Mulo was sociale brug
naar betere toekomst
ÊeidócSouAtwit
Luchtvervuiling
Westland erger
dan in Rijnmond
Koningin wil
7\_ praten met alle
Kamerleden
Barnard dreigt
met vertrek
LAATSTE MULO
DIPLOMA'S
UITGEREIKT
H. Boeije:
Onderzoek van maart:
DONDERDAG 8 JUNI 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
De mammoetwet heeft de mulo (meer uitgebreid lager onderwijs) er
definitief onder gekregen. Gistermiddag zijn op vijf plaatsen in ons
land de allerlaatste mulcdiploma's uiagerakt. De eerste diplcma-
ui'trèiking vond plaats in 1907, teen in Utrecht 26 jergens en meisjes
met goed gevolg het examen hadden afgelegd. Sindsdien is dat nog
anderhalf miljoen jongens en meisjes na hen gelukt. We luiden de
mulo uit met de heer H. Boeije, die al ruim twintig jaar zeer nauw
betrokken is bij de organisatie van het R.K. Mulo Examen. Hij is
sinds ,1953 voorzitter van de (landelijke) Regelings Commissie R.K.
Mulo Examen, van welke commissie hij in 1951 secretaris werd.
Een en ander betekent onder meer, dat hij 10.000 maal z'n handte
kening onder een mulodiploma heeft gezet. Wat rond 1900 op initia
tief van de onderwijzersbonden begon als opvangcentrum voor tus
sen de wal (lagere school) en het schip (hbs) gevallen kinderen,
omdat er zo'n grote kloof bestond tussen deze beide onderwijsmoge
lijkheden, groeide uit tot de meest populaire onderwijsvorm. Het
aantal uitgereikte mulodiploma's is veel groter, dat het aantal van
welke tak van onderwijs ook.
DEN HAAG ,,Een goede moe
der eeet ons meer dan toen
schoolmeesters", aldus een
spreuk op het asbakje van de
heer H. Boeije, die directeur is
van de ULO Cordi Sacratissimo
aan de Scheveningse Cornelir.
Jolweg en onder meer voorzit
ter van de Regelingscommissic
RK Mulo Examen. Die commis
sie is op sterven na dood. Op
zaterdag 10 juni volgt de ophef
fingsvergadering. Het bakje is
een cadeau van evrouw
Boeije, die daarmee haar man
dagelijks vele malen met z'n
neus op de keiharde feiten wil
drukkken. Of zij in die opzet vol
ledig slaagt, wagen we te be
twijfelen, want de heer Boeije is
een stugge rokker. As en peukjes
verhullen meestentijds het gc
denkwaardige opschrift. De
h-eer Boeije geeft trouwens grif
en met een glimlach toe dat hij
„een slaaf van zijn werk is".
Daar heeft het kkatholieke onder
wijs dus steeds moed mee geze
ten Maar met het einde van de
mulo is tevens het afscheid van
de heer Boeije aangekondigd. In
november zal hij de pensioenge
rechtigde leeftijd bereiken. Me
vrouw Boeije zal egen die tijd
het asbakje nog wel eens extra
oppoetsen.
De heer Boeije ziet dankbaar te
rug op de mulo, die een belang
rijke rol heeft gespeeld in de
democratisering van het onder
wijs. De mulo is immers opge
richt omdat men het sociaal on
aanvaardbaar vond, dat er zo'n
grote afstand bestond tussen de
lagere school en de HBS.
„De schoolmeesterlijke aanpak,
de begeleiding en de controle
van het werk, maakten, „aldus
de heer Boeije, „dat ookk de wat
minder intelligente of speelsere
kinderen resultaten konden boe
ken. Op de (m)ulo leerden ze
werken".
Een niet onbelangrijk aspect van
deze onderwijsvorm is de brug
functie. Talloze leerlingen met
een mulo-diploma stroomden
door naar de hbs om daar vaak
tot de beste leerlingen te gaan
behoren. En hoe vaak gebeurde
het niet, dat een hbs-leerling na
twee jaar de stap terug naar de
mulo moest doen om zich na
sloten vond in 1924 weer een
scheiding plaats.
