardige situa
tie worden als parlementsleden
officieel in de gelegenheid wor
den gesteld om met hun infor
maties invloed te gaan uitoefe
nen op de koningin. De centrale
niet toe dat parlementariërs
positie van de ministers laat
buiten hen om de koningin met
politieke standpunten confronte
ren.
Zwijgend koningschap
Volgens de nieuwere staatsrechte
lijke opvattingen die ik toege
daan ben, belichaamt de vorstin
uitsluitend een symboolwaarde
en vervult zij alleen representa-
PROF. VAN MAARSEVEEN
tieve taken. Behalve de aanwij
zing van de kabinetsformateur,
bezit zij geen staatsrechtelijke
bevoegdheden. Zij tekent stuk
ken en houdt politieke toespra
ken op aanwijzing van de minis
ters. De leidende politieke funk-
tie van het staatshoofd is via
een aantal tussenfasen omgezet
in een zwijgende funktie.
Dat de koningin boven de partijen
staat, wil niet zeggen dat zij
een beter oordeel zou hebben dan
de politieke partijen. Nee, an
ders, zij staat buiten de politie
ke konflikten. Zij onthoudt zich
van politiek. Het is op die wijze
dat de koningin de centrale per
soon kan worden, waarop ge
voelens van traditie, aanhanke
lijkheid en nationale eenheid
zich kunnen richten.
Koningin Juliana heeft dat heel
goed begrepen. Zij heeft zich
maar heel weinig met politiek
ingelaten. Daardoor heeft zij het
koningschap, dat eigenlijk al
lang uit de tijd zou zijn, onver
wacht een nieuwe en aanvaard
bare inhoud gegeven. Haar taak
opvatting heeft ertoe geleid, dat
de republikeinse gezindheid die
onder Koningin Wilhelmina nog
vurig en op ruime schaal werd
beleden, danig afgezwakt is.
In de theorie van het zwijgende
koningschap zijn officiële poli
tieke ontmoetingen met parle
mentsleden volstrekt verwerpe
lijk. Zij betrekken de koningin
namelijk bij de inhoud van het
politieke gebeuren. Dat is in
strijd met deze opvatting over
de monarchie.
Regering in gebreke?
De voorgenomen ontmoetingen zijn
door de ministers uitdrukkelijk
goedgekeurd. Ook bij de parle
mentsleden schijnt er weinig be
zwaar te bestaan. Bij hen allen
leeft vermoedelijk de gedachte
dat men niet te zwaar op de
hand moet zijn. De koningin
heeft het doodgewone menselij
ke verlangen om met kamerleden
te praten. Laat dat dan gebeu
ren, het kan weinig kwaad. Dit
standpunt is wegens zijn luch
tigheid bekoorlijk. Maar men
vergeet dan wel een paar din
gen.
In de eerste plaats gaat het niet
om een incidentele zaak. Het is
niet zo, dat de koningin de ka
merleden eens wil ontmoe
ten. Uit de officiële berichten
blijkt dat een regelmatig en
permanent kontakt beoogd
wordt. Zelfs is reeds de vraag
aan de orde geweest of dit ook
voor een nieuwe vorstin zou
moeten gelden. Dat betekent
dus dat men dit kontakt als
blijvend ziet, het - zoals men
wel pleegt uit te drukken - als
een te institutionaliseren zaak
ziet.
In de tweede plaats levert men de
oppositie een nieuw kanaal om
de regering onder druk te zet
ten. In de derde plaats wordt
wat men wel het geheim van
Soestdijk noemt op de tocht ge
zet. In dit geval heeft een per
soonlijk verlangen van de konin
gin reeds de doorslag gegeven.
Dat is gewoon ook meegedeeld.
Er zijn nog meer argumenten te
noemen. Ze leiden allemaal tot
de konklusie dat men het koning
schap geen politiek leven moet
inblazen, men roept daarmee de
grootst mogelijke moeilijkheden
op. Dat had de regering tijdig
moeten bedenken.
