Hoogmade
is bezig
zichzelf
te worden
Gerardusschool
doet beroep op
de ouders
Fraai tekenwerk
Joyce Koopmans
Wat u ook
moet
weten
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 1 JUNI 1972
Hoogmade Hoogmade is bezig zichzelf te worden. Sinds kort eigenlijk. Een jaar of wat.
Voordien was er altijd een zwaarwegend element dat dicterend optrad. Eerst Cornelis
Spronck. Een welgesteld burger die anno 1500 zijn geld belegde in Hoogmade. Voor
tachtigduizend gulden maakte hij er een heerlijkheid van. Ter exploitatie. Omdat
Cornelis geen nazaten had stopte hij zijn vermogen in een stichting, die hij liet besturen
door twee ambachtsheren. Tot op de dag van vandaag bestaat die constructie nog.
Alleen niet meer zo duidelijk. Het heerlijkheid-zijn openbaart zich nog slechts in het
feit dat de stichting de gelijkwaardige tegenpool is van de gemeente waar het gaat om
grondbezit.
Intussen had ook een andere
instantie vaste greep ge
kregen op het dagelijkse
leven in Hoogmade, de cle
rus. Pas acht jaar geleden
veranderde dat. Met de
komst van de huidige pas
toor kwam er wat meer
speelruimte. Trouwens
toch een belangrijke tijd,
dat verlichte midden van
de jaren zestig. Niet alleen
liet de kerk de teugels een
beetje vieren, ook de gaan
deweg binnengedruppelde
Import begon betekenis te
krijgen. Een kritiek mo
ment in de recente geschie
denis van Hoogmade. Van
veel plaatsen van verge
lijkbare grootte trouwens.
Wat gebeurt er als een be
sloten gemeenschap ineens
met nieuwe denkbeelden
van binnenuit geconfron
teerd wordt? Hoe reageert
de plaatselijke overheid op
het ontstaan van een nieu
we orde? Aan de hand van
een gesprek met een van
de mensen die een rol spe
len in de opmerkelijke ont
wikkelingen van Hoogma
de, de heer Verlinden,
zochten wij naar het ant
woord op die vragen.
Als keerpunt wordt beschouwd de
dag in januari van het jaar 1969
waarop, eigenlijk een beetje op
de bonnefooi, een bijeenkomst
werd belegd in Huize Van dei-
Ploeg. Het was de bedoeling dat
bij die gelegenheid mensen uit
Hoogmade over Hoogmade zou
den gaan praten. Alleen al ge
talsmatig werd het een door
slaand succes. Er waren ruim
tweehonderd mensen aanwezig.
Men was op een behoefte gesto
ten. Verlinden: ,,Dat merkten
we toen, ja. De mensen vonden
het werkelijk leuk met elkaar te
praten over dingen waar ze ge
zamenlijk belang bij hadden.
Dat was nieuw. Er had zich
hier bijna geen verenigingsleven
ontwikkeld. Want hoe ging dat?
Als een pastoor er niets in zag
om noem maar eens wat, een
verkennerij op te richten, dan
kwam er geen verkennerij".
Een ander aardig detail van die
vergadering in 1969 was de aan
wezigheid van baron Wittert
van Hoogland, een van de am
bachtsheren van Hoogmade. De
baron viel in de smaak bij de
mensen. Hij pleitte herhaalde
lijk voor maatregelen die Hoog
made werkelijk leefbaar zouden
maken. Verlinden noemt hem:
„Opmerkelijk sociaal".