„Dat heeft me wel eens be
vreemd", aldus de heer Boeije.
„Volgens mij was dat een bis
schoppelijke misgreep. Men wil
de kenelijk baas in eigen huis
zijn, omdat er ook examen werd
gedaan in het vak godsdienst.
Ik herinner me nog van de begin
jaren '50, t de zaterdagmid
dag de moeiliikste exar*enr»id-
iaren '50, dat dp 7aterdpTni<1-
dng de moei'iikste camenmid-
dag voor ors was. Dat kwam
omdat de peteliJlren, die gods
dienst e"nmineerd»n, dan noes
ten biechthoren. Je moest dan
met vel ki'-s' en vliegwerk
zien het godsdienstexamen tot
een goed einde te brengen."
Rond 1960 ontstond nas een inten
sieve samenwerking tossen rk
en het o"p-bnar-christe?iik mulo
examen. Sinds die ti»d waren de
schriftelijke oogaven van wis-
kunde-B en natuurkunde-B van
beide mulo examens gelijk. Er
was ook nog kontakt over de
interpreta-
De 18-jarige Annelies de
Zwager van de Waldeck
Pyrmontkade uit Den
Haag was gistermiddag
de allerlaatste kandidate
die het r.-k. Mulo-diploma
kreeg uitgereikt. Ter ge-
legenhe.d van de uitrei
king van dit laatste diplo
ma in de mavo school aan
de Cornelis Jolstraat in
Scheveningen had de Stich
ting R.-K. Mulo-examen
aan deze gebeurtenis een
plechtig tintje gegeven.
Annelies (staande in het
midden tussen enige an
dere kandidaten) werd
toegesproken door de heer
Ch. Krijnen (naast mevr.
Woltersvoorzitter van de
regelingscommissie van
het R.-K. Mulo-examen.
Van mevrouw Wolters, lid
van het dagelijks bestuur
van de Stichting kreeg zij
een bos bloemen overhan
digd. Op deze middag wa
ren ook drs. J. G. L. Ac-
kermans, voorzitter van
het college van Rijksge
committeerden en mr. C.
M. M. van Ho//, chef van
de afdeling mavo van het
ministerie van onderwijs
aanwezig. Geheel links de
heer Boeije.
Landsadvocaat
gaf advies over
Ev. Omroep
DEN HAAG (ANP) De lands
advocaat heeft minister Engels
van CRM het advies voorgelegd
over de toewijzing van de C-sta-
lijke adviezen, niet gepubli-
Aldus heeft minister Engels
geantwoord op schriftelijke vra
gen van het Tweede Kamerlid
de Gaay Fortman (PPR). Dit
Kamerlid had willen weten of
de bedoelde toewijzing met
name geschiedde op juridische
gronden.
Soldaat
doodgeschoten
BELFAST (AP) Scherpschut
ters hebben gisteren in de ka
tholieke wijk Andersonstown te
Belfast een Britse soldaat dood
geschoten. Dinsdagavond is in
een andere wijk van Belfast I
eveneens een Britse soldaat
neergeschoten. Hiermee is het
aantal dodelijke slachtoffers van
de onlusten in Ulster gestegen
tot 357. In Londonderry is giste
ren een post van het Engelse le
ger onder vuur genomen. Hier
bij werd niemand gewond.
Twee bewegingen in de K.V.P
TPwee bewegingen volt re a ken zich al een goed jaar binnen de KVP
één in de Kamerfractie en één in de partij, of juister gezegd i
de top van de partij. Dat beide bewegingen helemaal synchroo
zijn, mag niet beweerd worden: kopstukken die hun best doen t
voorkomen, dat de bewegingen tot stilstand komen, laten zich in hc
openbaar tenminste nogal gemakkelijk tot verklaringen bewegen di
de schijn wekken, dal top van partij en de leiding van de fracti
het niet, eens zijn over eikaars tempo en daarmee indirect ook inza
ke eikaars doel.