Koninklijke ontmoeting met de jongeren-kunstenaars
Gesprekken met Nederlandse en Belgische cultuurdragi
(Van een onzer verslaggeef
sters)
AMSTERDAM De Stich
ting Europa-Kinderhulp
heeft voor de eerste keer in
haar bestaan af moeten
wijken van het standpunt
dat er niet op godsdiensti
ge overtuiging van pleeg
ouders wordt gelet. De
verder neutrale stichting
heeft zich namelijk tot doel
gesteld kinderen die dat
nodig hebben een fijne va
kantie in Holland bij pleeg
ouders te laten doorbren
gen. Kinderen uit Duits
land, uit de achterbuurten
van Frankrijks grote ste
den. Nooit werd gelet op
geloofsovertuiging.
Nu moet de stichting voor een
groep van 50 kinderen die in au
gustus drie weken in de Zaan
streek doorbrengen dit wel even
herzien. Deze 50 kinderen ko
men namelijk uit Belfast, entou
rage van relletjes en veelvuldi
ge botsingen tussen de Noord-
ïerse katholieken en protestan
ten. ,,Voor de gemoedsrust van
de kinderen in de leeftijd van
ntgen tot twaalf jaar is het be
ter dat zij niet in een in hun
cgen vijandig milieu" komen,
aldus mevrouw M J. Alleda-
Hakkaart de woordvoerdster van
tie ^i.chling Europa Kinderhulp.
,,Vecl kinderen zijn zo anti-katho
liek of anti-protestant opgevoed
dat wij alleen door daar niet op
te ietien een moeilijke situatie
zouden scheppen". De Ierse af
deling van de ..Vrijwillige Inter
nationale aktie" heeft in samen
werking met de Nederlandse af
deling de interkerkelijke werk
groep „Amsterdam-Belfast" en
de „Europahulp" voor de tot
standkoming van een al enige
tijd levend idee gezorgd.
Mevrouw Alleda is onlangs een
kijkje gaan nemen in «le leefge
meenschap van de kinderen.
„Het is allemaal erg triest. In
de katholieke wijken, waar ik
toen alleen mocht komen, om
dat de protestantse gesloten wa
ren, heerst ongelooflijke armoe
de. Veel vernielingen, bominsla
gen en tussen al dat puin wonen
dan mensen. Vandalisme viert
nr hoogtij.
Een voorbeeld: op speelplaatsen
was voor de kinderen in een
aantal weken een glijbaan opge
zet. In één middag was de trap
verdwenen. Het hout gebruikten
de „dieven" voor barricudes.
De kinderen spelen, bij het zien
van wat al die volwassenen
doen, ,,barricade"-spelletjes,
zijn gemaskerd, zijn soldaatje
enz".
Mevrouw Alleda heeft de pleegou
ders gewaarschuwd dat de kin
deren wel eens agressief konden
zijn. „Maar wat wil je, die
sfeer die daar heerst, de nervo
siteit omdat vader of broer wel
eens geïnterneerd zou kunnen
worden, het wel of niet naar
school gaan, 's nachts slecht
slapen door angst voor bomin
slagen en de gehele onrust.
Daarom is het voor deze kinde
ren zo hard nodig dat zij een
paar weken in een andere nor
malere wereld doorbrengen en
zien dat niet de hele wereld vol
barricades ligt en dat niet ie
dereen met een geweer rond
loopt.
„Je wordt er zelf ook ontzettend
triest van in een stad als Bel
fast. Niets wordt gerepareerd,
veel zit dichtgetimmerd. Solda
ten lopen er met het geweer in
de aanslag. Oude mannen en
kleine kinderen worden aange
houden om uit te horen waar
wapens zijn, vaak gaat het er
niet al te zacht aan loc.