Op de gesignaleerde behoefte aan
onderling contact (Verlinden:
„Men wilde naast de voetbal, de
handbal en de harmonie nog
iets anders") werd doorgebor
duurd. Op verschillende gebie-
groeide Hoogmade (in de laat
ste eeuw nam het dorp met
slechts honderd gezinnen toe)
was minimaal geweest. De in
middels opgerichte werkgroep
„structurele onderwijsproble
men" (waarin onder meer het
MOB en de Schooladviesdienst
uit Leiden zitting hadden) zag
haar vermoeden nog slechts be
vestigd door de uitslag van de
Hoogmade gezien vanuit de kerktoren
Naar aanleiding van de conclu
sies van de werkgroep die zich
met de onderwijsproblemen be
zig hield verenigden enige ande
re burgers zich overigens in een
groep die voor daadwerkelijke
inhalen van de culturele achter
stand moest zorgen: de werk
groep Cultureel Centrum. Een
wat weidse naam voor een gym-
nastiekgebouwtje dat men met
die erin slaagden een wijziging
van het bestemmingsplan te be
werkstelligen. Men wil in Hoog
made een knus centrum creeë-
ren. Een weg in noord-zuid rich
ting langs (alweer) Huize Van
der Ploeg werd daartoe be
stemd tot wandelpad (Verlin
den: „Het klinkt gek, maar je
kunt hier, op wat we toch wel
het platteland mogen noemen,
biedt (onder meer het houden
van een kermis, ruimte voor de
harmonie om te spelen). Op ba
sis van het project dat de TH
Delft van Hoogmade gaat ma
ken wil men gaan denken aan
het autovrij maken van het cen
trum iri casu de Kerkstraat. Dat
gaat tot de mogelijkheden beho
ren als de provinciale weg van
Leiderdorp naar Alphen functio-
den. De politieke partij Ge
meentebelangen claimde slim
de goodwill van de praatbijeen
komst en maakte bij de ge
meenteraadsverkiezingen een
spectaculaire sprong van een
naar vier zetels. Op andere ter
reinen werd gezocht naar de
oorzaak van de culturele achter
stand die er was in Hoogmade.
Die was niet zo moeilijk te vin
den.
„Leidse toets waarbij de school
uit Hoogmade slecht uit de bus
kwam.
Meer aandacht voor het onderwijs
was derhalve het devies. Geluk
kig was men met de plannen
voor een eerste vereiste daar
voor - een goed schoolgebouw -
al vergevorderd. Momenteel is
men wat dat betreft van alle
zorgen verlost. Deze zomer
wordt het nieuwe scholencom
plex - kosten daarvan anderhalf
miljoen gulden - opgeleverd.
steun van de charitas (een le
ning van twee ton) wil gaan
bouwen naast Huize Van dei-
Ploeg.
Het gevolg van deze activiteiten
was dat de bestaande bestem
mingsplannen ontwricht werden.
Daar kwam nog bij dat de ar
chitect die school ontworpen
had een energiek man was, die
ook aan de omgeving van het
schoolgebouw knutselde. Zijn fi
losofietjes sloegen aan bij de op
gang gekomen Hoogmadenaren,
niet ongestoord wandelen"), ter
wijl er bovendien mogelijkheden
kwamen voor de aanleg van een
handbalveld.
Intussen worden er door de inwo
ners van Hoogmade echter al
weer andere plannen gemaakt.
Geïnspireerd door een aantal
Delftse studenten wordt daar
aan gewerkt door een werk
groep (jazeker) „Dorpscentrum
Hoogmade". Men is nog niet te
vreden met de mogelijkheden
die het toekomstige handbalveld
neert. Het restant van het ver
keer zou men kunnen verwer
ken via een weg om het dorp
heen. De middenstanders heb
ben echter al laten weten niet
erg geporteerd te zijn voor het
idee dat de Kerkstraat wandel
straat wordt.
Verlinden: „Dat is door de
sen van de TH al weerlegd
doordat zij aan die eventuele
wandelstraat aanlegplaatsen
voor de boten op de Does willen
maken, waardoor de koopkracht
enorm toeneemt. De kans dat er
op een nog heel andere wijze
aan het uiterlijk van Hoogmade
gewerkt gaat worden is overi
gens niet denkbeeldig. Binnen
kort komt een maquette naar
Hoogmade, die op het ogenblik
in Delft gemaakt wordt. Het is
de bedoeling dat de bevolking
zich daarover gaat buigen en al
schuivende met blokjes de idea
le opzet vindt.
Hoe energiek er echter ook ge
werkt wordt aan de ontplooiing
van Hoogmade, een antwoord
op de vraag of het dorp op zich
zelf kan bestaan wordt daarmee
niet gegeven. Want nog steeds
stelt de overheid zich op het
standpunt dat een minimum
voor bestaanbaarheid een inwo
nersaantal van 3500 is. En vol
gens de plannen wordt Hoogma
de niet groter dan 2400 inwoners
(nu zijn dat er 1200). Er rijst
twijfel in Hoogmade.
De heer Verlinden; „Inderdaad,
wij vragen' ons echt af of we
een beroep op de pot in Den
Haag mogen doen."