De KVP-Kamerfractie is er overigens, vrij geruisloos, in geslaag
met de zustercolleges van ARP en CHU tot een groeiende samen
werking te komen. De „toogdag" van de drie fracties maandag i.
Soesterberg viel hierbij als wat meer spectaculaire daad een beetj.
buiten de orde en zal ook om die reden niet onverdeeld een succe.
geworden zijn.
In de contact raad van de drie partijen, waar vooral gesproken word
over de aard en de algemene opstelling van de chrislcn-democratl
sche partijen, over fusie, federatie, helemaal of half schrappen vai
de christelijke oorsprong der partijen in een nieuw ideologisch fun
dament, blijkt tot dusverre het succes evenmin opgelegd pandoer tc
zijn. Maar daar schijnt men van het beraad een soort van Echter
nacher springprocessie te maken en dan liefst met veel fanfares ct
ongeacht het feit dat die vaak een Ued in mineur moeten blazen.
Vrijmoedig
Herstel van
betrekkingen
Bonn-Cairo
BONN (AP) Bonn en Cairo zul
len voor het eerst sinds 1965
weer diplomatieke betrekkingen
aanknopen, zo is In Bonn ver-
Van de tien Arabische landen, die
de betrekkingen met Bonn in
1965 verbraken, toen de eenma
lige Westduitse regering van
Ludwig Ehrhard Israël erkende,
hebben er tot nu toe viif de
hreuk met West-Duitsland reeds
hersteld.
de a
De heer H. BOEIJE.
het behalen vn het diploma toch
weer bij de hbs aan te melden?
Op deze manier wa shet wel wat
omslachtig, maar het resultaat
was niettemin dat de betrokkke-
ne toch betere toekomstmoge
lijkheden kreeg.
„In de nieue situatie met de
mavo", aldus de heer Boeije,
„is dat wat eenvoudiger gere
geld. We kennen nu de brug
klas, waarin de leerlingen wor
den voorgesorteerd. De mavo
opleiding is dusdanig dat een
eventuele opstap naar de havo
zonder al te veel problemen kkn
geschieden. Dus zonder dat een
schooljaar verloren gaat, zoals
bij de overgang van mulo naar
hbs het geval was.
Ach, dat ene naar verliezen is nu
ook weer niet zo'n ramp. Bo
vendien zouden de lerlingen,
aie via de mulo naar de hbs
zijn gegaan, wellicht toch wel
eensgedoubleerd zijn, indien ze
meteen na de lagere school
naar de hbs waren gegaan."
Hoewel de opleidingen vrijwel
identiek waren, trokken de rk
mulo enerziids en de openbare
en christelijke mulo anderzijds
gescheiden op. Nadat de rk mu
lovereniging zich in 1951 bij de
regeling van het operbaar-chris-
telijk mulo examen had aange-
Verder kwam de samenwerking
echter niet, omdat de mam
moetwet werd aangekondigd,
die toch al grote veranderingen
met zich zou meebrengen.
Je vra?"t ie af. hioe het mceli'k
is geweest, dat er steeds een
voldoende aantal eyam-'-ato-en
is gevo"den als ie de her
Boeiie hoort vertellen, dat de
vergoedingen in de vi'tiger ia-
ren 8 tot 10 golden per dag be
droegen. Met dag werd dan be
doeld van 's-morgens zeven tot
's-avonds zeven uur.
„Idealisme en iiver waren groot",
zegt de heer Boeiie, „al kwam
er ook wel wat eigenbelang hii,
omdat ik de leerlmpn van mi'n
co"ega examineerde en hij de
De laatste irene ziin de verroe-
dingen ongetrokken tot 18 gul
den per dag en tot 24 gulden als
de examinator een grotere af
stand dan 65 kilometer moest
overbruggen. Dit allerlaatste
overbruggen. Dit allerlaatste
mu'o'aar ziin de vergoedingen
orvm'-okfcen tot resn. 24 en 30
gulden. Moest van en pension of
hotel gebruik worden gemaakt,
dan kreeg men een toesla van
10 gulden. Het is wel duidelijk
dat de examinatoren daar dik
wijls geld op toe legden.