Jc auto was niet veilig, elk ogen
blik kan er een gemaskerde
groep je tot stoppen dwingen,
de aulo diende dan als barrica
de-stuk. Je kreeg dan wel een
briefje dat je hem de volgende
af mocht halen, maar ja.
wat is er dan nog van
over. En al die relletjes, de
plundering, werkloosheid en ar
moede werken nu niet direct be
vorderend voor de kinderen.
Wie weet of zij als rij boos wop
den ook wel eens een steen zul
len pakken om te gooien, ze zul
len dat gewoon vinden. Daar
hebben wij de pleegouders voor
gewaarschuwd, hon de achter
gronden van het kind zoveel
mogelijk duidelijk gemaakt. Do
kinderen komen wol met elkaar
per chartervlucht naar Neden-
land. Ze kunnen aan eikaars ge
zicht niet zien of ze katholiel
of protestants zijn <*n wij hoper,
dat dat goed zal gaan.
Kinderen sluiten immers gemak
kelijk vriendschap, en het Ierse
volle is in wezen ontzettend
vriendelijk, dus dat zai wei los
lopen". De pleegouders kunnen
zelf de vakantie van hun Ierse
kind helemaal indelen.
Het kiescollege, dat ten behoeve van de landelijke pastorale
raad, de vijfentwintig leden moet aanwijzen, die het ledental
van zesenvijftig diocesane afgevaardigden naar de LPR aan
vullen, hoopt in de maand juli met deze keuze gereed te zijn.
Dit landelijk kiescollege staat onder voorzitterschap van de bis
schop van Haarlem, mgr. dr. Th. Zwartkruis.
Een en ander staat te lezen in het eerste nummer van een infor
matiebulletin. dat geregelde informatie zal geven over de voor
bereiding van de Landelijke Pastorale Raad. Het is een uitga
ve van „Postbus 2, Heemstede", dat ook de statuten en andere
gegevens heeft gepubliceerd in de geïllustreerde reeks pastora
le brieven (nr. 8) en waarvan er nu vijftienduizend verspreid
zijn'.
Het bulletin geeft ook de namen van de afgevaardigden van de
bisdommen, voor zover al beschikbaar. Het zijn de diocesane
delegaties van Utrecht, Groningen en Rotterdam. Deze zijn als
volgt samengesteld:
Utrecht: Dr. A: H. Cosijn, Schalkhaar (45), research chemicus;
mevr. wed. M. van de Hulst - Bartels, Nunspeet (59), presiden
te kath. Dioc. Unie K.V. Gilde; E. P. van de Linde. Wester
voort (48), fabrieksarbeider; mevr. C. Macke De Smet,
Utrecht (23), Kath. Werkende Jongeren; ir. D. P. Rookmaker,
Houten (31), ingenieur bij de NS.; drs. J. Snijders o.f.m. cap.,
Enschede (34), pastor, directeur Open Deur; mevr. AI. Th. M.
van Tooren - Ram, Lelystad (34), voorheen werkzaam als do
cente en in vormingswerk in Oeganda; D. Urbanus, Terborg
(43), dir. Gemeensch. lnst. voor Maatsch. Dienstverlening.
Groningen: A. Babtist, Emmercompascuum (29), industrie-wer
ker in ploegendienst; H. Becker, Assen (40), pastoor; mej. M.
Croon, Groningen (41), vrouwe van Bethanie, dekenaal groeps
werkster; A. Deenen, Emmen (46), pastoor; zr. M. M. Dekker,
Drachten (34), religieuse, verpleegkundig directrice; mevr. B.
L. de Groot - Kopetzky, Groningen (30) huisvrouw; J. Holt-
kamp, Leeuwarden (40). dir. Soc. Char. Centrum; ir. L. J. M.
Joosten, Emmeloord (42), ingenieur.
Rotterdam: mr. J. J. R. Bakker, Den Haag (41), rechter; mej.
W. J. M. Beugelsdijk, Leiden (20); opl. docente N XII, mej.
drs. R. de Jonge, Leidschendam (43), sociologe CRM. mevr.
drs. T. van Gennip - Horsten, Den Haag (33), huisvrouw; ir. H.