Misschien dat de filosoof die de
komende winter een spreek
beurt zal houden in Hoogmade
uitsluitsel kan geven.
Niekjan van Kesteren.
Nu overheid slecht hij kas zit
ROELOFARENDSVEEN Van het Individualis
tisch onderwijs op de Gerardusschool I in Oude
Wetering in de komende jaren verder te kunnen
uitvoeren zal het hoofd van de school de heer L.
v. d. Rijdt op 8 juni a.s. in de Alkeburght de ou
ders van de ongeveer 200 leerlingen om een fi
nanciële bijdrage gaan vragen. Een tamelijk
unieke aangelegenheid die het lerarencorps strikt
noodzakelijk acht in een tijd waarin de overheid
niet al te best bij kas zit en zodoende ook niet al
tijd kan zorgen voor een voldoende aantal leer
krachten en benodigd onderwijsmateriaal.
Het zou in Oude Wetering nog al
lemaal wel gegaan zijn als niet
vorig jaar was overgestapt naar
een andere vorm van lager on
derwijs waarin, naar wordt ver
wacht, de individuele capacitei
ten van de leerlingen beter tot
hun recht zullen gaan komen.
De Gerardusschool is zoals zo
vele andere scholen gedeeltelijk
afgestapt van het jaarprogram
ma waarbij elke klas jaarlijks
een vaste portie leerstof onder
de knie moet zien' te krijgen.
Het is een uitgemaakte zaak dat
het ene kind boter is met aard
rijkskunde dan met rekenen.
Om specifieke capaciteiten
daarom ook helemaal te kunnen
Wassenaarde
muziekschool
breidt les
uren uit
WASSENAAR B. en W. hebben
aan de commissie can Finan
ciën meegedeeld dat er op grote
belangstelling bestaat voor de
Streekmuleksohool. De commis
sie zal daarom in haar openba
re vergadering van 5 juni spre
ken over een gemeentelijke bij
drage aan de Streekmuziek-
school.
t»c gemeente heeft in 1970 beslo
ten deel te nemen in de ge
meenschappelijke regeling voor
de muziekschool met een subsi
die van 25.000,-. De muziek
school wil nu met oog op de
groie toename van leerlingen
zijn lesuren uitbreiden. Op
grond daarvan vraagt zij een
subsidie van 39.366,--.
benutten bsloot het lerarencorps
van de Gerardusschool, na een
diepgaande studie daarover, te
starten met een aantal experi-
De heer V, d. Ruijdt zegt daar
over: „De laatste drie jaar heb
ben we stap voor stap allerlei
experimenten genomen die het
invoeren van individueel onder
wijs mogelijk maken. We zijn
op het ogenblik zo ver dat we
het rekenonderwijs op basis van
geijkte teksten individueel kun
nen aanpakken".
Met deze vorm van onderwijs
tracht rnen de jaarklassen te
doorbreken wat inmiddels bij
het rekenen is gerealiseerd. Mo
menteel worden voorbereidingen
getroffen (in augustus start men
ermee) voor eenzelfde methode
bij taal en lezen.
Blijft tenslotte voor de nabije toe
komst nog over een grote hap
vakken zoals aardrijkskunde,
natuurkunde, biologie en ge
schiedenis. De tot nu toe geijkte
leerstof daarover zal meer en
meer worden vervangen door
uit te voeren projecten die op
deze vakken betrekking hebben.
Om er maar enkele te noemen de
havens van Amsterdam, steden
bouw, de boerderij en een wat
lokaler onderwerp, de tuinbouw.
De heer Van der Rijdt ziet dit
gesplitste vakonderwijs als een
soort tusenfase. „We willen
naar een vorm toe", zo zegt hij,
„waarin de leerlingen zelf een
onderwerp samenstellen..
Groepsgesprekken vormen daar
de basis voor on daarom zal
men met deze gesprekken al op
de kleuterschool moeten begin
nen."