„Wat de mavoleerkrachten zullen
missen". volgens de heer
Boeije, „is het onderlinge kon-
takt tijdens de examenweken.
Dan werd er gediscussieerd
over lesmethoden, didaktiek en
leerboeken. De examentijd was
vooral ook leerzaam voor de
jonge leerkrachten, die aan de
van een meer ervaren rot in het
De heer Boeije heeft zelf ook
mulo gehad. Daarna ging hij
naar de „ouderwetse" normaal
school. waar ie on e»n wat ori-
mitieve manier werd onoeleid
tot onderwiizer. Dat hrokie on
derwies is verleden tiid, maar
toonde wel aan dat een onder
wiizer uit die periode over een
iizeren wilskracht moest be
schikken.
De ooleiding werd gegeven op
woensdag- en zaterdagmiddag
evenals on doordeweekse avon
den van 6 tot 10 uur. Die oolei
ding had echter ook voordelen.
,,On ie 15e kon je daardoor al
kwekeling worden on een latere
school. Je was dan een soort
bcodschaonen:ongen van het
schoolhoofd. Je mocht oennen,
not]oden en inkt uitdelen en els
ie mooi kon schriiven. dan
mocht ie zelfs het lesrooster in
drievoud overschri'ven.
Je leerde er intussen toch veel
van. Bovendien kon het gebeu
ren da je voor een zieke leer
kracht moest invallen. Op m'n
zeventiende ben ik eens zes we
ken ingevallen voor een zieke
onderwijzeres van de eerste
klas. Als beloning kreeg ik toen
drie groene haringen. Kwekelin
gen werden toen niet betaald.
Om onderwijzer op de mulo te
kunnen worden moest ie na het
behalen van de hoofdakte in de
avonduren verder studeren om
de tenminste drie benodigde la
gere akten te halen".
De mulo is net als de normaal
school verleden tiid. De her
Boeiie tuurt naar het asbakie,
dat intussen met as en oeukies
is gevuld. De s preuk is niet
meer te zien. Als hoofd van de
ULO Cordi Sacratissir.o rts.'f
ren hem nog een naar maanden
mavo, mar ook de nog talloze
andere functies op het gebied
vn het onderwijs: directeur an
het scholencomplex aan de
Corn. Jolstraat (kleuterschool,
lagere school, mavol, adviseur
kerkbestuur, lid Kath. School
raad 's-Gravenhage, Bestuurslid
Haagse Jeugd Aktie, lid Toela-
tings Commissie Voortgezet On
derwijs, etc.
Hii geeft het ote: „Ik ben een
slaaf geweest, maar heb het
toch allemaal graag gedaan.
Mijn vrouw heeft heus wel eens
op me moeten monoeren, dat ik
teveel met de school en m'n
werk bezig was. of omdat ik pr
:aar hooguit viif dagen met
haar on vakantie ging. Maar ik
heb beloofd, dat ik - als ik
straks in november afscheid
heb genomen - met haar een
christen-democratische fracties in de Kamer spreken als een onge
paste vrijmoedigheid van de KVP-fractie, omdat die de partijtop
wel eens in zijn bewegingen zou kunnen hinderen.
We gaan het nu niet hebben over de plicht van Kamerleden om zon
der lastgeving of ruggespraak hun functie als volksvertegenwoordi
ger uit te voeren: partijbestuur en fractie moeten wel degelijk mei
elkaar voeling houden en elke keer als dit te weinig gebeurt, gaal
er iets mis. In het verleden hebben daardoor vrijwel alle partijen
VVD en de Partij van de Arbeid incluis interne conflicten te ver
werken gekregen; momenteel loopt ook D'66 in dit opzicht rond met
een mandje met de nodige gebroken eieren.
Maar de grenzen welke een fractie terzake van vrijmoedig optreden
in het oog moet houden, bestaan ook voor de partijbesturen. Zij
handelen in hun beleid immers niet alleen voor, maar ook namens
de leden. Hoe summier worden die soms in de meest belangrijke
zaken gekend?