V. P. Heukcnsfeldt Jansen, Den Haag (47), ingenieur Shell;
prof. drs. W. A. A. M. de Roos, Rotterdam (40), hoogleraar
economie; J. G. M. Zuidgeest. Rotterdam (39), moderator
godsdienstleraar: M. v.d. Winkel. Kruisheer, Hazerswoude (30),
pastor.
Voor het algemeen bestuur heeft de Stichting Nederlandse Pries
ter Religieuzen aangewezen pater W. Saelman (48) te Culem-
borg, provinciaal der Augustijnen. Het adres van de Landelijke
Pastorale Raad is postbus 14500 te Utrecht.
De Peruaanse voetbalbond
heeft Agustin Nunez, een
priester, die als full prof
speelt bij de club Huracan
uit Arequipa, officieel ge
waarschuwd wegens onspor
tief gedrag op het veld. Zon
dag scoorde pater Nunez nog
vier doelpunten voor zijn
vereniging.
De herstelwerkzaamheden
aan de Piëta van Michelan
gelo in de Sint Pieter zullen,
naar het zich laat aanzien,
met Kerstmis worden afge
sloten. Dat heeft de direc
teur-generaal van de pause
prof. Redig des Campos
meegedeeld.
Aan de Duitse bondskanse
lier Willy F.randt is als eer
ste de "Reinhold Niebuhr-
prijs" toegekend, samen met
T>pater Theodore Hesburgh,
roctor van de katholieke No-
tre-Dame-universiteit van In
diana en voorzitter van de
Amerikaanse commissie voor
de burgerrechten. De Rein
hold Niebuhrprijs is inge
steld ter herinnering aan- de
KORTE
METTEN
vorig jaar overleden Ameri
kaanse filosoof en protes
tants theoloog Niebuhr. Bei
den hebben de prijs gekre
gen, omdat zij door hun
werk op opmerkelijke wijze
de gedachten van Niebuhr,
zowel als diens geloof aan
een „christelijk realisme" in
praktijk brengen.
In do Vaticaanse bibliotheek
is een tentoonstelling ge
opend van drukwerken, die
een periode beslaan vanaf de
uitvinding van de boekdruk
kunst. De expositie is, even
ais de enkele weken geleden
geopende bijbeltentoonstel
ling, georganiseerd ter gele
genheid van het door de
Unesco uitgeroepen" jaar
van het boek".
De katholieke bisschoppen
van Algerije hebben in 'n ver
klaring voor het volk van
Palestina het recht opgeëist
deel te hebben aan beslissin
gen vai» de grote mogendhe
den, die zijn toekomst raken.
De vijf bisschoppen herinne
ren eraan, dat het de grote
mogendheden zijn geweest,
die ..een geheel volk van
twee miljoen mensen beroofd
hebben van hun gron-d en
van hun recht op bestaan als
volk".
De bisschop van Nampula
in Mozambique, mgr. Ma
nuel Vieira Pinto, heeft op
scherpe wijze het bewind
van de Portugese regering in
Mozambique afgekeurd. Ook
keerde hij zich tegen de me
thoden van onderdrukking
van de regering. „Willekeuri
ge arrestaties, die als waar
schuwing zijn bedoeld en die
eindeloos, zonder vorm van.
proces, kunnen worden
voortgezet, zijn onrechtvaar
digheden, die niet bevorder
lijk zijn voor de vrede", al
dus de bisschop.
Carson Blake:
Vaticaan
niet anti-
Wereldraad
Het besluit van het Vaticaan
om voorlopig niet te vragen
om toegelaten te worden tot
de Wereldraad van Kerken,
is volgens de secretaris-gene
raal van de Wereldraad, dr.
E. Carson Blake niet gelijk
tc stellen met een vermin
derd engagement van de ka
tholieken op oecumenisch ge
bied.