De geplande gang van zaken op
de Gerardusschool zal niet al
leen een ommekeer gaan bren
gen voor de leerlingen. Ook de
leraren zullen hun horizon moe
ten verbreden. Omdat de leer
krachten do leerlingen afzonder
lijk (In groepjes van ongeveer
zes) gaan benaderen, moeten de
leerkrachten zo uitvoerig moge
lijk weten wat aan een bepaald
jaar is voorafgegaan en wat in
de komende jaren nog gaat ge
beuren. Uiteindelijk wordt met
deze vorm van onderwijs be
reikt dat. de leerlingen voor wat
betreft de vakken die hen het
slechtste liggen, juist voldoende
wordt bijgebracht om mee te
kunnen peilen naar geaardheid
te vakken verder worden uitge
diept. En om tijdens de school
uren de kinderen nog beter te
kunnen peilen naa geaardheid
en capaciteiten zullen in de toe
komst, naast de ouders, nog
meerdere instanties worden in
geschakeld.
„Je krijgt daardoor een soort wis
selwerking in de uitwisseling
van ervaringen. Zodoende kom
je veel meer van de leerlingen
te weten", aldus de heer V. d.
Rijdt.
Schoolhoofd L. v, d. Rijdt
AARLANDERVEEN Met
twee bussen hebben 125 leer
lingen van de Chr. Nat.
School „De Viergang" een
gezellig schoolreisje ge
maakt, met als bestemming
de Flevohof. Daar kon do
jeugd naar hartelust genie
ten van de vele leerzame en
recreatieve attracties op het
gebied van landbouw en vee
teelt. Op de terugreis werd
nog de speeltuin „De Pira
mide van Austerlitz" aange
daan.
WASSENAAR In de Wassc-
naarse Openbare bibliotheek is
tot 10 juni a.s. een tentoonstel
ling ingericht van het zeer sub
tiele tekenwerk van de Alphense
kunstenares mevr. Joyce Koop-
mans - Op 't Eynde.
Ik zag haar werk enige tijd gele
den voor de eerste maal in de
Leidse bibliotheek zuid-west en
wees toen reeds op de verfijnd
heid van de prenten en een for
midabel technisch kunnen maar
van een wat raadselachtige ver
beelding waar Ik niet geheel uit
kwam, Temeer daar zij dat
werk niet van titels of bijschrif
ten voorzag.
Op deze Wassenaarse tentoonstel
ling doet zij dat wel en dat
werkt verhelderend met betrek
king tot de intentie daa,rvan.
Maar ook nu zal het voor velen
moeilijk zijn om deze terstond
te ontdekken. De prenten vra-
In Wassenaarse bibliotheek
gen daartoe een intensieve be
schouwing om de impressie mee
te kunnen ondergaan.
Technisch is het werk bijzonder
knap, waarbij me wel opviel dat
de bladen, getekend met de
voor artistiek gebruik dikwijls
gesmade balpen, de kroon weg
droegen. Die bladen vertonen
een welhaast satijnachtig effect,
iets wolligs, minder scherp van
contour, waardoor de sfeerwer
king naar mijn smaak wezenlijk
wordt verhoogd. Zo vind ik ook
de pasteltekeningen minder
fraai, omdat daardoor voor mij
eveneens een deel van de opge
roepen sfeer van het zwart-wit
verloren gaat. Maar dat is wel
licht een zeer persoonlijke in
druk.
Joyce drukt haar gevoelens uit in
verbeeldingen van een wat „we
reldvreemde" wereld. Het werk
lijkt mij soms gemaakt uit een
verborgen angstgevoel voor het
heden of de toekomst waarin zij
de mens ziet ondergaan in en
door zaken van eigen bemoeie
nis of maaksel. Het zijn daarom
niet altijd vreugdevolle gevoe
lens die zij in haar beelden op
roept en die verbeeldingen kun
nen dan zowel waarschuwingen
zijn of een laisser faire beteke
nen. Maar hoe het zij: hier is
een artieste aan het woord, die
veel heeft te zeggen.
Uit een dertigtal geëxposeerde
prenten ging mijn voorkeur uit
naar „Lijnenspel", het zeer
mooie „zwarte zon", een prach
tig gecomponeerd blad „Koren
aar". „Laatste impressie",
fraaie bladen als „Herfstblade
ren" en Bosnimf", alsmede -
last but not least - de penteke
ning in sepia de (overigens niet
te koop zijnde) „Zwijgende vo
gel".