Knollen en citroenen
W/aarheen de drie fracties precies sturen, kan niet worden voor-
speld: prolongatie van het huidige politiek bestel lijkt ons voor
de drie geen wet van Meden en Perzen.
Maar wie vindt dat op die manier knollen voor citroenen worden ver
kocht, moet als de andere beweging behalve ver-strekken-
der ook beter vindt toch wel eens rustig nagaan welke garanties
hij krijgt dat er zo goede citroenen in zijn boodschappenmandje ko
men. De handel kent immers vele soorten van miskoop, ook de poli
tieke handel.
prof»
^aket
Dus dan zal dat er wel van ko-
GUIDO HALLEEN
ROTTERDAM (ANP) In de
tweede helft van maart van dit
jaar zijn verhoogde zwaveldloxi-
deconcentratles gemeten in
Maassluis-west en Hoek vun
Holland. De grenswaarde van
500 microgram per kubieke me
ter werd in deze meetplnatsen
respectievelijk zeven en vijf
maal overschreden. Alles wijst
erop, dat de kassen in het West-
land de bron zijn van de ver
hoogde concentraties, aldus het
verslag over het eerste kwar
taal van het laboratorium lucht
verontreiniging van de Rotter
damse keuringsdienst van wa-
Het is aan geen twijfel onderhe
vig, aldus de keuringsdienst,
dat een overgang van stookolie
naar aardgas als brandstof bij
de verwarming van de kassen
in het Westland een belangrijke
verbetering zal geven wat het
tilo werd bij de explosie in
weggeslagen. Bij de explosie c
";if gewonden.
DEN HAAG (ANP) Koningin
Juliana heeft de wens te kennen
gegeven persoonlijke en oriënte
rende gesprekken te voeren met
alle leden van de Tweede en de
eerste Kamer. Haar gedachten
gaan er naar uit de Kamerleden
in groepjes van een man of ze
ven of acht te ontvangen op het
paleis Huis ten Bosch te Den
Haag. De politieke overtuiging
van de kamerleden zal dwars
door de groepjes mogen heenlo-
Vijf gewonden
bij explosie
GLLE (ANP) Als gevolg
,.n een explosie in een graansi
lo in Zwolle zijn gisteren vijf
mensen gewand geraakt. De ex
plosie ontstond bij het storten
van graan waardoor zich zege
naar..;.e statische elektriciteit
ontwikkelde.
Des ;u.. Lgcn stellen een onder
zoek in naaf dit verschijnsel, dat
vo.gens sommigen ie wijten
moet zijn aan onvoldoende func-
lonerende afzuigkappen.
De cxp.os.e veroorzaakte vrij veel
schatte. Dertig mensen moeten
iop,g thuisblijven, omdat de
produkt.e van het bedrijf over
geplaatst wordt naar de nieuwe
labriekshal in Boxmeer. Over
plaatsing van de dertig man uit
Zwolle is niet mogelijk.
pen en bij het samenstellen er
van zal In het bijzonder gelet
worden op de specialisatie.
Deze mededeling heeft Tweede- j
Kamervoorzitter mr. Van Thiel
gistermiddag gedaan, nadat hij j
in de ochtenduren met de andere
leden van het kamerpresidium
Vondeling (PvdA) Porteine I
(WD) Roolvink (ARP), mejuf
frouw Goudsmit (D'66) en Tila-
thjs (CHU) op Huis Ten Bosch
door koningin Juliana ontvangen
„De koningin heeft laten blijken
dat zij prijs stelt op persoonlij
ke ontmoetingen met de kamer
leden. Er is reeds het initatief
genomen om dit onderwerp ook
met het presidium van de Eer
ste Kamer te bespreken", aldus
mr. Van Thiel. Volgens hem
zullen de gesprekken, waarmee j
in het komend najaar begonnen
wordt, niet gaan over actuele
politieke hangijzers.