Dr. Blake zei dit tijdens een
persconferentie in New York.
Naar zijn mening was er
geen sprake van een princi
pieel afwijken van de doel
einden, die de katholieke
kerk zich tijdens het Tweede
Vaticaans Concilie had ge
steld, hoewel er „in de Ro
meinse curie anti-oecumeni
sche stromingen waren".
Naar deskundigen op het ge
bied van de oecumene in het
Vaticaan hem hadden beves
tigd, ging het hier niet om
een besluit, dat direct tegen
de Wereldraad was gericht.
Carson Blake was de mening
toegedaan, dat het lidmaat
schap van de katholieke kerk
ook in 1975 bij de assemblee
van de Wereldraad in Dja
karta nog niet ter sprake zou
komen.
In dit verband waarschuwde
hij echter tegen pessimisme
over de ontwikkeling binnen
de oecumene. „Het is niet
waar, dat de oecumenische
beweging terugloopt", zo zei
hij. In de afgelopen tien jaar
zijn er contacten en zakelijke
resultaten bereikt, die nie
mand had kunnen voorspel
len.
Het religieuze leven is een ideaal gefundeerd door het evangelie
en gemotiveerd door de liefde voor de Heer. Men kan het niet
wegdenken uit de kerk.
Kardinaal Alfrink zei dit bij zijn toespraak bij gelegenheid van
het eeuwfeest van de Congregatie van de Kleine Zusters van
de H. Joseph, deze week in Heerlen.
Vanaf de oudste tijden, aldus de kardinaal, heeft het christendom
mensen gekend, die, gemotiveerd door het evangelie van de
Heer" zich terugtrokken uit de wereld" en „zich toelegden op
de hogere volmaaktheid". Het zijn dacht ik geen al te
beste etiketten voor een uiterst zinvolle en waardevolle zaak.
Sterk onderstreepte de kardinaal de gerichtheid van de religieus
op God en op de geloofsgemeensch- p. Ook zuiver contemplatie
ve groeperingen zinj nooit exclusief op God en op de individuele
relatie van de mens met God gericht geweest. Bezig zijn met
God is voor de mensen geen verloren tijd. Het is instructief om
in het evangelie te lezen hoe vaak de Heer tijdens zijn actief
bestaan zich terugtrok bij zijn vader om te bidden. De beleving
van de evangelische waarden noemde de kardinaal op zich
reeds een dienst aan de mensen.
Een van de weinige foto's,
die het westen bereiken uit
Boeroendi, Afrika, waar de
stammenoorlog tussen Hoe-
toes en Watoetsis tiendui
zenden slachtoffers gevergd
heeft. Een Deense dokter,
Torben Roulund, verzorgt
hier een Hoetoe in Het zie
kenhuis van de Baptisten in
Moesema. Met zes andere
leden van de staf werkt de
dokter nu geïsoleerd van de
wereld als gevolg van het
conflict.
„Ik ken de paradox dat het
pausschap een hindernis Is
op weg naar de verwerkelij
king van de oecumene. Do
opvolger van Petrus Is ech
ter geen spook, die de een
heid terugwijst, maar veel
eer een baken» dat in de
richting van de eenheid moet
wijzen, om van de geschei
den christenen één Godsvolk
tc maken. En dat Is zijn
droom, of om preciezer te
zijn, zijn hoop".
Aldus paus Paulus doze week,
negen jaar na zijn keuze tot
paus. Hij las een zin voor uit
de privé-aantekeningen die
hij destijds bij zijn keuze
had gemaakt: „Misschien
heeft de Heer mij wel tot dit
ambt geroepen, niet omdat
ik op een of andere manier
bekwaam zou zijn om de
kerk leiding te geven of haar
uit de moeilijkheden van deze
tijd te bevrijden, maar om
zo iels voor de kerk te lijden
en daardoor duidelijk te laten
worden, dat geen ander dan
Hij haar leidt en kan red
den".
KERK EN
WERELD