De eveneens in Alphen wonende
Lili Willemsen toont terzelfder
tijd keramisch werk van gede
gen gehalte en soms mooie gla
zuren. Het is gedeeltelijk z.g.n.
gebruikskeramiek als vazen
e.d., gedeeltelijk objekten -ook
z.g.n. aanbouwobjekten, als in
rechthoekvormen met of zonder
evtl. uitsparingen. Geen grootse,
wel uitermate aantrekkelijke in
terieurkunst.
WILLEM PRINS
VOORHOUT Speeltuinver
eniging „De Spelewey" roept
de Voorhouters op om lid of
donateur van de vereniging
te worden. Een lidmaatschap
is 12,- en een donateurs
schap is 5,-. Behalve finan
ciële steun zijn ook sugges
ties van harte welkom bij de
vereniging.
O LISSE De afd'eling Lisse
van het Ned. Roode Kruis
houdt 7 juni een bloedafna-
me-avond. Nieuwe donors
kunnen zich op die dag in de
Ned. Herv. Kleuterschool
lussen 7 en half 10 aanmel
den.
i WASSENAAR De gemeen
tebedrijven hebben meer
winst gemaakt dan geraamd
was. Deze extra-winst willen
B. en W. bestemmen voor
extra afschrijvingen voor
verschillende bedrijven.
NIEUWKOOP De postdui
venvereniging. „De. Vooruit
gang" heeft een wedvlucht
gehouden met 265 duiven. De
eerste duif kwam om 11.38.26
uur aan. Uitslag: P. Spring
in 't Veld 1, Gebr. Vork 2, 5;
F. v.d. Zalm 3; Gebr. Bos
4, 7; Alb. v. Leeuwen 6, 12. 16.
WOUBRUGGE Elftallen
van De Dageraad en de ge
combineerde jachtwerven
voetballen op 2 juni. De op
brengst is 'bestemd voor een
uilstapje van de bejaarden.
Het eerste elftal van Wou-
brugge speelt a.s. zaterdag
een wedstrijd tegen v.v.
Maas uit Rotterdam ter gele
genheid van het afscheid van
trainer Van Soest. Aanvang
15.00 u.
O VOORHOUT De postdui
venvereniging „De Voorhou-
ter" heeft twee wedvluchten
gehouden. Uitslag vanaf
„Surveiiliers Fosses": L. v.
Steijn 1; Th. v. Schie 2;
Comb. v. Schie Meeuwissen
3, 5; A. Diemei 4, 7; J. J.
Berg 6, 8, 9. 10; De uitslag
op Corbeil: Comb. Van Schie
Meeuwissen 1, 5; P. Angevae-
re 2; N. Dijsselbloem 3; A.
Diemei 4; J. J. Berg 6, 7, 8, 9;
T. Verhaar 10.
NOORDEN In zaal „De
Leeuw" organiseert de
K P.J. Noorden-Nieuwkoop
een avond met de hypnoti
seur Benevoli, Aanvang 20 u.
O NIEUW VEEN/LEUVEN
Pater Kees de Kuijper CssR
is verleden week cum laude
gepromoveerd tot doctor in
de wijsbegeerte op het proef
schrift „The problem of
ground in the philosophy of
Martin Heidegger". Pater De
Kuijper woont vanaf zijn 12e
jaar in Australië. Daarvoor
'heeft hij in Nieuwveen ge-
9 LEIDEN Vanavond orga
niseert Man-Vrouw-Maat-
schapplj een discussie-avond
over de nieuwe abortuswet
geving in het Eysingahuis,
Rijnsburgerweg 100, aanvang
20 uur. ledereen is welkom.
LEIDEN Het jaarlijkse
ziekentriduum wordt dit jaar
gehouden op 13, 14, en 15
juni in de Christus Dienaar
Kerk te Zoeterwoude. De in
schrijvingstermijn eindigt op
5 juni. Aanmeldingsformulie
ren voor die datum sturen
naar mevrouw G. H. Bos
Lammenschansweg 3, Lei
den, tel. 33474.
LEIDEN Op 9 juni houdt
de Leidse muziekschool haar
jaarlijkse einduitvoering in
de aula van de Louise de Co-
ügny-scholengemeenschap,
Kagerstraat 7, aanvang 19.30
uur. Er treden uitsluitend
ensembles op. Programma is
aan de zaal verkrijgbaar.
LEIDEN Op 6 juni wordt
in de kerkhofkapel aan de
Zijlpoort een mis opgedragen
voor de overledenen, aan
vang 9 uur.