Het Nederlands Scheepsbouwkun
dig Proefstation in Ede heeft een
nieuwe lagedruksleeptank. Deze
is gisteren door prins Claus offi
cieel in gebruik genomen. In de
nieuwe tank kunnen scheepsmo
dellen tot een lengte van 12 me
ter, een breedte van 2,40 meter
en een gewicht van 18 ton
den beproefd.
Castro: hart
van staal
WARSCHAU (Reuter) Castro
heeft bij het bezoek aan een j
school in Warschau verklaard
„een hart van staal" te hebben. I
Gisteren deden geruchten de I
ronde dat de Cubaanse leider
een hartaanval zou hebben ge-
had.
Defensieliga
opent jacht
op terroristen
JERUZALEM (AFP) De leden
van de joodse defensie-liga in
Europa en het Amerikaanse
continent gaan onverbiddelijk
jacht maken op de Palestijnse
terroristen.
KAAPSTAD (Reuter) Professor Christia.-n Barnard, de Zuid-Afri-
kaanse pionier op het gebied van harllrai r ntatie, heeft met ver
trek gedreigd als zijn broer e'n medewerker ;rius wordt ontslagen
wegens het toespreken van protesterende studenten.
Dr. Mnrius Barnard heeft te horen gekregen dat hij kan worden ver
volgd wegens wangedrag. Hij heeft dinsdag op een bijeenkomst van
studenten gezegd dat men, zoals premier Vorster had gezegd, moest
proberen de regering weg te krijgen door middel van de stembus.
Prof. Christiaan Barnard heeft op een persconferentie verklaard dat
zijn broer deel uitmaakt van het team dat harttransplantaties uit
voert en dat hij zonder hem zijn werk in het Crootc-Schuurziekcn-
huis niet kan voortzetten.
zwavcldioxidegehalte betreft in
het noord-westelijk gedeelte van
het Rijnmondgebied.
Zowel in Maassluis-West als in
H. v. Holland zijn in bedoelde
periode daggemiddelde concen
traties hoger dan 800 micro
gram per kubieke meter geme
ten. Men vermoedt zelfs, dat
uurgemiddelde concentraties tot
3000 microgram zijn opgetreden.
Opvallend noemt men het dat
de zwaveldioxidcconcentraties
ln het tradiotionecl meest ver
vuilde Rebied rondom Botlek-
Pernis toen sterk achterbleven
bij de waarden die in genoemde
twee pluolsen zijn gemeten.
Ontslag voor
Zandvoortse
wethouder
ZANDVOORT (ANP) - Do ge-
mocmtoraad van Zandvoort
heeft gisteravond met II tegen 4
stemmen besloten, de liberale
wethouder B. Rudenko (Publie
ke Werken) te ontslaan.
De tegenstanders van de wethou
der verweten hem onvoldoende
voorbereiding, gebrekkige voor
lichting, tekortschietende ver
antwoording van de met zijn be
leid samenhangende zaken en
onmacht tot het geven van lei
ding. De wethouder, die veer
tien dagen geleden al met een
motie van wantrouwen werd
verrast, verdedigde zich, fel bij
gestaan door enkele fractiegeno
ten.
De raad zal op 20 juni een nieuwe
wethouder benoemen. De
VVD heeft verklaard er geen te
zullen leveren.
Eerste open
vergadering
van R.K.P.N.
AMSTERDAM (ANP) De in
het begin van dit jaar opgerich
te Rooms-Katholieke Partij Ne
der, nt houdt morgenavond in
gebouw „Marcantl" tc Amster
dam haar eerste landelijke ver
gadering. Voorzitter K. Beuker
uit Hoorn, secretaris Jan Leech-
er. Ai j rs uit Voort>urg en
dr. M. E. M. Stumpel uit Bus-
sum en verder pater Henri de
Greeve zullen medewerking ver-
Voor pater Do Greeve was da
voorgenomen legalisatie van
abortus-provocatus het breek
punt om de KVP de rug toe ta
keren. De R.K.P.N. wil vooral
„de bevolking van Nederland
wakker schudden voor de drei
gende anarchie".
